Ⅱ. Asosiy qism 1 Nerv hujayralarining tuzilishi va vazifasi


Astrotsitgliya (astrotsitlar)


Download 49.37 Kb.
bet9/11
Sana18.06.2023
Hajmi49.37 Kb.
#1581578
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Nodira gistologiya

Astrotsitgliya (astrotsitlar) nerv to'qimasida ko'p bo'ladi
o'ziga xos tayanch vazifasini bajaradi. O'zi mayda bo'Iishiga qaramay,
talaygina o'simta chiqaradi. Ular asosan ikki xil: protoplazmatik
(plazmatik) va tolali (fibroz) astrotsitlar bo'ladi.

Protoplazmatik (plazmatik) astrotsitlar asosan markaziy nerv
sistemasining kulrang moddasi tarkibida bo'ladi. Hujayra tanasi
yumaloq yoki oval bo'lib, sitoplazmasida xromatin moddasi siyrak
bo'lgan yadro joylashgan. Astrotsit tanasidan har tomonga ko'plab
yo'g'on, bo'yiga kalta o'simtalar chiqadi. Sitoplazmasi boshqa
hujayralamikiga nisbatan tiniq, fibrillalari kam. Elektron mikroskop
yordamida tekshirishlar sitoplazmasida protofibrillalar tutamlari
borlngini ko'rsatdi. Unda donador endoplazmatik to'r kam rivojlangan,
lekin mitoxondriy nisbatan kam. Hujayra kiritmalaridan glikogen
topilgan. Protoplazmatik astrotsitlar asosan chegaralab turish va trofik
vazifalarni bajaradi
Tolali (fibroz) astrotsitlar asosan markaziy nerv sistemasining oq
moddasi tarkibida uchraydi. 0‘zidan uzun va kalta o'simtalar chiqarib,
to‘rsimon tuzilishga o‘xshab turadi. Uzun o‘simtalaming uchi bir oz
kengayib kapillar tomirlarga, kalta o'simtalari esa bosh miyaning
yumshoq pardasiga borib tutashadi, shu yerda u hujayra membranasi
bilan chegaralab turish vazifasini o'taydi. Sitoplazmasi tarkibida ko'plab
argirofil tolachalar bor. Elektron mikroskopda tekshirib, unda
protofibrilla tutamlari bilan mikronaychalar borligi aniqlandi.
Endoplazmatik to‘r deyarli uchramaydi, mitoxondriya ham kam uchraydi.
Umuman unda hujayra organoidlari kam rivojlangan bo'ladi.

  1. Ependimogliya (ependimotsitlar) kubsimon, bir qa
    joylashgan hujayralardir. Asosan orqa miya kanali va bosh miya
    kanalchalarining ichki yuzasini xuddi epiteliy to'qimasiga o'xshab
    qoplab turadi. Hujayraning apikal qismida mayda kiprikchalar bo'lib ular muttasil tebranib turadi va shu bilan orqa hamda bosh miya
    bo‘shlig’idagi suyuqliklarni siljitib turadi. Uning bazal qismidan ham bir
    nechta uzun o‘simta chiqib, miyaning oq va kulrang qismlaridagi nerv
    hujayralarining o‘simtalari bilan tutashadi. Ba’zi hujayralar tarkibida
    sekretor pufakchalar topilgan, ular sekretini orqa miya suyuqligiga
    chiqarib beradi. Hujayraning sitoplazmasi markazida joylashgan yadro
    atrofida yirik mitoxondriylar, yosh tomchilari va pigment donachalari
    uchraydi.


Download 49.37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling