• Abzac jáne onıń funkciyasın anıqlaw • Dóretpediń maqseti hám wazıypaları
Download 24.29 Kb.
|
Абзац
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kirisiw I. Kirisiw
Juwmaq jobası : I. Kirisiw • Abzac jáne onıń funkciyasın anıqlaw • Dóretpediń maqseti hám wazıypaları II. Abzac dúzilisi • Abzactıń teması hám tiykarǵı ideyası • Abzac dúzilisiniń tiykarǵı elementleri: kirisiw bólegi, tiykarǵı bólegi hám juwmaǵı • Abzactı proektlestiriw usılları III. Abzac túrleri • Abzac túrleriniń xarakteristikası : xarakteristikalaytuǵın, argumentativ, nominal hám basqalar. • Hár bir paragraf turining dúzılıw qásiyetleri Iv. Abzac jazıw qaǵıydaları • Abzactıń tiykarǵı pikirin qáliplestiriw qaǵıydaları • Abzactıń tiykarǵı elementlerin proektlestiriw qaǵıydaları • Hár túrlı túrdegi tekstlerde paragraf túrlerinen paydalanıw boyınsha usınıslar v.paragraflarǵa mısallar • Hár túrlı túrdegi paragraflarǵa mısallar • Hár bir paragrafdıń dúzilisi hám dizaynini analiz qılıw vI. Juwmaq Kirisiw I. Kirisiw paragrafdıń tariypi jáne onıń wazıypası referattıń maqseti hám wazıypaları Abzac -bul teksttiń semantik hám grafik birligi bolıp, ádetde tekstti oqıw hám túsiniwdi ańsatlashtiradigan logikalıq baylanısqan bólimlerge ajıratıwdan ibarat. Bul dóretpediń maqseti paragrafdıń dúzilisi hám funkciyaların, paragraf túrlerin, sonıń menen birge olardı jazıw qaǵıydaları hám usınısların kórip shıǵıw bolıp tabıladı. Abzac -bul ádetde bir tiykarǵı pikir yamasa ideyanı óz ishine alǵan teksttiń logikalıq pıtken bólegi. Abzac dúzilisi gápler teması, tiykarǵı ideya, tolıq maǵlıwmatlar hám mısallar sıyaqlı bir neshe elementlerdi óz ishine aladı. Bul dóretpede biz paragraf dúzilisiniń tiykarǵı táreplerin, sonday-aq onıń tariypi hám funkciyaların, paragraflardıń hár túrlı túrlerin, hár qıylı tekstlerde jazıw qásiyetlerin, ótiw sóz dizbegileri hám tekstti redaktorlawdıń áhmiyetin kórip shıǵamız. Bul dóretpediń maqseti paragrafnı teksttiń tiykarǵı elementi retinde jáne onıń maǵlıwmat hám ideyalardı etkazishdagi rolin tereńrek túsiniw bolıp tabıladı. Abzactıń wazıypaları : 1. Abzactıń dúzilisin jáne onıń tiykarǵı elementlerin anıqlań. 2. Abzaclardıń hár túrlı túrlerin hám olardıń qásiyetlerin kórip shıǵıń. 3. Abzaclardı jazıw qaǵıydaların, sonday-aq tiykarǵı pikirdi qáliplestiriw hám tiykarǵı elementlerdi proektlestiriwdi úyreniń. 4. Hár túrlı túrdegi paragraflardıń mısalların analiz etiń hám olardıń dúzilisi hám dizaynini bahalań. 5. Abzaclardıń dúzilisi hám jazıw qaǵıydaları tuwrısında juwmaq shıǵarıw hám tekstlerdiń sapasın jaqsılaw ushın paragraf strukturasınan paydalanıw boyınsha usınıslar beriw. II. Abzac dúzilisi Abzactıń teması hám tiykarǵı ideyası paragrafda - eto toaniq aytılatuǵın zat, paragraf ishindegi barlıq gáplerdi baylanıstıratuǵın tiykarǵı ideya. Abzac dúzilisiniń tiykarǵı elementleri - etokirish bólegi, tiykarǵı bólegi hám juwmaǵı bolıp tabıladı. Kirisiw bólegi ádetde oqıwshına keyinirek ne haqqında soylesilishini túsiniwge járdem beretuǵın gáp yamasa bir neshe gápler bolıp tabıladı. Tiykarǵı bólim tiykarǵı pikir, dáliller, mısallar hám túsindiriwlerdi óz ishine aladı. Abzac juwmaǵı barlıq gáplerdi bir-birine baylanıstıradı hám paragrafda aytılǵanlardı ulıwmalastıradı. Abzactı proektlestiriw usılları qalıń, kursiv, tómengi sızıq, bas betlar, nomerler hám kósher noqatlarınan paydalanıw sıyaqlı hár qıylı tańlawlardı óz ishine alıwı múmkin. Abzactıń dizayni bir hil bolıwı hám málim bir tekst turining talaplarına juwap beriwi kerek. III. Abzac túrleri Abzaclardıń bir neshe túrleri ámeldegi, olardıń hár biri ayriqsha ayrıqshalıqlarǵa iye. Tariyplovchi paragraf ob'ektler, hádiyseler hám processlerdi xarakteristikalaw ushın isletiledi. Argumentativ paragraf oqıwshın málim bir ideya yamasa pozitsiyaga ishontirishga qaratılǵan dáliller hám dálillerdi óz ishine aladı. Nominal paragraf ob'ektlerdi dizimlew hám gruppalaw ushın isletiledi. Mashqalanı sheshiwshi paragrafda mashqala jáne onıń sheshimi bar. Hár bir paragraf túri ayriqsha dúzılıwǵa iye. Tariyplovchi paragraf ob'ekttiń xarakteristikaın, onıń qásiyetlerin, sapasın hám qollanılıwın óz ishine alıwı múmkin. Argumentativ paragraf bayanat, dáliller hám keri kózqarastı óz ishine alıwı múmkin. Nominal paragraf dizim, keste yamasa diagramma formasında dúziliwi múmkin. Mashqalanı sheshiwshi paragrafda mashqalanıń xarakteristikası, sebepleri, aqıbetleri jáne onı sheshiw usılları bolıwı múmkin. Iv. Abzac jazıw qaǵıydaları Abzactı jazıwda tiykarǵı pikirdi anıqlaw jáne onıń átirapındaǵı gáplerdi shólkemlestiriw kerek. Hár bir gáp logikalıq bolıwı kerek aldınǵı hám keyingi menen baylanıslı hám paragrafdıń ulıwma temasın qollap -quwatlaydı. Abzactı jazıwdıń basqa qaǵıydaları tómendegilerdi óz ishine aladı : 1. Abzac oqıwshın charchatmaslik hám maǵlıwmattı aqıl etiwdi ańsatlastırıw ushın etarlicha qısqa bolıwı kerek. Ádetde paragraf 3-5 atap aytqanda ibarat, biraq bul tekst túrine hám kontekstke qaray ózgeriwi múmkin. 2. Abzactıń kirisiw bólegi qısqa bolıwı hám paragraf temasın túsiniw ushın zárúr bolǵan tiykarǵı maǵlıwmatlardı óz ishine alıwı kerek. 3. Abzactıń tiykarǵı bóleginde ádetde birinshi yamasa aqırǵı gápte kórsetilgen tiykarǵı pikir bolıwı kerek. Hár bir keyingi gáp bul tiykarǵı pikirdi qollap-quwatlawı hám dáliller, mısallar hám túsindiriwlerdi usınıwı kerek. 4. Abzactıń juwmaǵı paragrafda aytılǵanlardı ulıwmalastırıwı jáne onı ulıwma tekst teması menen bólewi kerek. 5. Eger kerek padabzatsibo'lsa, maǵlıwmattı anıqlaw hám logikalıq usınıw ushın paragrafnı tómengi paragraflarǵa bolıw múmkin. v.paragraflarǵa mısallar Táriyplewshi abzacqa mısal : Ormanda siz hár qıylı haywanlardı tabıwıńız múmkin. Olardan geyparaları orman tıshqanlarınıń. Olar ádetde jerge qazilgan tesiklerde jasaydı. Orman tıshqanları uzın quyrıǵı hám kishi qulaqları bar. Olar ormanda tabılǵan urıwlar, miyweler hám maydalar menen azıqlanadı. Orman kalamushlari orman ekotizimining zárúrli bólegi bolıp tabıladı, sebebi olar ósimlik urıwların tarqatıwǵa járdem beredi. Abzacqa mısal : Shegiw den sawlıq ushın zıyanlı. Bul ókpe saratoni, júrek-qan tamır kesellikleri hám basqa sog'liq máselelerin keltirip shıǵaradı. Bunnan tısqarı, chekiw átirap daǵı adamlar ushın zıyanlı, sebebi sigaret tútininde zıyanlı elementlar ámeldegi bolıp, olar chekiwshi qasında bolǵanlarǵa kesellik keltirip shıǵarıwı múmkin. Eń jaqsı sheshim chekishni taslaw hám eger bunı ózińiz qılıw qıyın bolsa, járdem izlew bolıp tabıladı. Juwmaq etip sonı atap ótiw múmkin, paragraf teksttiń tiykarǵı elementi bolıp, ol maǵlıwmattı tártipke salıwǵa jáne onı oqıwshı ushın jáne de túsinikli etiwge járdem beredi. Abzac dúzilisi kirisiw bólegin, tiykarǵı bólegin hám juwmaǵın hám maksimal anıqlıq hám logikaqa erisiw ushın orınlanıwı kerek bolǵan birpara jazıw qaǵıydaların óz ishine aladı. Sonı da esta saqlaw kerek, hár bir paragraf teksttiń ulıwma teması menen baylanıslı bolıwı jáne onı qollap-quwatlawı hám oqıwshın charchatmaslik ushın etarlicha qısqa bolıwı kerek. Sonday etip, bul Referat sheńberinde biz paragrafdıń tariypini, onıń funkciyaları hám dúzilisin, sonıń menen birge jazıwdıń tiykarǵı qaǵıydaların kórip shıqtıq. Úmit etemizki, bul maǵlıwmatlar oqıwshılar tárepinen ańsatlaw qabıl etiletuǵın anıqlaw hám logikalıq tekst jazıwǵa járdem beredi. Temanı tolıqlaw túsiniw ushın paragrafdıń birpara qosımsha táreplerin kórip shıǵıń : 1. Abzac uzınlıǵı. Joqarıda aytıp ótilgeni sıyaqlı, paragraf oqıwshın charchatmaslik ushın etarlicha qısqa bolıwı kerek. Ulıwma alǵanda, paragrafdıń optimal uzınlıǵı 3-5 gáp dep esaplanadı. Biraq, paragraf uzınlıǵı teksttiń qásiyetlerine hám jazıw usılına qaray parıq etiwi múmkin. 2. Abzaclardıń izbe-izligi. Hár bir paragraf teksttiń ulıwma teması menen baylanıslı bolıwı hám logikalıq jaqtan aldınǵısın dawam ettiriwi kerek. Muwapıqlıqqa erisiw ushın siz hár qıylı baylaw sózlerden paydalanıwıńız múmkin, mısalı, " qosımsha", " sol sebepli", " nátiyjede" hám basqalar. 3. Bas betlardan paydalanıw. Uzaq uzınlıqtaǵı tekstlerde geyde túrli temalarǵa bóliniw ushın bas betlar isletiledi. Bas betlar qısqa hám maǵlıwmatlı bolıwı kerek hám bólim ishindegi paragraflar mazmunın logikalıq túrde bólewi kerek. 4. Abzaclardı jazıwda tiykarǵı qáteler. Abzaclardı jazıwda birpara keń tarqalǵan qátelerge tómendegiler kiredi: júdá uzın paragraflardan paydalanıw, paragraflar arasındaǵı baylanısıwdıń joq ekenligi, hám baylaw sózlerdi nadurıs isletiw. Bul qátelerge jol qoymaw ushın paragraflar qısqa, izbe-iz hám logikalıq ekenligine isenim payda etiw ushın tekstińizdi bir neshe ret oqıw hám redaktorlaw usınıs etiledi. Sonday etip, paragraf teksttiń zárúrli elementi bolıp, ol maǵlıwmattı dúziwge jáne onı jáne de logikalıq hám túsinikli etiwge járdem beredi. Abzaclardı tabıslı jazıw ushın málim qaǵıydalar hám kórsetpelerge ámel qılıw, sonıń menen birge, teksttiń muwapıqlıǵın jaqsılaw ushın izbe-iz baylaw sózler hám bas betlardan paydalanıw kerek. 5. Abzactı ajıratıw. Abzactı ajıratıw tema, jay yamasa waqtıniń ózgeriwi, xarakterdiń ózgeriwi, sóylew háreketi, yaǵnıy teksttiń rawajlanıw rejesin ózgertiretuǵın barlıq zatlar sebepli júz bolıwı múmkin. Sol sebepli, paragrafnı ajıratıwda keyingi paragraf aldınǵısın dawam ettiriwi, tekst temasına sáykes keliwi hám paragraflar arasındaǵı baylanıstı buzmasligi kerek. 6. Hár túrlı túrdegi tekstlerde paragraf jazıw qásiyetleri. Mısalı, ilimiy hám texnikalıq tekstlerde paragraf hár bir bayanattıń áhmiyeti hám túsinigin atap ótiw ushın bir gáp yamasa sóz dizbeginen ibarat bolıwı múmkin, kórkem tekstlerde bolsa atmosferanı jaratıw hám qaharmanlardıń sezim-sezimlerin etkazish ushın paragraf uzaǵıraq hám túrme-túr bolıwı múmkin. 7. Ótiw sóz dizbegileri. Olar paragraf ishindegi gáplerdi bir-birine baylanıstırıp, quramdı túsiniwdi ańsatlashtiradi. Ótiw sóz dizbegilerine birpara mısallar : biraq, sol sebepli, bunnan tısqarı, buǵan qosımsha túrde, nátiyjede, sonday etip. 8. Abzaclardı redaktorlaw hám qayta islew. Tekstti jazıwdıń zárúrli basqıshlarınan biri - etouni redaktorlaw bolıp tabıladı. Abzaclardıń izbe-izligi hám izbe-izligine isenim payda etiw, tinish belgileri, grammatika hám orfografiya tuwrı isletiliwin tekseriw ushın olardı qayta oqıw hám qayta islew zárúrli bolıp tabıladı. Ulıwma alǵanda, paragraf - etomatnning tiykarǵı elementi bolıp, maǵlıwmattı dúziw hám tártipke salıwda zárúrli rol oynaydı. Abzac jazıw qaǵıydalarına ámel qılıw hám ótiw sóz dizbegilerinen paydalanıw tekstti oqıwshı ushın jáne de túsinikli hám logikalıq etedi. Bunnan tısqarı, paragraflardı redaktorlaw hám qayta islew tekstti jazıw ushın zárúr qádem bolıp, onıń sapası hám natiyjeliligin asırıwǵa járdem beredi. Maqsetke erisiw ushın tómendegi wazıypalar qoyıldı : 1. Izuchit' osnovnie ponyatiya i opredeleniyaAbzac menen baylanıslı bolǵan tiykarǵı túsinikler hám tariyplerdi, mısalı, onıń tariypi, funkciyaları, dúzilisi hám basqalardı úyreniń. 2. Abzaclardıń hár túrlı túrlerin hám olardı hár qıylı tekstlerde jazıw qásiyetlerin kórip shıǵıń. 3. Teksttiń izbe-izligi hám izbe-izligin támiyinlew ushın ótiw sóz dizbegileriniń áhmiyetin hám olardan paydalanıwdı úyreniń. 4. Osvetit' voprosiTekst degi paragraflardı redaktorlaw hám qayta islew menen baylanıslı máselelerdi kórsetip beriń. wazıypalardı orınlaw ushın paragraf jáne onıń dúzilisi menen baylanıslı kórkem ádebiyatqa baylanıslı derekler analiz etildi. Abzaclardıń hár túrlı túrleri hám olardan paydalanıw qásiyetlerin kórsetiw ushın túrli janr hám usıl daǵı tekstlerdiń úlgileri de analiz etildi. Jumıs nátiyjesinde anıq hám logikalıq tekst jaratıw ushın zárúrli bolǵan paragraflardı dúziwdiń tiykarǵı principlerı anıqlandi. Tiykarǵı pikirlerden biri paragraflar ortasındaǵı baylanıslılıq hám tekstti logikalıq hám túsinikli qılıw ushın ótiw sóz dizbegilerinen paydalanıw bolıp tabıladı. Bunnan tısqarı, hár túrlı túrdegi tekstlerde paragraflardı jazıw qásiyetlerin esapqa alıw jáne onıń sapası hám natiyjeliligin asırıw ushın tekstti redaktorlaw hám qayta islewdi ámelge asırıw zárúrli bolıp tabıladı. Abzac jáne onıń dúzilisi haqqındaǵı Referat jazıw sheberligin asırıwdı hám túsinikli hám sapalı tekst jaratıwdı qálegen hár bir kisi ushın úlken áhmiyetke iye. Abzaclardı dúziwdiń tiykarǵı principlerıni túsiniw hám olardı óz dóretpelerinde qóllaw jazıw sapasın sezilerli dárejede jaqsılaydı hám oqıwshılar túsinigin asıradı. Abstrakt jazıw processinde paragraf dúzilisiniń tiykarǵı tárepleri analiz etildi, paragraflardıń hár túrlı túrleri hám olardıń qásiyetleri kórip voprosichiqildi hám tekstti redaktorlaw hám qayta islew menen baylanıslı máseleler úyrenildi. Usınıń sebepinen, túsinikli hám logikalıq tekst jaratmoqchi bolǵan hár bir kisi ushın paydalı bolıwı múmkin bolǵan paragraflardı dúziwdiń tiykarǵı principlerıni anıqlaw múmkin edi. Nátiyjede, paragrafdıń dúzilisin jáne onıń qásiyetlerin túsiniw nátiyjeli hám sapalı tekstti jaratıwda zárúrli faktor degen juwmaqqa keliwimiz múmkin. Abzaclar ortasındaǵı baylanıslılıq hám ótiw sóz dizbegilerinen paydalanıw tekstti dúziwdiń tiykarǵı tárepi bolıp, onıń sapası hám oqıwshılar tárepinen tushunilishini jaqsılawǵa járdem beredi. Abzaclardı dúziwde teksttiń mazmunı hám maqsetin da esapqa alıw zárúrli bolıp tabıladı. Mısalı, ilimiy jumıslarda paragraflar kóbinese qatań dúzılıwǵa iye hám málim bir tártipke ámel etedi, kórkem ádebiyatda bolsa paragraflar erkinlew bolıwı hám qaharmanlardıń túrli sezim-sezimleri hám pikirlerin ańlatıwı múmkin. Tekstti dúzilisin jaqsılaw hám artıqsha zatlardı alıp taslaw ushın onı redaktorlaw hám qayta islew múmkinshiligine ıyelew de zárúrli bolıp tabıladı. Buǵan tákirarlanatuǵın hám áhmiyetsiz sóz dizbegilerdi alıp taslaw, sonıń menen birge teksttiń maqseti hám kontekstine uyqas kelmaytuǵın sóz dizbegilerdi qayta islew kiredi. Ulıwma alǵanda, paragraf dúzilisi oqıwshı tárepinen úyreniliwi hám eslep qalıwı múmkin bolǵan nátiyjeli hám túsinikli tekstti jaratıwda zárúrli rol oynaydı. Abzaclardı tuwrı dúziw, sonıń menen birge, sapanı jaqsılawǵa hám tekst degi artıqsha zatlardı alıp taslawǵa járdem beredi, bul ásirese ilimiy jumıslar yamasa anıqlıq hám ayqınlıq zárúrli bolǵan basqa túrdegi tekstler ushın paydalı bolıwı múmkin. II. Abzac dúzilisi paragrafdıń teması hám tiykarǵı ideyası paragraf dúzilisiniń tiykarǵı elementleri: kirisiw bólegi, tiykarǵı bólegi hám juwmaǵı paragrafnı proektlestiriw usılları II. Abzac dúzilisi Abzac -bul pútin pikir yamasa ideyanı ańlatiwshı bir-birine baylanısqan gápler toparı. Hár bir paragraf ayriqsha dúzılıwǵa ıyelewi kerek, bul oǵan óz temasın hám tiykarǵı pikirin anıq hám nátiyjeli ańlatıw imkaniyatın beredi. Abzac teması -bul avtor málim bir abzacta etkazishga háreket etetuǵın tiykarǵı ideya. Tiykarǵı pikir - bumuallifning paragraf temasına tiyisli tiykarǵı bayanatı. Abzac dúzilisi ádetde ush tiykarǵı elementten ibarat : kirisiw bólegi, tiykarǵı bólim hám juwmaq. Kirisiw bólegi-bul oqıwshınıń itibarın tartıw hám keyingi gápler ushın kontekstti ornatıwǵa xızmet etetuǵın paragrafdıń birinshi gápi. Oqıwshına paragrafda ne haqqında soylesilishini túsiniwge járdem beriw ushın kirisiw bólegi anıq hám qısqa bolıwı kerek. Tiykarǵı bólim - etoparagrafning júregi bolıp, ol jaǵdayda avtor paragrafdıń teması hám tiykarǵı ideyasın rawajlantıradı. Tiykarǵı bólekte avtor óziniń tiykarǵı pikirin tastıyıqlaw ushın túrli dáliller hám dálillerden paydalanıwı múmkin. Sonı este tutıw kerek, paragraf daǵı hár bir gáp paragrafdıń teması hám tiykarǵı pikiri menen baylanıslı bolıwı kerek. Abzactıń dúzilisi hám natiyjeliligin asırıwǵa járdem beretuǵın bir neshe usıllar ámeldegi: 1. Abzactı sızıqlar hám sızıqlar járdeminde teksttiń bólek bloklarına bolıw. Bul tekstti jáne de o'qilishi hám aqıl etiwdi ańsatlashtiradi. 2. Tekstti túrli bólimlerge ajıratıw ushın bas betlar yamasa tómengi bas betlardan paydalanıw. Bul oqıwshına kerekli maǵlıwmatlardı tezirek tabıwǵa hám pikirlerin tártipke salıwǵa járdem beredi. 3. Tekstti jáne de izbe-iz hám logikalıq qılıw ushın gápler hám paragraflardı bir-birine bólewge járdem beretuǵın ótiw sóz dizbegileri yamasa sózlerden paydalanıw. Ótiw sózleri hám sóz dizbegileriniń birpara mısallarına " birinshi náwbette", " birinshi náwbette", " sol sebepli", " sol tárzde" hám basqalar kiredi. 4. Abzactıń tiykarǵı pikirin tastıyıqlaw ushın mısallar, súwretler yamasa kóshirip alınǵanlardan paydalanıw. Bul tekstti oqıwshı ushın jáne de ózine tartatuǵınlı hám qızıqlı etiwi múmkin. 5. Tekstti jáne de dinamikalıq hám ózine tartatuǵınlı qılıw ushın gáplerde aktiv peyil birikpesinen paydalanıw. Mısalı, " qarar qabıllandı" sóz dizbegi ornına " biz qarar etdik" sóz dizbegin isletiwińiz múmkin. Sonday etip, paragraf dúzilisi nátiyjeli jazba baylanıstıń zárúrli elementi bolıp tabıladı. Anıq dúzılıw avtorǵa óz pikirleri hám ideyaların anıq ańlatıwǵa járdem beredi hám oqıwshınıń tekstti aqıl etiwin ańsatlashtiradi. Juwmaq -bul paragrafdıń juwmaqlawshı gápi bolıp, ol paragrafdıń tiykarǵı pikirin ulıwmalastıradı hám bekkemleydi. Juwmaq anıq hám qısqa bolıwı kerek hám jańa ideyalar yamasa dálillerdi keltirmesligi kerek. Sonı atap ótiw múmkin, paragraf ayriqsha ayrıqshalıqlarǵa hám dúzılıwǵa iye bolǵan hár qanday teksttiń zárúrli elementi bolıp tabıladı. Bul maǵlıwmat hám ideyalardı etkazishda zárúrli rol oynaydı, tekstti oqıwshı ushın jáne de logikalıq hám túsinikli etedi. Abzaclardı tuwrı dúziw hám ótiw sóz dizbegilerinen paydalanıw tekst sapası hám natiyjeliligin sezilerli dárejede jaqsılaydı. Download 24.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling