§ Buxoro xonligida harbiy ish Xonlik qo‘shinining tuzilishi

§ Buxoro xonligida harbiy ish
Xonlik qo‘shinining tuzilishi

Qo‘shin tarkibi	Asosan, otliq va piyoda askarlardan iborat edi.
Qo’shin tuzilishiga ko‘ra	Qalb, o‘ng va chap qanot, manglay (avangard), ilg'or, manglay qorovul, tug‘chi, hirovul kabi qismlarga bo'lingan.
Qalb	Qo‘shinning asosini o‘ng qanot (barong’or) va chap qanot (Javong'or), hamda hirovul (orqa qism) bo‘linmalaridan iborat qalb, ya’ni markaziy qism tashkil etgan.
Katta va kichik g'ullar	Maxsus qism bo'lib, Oliy bosh qo‘mondon (xon) va sarkardalarni himoya qilgan.
Chanoh	Qo‘shinning o‘ng va chap qanotlarini qo‘riqlovchi maxsus qism edi.
Tug'chi	Davlat bayrog‘ini qo‘riqlagan.
Zabongiri	Dushman tomonidan asir olib keluvchi
Xabargiri	Razvedka
Borgoh	Harbiy harakat vaqtida Oliy bosh qo‘mondon uchun maxsus rasmiy qabul marosimi o‘tkazadigan joy
Maxsus choparlik xizmati	Oliy bosh qo‘mondonning buyruq va ko'rsatmalarini sarkardalarga yetkazib turardi
Ilg‘or	Qo‘shin harbiy yurish boshlagan vaqtda qalb (Markaziy) oldida ilg‘or deb ataluvchi qism borgan. Uning vazifasi yo‘lning xavfsizligini, pistirma qo‘yilgan-qo‘yilmaganligini aniqlash edi.
Manglay (avangard)	Ilg‘ordan so‘ng manglay (avangard) borgan. Unga qalbni dushmanning bexosdan qilinadigan hujumidan saqlash yuklatilgan.

Qo‘shinning boshqarilishi, harbiy mansablar

Tavochi	Harbiy askarlarni to‘plash, ularni harbiy yurishga tayyorlash masalasi bilan shug‘ullangan va qo‘shinning moddiy ta’minoti uchun ham mas’ul bo‘lgan
Jevachi	Qo‘shinni qurol-yarog‘ bilan ta’minlash masalasi bilan shug‘ullangan.
Yasovul	Oliy bosh qo‘mondon va sarkardalarning alohida topshiriqlarini bajargan
Qurchi	Xonni qo‘riqlangan
Yalovbardor	Davlat bayrog‘ini ko‘tarib borgan
Qo‘rxona boshlig'i	Harbiy qurolsozlik ustaxonasiga rahbarlik qilgan,

Qurol-yarog’lar

Qo’shinda qurollanish	O'q va yoy, nayza, bolta, qilich, qalqon, cho‘qmor kabi qurollar bilan qurollantirilgan.
Asosiy qurol	O‘q va yoy
Sadoq	Yoy (kamon) o‘qi joylashtirib qo‘yiladigan moslama
Sovut va dubulg'a	Askarning o’zini o‘zi himoya qila olishida muhim rol o‘ynagan.
To’fandoz	To‘fang (miltiq) bilan qurollantirilgan guruh. Qo‘shinda to‘fangni doimiy ravishda qo‘llash XVI asrning o‘rtalaridan boshlandi.
Kejirn	Harbiy yurish chog‘larida otlarni o'qlardan himoya qilish uchun otlar ustiga maxsus yopinchiq. Bunday yopinchiq Yevropadan bam olib kelingan
Naftandoz (a) manjanaq (b)	a-Harbiy harakatlarda (neftni yondirib otuvchi) va b-tosh otuvchi qurollar, asosan, shahar yoki qal’alarni qamal qilishda, shuningdek, dushman qo‘shinining safini to‘zg‘itib yuborishda qo‘llanilgan

1. Quyidagi voqealarni ular sodir bo’lgan yillar bilan moslashtiring.
1) Rossiya tomonidan Kushka shahri egallandi
2) Stolipin otib o’ldirildi
3) “Berlin traktati” nomli hujjat qabul qilindi
4) Xiva xonligi vassal davlatga aylantirildi
a) 1911-yil b) 1878-yil c) 1873-yil
d) 1885-yil
A) 1-d, 2-b, 3-a, 4-c B) 1-d, 2-a, 3-c, 4-b
C) 1-a, 2-d, 3-b, 4-c D) 1-d, 2-a, 3-b, 4-c
2. Quyidagi tarixiy voqealarni sodir bo’lgan yillariga qarab ketma-ket joylashtiring.
1. Yaponiya harbiy floti urush e’lon qilmay turib, Port-Arturdagi Rossiya harbiy dengiz kuchlariga hujum qildi
2. Har qanday sharoitda ham bir-birini qo‘llab-quvvatlash to’g’risidagi Yaponiya -Buyuk Britaniya bitimi imzolandi
3. Yaponlar Susima yonida rus flotini yakson qilishdi
4. Rossiya Koreyani Yaponiya ta’sir doirasi deb tan oldi
A) 1,2,3,4 B) 4,3,2,1 C) 1,3,4,2 D) 2,1,3,4
3. Boshqalariga nisbatan keyinroq sodir bo’lgan voqeani aniqlang.
A) Argentina Sotsialistik partiyasi tuzildi
B) Rossiya imperiyasi tomonidan O’rta Osiyo to’la bo’ysundirildi
C) Pedru II taxtdan voz kechib, Britaniya kemasida Portugaliyaga jo‘nab ketdi
D) Braziliyada yangi konstitutsiya qabul qilindi
4. Meksikada Emiliano Sapata tomonidan e’lon qilingan agrar dasturga quyidagilarning qaysi biri muvofiq emas?
A) hindulardan tortib olingan yerlarni ularga qaytarib berish
B) hindularga qaytarib berilgan yerlardan qolgan barcha yerlarni musodara qilish
C) musodara qilingan yerlarni yersiz dehqonlarga bo‘lib berish
D) yirik zamindorlarga qarashli yerlarni haq tolash evaziga sotib olib, davlat mulkini vujudga keltirish