# Dunyoqarashning kengligi nimaga bog’liq?
Download 0.56 Mb.
|
Касбий пед Касб психология тест ўзбекча
# Dunyoqarashning kengligi nimaga bog’liq? + Bilimga - Muhitga - Tarbiyaga - Zehnga # Pedagogik jarayonning vazifasi nimalardan iborat? + Bilim berish, tarbiyalash, rivojlantirish - Bilish faoliyatini rivojlantirish - Ko’nikma, malaka hosil qilish - O’quv mazmunini o’zlashtirish # Tarbiyaning bosh maqsadi nimalarda ko’rinadi? + Yoshlarda insoniy fazilatlarni tarkib toptirishda. - Shaxsni mustaqil hayotga tayyorlashda. - Har tomonlama yåtuk shaxsni shakllantirish. - Shaxsda biron-bir ko’nikmalarni shakllantirish. # Ta’lim oluvchining asosiy belgilari qaysi javobda to’g’ri berilgan? + Onglilik, javobgarlik, shaxsiy qadr-qimmat, erkinlik, individuallik. - Bilim, malaka va ko’nikmalar. - Tajriba va yo’nalganlik, uddaburonlik. - Dunyoqarash va e’tiqodlar, sahovatpeshalik # Kasbiy pedagogikaga berilgan to`g`ri izohni belgilang. + Tadqiqot ob`ekti talaba , o`rganish predmeti jarayonida kasbga xos xislatlarni tarkib toptirish, ijtimoiylashuv qonuniyatlari hisoblangan Kasbiy pedagogika moduli sohasidir - Tadqiqot ob`ekti dars mashg’uloti, hamkorlikning ilmiy asoslangan fan sohasidir - Tadqiqot ob`ekti kitob, "Yakshanbalik o`quv maskanlar" ishini tashkil qilish. - Tadqiqot ob`ekti, hamkorlik asosidagi ilmiy fan sohasidir. # Kasbiy ta’limning vazifalariga nimalar kiradi? + Talabalar bilimlarini chuqur egallashga tibbiy,ta’limiy yangicha yondoshuvlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish. - Talabalar bilimlarini r egallashga yondoshuvlarni ishlab chiqish. - Inson shaxsining rivojlanishi nazariy-metodik masalalarini ishlab chiqish. - Tarbiya qonuniyatlari va printiplarini o’rganish. # Kasbiy pedagogikaning tarkibiy qismlarini belgilang? + O’quv-tarbiya jarayonining maqsadi, vazifalari, motivlari, mazmuni, vositalari, topshiriqlar - Alohida o’qitish jarayoni - Tarbiya va o’z-o’zini tarbiyalash jarayonlari. - O’qitish va o’quv-bilish jarayonlaridan iborat # Madrasa so`zining ma`nosi …. Degan ma`noni anglatadi. + Dars o`qitiladigan joy - Muassasa - Bino - Xonalar to`plami # Kasbiy pedagogik fanlar tizimiga innovatsiyaning kirib kelishini pedagogika fanlari tarkibiga quyidagi fanlarning kirib kelishi bilan belgilandi: + Gendr pedagogikasi, Evristik pedagogika; Maxsus pedagogika; Androgogik pedagogika - Innovatsion pedagogika; Evristik pedagogika; Maxsus pedagogika; kabi; - Pedagogik kompetentlik; Evristik pedagogika; kabi - Kreativ pedagogika; Maxsus pedagogika; Androgogik pedagogika kabi. # Kasbiy pedagogika qanday fanlar bilan uzviy aloqada. + Falsafa, iqtisod, sotsialogiya, etika, fizalogiya, psixologiya, tarix, madaniyatshunoslik. - Matematika, fizika,kibernitika, tabobat - Barcha aniq va tabiiy fanlar - Tabiiy fanlar, kimyo, bialogiya, fizika , geografiya # Kasbiy pedagogikaning asosiy kategoriyalari. + Shaxs, ta’lim-tarbiya, bilim, ko’nikma, malaka , malumot, rivojlanish - Ijtimoiylashuv,tabobat, malaka,bilim. - Sotsialogiya, etika, fizalogiya, psixologiya. - Falsafa, iqtisod, sotsialogiya, etika. # Kasbiy pedagogikaga hissa qo’shgan o’zbek olimlari. + N. A. Muslimov, Sh. S. Sharipov, Z. Koraboyeva, X. Rashidov, R.G.Isyanov. R.Axliddinov,U.I.Inoyatov. - Nishonova S,J.Hasanboyev,O.Hasanboyeva, M.Xodjayeva. - M.Axmedova,S.Nishonova, B.Xodjayev,Sh.Shodmonova - Nishonova S,J.Hasanboyev .B.Xodjayev, Sh.Shodmonova # Bilimlarni o`zlashtirish jarayonining tuzilishi: + Idrok etish, o`quv materialini anglab yåtish, ma’lumotlarning nazariy jihatlarini ajratib olish, bilim, ko`nikma va malakalarni amaliy faoliyatda qo`llashdan iborat - Talabalar o`quv faoliyatini erkin tanlashdan, idrok etishdan iborat faoliyat jarayoni. - O`quv materiali bilan dastlabki tanishish amalga oshiriladi. - Talaba o`quv masalasini yåchish usulini tushunsa, bilimlar o`rtasidagi tizimni anglashdan iborat. # Kasbiy ta’limning gnoseologik asoslari: + O`quv jarayonini mantiqiy qurilishi ta’lim mazmunining xususiyatlari va gnoseologik jihatlariga bog`liq. Gnoseologiya (yunoncha – «gnosis» («gnoseos»)- bilim, ong, o`rganish, logiya –fan, ta’limot) – bilish, ilmiy bilimlarning shakllanishi, xususiyatlari, qonuniyatlari, uslublari, ilmiy tafakkur shakllari, shuningdek, insonga xos bo`lgan borliqni anglash qobiliyati haqidagi nazariya, ta’limot. - Psixologik tadqiqotlar pedagogik nazariyani so`zsiz boyitadi. Bilim olish jarayonida shaxs rivojlanishining kechish jarayoni mohiyatini ochib beradi. Ammo faqat psixologik g`oyalar asosida gnosealogiya ta’lim mohiyatini yoritish pedagogik jarayonni bir tomonlama talqin etishga olib keladi. - Konsepsiya tarafdorlari bilish yo`lini quyidagicha formula asosida ifodalaydilar: jonli mushohadadan abstrakt fikrlashga va abstrakt fikrlashdan amaliyotga. - Ta’lim mazmunini tushunishga nisbatan psixologik yondashish bilimlarni o`zlashtirish va inson rivojlanishi borasidagi psixologik nazariyada ilgari surilgan g`oyalarga tayanadi. # Ijtimoiy taraqqiyot tarixida insonning atrof-muhitni bilishi umumiy tuzilishiga va bosqchlariga Kasbiy ta’lim pedagogikasiga, asos solgan Sharq mutafakkirlari: + Muhammad al-Xorazmiy, Abu Nasr Forobiy, Kindiy, Abu Rayhon Beruniy Beruniy Abu Ali ibn Sino. - Muhammad al-Xorazmiy, Abu Nasr Forobiy, Avloniy, Oybek, - Muhammad al-Xorazmiy, Abu Nasr Forobiy, Avloniy, Oybek - Kindiy, Abdulla Qodiriy, # Abu Ali ibn Sinoning bilish nazariyasida qanday ta’limoti alohida o`ringa ega: + sabab - natija - oqibat - ruhiyat # Sabablarni aniq, sezish asosida anglanadigan va yashirin, tashqi holatlarini tahlil etish asosida tushuniladigan tabiblik amaliyoti, kasalliklarni ularning simptomlari bo`ycha va dorilar ta’sirini kuzatish asosida aniqlagan. Qaysi mutafakkir g’oyasi: + Abu Ali ibn Sino - Beruniy - Forobiy - Al Farg’oniy # Talim jarayonini mohiyatini ilmiy asoslagan birinchi G’arb olimi: + Chex pedagogi Ya.A.Komenskiy XVII asrda ta’lim jarayonining mohiyatini, tamoyil va metodlari tabiat qonunlariga muvofiq belgilanishini ilmiy asosladi. - XVIII asrda fransuz olimi Jan Jak Russo ham insonning tabiat va jamiyatdagi o`rni haqidagi falsafiy dunyoqarashlar asosida ta’lim mohiyatini ochib berishga urinib ko`rgan. - XVII asrda yashagan Xorazmiy bilish nazariyasini yaratdi. - XVIII asrda yashagan nemis olimi Gerbart ta’lim tamoyillarini asoslab berdi. # Pragmatizm pedagogikasi” yoki progressivizm qaysi davlatda, alohida rivojlandi.: + AQShda - Xitoyda - Angilyada - Fransiyada # Pragmatizm pedagogikasi” yoki progressivizm qaysi olim mazkur ta’limotni ifodalashda pragmatizmning falsafiy g`oyalarini asos qilib oldi: + Djon Dyui - Gerbart - Pestalossiy - Komenskiy # Bilish va bilim inson o`z hayotida duch keladigan turli muammo yoki qiyinchiliklarni yångish vositasi hisoblanadi. Bilim yashash uchun kurash vositasi va shaxsning rivojlanish darajasini ko`rsatuvchi omil hisoblanadi. Bu fikrlar qaysi olimga tegishli: + Djon Dyui - Ibn Sinoga. - Komenskiyga - A.Navoiyga # “Harakatlar pedagogikasi” konsepsiyasi ko`p jihatdan falsafiy (pragmatizm) va psixologik qarashlarining oqibati hisoblanadi. Uning mualliflari, reformatorlardan biri nemis pedagogi bilim olish jarayonida ko`zga tashlanuvchi quyidagi uch bosqchni ko`rsatadi: idrok etish, qayta ishlab chiqish, ifoda etish: + Dj. Dyuining va Vilgelm Avgust Lay (1862-1926 yillar) - L.S.Vigotskiy va Komenskiy - Gegel va L.S.Vigotskiy - Komenskiy Dj. Dyuining # Hamkorlik pedagogikasini novator-pedagoglari: + Sh.A.Amonashvili, S.N.Lisenko, I.P.Volkov, V.F.SHatalov, E.N.Ilin - L.S.Vigotskiy, Komenskiy,Dj. Dyuining , Vilgelm Avgust Lay. - Gegel, L.S.Vigotskiy, E.N.Ilin - V.F.SHatalov, E.N.Ilin, Komenskiy,Dj. Dyuining , Vilgelm Avgust Lay. # O`qituvchi va talabalar o`rtasida insonparvarlik tamoyiliga asoslangan o`zaro munosabatlari tashkil etishini ta’kidlab o`tadilar. Hamkorlik pedagogikasi uchun konseptual ahamiyatga ega qoidalari qaysi pedagog olimar qarashlarida o`z ifodasini topgan: + A.Avloniy, K.D.Ushinskiy, A.S.Makarenko, V.A.Suxomlinskiy, Pestalosi, Gerbart, J.J.Russo, Ya.Korchak, K.Rodjers - J.J.Russo, Ya.Korchak, K.Rodjers - A.S.Makarenko, V.A.Suxomlinskiy, Pestalosi, - Beruniy, J.J.Russo, Ya.Korchak, K.Rodjers # Kasbiy ta’limning zamonaviy qonuniyatlari va tamoyillari to’liq izohlangan qator: + Didaktik qonuniyatlar. Gnoseologik qonuniyatlar. Psixologik qonuniyatlar. Kibernetik qonuniyatlar. Sotsiologik qonuniyatlar. Tashkiliy qonuniyatlar. - Psixologik qonuniyatlar. Kibernetik qonuniyatlar. Sosiologik qonuniyatlar. Tashkiliy qonuniyatlar - Kibernetik qonuniyatlar. Sotsiologik qonuniyatlar. Tashkiliy qonuniyatlar - Kibernetik qonuniyatlar. Sotsiologik qonuniyatlar. Tashkiliy qonuniyatlar # Didaktikaning mazmun mohiyatini izohlang: + Didaktika ta’lim nazariyasi: ta’limning nazariy jihatlari ta’lim jarayonining mohiyati, tamoyillari, qonuniyatlari, o`qituvchi va talaba faoliyati mazmuni, ta’lim maqsadi, shakl, metod, vositalari, natijasi, ta’lim jarayonini takomillashtirish yo`llari va hokazo muammolarni o`rganuvchi fan. - Ta’limmga faqat individual yondashadigan fan. - Faqat tarbiya jarayonini ularning yaxlitligi va birligi asosini o`rganadigan tarbiyaviy fan. - Inson faoliyatining mohiyatini aniq bayon etish uchun mo’ljallangan ijtimoiy fan # Didaktikaning asosiy vazifalari nimalardan iborat: + Ta’lim jarayonlari va ularni amalga oshirish shartlarini ta’riflash va tushuntirish, ta’lim jarayonini yanada mukammal tashkil etish, ya’ni, ta’lim tizimlari va texnologiyalarini ishlab chiqish, ta’lim jarayoni uchun xos bo`lgan umumiy qonuniyatlarni aniqlash, omillarini tahlil qilish va ilmiy asoslash. - Didaktika turli ijtimoiy fanlar o`rtasidagi bog`liqliklar, ularning mohiyatini ochib berish, rivojlanish tendensiyalari va kelajagini aniqlashdan iboratdir. - O`zlashtirilgan nazariy bilimlar ta’lim amaliyotini yo`naltirish, ta’limini jamiyat tomonidan qo`yilayotgan ijtimoiy talablarga muvofiq takomillashtirishga imkon beradi. - Ta’lim mazmunini anglab olish, tashkiliy-texnologik vazimoduli bajaradi. # Didaktikaga xos bo’lgan tushunchalar: - “Idrok etish”, “o`zlashtirishi”, “mahorat”, “rivojlanish” va boshqalar psixologiya hamda “boshqarish”, “qayta aloqa” kibernetika kabi turdosh fanlarga xos bo`lgan tushunchalarda ham qo`llaniladi. - Talabalarni kelajakka tomon undash. Tibbiy ta’lim muassasalaridagi talabalar hayolidagi shaxsiy kelajagini ko`rishga va unga tayyor bo`lishga undash. - Ta’lim jarayonlari va ularni amalga oshirishshartlarini ta’riflash va tushuntirish, ta’lim jarayonini - Barcha javoblar to’g’ri. # Didaktik nazariya (konsepsiya)lar va ularning falsafiy asoslari: + Didaktik tizim yunoncha «systema» – yaxlit qismlardan tashkil topgan, birlashtirish – ma’lum mezonlari asosida ta’lim jarayoning yaxlit holatini belgilash, ajratib ko`rsatish demakdir. ta’limning maqsadi, tamoyillari, mazmuni, shakli, metod va vositalarining birligi asosida tashkil etilgan tuzilmalarning ichki yaxlitligini ifodalaydi. 1. an’anaviy; 2 progressiv; 3 zamonaviy. - Yyunoncha «systema» – yaxlit qismlardan tashkil topgan, birlashtirish – ma’lum mezonlari asosida ta’lim jarayoning yaxlit holatini belgilash. - Ta’limning maqsadi, tamoyillari, mazmuni, shakli, metod va vositalarining birligi asosida tashkil etilgan tuzilm. - Ma’lum mezonlar asosida ta’lim jarayoning yaxlit holatini belgilash, # Ta’lim nazariyasining asoschilari: + Ya.A.Komenskiy, I.Pestallosi va I.Gerbart. - D.Dyui, G.Kershteynn, V.Lay. - N.Krauder, B.Skinner, L.V.Zankov. - G.Kershteynn, V.Lay, L.V.Zankov. # Zamonaviy pedagogikada ta’lim paradigmalari: + An’anaviy – konservativ paradigma (bilim paradigmasi).Rasionalistik (bixevioristik) paradigma. Fenomenologik (gumanistik) paradigma. Texnokratik paradigma. Ezoterik paradigma. - Texnokratik paradigma. Ezoterik paradigma. - Fenomenologik (gumanistik) paradigma. Texnokratik paradigma. Ezoterik paradigma. - Rasionalistik (bixevioristik) paradigma. Fenomenologik (gumanistik) paradigma. # Didaktikaning asosiy kategoriyalari nechta: + 14 ta - 8 ta. - 10 ta. - 12 ta. # Bilim olishning an’anaviy paradigmasi (modeli) mualliflari: + J.Majo, L.Kro, J.Kapel va boshqalar. - Komenskiy, R.Gane, B.Skinner - R.Tayler, R.Gane, B.Skinner - Komenskiy, . R.Tayler, J.Kapel # An’anaviy – konservativ paradigma (bilim paradigmasi) ning bosh g’oyasi, maqsadi: + Qiyin bo’lsada o’zlashtirish shart. - Ananaviy malaka talabi. - Dars mashg’ulotlariga erkin qatnash. - O’zlashtirirish malaka talabi. # Rasionalistik (bixevioristik) paradigma asoschilari va g’oyasi: + B.Blum, R.Gane, B.Skinner va boshqalar. Rasionalistik paradigma diqqat markazida ta’lim mazmuni emas, balki talabalar tomonidan turli bilimlarni o`zlashtirilishini ta’minlovchi samarali usullari yotadi. Ta’limning rasionalistik modeli asosini B.Skinerning ijtimoiy injeneriya bixevioristik (inglizcha behavior - xulqi) konsepsiyasi tashkil qiladi. - (A.Maslou, A.Kombs, Ta’limning maqsadi – talabalarda g`arb madaniyati ijtimoiy qoidalari, talablari va ko`zlagan maqsadlariga mos keladigan moslashtiruvchi “xulqiy repertuar”ni shakllantirish. - K.Rodjers, L.S.Vigodskiy bilim olish paradigmasining asosiy maqsadi: ta’lim olish, taraqqiyot va madaniyatning eng muhim elementlarini avloddan-avlodga åtkazish. - A.Maslou, A.Kombs, Ular shaxsni rivojlantirish maqsadida uni Shaxslararo munosabatlar jarayoniga yo`naltiradi. # Qaysi mamlakatlarning ta’lim tizimlari tajribasi ratsionalistik (bixevioristik) paradigma g`oyalariga muvofiq ish ko`rilganda 70 % talabalar yuqori natijalarni qayd etganliklarini ko`rsatadi: + Avstriya, Belgiya, AQSh va boshqa. - Germaniya,Fransiya, Angliya - Rossiya, Xitoy, Fransiya - Fransiya, Angliya, Germaniya. # Ta’lim tushunchasi: + Talabalarga nazariy bilimlarni berish asosida ularda amaliy ko`nikma va malakalarni shakllantirish, ularning bilish qobiliyatlarini o`stirish va dunyoqarashlarini tarbiyalashga yo`naltirilgan jarayon. - Davlat ta’lim standartlari asosida belgilab berilgan hamda ma’lum sharoitda muayyan fanlar bo`ycha o`zlashtirilishi nazarda tutilgan ilmiy bilimlar mohiyati. - O`qituvchi va talabalar o`rtasida tashkil etiluvchi hamda ilmiy bilimlarni o`zlashtirishga yo`naltirilgan pedagogik jarayon. - Barcha javoblar to’g’ri. # Kasbiy ta’limni rivojlantirishda bugungi kunda O’zbekistonda xorijiy oily ta’limlar nechinchi yillardan faoliyat yuritmoqdalar: + 1995 yil - 1997 yil. - 2001 yil - 2008 yil # O’zbekistondagi xorijiy oily ta’limning vazifasi nimalardan iborat: + Mustaqil Respublikamizda xorijiy oliy ta‘limni vazifasi jahon talablari darajasida yangilanib borayotgan jahon standartlari darajasidagi kadrlarga tenglasha oladigan, mamlakatimizni buyuk davlat darajasiga ko‘taradigan mutaxassislarni tayyorlash, va bu jarayonda asosiy omil sifatida beriladigan axborotlar hajmini emas, balki ijodiy yondoshuvni shakllantirishdan iborat - Beriladigan axborotlar hajmini emas, balki ijodiy yondoshuvni shakllantirishdan iborat - Kadrlarga tenglasha oladigan, mamlakatimizni buyuk davlat darajasnga ko‘taradigan mutaxassislarni tayyorlash. - Mustaqil Respublikamizda xorijiy oliy ta‘limni vazifasi jahon talablari darajasida yangilanib borayotgan jahon standartlari darajasidagi kadrlarga tenglasha oladigan, mamlakatimizni buyuk davlat darajasnga ko‘tarish. # Tibbiy oliy ta‘lim talablari nimalarda o’z aksini topadi: + O‘qishi hamda rivojlanish qonuniyatlarini o‘rganish jarayoni tizimli amalga oshirish, tibbiy oily ta’lim muassasalarida mediatexnologiyalar asosida ta‘lim berish, kasbiy ta’lim mezonlarini ishlab chiqish, kasb ta‘limi muassasalari turlarini va ularni boshqarishni tizimli asoslashda o’z aksini topadi. - Kasbiy pedagogik nazariyalar to‘g‘risidagi bilimlarni, innovasion texnologiyalarni loyihalash uslublarini umumlashtiradi. Kasbiy ta’limni rivojlantirish pedagogikasi moduli insonni kasbiy faoliyatga tayyorlashda o’z aksini topadi. - Kasbiy ta’limni rivojlantirishda, kasbiy pedagogika moduli jahon miqyosida tan olingan eng ilgor metodlar va yo‘nalishlar bilan boyib borishda o’z aksini topadi. - Bugungi kunda o‘zining keng tadbiqini kutib yotgan, Modulning boshqa sohalari bilan bog‘liq ravishda ishlab chiqilgan yangi konsepsiyalar va nazariyalar rivojlantirishda o’z aksini topadi. # Kasbiy pedagogik faoliyatda 2 asosiy yo‘nalish mavjud: + Bu faoliyat o‘qituvchining kundalik, o‘quv va tarbiyaviy ishlariga, o‘qituvchi va talaba orasidagi o‘zaro munosabatga, ta‘lim-tarbiya ishlarida talabaning bilim, malaka va ko‘nikmalariga bog‘liqdir. - Ta‘lim-tarbiya ishlarida talabaning bilim, malaka va ko‘nikmalariga bog‘liqdir. - o‘qituvchi va talaba orasidagi o‘zaro munosabatga, ta‘lim-tarbiya ishlarida talabaning bilim, malaka va ko‘nikmalariga bog‘liqdir. - Malaka va ko‘nikmalarga bog‘liqdir. # Nogironligi bor shaxslar o’qishi uchun qaysi pedagogika xizmat qiladi: + Maxsus pedagogika - Tibbiy pedagogika - Ijtimoiy pedagogika - Umumiy pedagogika # Rivojlangan xorijiy davlatlar ish tarjribasini o‘rganib amaliyotga tadbiq etish va jahon mamlakatlari ta‘lim-tarbiya tizimlari asosini qaysi pedagogika moduli o‘rganadi: + Qiyosiy pedagogika. - Ijtimoiy pedagogika - Tibbiy pedagogika. - Maxsus pedagogika. # Ilg‘or pedagogik tajribani belgilovchi mezon nima: + O‘qituvchiga qo’yilayotgan metodik, didaktik, pedagogik talablar. - Uzluksiz oliy ta‘lim mazmunining takomillashuvi. - Yaratilayotgan o‘quv manbalarining mazmun va sifat jihatdan yuksak darajada bo‘lishi. - Kasbiy ta’lim mazmunini kasbiy pedagogika fanlari ijtimoiy-madaniy hayot bilan bevosita bog‘liqligi. # Kasbiy pedagogika moduling tarmog‘i sifatida kasbiy - texnik ta‘lim tizimining takomillashishi jarayonida shakllanib boradi. Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying: + umumiy - maxsus - ilmiy - oliy # Rivojlangan xorijiy qaysi davlatida kasb ta’limining yangi tizimi ishlab chiqildi: + Buyuk Britaniyada - Angliyada. - Germaniyad. - Yaponiyada. # Tibbiyot sohasidagi birinchi doktorlik diplomini stomatologiya, veterinariya sohalari bo‘yicha olish uchun esa 8 yillik ta‘lim joriy qilingan davlat: + AQSh. - Germaniya. - Fransiya. - Rossiya. # Oliy ta‘limning fransuz modeli Fransiyadan tashqari qaysi davlatlarga joriy etilgan. + Belgiya, Shveysariya, Avstriya, Norvegiya. - Rossiya,Germaniya,Belgiya. - AQSh, Yaponiya va Fransiyada - Yaponiya va Fransiya, Avstriya. # Kasbga o’qitishda ta’lim oluvchi Shaxstushunchasi talqini. + Kasbga o’qitishda ta’lim oluvchi shaxstushunchasi insonga taalluqli bo`lib, psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo`lgan jamiyatning a’zosini ifodalashga xizmat qiladi. - Odam shaxs bo`lishi uchun psixik jihatdan rivojlanishi, o`zini yaxlit inson sifatida his etishis. - Kasbga o’qitishda ta’lim oluvchilar shaxsi davlat ta’lim siyosatida insonni intellektual va ma’naviy-axlohiy jihatdan tarbiyalash, uning har tomonlama rivojlangan shaxs sifatida namoyon bo`lishi - O`z xususiyatlari va sifatlari bilan boshqalardan farq qilishi. # “Individ” so’zi izohlangan tog’ri javob: + Individ lotincha “individium” so`zidan olingan bo’lib «bo`linmas», «alohida shaxs», «yagona» ma’nolarini anglatadi. Xatti-harakatlarini shartli refleks yordamidagina tashkil eta oluvchi biologik mavjudotdir. Bola ma’lum yoshga qadar “individ” sanaladi . - Individ inglizcha “individium” so`zidan olingan bo’lib «ko’p», «birga», «katta» ma’nolarini anglatadi. Xatti-harakatlarini aqliy refleks yordamida tashkil eta oluvchi buyuk inson. - Individ arabcha “individium” so`zidan olingan bo’lib «yosh», «yetuk», «ilmli» ma’nolarini anglatadi. Harakatlarini erkin tarzda tashkil eta oluvchi komil inson. - Individ ruscha “individium” so`zidan olingan bo’lib «ilmli», «yetuk», «barkamol» ma’nolarini anglatadi. Harakatlarini erkin tarzda tashkil eta oluvchi komil inson. # Shaxs bir butun mavjudot sifatida baholanar ekan, uning rivojlanishiga qanday qonuniyatlar birgalikda ta’sir etadi: + biologik va ijtimoiy - Ilmiy va falsafiy. - Ta’limiy-tarbiyaviy - tibbiy-kasbiy. # Kasbga o’qitishda ta’lim oluvchilar shaxsi tarbiyasiga ta’sir etuvchi omillar. + Bialogik, ijtimoiy, maqsadli tarbiya. - Ta’limiy,ixtiyoriy, tarixiy. - Tarbiyaviy, ilmiy, falsafiy. - tibbiy,falsafiy, ta’limiy. # Fanda biologik yo`nalish deb nomlangan yondashuv nazariyotchilari va yo’nalishlari: + Aristotel, Platonlar tabiiy-biologik omillarni yuqori qo`yadi. - Komenskiy,Volkov talimiy-bialogik omillarni yuqori qo`yadi - Ibn Sino va Suqrot. Tibbiy -bialogik omillarni yuqori qo`yadi - Demosfeen,Gerbart kasbiy ta’limiy omillarni yuqori qo`yadi. # Kasbga o’qitishda ta’lim oluvchilar shaxsiga ta’sir etuvchi pedagogik va psixologik holarlar: + Psixologik holatda shaxstushunchasi bola menligin anglaganda, pedagogk holatda kamolot darajasiga åtganda tarbiyaning 12 turini bosib o’tganda shaxs darajasiga yåtadi. - Shaxs bola menligini bilgandan u pedagogik-psixologik holatda mukammmal shaxsga aylanadi. - Shaxs degan tushunchaga ega emasman, bu fikrlar ilmiy asoslanmagan. - Psixologik holatda shaxstushunchasi o’zini anglaganda, pedagogk holatda yåtuk darajasiga o’tganda shaxs darajasiga yåtadi. # Faoliyat o`zi nima? U necha xil bo’ladi: + Faoliyat shaxs tomonidan tabiiy va ijtimoiy hayotni maqsadga muvofiq tashkil etiluvchi kundalik, ijtimoiy yoki kasbiy harakatlarning muayyan shakli, ko`rinishi. O’yin, o’qish, mehnat faoliyatlari mavjud. - Kasbiy harakatlarning muayyan shakli. Ilmiy, tarbiyaviy,tarixiy. - Hayotni maqsadsiz tashkil etiluvchi kundalik, ijtimoiy yoki kasbiy harakatlarning muayyan shakli. Falsafiy,Tarixiy, kasbiy. - Faoliyat ota -ona tomonidan undovchi hatti-harakat. Faoliyatli, mehnatsevarlik, ta’limiy. # Faoliyatning asosini tashkil etadi:Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying: + muloqot - mehnatsevarlik - hissiyotga berilish - bosiqlik. # Rivojlanishning yosh va o`ziga xos xususiyatlari: + Muayyan bir yosh davriga xos bo`lgan anatomik, fiziologik (jismoniy) va psixologik xususiyatlar yosh xususiyatlari deb ataladi. - Ko`rish va eshitish qobiliyati, faolligi, tez anglash, sust fikr yuritishi, hovliqma - Bolalarning tarbiyasiga to`g`ri yondashish. - Yosh xususiyatlarni hisobga olgan holda ta’lim va tarbiyani tashkil etish. # Temperament so’zining izohli tavsifi: + Lotincha «temperamentum» «qismlarning bir-biriga munosabati» ma’nosini anglatib, shaxsning individual psixologik xususiyatlari majmuidir. - Ingilizcha «temperamentum» «bir birini hurmat qilish» ma’nosini anglatib, shaxsning tipologik xususiyatlari majmuidir. - arabcha «temperament» «talantli, qobilyatli » ma’nosini anglatib, shaxsning pedagogik yåtuklik majmuidir. - ruscha «temperament» «harakat va holat » ma’nosini anglatib, shaxsning biologik majmuidir. # Davrlashtirish nechta guruhga bo’lib o’rganiladi: + 5 davrga bo’lib o’rganiladi. - 7 davrga bo’lib o’rganiladi. - 4 davrga bo’lib o’rganiladi. - 2 davrga bo’lib o’rganiladi. # Intellektual rivojlanish nima. U qanday nomoyon bo’ladi: + tafakkur qobiliyati, aqliy faoliyatni yuqori saviyada tashkil etishni talab etadi, bilishga qiziqishi ortadi. Bu davrda to`garaklar, studiya, seksiya, turli tadbirlar o`tkazish katta ahamiyatga ega. Ularning kitob o`qishga qiziqishi ortadi. - O`z-o`zini anglash, baholash, tarbiyalash shakllanadi. U o`zini boshqalar bilan solishtira boshlaydi. Taqlidchanlik shakllanadi, o’qishga ishtiyoqi so’nadi. - Yig’loqi bo’ladi,hamma bilan urishib yuradi.Hatti-harakati samarasiz bo’ladi. - O`smir xarakterida murakkab qarama-qarshiliklar paydo bo`ladi. # Kasb ta’limi o’qituvchisi shaxsiga qo’yiladigan talablarni aniqlang: + O’quvchilarni kasb-hunarga qiziqtira bilishi, mehnat ta’limini ilmiy asosda tashkil etishi, pedagogik mahorati va o’z modulini yaxshi bilishi - Bilimlarni o’quvchiga etkaza bilishi, o’z modulini yaxshi bilishi - Tashkilotchilik malakalarining mavjudligi, katta obro’ga egalik, yuksak g’oyaviylik va onglilik darajasining mavjudligi - O’qitishga ijodiy yondoshuvi, bolalarga muhabbati # Kasbiy ta’limda tarbiyaviy ishlar mohiyati. Tarbiya nazariyasi tavsifi: + Tarbiya nazariyasi pedagogika modulining muhim tarkibiy qismi bo`lib, tarbiyaviy jarayonning mazmuni, shakl, metod, vosita va usullari hamda uni tashkil etish muammolarini o`rganadi. - Tarbiya g`oyasi turlcha ifodalangan bo`lsada, ammo yo`naltiruvchanlik xususiyati hamdaob’ektiga ko`ra yakdillikni ifodaetadi - Turli zamon va makonda ijtimoiy tarbiya mohiyati turlcha bo`lib, uning mazmuni ijtimoiy maqsadlardan kelib chiqib asoslangan. - ta’lim nazariyasi hamda xalq ta’limi tizimini boshqarish bilan uzviy bog`liq. # «Al-hosil, tarbiya bizlar uchun yo hayot, yo mamot, yo najot - yo falokat, yo saodat – yo halokat masalasidur». Ushbu fikrlar qaysi ma’rifatparvar olimga tegishli: + A.Avloniy - S.Ayniy. - M.Behbudiy - Fitrat. # Tarbiya jarayoni tavsifi nechta turdan iborat: + 6 ta. - 4 ta - 8 ta - 5ta. # Tarbiya jarayonining natijasi tavsifini izohlang: + Tarbiyaning natijasi yuksak ma’naviy va axloqiy talablarga javob beruvchi yuqori malakali kadrlarni tarbiyalashdir. Bu jarayon ikki tomonlama bo`lib, uyushtirish va rahbarlik, shuningdek, talaba shaxsining o`zi tomonidan faollik ko`rsatilishini taqozo etadi. Bu jarayonda pedagog yåtakchi ro’l o`ynaydi. - O`z-o`zini qayta tarbiyalash shaxsning o`zidagi salbiy odatlar, xarakteridagi zararli sifatlarni yo`qotish, ularni bartaraf etishga qaratilgan ichki faoliyati jarayonidir. - Shaxsining qaror topishi oila, ta’lim muassasasi, jamoatchilik, ijtimoiy muhit, shuningdek, vaziyatlar xilma-xilligi, bevosita va bilvosita ta’sirlar ostida ro`y beradi. - o`zida ijtimoiy qadrga ega bo`lgan fazilatlarni hosil qilish va takomillashtirishga hamda salbiy xislatlarni bartaraf etishga qaratilgan ichki faoliyat # Ijtimoiy tarbiyaning asosiy vazifalari: + Ijtimoiy tarbiyani tashkil etish jarayonida bir qator vazifalar hal etiladi. Ushbu vazifalar ijtimoiy tarbiya maqsadidan kelib chiqib belgilanadi hamda tarbiyaning 12 turini o’zida mujassamlashtiradi. - o`zida ijtimoiy qadrga ega bo`lgan fazilatlarni hosil qilish va takomillashtirishga hamda salbiy xislatlarni bartaraf etishga qaratilgan chki faoliyat. - talabalarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar mohiyatidan ogoh etish, chuqur bilim va tafakkurga ega yoshlarni tarbiyalash, ularning ongini boyitish. - tabiatni muhofaza qilish, ekologik muvozanatni yuzaga keltirish borasidagi mas’uliyatni tarkib toptirish; # Tarbiya tamoyillari tavsifi: + Tarbiya mazmunida oldinga qo`yilgan maqsad va vazifalarga muvofiq talabalar tomonidan o`zlashtirilishi lozim bo`lgan bilim, ko`nikma va malakalar, shaxs xulq-atvori hamda sifatlari mohiyati aks etadi. Tarbiya mazmuni shaxsning shakllanishiga qo`yiluvchi ijtimoiy talablar mohiyatidan iborat . - mazkur talab unutilsa, shaxsni tarbiyalash qiyinlashadi yoki barcha urinishlr samarasiz yakun topadi. Mana shundan tarbiya jarayonining yana bir xususiyati – tarbiyada qarama-qarshilikning mavjudligi kelib chiqadi. - Ushbu qaram-qarshiliklar talabalarga o`z tushunchalariga muvofiq paydo bo`lgan dastlabki sifatlar o`rtasida yoki talabalarga qo`yiladigan talablar bilan ularni bajarish imkoniyatlari o`rtasidagi ziddiyatlarning kelib chiqishi uchun zamin yaratadi. - Shaxslar va kattalarning birgalikdagi faoliyati. # Tarbiyaga berilgan ta’rif: + Tarbiya muayyan, aniq maqsad hamda ijtimoiy-tarixiy tajriba asosida shaxsni har tomonlama o`stirish, uning ongi, xulq-atvori va dunyoqarashini tarkib toptirish jarayoni bo`lib, har qanday tuzum va zamonda ijtimoiy munosabatlar mazmunini aniqlash, ularni tashkil etish asosi bo`lib kelgan. - Tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchilarning yosh xususiyatlarini inobatga olish maqsadga muvofiqdir.. Biroq har bir bosqichda mazkur sifatni shakllantirish borasida turli metodlar qo`llaniladi. - Yosh xususiyatlari muayyan bir yosh davrigaxos bo`lgan anatomik, fiziologik (jismoniy) va psixologik xususiyatlardir. - Aytaylik, mas’uliyat tuyg`usini boshlang`ch ta’limi muassasalarida ta’lim olayotgan talabalarda ham shakllantirish mumkin. # Tarbiya metodi haqida berilgan tavsif: + Tarbiya metodi yunoncha «metodos» – aniq bir maqsadga qaratilgan yo`l tarbiya maqsadiga erishishning yo`li, tarbiyalanuvchilarning ongi, irodasi, tuyg`ulari va xulqiga ta’sir etish usullari. Tarbiyaning mutlaqo yangi metodlarini yaratishga bironta tarbiyachining kuchi yåtmaydi. Metodlarni takomillashtiradi - Tarbiya maqsadi va mazmuni metodlarni to`g`ri tanlashga imkon beradi. Maqsad qanday bo`lsa, unga erishish metodlari unga muvofiq bo`lishi zarur. - Metodning samaradorligini u qo`llanilayotgan sharoit nuqati nazaridan baholash mumkin. Tarbiya metodlarini maqsadga muvofiq tanlash bir qator omillarga bog`liq. - Metodning ijobiy va salbiysi bo`lmaydi, tarbiya jarayonida ma’lum yo`lni yuqori darajadagi samarali va samarasiz deya baholash mumkin emas.Tarbiyaning mazmuni shaxsning shakllanishiga qo`yiluvchi ijtimoiy talablar mohiyatidan iborat. # Tarbiyaning nechta turi mavjud: + 12ta - 7ta - 9ta. - 8 ta. # Tarbiya metodlari nechta: + 3 ta - 7ta - 6ta - 4 ta # Xalq pedagogikasida tarbiya metodlari nechta: + 5ta. - 8ta. - 3 ta. - 2ta. # Jahon pedagogik moduli va amaliyotida ta’limni tashkil etishning turli shakllari mavjud. Jamiyat rivojining har bir yangi bosqchi ta’limni tashkil etishga o`z ta’sirini o`tkazadi: + Ayni vaqtda ta’limning qaysi shakllari ajratib ko`rsatiladi: individual, individual-guruhli, guruh-dars, leksion-seminarli va guruhdan tashqari, auditoriyadan tashqari. - Ular talabalarni qamrab olishi, talabalar faoliyatini tashkil etishi, jamoaviy va individual shakllarining nisbatlari. - Mustaqilligi darajasi va o`qish jarayoniga rahbarlik qilish xususiyatlari kabi belgilariga ko`ra - Individual ta’lim o`qituvchining yuqori pedagogik malakaga ega bo`lishini talab etadi. # Kasbiy ta’limni tashkil etish shakllari va ularning didaktikada rivojlanish qaysi tizim yuqori samaradorlikka ega: + Guruh-dars tizimi garchi 350 yil avval asoslangan bo`lsada, bugungi kunda ham keng ko`lamda qo`llanilib kelinmoqda. Guruh-dars tizimining mazmuni o`quv ishlarini tashkil etish o`ziga xos shakli sifatida, mashg`ulotlarning asosiy birligi dars hisoblanadi; - o`qituvchi uchun o`qitish mazmuni va o`qitish sur’atlari hamda metodlari bo`ycha individual ishlarni tashkil etish. - talabalarning individual xususiyatlarini hisobga olishda qiyinchilikning yuzaga kelishi; katta va kchik yoshli talabalar o`rtasidagi munosabatlarning qaror topmasligi. - an’anaviy tizim,quyidagilardan iborat, bir xil yoshdagi va taxminan bir xildagi tayyorgarlik darajasiga ega bo`lgan talabalar guruhni tashkil etadi. # Ta’lim shakllari necha guruhga bo’lib o’rganiladi: + 3 guruhga An’anaviy, noan’anaviy, individual ta’lim shakllariga bo’linadi. - 2 guruhga Individual va noan’anaviy individual ta’lim shakllariga bo’linadi. - 4 guruhga Talimiy,tizimli,individual, jamoa ta’lim shakllariga bo’linadi. - tizimning asosan bilimlarni o`rtacha darajada o`zlashtiruvchi talabalar uchun mo`ljallanganligi guruhlarga bo’linmaydi. # XIX asr oxiri XX asr boshlarida, aqliy rivojlanishida farqi bo`lgan talabalarni o`qitishda individuallashtirishga ahamiyat qaratish masalasi ayniqsa dolzarb bo’lgan. Tavsifi, shunga mos ravishda tanlab o`qitishshaklini birinchi bo’lib fanga joriy etgan inson: + 1905 yili Dalton shahrida (MassaChusets shtati) o`qituvchi Elena Park Xerst tomonidan birinchi bor qo`llanilgan ta’limning individuallashtirilgan tizimi ular orasida eng radikal hisoblangan. Bu tizim dalton-reja nomi bilan kasbiy pedagogika va maktab tarixiga kirdi. U ba’zan laboratoriya yoki ustaxonalar tizimi deb ham atiladi: - Lyuyd Tramk ishlab chiqqan. O`qitishni tashkil etishning bu shakli katta auditoriyalarda (100-150 odam) mashg`ulotlarni, 10-15 kishilik guruhlarda va talabalarning individual ishlarini birgalikda olib borishni taklif etadi. - Yan Amos Komenskiy ishlab chiqqan va amaliyotga tatbiq etgan. - Uni amerikalik U.Kilpatrik ishlab chiqqan. O`qitish bu tizimining mazmuni talabalarning o`zlari loyiha ishlari mavzuni tanlab olishlaridan iborat. # Darsda talabalar o`quv faoliyatini tashkil etish zamonaviy shakllarining turlari: + Pedagogik adabiyotlar va maktab amaliyotida asosan uchta shunday shakllari qabul qilingan – ommaviy, guruhli va individual. - Birlashtirish-guruhli shaklida guruhni odatda katta umumiy topshiriqni har biri faqatgina bir qismini bajaradigan guruhlarga ajratishni ko`zda tutadi. - Differensiyalashgan-guruhli ta’lim shakli doimiy guruhlar ham, bir xildagi o`quv imkoniyatlariga ega. - Ta’limning ommaviy shakli ham, guruhli shakli ham jamoaviy hisoblanmasa-da, lekin ayrim pedagoglar ularni ommaviy ta’lim deb ko`rsatishga harakat qiladilar. # Kasbiy ta’limni tashkil etishning asosiy shakli: + Dars mashg’uloti. - mustaqil ish. - Uyga vazifa. - O’z ustida ishlash. # Nostandart darsga berilgan tavsif: + Nostandart dars an’anaviy tuzilishdagi improvizatsion o`quv mashg`ulotidir. Pedagogik adabiyotlarni tahlil qilish nostandart darslarning o`nlab turlari mavjudligini ko`rsatdi. - O`qituvchining darsga tayyorgarligida quyidagi uchta bosqich ko`zga tashlanadi: tashxislash, bashoratlash, loyihalashtirish. - Didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilashdir. - Darsga tayyorgarlik asosini bo`lajak mashg`ultning algoritmlari, samaradorligi bog`liq bo`lgan omillar va holatlarni hisobga olishni ta’minlovchi jarayon. # Ta’lim metodlari qanday nomoyon bo’ladiv va joriy etiladi: + «Ta’lim metodlari dastlab pedagog ongida, muayyan yo`nalishdagi faoliyatning umumlashma loyihasi tarzida namoyon bo`ladi. Mazkur loyiha amaliyotga o`qituvchi va talabalar faoliyatining o`zaro tutaShuvi, o`qitish va o`qishga qaratilgan aniq harakatlar, amallar yoki usullar majmuasi sifatida joriy etiladi. Metod boshqa shakllarda namoyon bo`lmaydi, buning boisi ta’lim metodi o`zida, umumiy holda faoliyatning didaktik modelini ifoda etadi». - O`qitish – favqulodda harakatchan, dialektik jarayon. Metodlar tizimi ham bu harakatlanishni aks ettiradigan darajada jo`shqin bo`lishi, metodlarni qo`llash amaliyotidagi doimiy o`zgarishlarni hisobga olishi kerak. - Suhbat. Talabalar tomonidan bilimlarni o`zlashtirish jarayoni: - Har bir metod ma’lum ta’limiy vazimoduli muvaffaqiyatli hal etish, qolganlari esa birmuncha samarasiz bo`lishi mumkin. # Ta’lim metodlari necha xil tavsifni ajratiladi: + 3 xil Og’zaki bayon etish, ko’rgazmali bayon etish, amaliy mashg’ulot. - 2 xil.Yozma va og’zaki. - 1 xil O’g’zaki tushuntirish. - 4 xi Og’zaki, tushuntirish, bayon etish, namoyish. # Materialni og`zaki bayon qilishga berilgan izoh: + Materialni og`zaki bayon qilish (hikoya, tushuntirish, maktab ma’ruzasi). Talabalar tomonidan bilimlarni o`zlashtirish o`qituvchining tushuntirishini faol qabul qilish va puxta o`ylash evaziga amalga oshiriladi. Bilimlarni uzatish vositasi sifatida o`qituvchi nutqi muhim ahamiyatga ega. - O`qituvchining rahbarligi kuzatish vazifasini belgilash, uni ma’lum shaxs zimmasiga yuklash, ob’ektni belgilash, umumiy rahbarlikni olib borish, qismlarga ajratish, asosiylarini aniqlash va umumlashtirishdan iboratdir. - Talabalar hodisalarni kechish jarayonini kuzatadilar va tahlil qiladilar. Bilimlar manbai kuzatilayotgan hodisalar va ularning kechish jarayonidir. - Bilimlar manbai kuzatilayotgan hodisalar va ularning kechish jarayonidir. O`qituvchi vazifa mohiyatini ifodalaydi, talabalarni nazariy bilimlar bilan qurollantiradi. # Dunyoda ta’lim sifati bozorida qaysi ta’lim metodi birinchi o’rinda turadi: + Og’zaki bayon etish metodi. - Amaliy metod - Ko’rgazmali metod - Axborot texnologiyalari asosidagi dars # O’g’zaki bayon etish metodining afzalligi: + Tushuntirish, asoslash (dallillash) tartibli bayon etish. - Ko’rgazmali, AKT bn dars o’tish. - Individual. Alohida dars o’tish. - Amaliy.Labaratoriya bilan dars o’tish. # O+S formulani izohlab bering: + O+S Talaba+O’qituvchi ana’naviy ta’lim. - O+S O’qituvchi+ talaba noa’nanaviy - O+S Individual - O+S Ta’limda bunday formulaga duch kelmadim. # Jahon pedagogik moduli va amaliyotida ta’limni tashkil etishning turli shakllari mavjud. Jamiyat rivojining har bir yangi bosqchi ta’limni tashkil etishga o`z ta’sirini o`tkazadi: + Ayni vaqtda ta’limning qaysi shakllari ajratib ko`rsatiladi: individual, individual-guruhli, guruh-dars, leksion-seminarli va guruhdan tashqari, auditoriyadan tashqari. - Ular talabalarni qamrab olishi, talabalar faoliyatini tashkil etishi, jamoaviy va individual shakllarining nisbatlari. - Mustaqilligi darajasi va o`qish jarayoniga rahbarlik qilish xususiyatlari kabi belgilariga ko`ra - Individual ta’lim o`qituvchining yuqori pedagogik malakaga ega bo`lishini talab etadi. # Kasbiy ta’limni tashkil etish shakllari va ularning didaktikada rivojlanish qaysi tizim yuqori samaradorlikka ega: + Guruh-dars tizimi garchi 350 yil avval asoslangan bo`lsada, bugungi kunda ham keng ko`lamda qo`llanilib kelinmoqda. Guruh-dars tizimining mazmuni o`quv ishlarini tashkil etish o`ziga xos shakli sifatida, mashg`ulotlarning asosiy birligi dars hisoblanadi; - o`qituvchi uchun o`qitish mazmuni va o`qitish sur’atlari hamda metodlari bo`ycha individual ishlarni tashkil etish. - talabalarning individual xususiyatlarini hisobga olishdga qiyinchilikning yuzaga kelishi; katta va kchik yoshli talabalar o`rtasidagi munosabatlarning qaror topmasligi. - ana’anaviy tizim,quyidagilarda iborat, bir xil yoshdagi va taxminan bir xildagi tayyorgarlik darajasiga ega bo`lgan talabalar guruhni tashkil etadi. # Darsda talabalar o`quv faoliyatini tashkil etish zamonaviy shakllarining turlari: + Pedagogik adabiyotlar va maktab amaliyotida asosan uchta Shundayshakllari qabul qilingan – ommaviy, guruhli va individual. - Birlashtirish-guruhli shaklida guruhni odatda katta umumiy topshiriqni har biri faqatgina bir qismini bajaradigan guruhlarga ajratishni ko`zda tutadi. - Differensiyalashgan-guruhli ta’lim shakli doimiy guruhlar ham, bir xildagi o`quv imkoniyatlariga ega. - Ta’limning ommaviy shakli ham, guruhli shakli ham jamoaviy hisoblanmasa-da, lekin ayrim pedagoglar ularni ommaviy ta’lim deb ko`rsatishga harakat qiladilar. # Kasbiy ta’limni tashkil etishning asosiy shakli: + Dars mashg’uloti. - mustaqil ish. - Uyga vazifa. - O’z ustida ishlash. # Nostandart darsga berilgan tavsif: + Nostandart dars an’anaviy tuzilishdagi improvizatsion o`quv mashg`ulotidir. Pedagogik adabiyotlarni tahlil qilish nostandart darslarning o`nlab turlari mavjudligini ko`rsatdi. - O`qituvchining darsga tayyorgarligida quyidagi uchta bosqich ko`zga tashlanadi: tashxislash, bashoratlash, loyihalashtirish. - Didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilashdir. - Darsga tayyorgarlik asosini bo`lajak mashg`ultning algoritmlari, samaradorligi bog`liq bo`lgan omillar va holatlarni hisobga olishni ta’minlovchi jarayon. # Ta’lim metodlari qanday nomoyon bo’ladiv va joriy etiladi: + «Ta’lim metodlari dastlab pedagog ongida, muayyan yo`nalishdagi faoliyatning umumlashma loyihasi tarzida namoyon bo`ladi. Mazkur loyiha amaliyotga o`qituvchi va talabalar faoliyatining o`zaro tutaShuvi, o`qitish va o`qishga qaratilgan aniq harakatlar, amallar yoki usullar majmuasi sifatida joriy etiladi. Metod boshqa shakllarda namoyon bo`lmaydi, buning boisi ta’lim metodi o`zida, umumiy holda faoliyatning didaktik modelini ifoda etadi». - O`qitish – favqulodda harakatchan, dialektik jarayon. Metodlar tizimi ham bu harakatlanishni aks ettiradigan darajada jo`shqin bo`lishi, metodlarni qo`llash amaliyotidagi doimiy o`zgarishlarni hisobga olishi kerak. - Suhbat. Talabalar tomonidan bilimlarni o`zlashtirish jarayoni: - Har bir metod ma’lum ta’limiy va moduli muvaffaqiyatli hal etish, qolganlari esa birmuncha samarasiz bo`lishi mumkin. # Ta’lim metodlari necha xil tavsifni ajrating: + 3 xil Og’zaki bayon etish, ko’rgazmali bayon etish, amaliy mashgulot. - 2 xil.Yozma va og’zaki. - 1 xil O’g’zaki tushuntirish. - 4 xil Og’zaki, tushuntirish, bayon etish, namoyish. # Materialni og`zaki bayon qilishga berilgan izoh: + Materialni og`zaki bayon qilish (hikoya, tushuntirish, maktab ma’ruzasi). Talabalar tomonidan bilimlarni o`zlashtirish o`qituvchining tushuntirishini faol qabul qilish va puxta o`ylash evaziga amalga oshiriladi. Bilimlarni uzatish vositasi sifatida o`qituvchi nutqi muhim ahamiyatga ega. - O`qituvchining rahbarligi kuzatish vazifasini belgilash, uni ma’lum shaxs zimmasiga yuklash, ob’ektni belgilash, umumiy rahbarlikni olib borish, qismlarga ajratish, asosiylarini aniqlash va umumlashtirishdan iboratdir. - Talabalar hodisalarni kechish jarayonini kuzatadilar va tahlil qiladilar. Bilimlar manbai kuzatilayotgan hodisalar va ularning kechish jarayonidir. - Bilimlar manbai kuzatilayotgan hodisalar va ularning kechish jarayonidir. O`qituvchi vazifa mohiyatini ifodalaydi, talabalarni nazariy bilimlar bilan qurollantiradi. # Dunyoda ta’lim sifati bozorida qaysi ta’lim metodi birinchi o’rinda turadi. + Og’zaki bayon etish metodi. - Amaliy metod - Ko’rgazmali metod - Axborot texnologiyalari asosidagi dars # O’gzaki bayon etish metodining afzalligi. + Tushuntirish, asoslash (dallillash) tartibli bayon etish. - Ko’rgazmali, AKT bilan dars o’tish. -Individual. Alohida dars o’tish. - Amaliy. Labaratoriya bilan dars o’tish. # O+S formulani izohlab bering. + O+S Talaba+O’qituvchi ana’naviy ta’lim. - O+S O’qituvchi+ talaba noa’nanaviy - O+S Individual - O+S Ta’limda bunday formulaga duch kelmadim. # O‘qituvchining rahbarligi va nazorati ostida talabada muayyan o‘quv ishlarini mustaqil ravishda bajarish uchun zarur bo‘lgan: + bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish va rivojlantirishdir - predmentlararo aloqadorlikni ta’minlash; - ta’lim va tarbiya jarayonini individuallashtirish - ta’lim, tarbiya va rivojlantirishning birligini ta’minlash # Kasbiy ta’lim yo‘nalishida amaliy ta’limni tashkil etish xususiyatlari: + Ma’ruza, seminar, amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari, darslarni samarali tashkil etish omillari. Talabalarning mustaqil ta’limini tashkil etish, mustaqil ish turlari va darajalari, matn bilan ishlash, yozma ishlar, og‘zaki chiqish, taqdimot qilish. - Asosiy ma’ruzachi himoyadan so‘ng opponentlarga savolni yanada to‘liqroq izohlab berish. - Talaba o‘zaro munosabati chuqurlashadi va individual xususiyatlar namoyon bo‘lishi ortadi. - Guruh talabalari o‘z fikrlarini bildirgach, tadqiqot olib borgan guruhga baho qo‘yish. # Talabalarning amaliy ta’limini tashkil etish turlari: + Matn bilan ishlash, yozma ishlar, og‘zaki chiqish, taqdimot qilish. - Guruh rahbaridan yordam olish yaxshi o‘zlashtiruvchi talabalar bilan ishlash - Metodik usulda ish olib borish uchun guruhlarni tuzishda - Etalon darajasida o‘zlashtirish 100
+ O‘quv jarayonida qat’iy izchillik va ketma – ketlik muntazamligidir. - ijodiy faoliyat tajribasidagi kamchiliklarini ko‘rsatish. - ularni o‘quv materialini yanada atroflicha o‘zlashtirish rag‘batlantirish; - guruhdagi har bir talabaga yakuniy nazoratgacha bajariladigan qo‘shimcha topshiriqlarni berish. # Mustaqil ishni rejalashtirganda necha soat rejalashtirish kerak: + 3 soat - 7 soat - 4 soat - 2 soat # Adabiyotlarni tanlashda talabalarga fan yuzasidan dastur va seminar darslari rejasida ko‘rsatilgan adabiyotlarni taklif qilishda Referat, kurs ishi, doklad, bitiruv malakaviy ishini yozish uchun nimalarga e’tibor beriladi: + Matnni tayyorlash uchun avvalo, adabiyotlarni o‘qib chiqish, reja tuzish, so‘ngra uni qog‘ozga tushurishni boshlash kerak. Bu ko‘p bosqichli jarayon. Matn tayyorlash. - boshqarish turi, axborot almashinuv jarayonining turi, axborotni uzatish vositalari tiplari va bilish faoliyatini boshqarish. - O‘qitish jarayoniga faoliyat nuqtai nazaridan yondashish konsepsiyasiga asoslanib, uni tashkillashtirishning quyidagi mantiqiy ketma-ketligini qurish - Dastlab o‘quv materiali mazmunining tavsifi, uni o‘rganishdan ko‘zlangan maqsad hamda pedagogik vazimoduling qo‘yilish shartlari tahlil etish # Yangi bilimlarning asosiy vazifalari: + yangi bilimlarni mustaqil tarzda puxta o‘zlashtirish ko‘nikmalariga ega bo‘lish kerakli ma’lumotlarni izlab topish qulay usullari va vositalarini aniqlash;axborot manbalari va manzillaridan samarali foydalanish;an’anaviy o‘quv va ilmiy adabiyotlar, me’yoriy hujjatlar bilan ishlash; elektron o‘quv adabiyotlar va ma’lumotlar bilan ishlash;internet tarmog‘idan ratsional echimini belgilash; ma’lumotlar bazasini tahlil etish;-ishlab chiqilgan echim, loyiha yoki g‘oyani asoslash va mutaxassislar jamoasida himoya qilish. - bo‘lim yoki mavzu bo‘yicha umumiy xulosalar chiqarish, chiqarilgan xulosalarni murakkab o‘quv holatlariga tatbiq qilish, oraliq nazorat natijalariga ko‘ra mavzu yoki bo‘lim bo‘yicha axborot to‘plash. - to‘plangan axborotlarga ishlov berish jarayonlarida talabalar erishgan yutuqlarni tahlil qilish. - talabalarning bilim va malakasi, yakuniy nazoratning asosiy vazifasi talabalarning ma’lumot va ta’lim mazmuni elementlarini, etalon darajasidan past o‘zlashtirgan o‘quvchi-talabalarni ogohlantirish, qo‘shimcha topshiriqlar berish . # Nazorat shakllari necha xil: + 3 - 4 - 6 - 8 # Og‘zaki topshiriqlar bilan yozma topshiriqlarni bir biridan farqi: + Og‘zaki topshiriqlar: darslik bo‘yicha materialni o‘rganish va takrorlash, yozma topshiriqlar hisoblash uchun berilgan vazifalarni bajarish, umumlashtiruvchi va takrorlanuvchi jadvallarni to‘ldirish, texnologik xaritalarni ishlab chiqish. - Har bir guruhning rahbari tayinlanadi. YOzma topshiriqlar Ularga oldindan vazifa beriladi. Guruh talabalari seminarga birgalikda tayyorlanib o‘z savollarini to‘liq ochib berishga harakat qilishlari kerak. - Har bir guruhning rahbari tayinlanadi. Ularga oldindan vazifa beriladi. Guruh talabalari seminarga birgalikda yozma mustaqil topshiriqlar tayyorlanib o‘z savollarini to‘liq ochib berishga harakat qilishlari kerak. - Boshqa guruhlar asosiy ma’ruzachiga savollar beradilar, yozma mustaqil topshiriqlar savollarga guruhning talabalari javob berishda yordam beradilar # Umumiy mezonlar qanday tashxislanadi: + O‘zlashtirish ko‘rsatkichi mezonlar 5 baxoda - O‘zlashtirish ko‘rsatkich reytengda - O‘zlashtirish ko‘rsatkichi baxolanmydi - O‘zlashtirish ko‘rsatkichi 50 ballda # Seminar darslarini tashkil etish usuli nechinchi yillardan fanga kirib keldi: + Seminar musobaqa darslarini tashkil etish usuli 1976 yildan beri qo‘llanilib kelinadi. - Seminar musobaqa darslari 1986 yildan beri qo‘llanilib kelinadi. - Seminar musobaqa darslari usuli 1996 yildan beri qo‘llanilib kelinadi. - Seminar musobaqa darslarini tashkil etish 1966 yildan beri qo‘llanilib kelinadi. # Kichik guruhchalar usulida xar bir guruda nechtagacha talaba ishtirok etadi: + har bir guruhda 4-6 tadan talaba bo‘lishi mumkin. - har bir guruhda 2-3 tadan talaba bo‘lishi mumkin - har bir guruhda 9-10 tadan talaba bo‘lishi mumkin - har bir guruhda 7-8 tadan talaba bo‘lishi mumkin # Innovatsion jarayon qanday vaziyatlar bilan bog’liq bo’ladi: + Innovatsion jarayon boshqa sifatli holatga eskirib qolgan hamda vaziyat va ahamiyatlarini qayta ko’rib chiqish bilan bog’liq bo’ladi. Bir darajali qator yangiliklaryig`indisi (umumiyligi) innovatsionyaxlitliknitashkiletadi. Innovatsionfaoliyatdavridayangiliklar, innovatsiyalar, tomma’nodata’limjarayonigakiribkeladi. - Innovatsion jarayon boshqa sifatli holatga eskirib qolgan hamda vaziyat va ahamiyatlarini qayta ko’rib chiqish - Bir darajali qator yangiliklaryig`indisi (umumiyligi) innovatsionyaxlitliknitashkiletadi. - Innovatsionfaoliyatdavridayangiliklar,innovatsiyalar, tomma’nodata’limjarayonigakiribkeladi. # Ta’lim tizimidagi innovatsiyalarni pedagogik jarayonlarga kiritish necha bosqichda amalga oshiriladi: + to’rt bosqichda 1.Muammoni tahlil etish asosida aniqlash; 2.Mo’ljallanayotgan ta’lim tizimini loyihalash; 3.O’zgarish va yangiliklarni rejalashtirish; 4. O’zgarishlarni amalga oshirish. - uch bosqichda 1.Muammoni tahlil etish asosida aniqlash; 2.Mo’ljallanayotgan ta’lim tizimini loyihalash; 3.O’zgarish va yangiliklarni rejalashtirish; - ikki bosqichda 1.Muammoni tahlil etish asosida aniqlash; 2.Mo’ljallanayotgan ta’lim tizimini loyihalash; - bir bosqichda O’zgarish va yangiliklarni rejalashtirish; # Yangilik kiritishning ichki mantig’i: + Yangilik kiritish ichki mantiq va yo’nalishlarga ega bo’lib, u yangilik g’oyasi fikrini tug’ilishdan to uni foydalana boshlanishigacha bo’lgan harakterlarni rivojlantirish ham innovatsion ishtirokchilari o’rtasidagi munosabat mantig’ini belgilaydi. - Yangilik kiritish ichki mantiq va yo’nalishlarga ega. - fikrini tug’ilishdan to uni foydalana boshlanishigacha bo’lgan harakterlarni rivojlantirish - innovatsion ishtirokchilari o’rtasidagi munosabat mantig’ini belgilaydi. # Yangilikni turlari: + Birinchi marta yaratilgan yangilik. Bu yangilik ixtiroga teng, ya’ni yangi o’rnatilgan yangi haqiqat demakdir. 2. Avval mavjud bo’lgan nazariyani yanada takomillashtirib, zamonaviylashtirib, shu kunning talabiga moslashtirishdan iboratdir. - Nazariyani yanada takomillashtirib, zamonaviylashtirib, shu kunning talabiga moslashtirishdan iboratdir - Yangilik ixtiroga teng, ya’ni yangi o’rnatilgan yangi haqiqat demakdir. - Avval mavjud bo’lgan nazariyani yanada takomillashtirib, zamonaviylashtirish. # Innovatsion didaktikaning predmeti nimalarni tashkil etadi: + yangilikni o’rgatish, o’rganish, yangilash, uni mazmunini boyitish tashkil etadi. Bunda ishtirok etayotgan barcha komponent bir – birlari bilan shunday o’z real aloqadaki, ulardan birortasini chetda qoldirish mumkin emas. "Pedagogiktexnologiya", "didaktiktexnologiya", "ta’limtexnologiyasi" atamalaribilanbir qatorda "innovatika", "innovatsionpedagogika", "innovatsiya", "innovatsionfaoliyat", "innovatsionjarayon" atamalarimustahkamo’rinolibbormoqda. - O’rgatish, o’rganishda ta’lim mazmunini innovatsion asosda tashkil etish asosiy o’rin tutadi. - Hozirgi kunda shunday tizimni yaratish yo’lida bir qator izlanishlar, sa’y – xarakatlar amalga oshirildi. - Yangilikni o’rgatish, o’rganish, yangilash, uni mazmunini boyitish tashkil etadi. # Pedagogik innovatsion texnologiyalarni to’plash, nazorat qilish va joriy etish deganda nimani tushunasiz: + Pedagogik innovatsion texnologiyalarni to’plash, nazorat qilish va joriy etish ishlarini, o’quv ishlarini tashkil qilish, shunga oid seminar, treninglar, qisqa muddatli o’quvlar tashkil etish choralarini ko’rish. Innovatsion texnologiyalarni yaratish, izlash, topish haqida tegishli ma’lumotlar jamg’arma bankini yaratish, to’plash, tahlil qilish, tanlash, ta’lim muassasalariga joriy etish bo’yicha ishlarni tashkil etish. - Innovatsiyalarjamg’armasini yaratish,engavvalo"izlash, to’plash" jarayoniniamalgaoshirish. - Monitoringbo’limlari bilan ishlash. - Pedagogik innovatsion texnologiyalarni to’plash, nazorat qilish va joriy etish degan tushuncha fanda mavjud emas. # Innovatsion faoliyatda o`qituvchi va talabalarning munosabatlari: + Barcha javoblar to’g’ri. - O’qituvchi bilimni tashuvchi, yåtkazuvchi emas, talabani o’qishi, bilim olishida yordamchi, maslahatchi, tashkilotchi rahbarga aylanadi; - O’qituvchi konstruktorlash, loyihalash, atgoritmlash, modullashtirish, atroflicha fikrlashsharoitida ish yuritadi. O’quv jarayoni ikki tomonlama faol ish yuritishga o’rganishga odatlantiriladi; - Talabani o’zini- o’zio’qitish, faollikda, yakka, juft, kichik, katta guruhlarda ishlashga muxit yaratishi, O’quv jarayonini individuallashtirish kerak. Shuholatlardao’quv mazmunini, DTS talablarini to’lao’zlashtirish kafolatlanadi. # Loyuha tamasining to’g’ri tavsifi: + Loyiha (lotincha projectus – oldinga tashlangan) – tasvir, asoslanma, aniq hisob kitob, chizmalar shaklida aks ettirilgan g'oya, ma'lumotning mohiyatini ochib beruvchi, ularni amalga oshirishning aniq yo'llarini belgilab beruvchi g'oyalar, fikrlar, obrazlardir - Loyiha (arabcha projectus – yuqori, balandlik) –aks ettirilgan cho’qqi, ma'lumotning mohiyatini ochib beruvchi, ularni amalga oshirishning aniq yo'llarini belgilab beruvchi fikrlardir. - Loyiha (franso’zcha baleto –raqs) –mohiyatini ochib beruvchi, ularni amalga oshirishning aniq yo'llarini belgilab beruvchi g'oyalardir. - Loyiha (lotincha projectus –intiluvchan) – tasvir, asoslanma, aniq hisob kitob, chizmalar shaklida aks ettirilgan g'oya. # O'quv loyihasi tavsifi: + Barcha javoblar to’g’ri. - Ta'lim oluvchilar tomonidan amalga tadbiq qilishning tadqiqotchilik, izlanuvchanlik, ijodkorlik ish turidir. O'qitishni loyihalash esa ta'limning umumiy maqsadi, mazmuni o'quv maqsadlari o'qish, o'qitish, o'zlashtirishni baholash, tuzatishlar kiritishdir. - o'qitish jarayonini loyihalashuchun ijtimoiy buyurtma sifatida ta'limning umumiy maqsadi asosida, o'quv maqsadlarini, buning uchun o'qish va o'qitishni, o'zlashtirishni rejalashtirgan holda, o'qish natijalarini kafolatlash tizimini ishlab chiqish lozim. - Fanlarni o’qitishning innovatsion muhitini loyihalashtirishda o'quv mazmuni aniq manbalar asosida o'zlashtirish natijalarini kafolatlashuchun, o'quv maqsadlari oydinlashtiriladi va o'quv mashg'ulotlari loyihalashtiriladi. # O'quv jarayoni bir-biri bilan bog'liq o'qitishning tarkibiy qismlaridan tashkil topgan to’g’ri formula qatori: + O'JAM+O'F+B - O'JAM+O'F+M - O'JAM+O'B+B - O'BAM+O'F+B # Interfaol metodlarni faollashtiruvchi va mustaqil fikrlashga undovchi ta’lim shakli: + noan’anaviy ta’lim shakllari. - an’anaviy ta’lim shakllari - individual ta’lim shakllari - metodlar. # Noan’anaviy interfaol metodlarni ta’lim jarayoniga kirib kelish davri: + XX asr - X asr - XV asr - XIX asr # “Kichik guruhlarda ishlash” metodining bosqichlari: + 4 boskich - 6 boskich - 5 boskich - 3 boskich # “Davrv suxbati” metodini o‘tkazishda amal qilish kerak bo’lgan bosqichlari : + 8 ta - 4 ta - 9 ta - 7 ta # Noan’anaviy ta’lim shakllari formulasi: + S+S - S+J - S+O - S+T # “SWOT-tahlil” metodining asosiy nazariyasi: + mavjud nazariy bilimlar va amaliy tajribalarni tahlil qilish, taqqoslash orqali muammoni hal etish yo‘llarni topishga, bilimlarni mustahkamlash, takrorlash, baholashga, mustaqil, tanqidiy fikrlashni, nostandart tafakkurni shakllantirishga xizmat qiladi. - kichik-kichik bo‘laklarga bo‘lib, ularning mazmunini ochishda aqliy hujum, kichik guruhlarda ishlash, bahs-munozara, muammoli vaziyat, yo‘naltiruvchi metodlarni qo‘llash va talabalarni amaliy mashqlarni mustaqil bajarishga undash talab etiladi. - turli-tuman talabalar faoliyatini faollashtiradigan metodlar bilan boyitish talabalarning o‘zlashtirish darajasining ko‘tarilishiga olib keladi. - dars jarayoni oqilona tashkil qilinishi, ustoz murabbiylar tomonidan talabalarning qiziqishini orttirish. # Noan’anaviy interfaol metodlar deganda: + Noan’anaviy interfaol metodlar deganda talabalarni faollashtiruvchi va mustaqil fikrlashga undovchi, ta’lim jarayonining markazida bo‘lgan metodlar tushuniladi. - Davra suhbatining og‘zaki va yozma shakllari mavjuddir. Og‘zaki davra suhbatida o‘z fikr-mulohazalarini og‘zaki bayon etadilar. - talabalarni barcha diqqat bilan tinglaydi, agar muhokama qilish lozim bo‘lsa, barcha fikr-mulohazalar tinglanib bo‘lingandan so‘ng muhokama qilinadi. - talabalarning mustaqil fikrlashiga va nutq madaniyatining rivojlanishiga yordam beradi. Quyida “Davra suhbati” metodining tuzilmasi keltirilgan # “FSMU bu metod: + “FSMU”–(fikr, sabab, misol, umumlashtirish) metodi munozarali masalalarni hal etish hamda o‘quv jarayonining bahs-munozarali o‘tkazishda qo‘llaniladi, chunki bu metod talabalarni o‘z fikrini himoya qilishga, erkin fikrlash, o‘z fikrini boshqalarga o‘tkazishga, ochiq holda bahslashishga hamda shu bilan birga bahslashish madaniyatiga o‘rgatadi. - davlat ta’lim standartlari talablarini xalqaro andozalar asosida takomillashtirish va sertifikatlashtirish ta’lim samaradorligining eng muhim omillaridan biridir - Bu interfaol metod tanqidiy, tahliliy, aniq mantiqiy fikrlashni muvaffaqiyatli rivojlantirishga hamda talabalarning mustaqil g‘oyalari, fikrlarini yozma va og‘zaki shaklda tizimli bayon etish, himoya qilishga imkoniyat yaratadi. - mustaqil ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi. Mazkur texnologiyadan ma’ruza mashg‘ulotlarida, mustahkamlashda, o‘tilgan mavzuni so‘rashda, uyga vazifa berishda hamda amaliy mashg‘ulot natijalarini tahlil etishda foydalanish tavsiya etiladi. # Pinbord usuli: + Pinbord (inglizchadan: pin – mahkamlash, board – yozuv taxtasi) munozara usullari yoki o‘quv suhbatini amaliy usul bilan moslashdan iborat. Muammoni hal qilishga oid fikrlarni tizimlashtirish va guruhlashtirish (klassifikatsiya)ni amalga oshirishga, jamoa tarzda yagona yoki aksincha qarama-qarshi pozitsiyani shakllantirishga imkon beradi. - O‘qituvchi taklif etilgan muammo bo‘yicha o‘z nuqtai nazarini bayon qilishni so‘raydi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki ommaviy aqliy hujumning boshlanishini tashkil qiladi (rag‘batlantiradi). Fikrlarni taklif qiladilar, muhokama qiladilar, baholaydilar va eng optimal (samarali) fikrni tanlaydilar - ularning o‘zaro munosabatlarini chiziqlar yoki boshqa belgilar yordamida ko‘rsatadilar: jamoaning yagona yoki qarama-qarshi pozitsiyalari ishlab chiqiladi - O‘qituvchi bilan birgalikda flipchart (maxsus doska va maxsus qog‘oz yopishtirish imkonini beradigan skotch) yordamida fikrlar jamlanadi, klassifikatsiya qilinadi, muhokamada esa optimal echimlar bo‘yicha aniqlanadi # “Muammoli vaziyat” metodi: + talabalarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish hamda ularning echimini topish bo‘yicha ko‘nikmalarini shakllantirishga qaratilgan metoddir. “Muammoli vaziyat” metodi uchun tanlangan muammoning murakkabligi talabalarning bilim darajalariga mos kelishi kerak. - Ko‘p hollarda texnologiya mavzu mazmunida yoritiladigan bir necha holatlarning afzallik yoki kamchiliklarini, samaradorli yoki samarasizligini, bugungi kun va istiqbol uchun ahamiyatini taqqoslash maqsadida qo‘llaniladi. - Agar ular yozilgan fikrga qo‘shilsalar, birinchi ustunda “+“ aks holda uchinchi ustunda “-“ belgisini qo‘yadilar. YAngi mavzuni bayon qiladi va talabalarga ikki qarama-qarshi jihat haqida boshlang‘ich ma’lumotlarni beradi; - topshiriqni yakka tartibda bajarishlarini so‘raydi va 10 daqiqa vaqt ajratadi; vaqt tugagach talabalardan izohlarsiz o‘z fikr – mulohazalarini o‘qib eshittirishlarini aytadi; barcha xulosalar tinglangach, umumlashtiriladi va yakuniy xulosa shakllantiriladi. # Testologiya asoslari modulining vazifasi: + O’quv motivlari kishida kizikish, extiyoj, intilish, mayil, uygotishni uz ichiga oladi. Talabada motivlarni shakllantirish indiviudal xususiyatlariga, tashkiliy shakllarga, ukituvchining maxoratiga boglik. kadrlarga talabning yukori bulishi, ularni ragbatlantirishning samarali tizimlarini ishlab chikish - O‘zlashtirish faoliyatini tashkil etish - O‘zlashtirish faoliyatini tashkil etishda mavzuning xarakterli xususiyatlarini xisobga olgan xolda ma’lum texnologiyalar tanlash - Oliy ta’lim tizimida esa yukori malakali kadrlarni tayyorlash # Testologiya atamasining tavsifi izoxi: + Testologiya – (inglizcha so‘zdan olingan bo‘lib, test — sinov), yunoncha logos bilim so‘zlari birikmasidan iborat. Testologiya fanlararo fan bo‘lib, ilmiy asoslangan va sifatli diagnostik o‘lchov metodikasi haqidagi fan sanaladi. - Testologiya – (ruschacha so‘zdan olingan bo‘lib, test — baxo), yunoncha logos kitob so‘zlari birikmasidan iborat. Testologiya fanlararo fan emas, ilmiy asoslanmagan va sifatli diagnostik o‘lchov metodikasi haqidagi fan sanaladi. - Testologiya – (arabcha so‘zdan olingan bo‘lib, test — yaxshi), yunoncha logos bilim so‘zlari birikmasidan iborat. Testologiya fanlararo fan bo‘lib, ilmiy asoslangan va sifatli diagnostik o‘lchov metodikasi haqidagi fan sanalmaydi. - Testologiya – (fransuzcha so‘zdan olingan bo‘lib, test — sinov), yunoncha logos bilim so‘zlari birikmasidan iborat. Testologiya fan, ilmiy asoslanmagan va sifatli diagnostik o‘lchov metodikasi haqidagi fan sanaladi. # Testologiya modulining ob’ekti: + Test topshiriqlarini tuzish jarayoni. Test topshiriqlarini amaliyotga joriy etish va o‘tkazish jarayoni. Test topshiriqlaridan olingan natijalarni umumlashtirish jarayoni - Test topshirig‘i shaklining to‘g‘riligi; Test topshirig‘ining savol va javobning qisqaligi - Test topshirig‘i elementlarining to‘g‘ri joylashganligi. Test topshirig‘ining to‘g‘ri javoblari bir xil baholanishi - Tahsil oluvchilarga test topshirig‘ining bajarish bo‘yicha bir xil ko‘rsatma berilishi # Testologiyani qo‘llashda umumiy xususiyatlar: + testlar tuzish metodikasi, samaradorlik, variativlik, ishonchlilik,har bir fan sohasining o‘ziga xos xususiyatlari, Modulning ta’lim mazmuni, testlarning mantiqiy tuzilishi, test sinovining o‘tkazilish maqsadi, kasbiy va umumta’lim bilimlarni nazorat qilish va baholash tartibi va o‘lchovi e’tiborga olinadi. - Natijani baxolash va o‘zlashtirish darajasini aniklanadi - Mavxum tushunchalarni foydalanishi algoritmik boglanadi - Mavxum tushunchalarni baxolashda e’tibor karatish lozim degan savolni yoritishga yordam beradi. # Test metodining keng tarqalishi, rivojlanishi va takomillashuvi afzalliklari: + Test topshiriqlari tadqiqot maqsadiga muvofiq respondentlarning bilim, ko‘nikma va malakalariga aniq baholash imkonini beradi. Tahsil oluvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini aniqlash va baholash jarayoni ob’ektiv amalga oshiriladi, baholovchi tomonidan sub’ektivizmga yo‘l qo‘yish oldini oladi. Turli guruh respondentlaridan olingan ma’lumotlarni qiyosiy-statistik tahlilini o‘tkazishga zamin yaratadi. + Har bir maqsadni alohida nazorat ishiga o‘tkazilishi lozim va nazorat maqsadga mos holda tuzilishi talab etiladi. - Qisqa muddatni talab etuvchi nazroat ishlaridan biri albatta test nazorati. Nazorat ishi har bir maqsadga alohida tuzilganligi sababli uni qisqa muddatda o‘tkazish yo‘llarini aniqlanadi. - Qisqa darajada tuzilgan testlar tahsil oluvchilar tomonidan o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalarni aniq baholash # Insonlar o‘ratasidagi psixologik farqlarni aniqlash nechinchi asrda kim tomonidan kanday atama bilan kirib keldi. + Insonlar o‘ratasidagi psixologik farqlarni aniqlash XIX asr psixologiyasiga oid bo‘lib, uni birinchilar qatorida F.Galton ishlatishga harakat qilgan. U “kvalimetriya», ya’ni o‘lchash degan tushunchani fanga kiritdi. - Insonlar o‘ratasidagi psixologik farqlarni aniqlash XII asr psixologiyasiga oid bo‘lib, uni birinchilar qatorida F.Galton ishlatishga harakat qilgan. U “kvalimetriya», ya’ni katta degan tushunchani fanga kiritdi. - Insonlar o‘ratasidagi psixologik farqlarni aniqlash XX asr psixologiyasiga oid bo‘lib, uni birinchilar qatorida F.Galton ishlatishga harakat qilgan. U “kvalimetriya», ya’ni baxo degan tushunchani fanga kiritdi. - Insonlar o‘ratasidagi psixologik farqlarni aniqlash X asr psixologiyasiga oid bo‘lib, uni birinchilar qatorida F.Galton ishlatishga harakat qilgan. U “kvalimetriya», ya’ni yaxshi degan tushunchani fanga kiritdi. # Pedagogikada test asosida o‘lchashni o‘rganuvchi fan va fanga asos solgan olimlar: + Pedagogikada test asosida o‘lchashni o‘rganuvchi fan testologiya deb ataladi. 1864 yili binrinchi marta pedagogik test DJ.Rays tomonidan orfografiya uchun ishlab chiqildi. T.Stoun tomonidan arifmetika moduli uchun test ishlab chiqildi. - Avanesov V.S. 1997 yili pedagogik testlarning nazariy asoslarini ishlab chiqadi. - 1970 yili E.Torondayk pedagogik testlarning nazariy asoslarini ishlab chiqadi. - 1990 yili binrinchi marta pedagogik test DJ.Rays tomonidan texnika uchun ishlab chiqildi. T.Stoun tomonidan tjtimoiy fan uchun test ishlab chiqildi. # Tect tarixi haqida to’g’ri berilgan tavsif: + 1961 yili AQSHda 2000 dan ortiq standart testlar ishlab chiqildi. Jahon test kompaniyasi tashkil topdi (Educational Testing Service)1925 yili Rossiyada “Maktab ishlari metodikasi” institutida test komissiyasi tashkil etildi. 1926 yili birinchi standart testlar yaratildi. 1936 yili "test" metodi burjuaziya elementi sifatida qabul qilinib, undan voz kechilgan. 60- yillarda Rossiya pedagoglari yana testlarga murojat etishdi. XX asrning boshida Amerikalik olim V.A.Makkoll psixologik va pedagogik testlarni ajratadi 1915-1930 yillarda Amerikada testologiya moduli juda tez taraqqiy etadi va maktabdagi barcha fanlardan milliy testlar ishlab chiqiladi. - 1915-1930 test topshiriqlari tahsil oluvchilar tomonidan o‘rganilgan ob’ektlarning xususiyatlarini boshqa ob’ektga ko‘chirish, mazkur ob’ektlarni taqqoslab, keyingi ob’ektning o‘ziga xos xususiyatlari haqida xulosa chiqarish, qisman izlanish olib borishni talab etadi. - 1936 yili Tahsil oluvchilar tomonidan mazkur darajadagi test topshiriqlariga javob berishda avval o‘zlashtirilgan bilimlar yangi vaziyatlarga ko‘chiriladi. - 1926 Ijodiy (kreativ) darajada tuzilgan test topshiriqlari tahsil oluvchilar tomonidan ijodiy fikr yuritish ko‘nikmalariga ega bo‘lish, mazkur test topshiriqlarini bajarish Germaniyalik olim V.A.Makkoll psixologik va pedagogik testlarni ajratadi # Pedagogik testlar mazmuni va mohiyatiga ko‘ra necha turga bo‘linadi: + qiyinchilik darajasi bo‘yicha o‘sib boruvchi gomogen bitta o‘quv kurs bo‘yicha tuzilgan topshiriqlar tizimi sanaladi va geterogen bir nechta o‘quv kurs bo‘yicha tuzilgan topshiriqlar tizimi. - pedagogik test orfografiya arifmetikaturga bo‘linadi - 1995 yili binrinchi marta pedagogik test geterogen turga bo‘linadi - pedagogik testlar 4 turga bo‘linadi # Integrativ testlar: + Integrativ testlar integral mazmun, shakl, qiyinchilik darajasi bo‘yicha o‘sib boruvchi, ta’lim muassasasining bitiruvchisining tayyorgarlik darajasi haqida umumlashgan yakuniy xulosa chiqarishga imkon beradigan test topshiriqlari sanaladi. - Anik tushunchalar. O‘rganmok. Masala echmok - Ajratib olmok. Tushunmok. Tuzish. YOddan aytib bermok.. - Guruxlarni tashkil kilmok. Ko‘rib chikmok. # Adaptiv testlar: + Adaptiv testlar avtomatlashtirilgan, tahsil oluvchilarga nisbatan individual yondoshish imkonini beradigan, topshiriq mazmuni, bajarish tartibi, qoidasi, shu topshiriqni bajarish natijasida tahsil oluvchining egallashi mumkin bo‘lgan ball va test natijalarini umumlashtirish bo‘yicha ko‘rsatmalardan iborat bo‘ladi. - Aniklashtirilgan o’quv maksadlari albatta birinchi galda kanday nazorat ishi orkali tekshirilishi aniklanishi kerak. Maksaddan kelib chikkan xolda test va nazorat ishlari tanlanadi. Barcha nazorat ishlari umumlashtirilib oxirgi baxolash ko‘rsatmalardan iborat bo‘ladi. - Tanlangan nazorat xar bir maksad uchun aloxida ko‘llaniladi. Masalan birinchi ko‘yilgan maksad uchun aloxida , keyingi maksadga erishish uchun alokida nazorat ishi topilishi kerak. - Anik belgilangan maksadlar esa tekshirishni osonlashtiradi. Nazorat ishlarida turli xil test turlaridan foydalanish ko‘rsatmalardan iborat bo‘ladi. # O`zbekiston Respublikasining Ta’lim to’g’risidagi yangi qonununi: + 2020 yil 5 avgust kuniO`zbekiston Respublikasining Ta’lim to’g’risidagi yangi qonununing mazmun mohiyatini ommaga e’lon qildi. - 1997 yil 5 avgust kuniO`zbekiston Respublikasining Ta’lim to’g’risidagi yangi qonununing mazmun mohiyatini ommaga e’lon qildi. - 2001 yil 10 noyabr kuniO`zbekiston Respublikasining Ta’lim to’g’risidagi yangi qonununing mazmuni mohiyatini ommaga e’lon qildi. - 2018 yil 5 avgust kuniO`zbekiston Respublikasining Ta’lim to’g’risidagi yangi qonununing mazmun mohiyatini ommaga e’lon qildi. # «Ta’lim to`g`risida»gi O`zbekiston Respublikasi qonuniga muvofiq ta’lim tizimini isloh qilish: + Barcha javoblar to’g’ri - davlat va nodavlat ta’lim muassasalari hamda ta’lim va kadrlar tayyorlash sohasida, raqobat muhitini shakllantirish negizida ta’lim tizimini yagona o`quv, ilmiy-ishlab chiqarish majmui sifatida izchil rivojlantirishni ta’minlash; - ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimini jamiyatda amalga oshirayotgan demokratik huquqiy davlat qurilishi jarayonlariga moslashtirish; kadrlar tayyorlash tizimi muassasalarini yuqori malakali mutaxassislar bilan ta’minlash, pedagogik faoliyatining nufuzi va ijtimoiy maqomini ko`tarish;kadrlar tayyorlash. - ta’lim oluvchilarni ma’naviy axloqiy tarbiyalashning va ma’rifiy ishlarning samarali shakllari hamda uslublarini ishlab chiqish va joriy etish; ta’lim va kadrlar tayyorlash, ta’lim muassasalarini attestasiyadan o`tkazish va akkreditasiya qilish sifatiga baho berishning xolis tizimini joriy qilish; yangi ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarda ta’limning talab qilinadigan darajasi va sifatini, kadrlar tayyorlash tizimining amalda faoliyat ko`rsatishi va barqaror rivojlanishining kafolatlarini, ustuvorligini ta’minlovchi normativ, moddiy-texnika va axborot bazasini yaratish; # Kasbiy pedagoglikaning paydo bo`lishi va ravnaq topishi: + Pedagoglik kasbining shakllanishi kishilik taraqqiyoti tarixi bilan uzviy bog`liq. Ibtidoiy davr kishilari bolalarni o`zlari bilan ergashtirib yurib, ulargaov qilish, turli daraxt mevalarini terish, o`simliklarning ildizi kovlab olish, suv manbalarini izlab topish kabi harakatlarni amalgaoshirishni o`rgatganlar. Bunday harakatlar qabila (urug`)ning tajribali kishilari yoki keksalar tomonidan amalga oshirilgan. - V asrda O`rta asrlar hamda kapital ishlab chiqarishiga asoslangan jamiyatlarda ko`rinishidagi maktablarda ma’naviy-axloqiy jihatdan åtuk, turli sohalar bo`ycha mukammal bilimga ega pedagoglarning faoliyat yuritishlariga alohida ahamiyat qaratilgan. - Muhammad Tarag`ay Ulug`bek tomonidan barpo etilgan madrasalarda o`z davrining taniqli olimlari – Ali qushchi, Taftazoniy, qozizoda Rumiy, Mavlono Muhammad, g`iyosiddin Jamshid Koshiy, Muiniddin Koshiy hamda Mansur Koshiylar talabalarga ta’lim bergan davrda - Hayot tajribalarini o`rgatuvchi kishilar guruhi shakllandi hamda ma’lum yo`nalishlar bo`ycha bilimlarni berish maxsus ajratilgan joylarda tashkil etila boshlandi. # Dastlabki maktablar qayerlarda tashkil etilgan: + Qadimgi Sharqda (Vavilon, Misr, Hindistonda) paydo bo`lib, ularda ma’muriy-xo`jalik boshqaruvi asoslari o`rgatilgan. Antik davrda maktablar Sparta, Afina va Rim tarbiya tizimining muhim tarkibiy qismi sifatida faoliyat olib borganlar. - Qadimgi Misrda paydo bo`lib, ularda ma’muriy-xo`jalik boshqaruvi asoslari o`rgatilgan. - Qadimgi Sharqiy Xitoyda paydo bo`lib, ularda ma’muriy-xo`jalik boshqaruvi asoslari o`rgatilgan. Antik davrda maktablar Misrda tarbiya tizimining muhim tarkibiy qismi sifatida faoliyat olib borganlar. - Qadimgi Sharqiy Yevropa davlatlarida paydo bo`lib, ularda ma’muriy-xo`jalik boshqaruvi asoslari o`rgatilgan. Antik davrda maktablar tarbiya tizimining muhim tarkibiy qismi sifatida faoliyat olib borganlar. # O`rta asrlar davrida, sharqda akademiya ko`rinishidagi ta’lim muassasalari: + «Donishmandlar uyi» (IX asr, Bag`dod), «Ma’mun akademiyasi» (XI ar boshlari, Xorazm), observatoriyalar qoshidagi jamiyatlar (XV asr, Samarqand) tarzida nomlangan. Akademiyalarga turli fan yo`nalishlari bo`ycha kuchli bilimga ega bo`lgan qomusiy olimlar jalb etilgan bo`lib, ular tomonidan matematika, geodeziya, mineralogiya, medisina, astronomiya kabi yo`nalishlarda keng ko`lamli tadqiqotlar olib borilgan. - Bunday akademiyalar tarixda mavjud emas. - Donishmandlar uyi» (XIX asr, Bag`dod), «Ma’mun akademiyasi» (XIII asr boshlari, Xorazm), observatoriyalar qoshidagi jamiyatlar (XVII asr, Samarqand) tarzida nomlangan. Akademiyalarga turli fan yo`nalishlari bo`ycha kuchli bilimga ega bo`lgan qomusiy olimlar jalb etilgan bo`lib, ular tomonidan matematika, geodeziya, mineralogiya, medisina, astronomiya kabi yo`nalishlarda keng ko`lamli tadqiqotlar olib borilgan. - Donishmandlar uyi» (XVII asr, Bag`dod), «Ma’mun akademiyasi» (XI ar boshlari, Xorazm), observatoriyalar qoshidagi jamiyatlar (XVIII asr, Samarqand) tarzida nomlangan. Akademiyalarga turli fan yo`nalishlari bo`ycha kuchli bilimga ega bo`lgan qomusiy olimlar jalb etilgan bo`lib, ular tomonidan matematika, geodeziya, mineralogiya, medisina, astronomiya kabi yo`nalishlarda keng ko`lamli tadqiqotlar olib borilgan. # Muhammad Tarag`ay Ulug`bek tomonidan barpo etilgan madrasalarda o`z davrining taniqli olimlaridan kimlar faoliyat olib borgan: + Ali Qushchi, Taftazoniy, qozizoda Rumiy, Mavlono Muhammad, g`iyosiddin Jamshid Koshiy, Muiniddin Koshiy hamda Mansur Koshiylar talabalarga ta’lim berganlar. - Abu rayxon Beruniy, qozizoda Rumiy, Mavlono Lutfiy, g`iyosiddin Jamshid Kichkina , Muiniddin Koshiy hamda A.Navoiy talabalarga ta’lim berganlar. - Lutfiy , Jomiy, qozizoda Rumiy, Mavlono Muhammad, g`iyosiddin Jamshid Koshiy, A.Navoiy, Husayn Boyqoro talabalarga ta’lim berganlar. - Ali Qushchi, Taftazoniy, Abu rayxon Beruniy, qozizoda Rumiy, Mavlono qozizoda Rumiy - Navoiy, Husayn Boyqoro talabalarga ta’lim berganlar. # XIX asr oxiri hamda XX asr boshlarida yuzaga kelgan jadidizm harakatining asoschilari: + Jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashgan – Mahmudxo`ja Behbudiy, Munavvar qori, Hamza Hakimzoda Niyoziy, Abdulla Qodiriy, Abdulla Avloniy, Abduqodir Shakuriy, Ismatulla Raxmatullaev, Abdurauf Fitrat, Isohxon Ibrat va boshqalar aholi orasida nafaqat murabbiy, balki ma’naviy etuk inson sifatida ham nom qozondilar. - Ayniy, Mirmuhsin, Hamza Hakimzoda Niyoziy, Oybek, Abduqodir Shakuriy, Ismatulla Raxmatullaev, A.Qaxxor, Isohxon Ibrat va boshqalar aholi orasida nafaqat murabbiy, balki ma’naviy etuk inson sifatida ham nom qozondilar. - Fitrat, Munavvar qori, Hamza Hakimzoda Niyoziy, Abdulla Qaxxor, Abduqodir Shakuriy, Oybek, Shukurillo, Isohxon Ibrat va boshqalar aholi orasida nafaqat murabbiy, balki ma’naviy etuk inson sifatida ham nom qozondilar. - Hamza, Oybek, Shukurillo, S.Axmad,Usmon Nosir va boshqalar aholi orasida nafaqat murabbiy, balki ma’naviy etuk inson sifatida ham nom qozondilar. # Sharq mutafakkirlari va g`arb pedagoglari jamiyatda pedagoglik kasbining tutgan o`rni haqida: + Muhammad al-Xorazmiy, Abu Nasr Forobiy, Abu Ali ibn Sino o`z asarlarida hamda Abu Rayhon Beruniylar o`qituvchining ma’naviy-axloqiy jihatdan etuk bo`lishlariga alohida ahamiyat qaratadilar. - Jamiyat tomonidan o`qituvchi shaxsiga qo`yilayotgan talablar o`z davrida Sharq mutafakirlari hamda g`arb ma’rifatparvarlarining asarlarida o`z aksini topgan. - Ularning fikrlarcha, yaxshi o`qituvchi boshqalardan bir jihati bilan farq qiladi, ya’ni, u o`zi ega bo`lgan bilimlarni yoshlarga beminnat o`rgatadi, har bir ishda ularga namuna bo`laoladi. - O`qituvchi talabaarga ta’lim berishdek mas’uliyatli burchni bajarishi zarurligini uqtirar ekan, ularga faoliyatda muvafaqiyatga erishish garovi bo`lgan quyidagi tavsiyalarni beradi: # Alisher Navoiy o`z davrining ayrim maktabdorlari ega bo`lgan sifatlar, xususan, qattiqqo`llik, ta’magirlik va johilliklarni qoralar ekan, o`qituvchining ma’naviy qiyofasiga nisbatan qanday talablarni qo`yadi: + «mudarris kerakki, g`arazi mansab bo`lmasa va bilmas ilmni aytishga urinmasa, manmanlik uchun dars berishga havas ko`rgazmasa va olg`irlik uchun gap-so`z va qavqo yurgizmasa, nodonlikdan sallasi katta va pechi uzun bo`lmasa, gerdayishuchun madrasa ayvoni boshi unga o`rin bo`lmasa. ... Yaramasliklardan qo`rqsa va nopoklikdan qochsa, nainki, o`zini olim bilib, necha nodonga turli xil fisq ishlarni mumkin, balki halol qilsa, qilmas ishlarni qilmoq uchun sodir bo`lsa va qilar ishlarni qilmaslik unga qoida va odat bo`lib qolsa. Bu mudarris emasdir, yomon odatni tarqatuvchidir» - o`z davrida o`qituvchining bola dunyoqarashini rivojlantirishdagi roliga katta baho berib, o`qituvchilik «er yuzidagi har qanday kasbdan ko`ra yuqoriroq turadigan juda faxrli kasb» ekanligini ta’kidlaydi. Muallifning fikrcha, pedagog o`z burchlarini Chuqur anglay olishi hamda o`z qadr-qimmatini to`la baholay bilishi zarur. - o`qituvchi ma’naviyati va kasbiy faoliyatiga yuqori baho beradi hamda ularning kasbiy malakalarini doimiy ravishda takomilashtirib borish maqsadga muvofiq ekanligi to`g`risidagi fikrni ilgari suradi. - fazilatlarning namoyon bo`lishi maqsadga muvofiqligiga urg`u beradi: vijdonli, ishchan, sabotli, axloqli, o`z ishini sevuvchi, o`quvchilarga otalaridek muomala qiluvchi, ularda bilimga havas uyg`otuvchi, o`quvchilarni o`z ortida ergashtiruvchi shaxs deb qaraydi. # Kasbiy pedagogning asosiy vazifalari va uning shaxsiga qo`yiladigan talablar: + «Ta’lim to’g’risidagi» yangi qonun g`oyalarini amaliyotga tadbiq etish Respublika ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar muvaffaqiyatini ta’minlash, ta’lim muassasalarida faoliyat olib borayotgan o`qituvchi, tarbiyachi, ishlab chiqarish ustalarining ma’naviy qiyofasi hamda kasbiy mahoratlariga ham bog`liqdir. - O`qituvchi pedagogik muloqot jarayonining faol ishtirokchisi sifatida o`zida bir qator sifatlarning tarkib topishiga erishishi zarur. - Muloqot jarayonida o`qituvchining so`zlaridan suhbatdoshiga nisbatan xayrihohlik, samimiylik, do`stona munosabat sezilib turishi, Shuningdek, imkon qadar ko`tarinki kayfiyatda bo`lishi zarur. - Munosabat jarayonida so`zni salbiy holatlar haqidagi dalillarni keltirishdan emas, aksincha, talaba hamkasbining muvaffaqiyatlarini e’tirof etishi # Kompyuterli texnologiyalar dasturli…. rivojlantiradi. Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying: + o’qitish g’oyalarini - ilg’or texnologiyalarni - Innovatsiyalarni - nazariyani # Kompyuterli texnologiyalar dasturli Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying: + Barcha javoblar to’g’ri. - zamonaviy kompyuterlar va telekommunikatsiyalarning noyob imkoniyatlari bilan bog’liq ta`limning hali tadqiq qilinmagan yangi texnologik variantlarini ochadi. - ta`limning kompyuterli (yangi mul’timediyali) texnologiyalari – bu mul’timediyalarni tayyorlash va uni ta`lim oluvchiga uzatish jarayoni bo’lib, uning amalga oshirish vositasi kompyuterdir. - talabalarda mul’timediyalar bilan ishlash mahoratini shakllantiradi, ularning kommunikativ qobiliyatlarini rivojlantiradi. # “Mul’timediyali jamiyat» shaxsini tayyorlashda nimalarga e’tibor qaratiladi: + ta`lim oluvchilarning o’zlashtirish imkoni darajasidagi va åtarli miqdorda mul’timediyali bilan ta`minlash, talabalarda tadqiqotchilik mahoratini, optimal qarorlar qabul qilish qobiliyatini shakllantirish va rivojlantirish. - ta`lim oluvchilarning o’zlashtirish imkoni - åtarli miqdorda mul’timediyali bilan ta`minlash, - talabalarda tadqiqotchilik mahoratini, optimal qarorlar qabul qilish qobiliyatini shakllantirish va rivojlantirish. # Mul’timediyali ta`lim jarayoni Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying: + Barcha javoblar to’g’ri. - oldindan pedagogik loyihalangandagina ko’zlangan maqsadga erishish mumkin. Pedagogik jarayonni kompyuterlashtirish asosiy yo’nalishlaridan biri va zamonaviy pedagogik texnologiyalarning Shug’ullanishi lozim bo’lgan sohasidir. - Mul’timediyali texnologiyalari – bu insonlarning bilimlarini rivojlantiradigan, ularning texnika va ijtimoiy jarayonlarni boshqarish bo’yicha imkoniyatlarini kengaytiradigan ma`lumotlarni tashkil etish, saqlash, ishlab chiqish, tiklash, uzatish usullari va texnik vositalaridir. - mul’timediyali texnologiyalari deganda, ma`lum bir maqsadga erishishuchun amalga oshiriladigan jarayonlar zanjiridan iborat yaratuvchi faoliyat tushuniladi. # Agar texnologik zanjirni tashkil etuvchi jarayonlar, ular orasidagi mul’timediyali almashinuvini tashkil etisa ularni uyg’unlashtirishda kompyuterlardan foydalanish imkoniyati yaratilsa, qanday texnologiyaning zarurati ortadi: + mul’timediyali ta`minotini tahlil etish zaruriyati paydo bo’ladi. - tahlil etish zaruriyati paydo bo’ladi. - internet zaruriyati paydo bo’ladi. - axborot zaruriyati paydo bo’ladi. # Mul’timediyali texnologiyalarining joriy etilishi bilan birga yuzaga keladigan muammolar : + Texnik muammolar. Dastur muammolari. Tayyorgarlik muammolari - Bugungi kunda ta`limni mul’timediyalashtirishda muammolari, asosiy yo’nalish turli o’quv fanlari bo’yicha pedagogik dastur vositalarini yaratish muammolari. - mavjud va ishlab chiqilayotgan kompyuter texnikasi muammolari. - bazadagi pedagogik dastur vositalari muammolari. # Ta`lim jarayoni samaradorligi nimaga bog’liq. + o’quv mazmuniga mos ravishda metodika, texnologiya, shakl va vositani, shu bilan bir qatorda AKT sharoitni to’g`ri tanlay olinsa, samaradorlikka erishiladi. - ta`limning samaradorligi ko’p jihatdan ta`lim metodlarini to’g`ri tanlashga bog`liqdir. - ko’zlangan natijaga komil ishonch bilan erisha olish. - a`lim–tarbiya sohasidagi masalalarning to’xtovsiz murakkablashib borishi. # Mul’timediyali texnologiyalari yordamida bilim berish qanday afzalliklarga ega: + talabalar bevosita ko‘rib bo‘lmaydigan jarayonlarni texnik vositalar yordamida kuzatadi, ya’ni vizual ko‘rish amalga oshiriladi, o‘quv materiallari chuqurroq va mukammalroq o‘zlashtiriladi,vaqt tejaladi, olingan bilimlar amalda qo‘llaniladi va talabalar xotirasida uzoq vaqt saqlanadi. - talabalar bevosita ko‘rib bo‘lmaydigan jarayonlarni texnik vositalar yordamida kuzatadi. - vizual ko‘rish amalga oshiriladi. - o‘quv materiallari chuqurroq va mukammalroq o‘zlashtiriladi,vaqt tejaladi, olingan bilimlar amalda qo‘llaniladi. # Hozirgi zamon mul’timediyali texnologiyalarining asosini quyidagi nechta texnika yutug'i tashkil etadi: + 3 ta - 6ta - 4 ta - 5 ta # Mul’timediyali texnologiyalari ta'lim jarayonida muhim o'rin tutishi, qanday vazifalarni hal etishga yordam beradi: + har bir insonga xos noyob fazilatlardan iborat individual qobiliyatlarni o'qitilayotgan talaba va talabalarda ochish, saqlash va rivojlantirish, ularda bilish qobiliyatlarini, o'zini o'zi kamolotga åtkazishga intilishni shakllantirish, - voqea va hodisalarni kompleks o'rganishni. - aniq, tabiiy-ilmiy,texnikaviy, ijtimoiy, gumanitar fanlar va san'at orasidagi o'zaro bog'liqlikni. - o'quv-tarbiya jarayonlarining mazmun, shakl va metodlarini doimiy tarzda va dinamik ravishda yangilash. # Kasb ta’limi o‘qituvchisining malaka tavsifnomasi: + Tibbiy kasb-hunar ta’limi tizimida kichik malakali mutaxassislarni tayyorlash ko‘p jihatdan kasb ta’limi o‘qituvchilariga bog‘liqdir. Ishlab chiqarish ta’limi jarayonida kasbiy pedagogik ko‘nikma va malakalar tizimi yaratiladi, talabalar kerakli tibbiy-pedagogik tajribasiga, kasbiy mahoratga ega bo‘ladilar. - Kasb ta’limi o‘qituvchilari ishlab chiqarishta’limi jarayonining va o‘z mehnat faoliyatining mazmunini aniq tasavvur etish lozim. - Tibbiy pedagogik ma’lumotga va ta’lim-tarbiya ish tajribasiga ega bo‘lmagan yangi tibbiy pedagoglar, ya’ni oliy va o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi muassasalarining bitiruvchilari kelib qo‘shilishi. - Kasb-hunar ta’limi tizimida faoliyat ko‘rsatayotgan tibbiy-pedagoglar mutaxassislik malakasiga hamda pedagogik malakaga ega bo‘lishi lozim. # Mutaxassislik malakasi deb: + kasb ta’limi o‘qituvchilari va o‘quv maxsus soha bo‘yicha ko‘nikma va malakalari nazarda tutiladi. - pedagogik malakalarini o‘z ichiga oladi. - o‘quv jarayoni faqatgina bilim berishga asoslanadi. - kasbiy pedagogika, kasb ta’limi o‘qituvchilari layoqatlarning bo‘lishi talab etiladi. Shaxsiy layoqatlar o‘z ichiga qanday vazifalarni oladi: + O‘zini tutishi, shaxsiy ijodkorlik, mas’uliyatlilik va boshqalar. Ijtimoiy layoqatlarga tashkilotchilik qobiliyati, talabalar bilan munosabat, jamoa bilan munosabat kiradi, o‘qituvchi rahbarlik qobiliyatlariga ham ega bo‘lishlari lozim. - kasb ta’limi o‘qituvchilari faqat o‘quv ishlab chiqarish ta’limi faoliyatini bajaradi. Jamoa bilan munosabat kiradi, guruhlarga rahbarlik qiladilar. - guruhlarga rahbarlik qiladilar. Kasb ta’limi o‘qituvchilari faqat o‘quv ishlab chiqarish ta’limi faoliyatini bajaradi. - jamoa bilan munosabat kiradi, guruhlarga rahbarlik qiladilar. Kasb ta’limi o‘qituvchilari faqat o‘quv ishlab chiqarish ta’limi faoliyatini bajaradi. # Kasb-hunar ta’limi o‘qituvchisining funksional vazifalar. + Barcha javoblar to’g’ri. - Talabalarning kasb-hunarga moyilligini, mahorat va malakasini rivojlantirish; tanlangan kasb va ixtisosligi o‘quv fanlari bo‘yicha chuqur bilimlarni, ilmiy dunyoqarashni shakllantirish; - ta’lim jarayonida o‘qitishning samarali usullari, vositalari va shakllarini, yangi pedagogik texnologiyalarni keng qo‘llash;o‘qitadigan moduli bo‘yicha darsdan tashqari ishlarni, to‘garak mashg‘ulotlarni tashkil qilish; - talabalarni bilim sifati, o‘zlashtirish darajasi va davomatini nazorat qilish; talabalar bilan individual tartibda ishlash; ilg‘or pedagogik tajribalarni o‘rganish va qo‘llash; muntazam ravishda malakasini oshirish. # “Ta’lim to‘g‘risida”gi, yangi qonunda qanday yangiliklar amalga oshiriladi: + Pedagog o’qituvchilarning mavqeyini tiklash, oylik maoshini ko’tarisjh, pedagoglarni muntazzam rag’batlantirib borish. - Kasb ta’limi o‘qituvchilari mehnatini tashkil etish asoslarini bilishi kerak. - O‘zlashtirishni o‘z vaqtida, tizimli tarzda, har yoqlama, to‘g‘ri yo‘lga qo‘yib hisobga olib borish - o‘quv rejasi bajarlishini, nazorat qilishga, bilim, malaka va ko‘nikmani baholash. # Ishlab chiqarish ta’limi bosqichlari va tashkiliy shakllarining nazariy ehtiyojlari, ta’lim-tarbiya qonuniyatlari, tamoyillariga ko’ra mashg’ulotlariga qanday talablar qo’yilishi lozim: + Barcha javoblar to’g’ri. - fan-texnika va ishlab chiqarish texnologiyalarining so’nggi yutuqlari, ilg’or pedagogik tajribalardan imkon qadar foydalanish, ta’lim-tarbiya qonuniyatlariga asoslanib, dars tuzilmasini maqbullashtirish; darsda barcha didaktik tamoyillarning maqbul nisbatini ta’minlash. - ta’lim oluvchilarning qiziqishi, ehtiyojlari, moyilligini hisobga olgan holda yuqori samarali o’quv-bilish faoliyati uchunshart-sharoit yaratish; o’quv materialini mukammal o’zlashtirilishi uchun fanlararo aloqadorlikka amal qilish. - ta’lim oluvchilarda uzluksiz ravishda o’qib-o’rganish, o’z bilimi va kasbiy mahoratini oshira borish malakasini shakllantirish; darslarni mukammal rejalashtirish natijalarini oldindan bashorat etish va tashxislash. # Sinf – dars shaklining o’ziga xos xususiyatlari: + Barcha javoblar to’g’ri. - Yoshi va tayyorgarlik darajadagi ta’lim oluvchini ishtirok etishi ta’lim tarbiya jarayoni o’zaro bog’liq alohida–alohida qismlar ko’rinishiga ega bo’lishi. - Har bir darsning o’quv rejasiga kirgan ma’lum bir o’quv predmetiga oid bo’lishi, darslarni jadval asosida muntazam ravishda almashinib turishi, darslarda ta’lim beruvchining rahbarlik qilishi. - Ta’lim oluvchilarni turli ko’rinishdagi o’quv-bilish jarayonida ishtirok etishidir. Sinf – dars shaklining quyidagi ijobiy va salbiy tomonlari mavjud. # Dars muvaffaqiyatli o’tishi uchun uni tashkil etish bo’yicha o’qituvchi faoliyatining maqsadi to’g’ri ko’rsatilgan qator: + Ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi - O’quv, ilmiy, ta’limiy. - Ilmiy, tashkiliy, tarbiyaviy. - O’quv, ilmiy, tarbiyaviy. # Darsning ta’limiy maqsadlariga quyidagilar kiradi: + yangi tushunchalarni shakllantirish, yangi qonun, qonuniyat, xususiyat va belgilarni uzlashtirishni ta’minlash, yangi harakat usullarini o’rgatish, tushunchalar orasidagi bog’lanishlarni aniqlash xulosa chiqarishga tayyorlash, o’zlashtirishga erishish. - Dunyoqarash g’oyalari va muammolarini aniqlash, xulosa chiqarishga tayyorlash, o’zlashtirishga erishish. - Talabalarda u yoki bu harakatni, voqealarni baholashbo’yicha bilimlarni shakllantirish. - Xulosa chiqarishga tayyorlash, o’zlashtirishga erishish. Talabalarda u yoki bu harakatni, voqealarni baholashbo’yicha bilimlarni shakllantirish. # Darsning tarbiyaviy maqsadlari: + Batcha javoblar to’g’ri. - Dunyoqarashni va kasbga qiziqish, o’z-o’zini tekshirish va o’zaro yordamni, voqeliklar orasidagi bog’lanishlarni aniqlashvatahlil qilish ko’nikmalarini, bir sohadan ikkinchi sohaga bilimlarni ko’chirish ko’nikmalarini; - fanlararo bog’lanishlarni amalga oshirish ko’nikmalarini,nutq madaniyatini, vatanparvarlikni,mehnatga ongli munosabatni. ongli intizom va yaxshi xulqni. - ta’lim olishga ijobiy munosabatni,estetik qarashlarni,ish o’rnini tashkil etish va o’z faoliyatini tekshirishni, e’tiqodni. # Rivojlantirish maqsadi bu: + Barcha javoblar to’g’ri. - Dars jarayonida talabalarning psixologik sifatlarini diqqat, xotira, texnik taffakkur va bilish qobiliyatlarini shakllantirishdir. - Psixologik adabiyotlarni tahlil qilish talabalarda tafakkurni, politexnik, mehnat, bilish (anglash) va aqliy ko’nikmalarni, iroda va mustaqillikni rivojlantirish, ularni kelgusi darslarga tayyorlashzarurligini ko’rsatadi. - bilimlarni shakllantirishva maqsadli tarbiyalash talabalarning bilish qobiliyatini takomillash. # Amaliyot o‘tash shdars mashg‘ulotning to’g’ri qayd etilgan strukturasi: + Amaliyot ta’limi talabalarni o‘quv-ishlab chiqarish ishlarini ongli ravishda eng samarali usullar bilan bajarishga tayyorlash, bilimlarni amalda qo‘llay olishi, ish usullarini to‘g‘ri bajarishi;, ijobiy natijalar beradi. - Talabalarning o‘quv-ishlab chiqarish topshiriqlarini bajarishga qiziqishlari ancha ortadi. - Bilimlarni amalda qo‘llay olishi; ish usullarini to‘g‘ri bajarishi, ijobiy natijalar beradi. - ish usullarini to‘g‘ri bajarishi; ijobiy natijalar beradi. Talabalarning o‘quv-ishlab chiqarish topshiriqlarini bajarishga qiziqishlari ancha ortadi. # Kasbiy ta’lim jarayonida nazariy ta’lim turlari: + Umumta’lim fanlari. Umumkasbiy fanlar. Kasbiy (maxsus) fanlar. Laboratoriya-amaliy mashg‘ulotlar - Kasbiy ta’lim jarayonida nazariy ta’lim turlari mavjud emas. - Laboratoriya-amaliy mashg‘ulotlar - Umumkasbiy fanlar. # Kasbiy ta’lim jarayonida amaliy: + nazariy ta’lim jarayonida o‘rganilgan umumkasbiy, kasbiy bilimlar asosida ish usul va operatsiyalarini amaliy bajarish bo‘yicha ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirish maqsadida amalga oshiriladi - nazariy ta’lim jarayonida o‘rganilgan kasbiy bilimlar asosida amalga oshiriladi - nazariy ta’lim jarayonida o‘rganilgan umumkasbiy, bilimlar asosida amalga oshiriladi - nazariy ta’lim bo‘yicha ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirish maqsadida amalga oshirilad # Kasbiy pedagogikada amaliyot mahoratda qanday faoliyatlar tizimi to’g’risida ma’lumot beradi: + pedagogik amaliyotda ijodkorlik, pedagogik texnika, ta’lim – tarbiya jarayonida o‘qituvchi va talabalarning o‘zaro hamkorligi, muloqot olib borish taktikasi, nutq madaniyati, tafakkuri, tarbiyachining ma’naviy – ma’rifiy va tarbiyaviy ishlarini tashkil etish va amalga oshirish, bu jarayonda xulq–atvorni va hissiyotni jilovlay olish xususiyatlarini o‘rgatadi va o‘z kasbini rivojlantirib boruvchi pedagogik faoliyatlar tizimi to‘g‘risida ma’lumotlar beradi. - pedagogik amaliyotda ijodkorlik, pedagogik texnika, ta’lim – tarbiya jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchilarning o‘zaro hamkorligi o‘z kasbini rivojlantirib boruvchi pedagogik faoliyatlar tizimi to‘g‘risida ma’lumotlar beradi. - pedagogik amaliyotda ijodkorlik, pedagogik texnika, ta’lim – tarbiya jarayonida o‘qituvchi o‘z kasbini rivojlantirib boruvchi pedagogik faoliyatlar tizimi to‘g‘risida ma’lumotlar beradi. - pedagogik amaliyotda ijodkorlik, pedagogik texnika, ta’lim – tarbiya jarayonida o‘qituvchi pedagogik faoliyatlar tizimi to‘g‘risida ma’lumotlar beradi. # Kasbiy pedagogik mahoratda amaliyot o‘qituvchilarning pedagogig vazifasi: + Kasbga doir topshiriq va vazifalarni åchishuchun o‘quv – tarbiya jarayonini boshqarish, unga rahbarlik qilishda pedagogik–psixologik ta’limot nuqtai – nazaridan yondashish, ta’lim – tarbiyani milliy an’analarimiz ruhida zamonaviy metodlar asosida modellashtirish, o‘quv – tarbiyaviy jarayonda ilg‘or pedagogik texnologiyalarni tatbiq etish, o‘qituvchi mahoratining zarurligi haqidagi ma’lumotlar va ularni takomillashtirish tizimlarini amaliyotda ko’rsarta olish. - Kasbga doir topshiriq va vazifalarni åchishuchun o‘quv – tarbiya jarayonini boshqarish, unga rahbarlik qilish - Pedagogik–psixologik ta’limot nuqtai – nazaridan yondashish, ta’lim – tarbiyani milliy an’analarimiz ruhida zamonaviy metodlar asosida modellashtirish, o‘quv – tarbiyaviy jarayonda ilg‘or pedagogik texnologiyalarni tatbiq etish - O‘qituvchi mahoratining zarurligi haqidagi ma’lumotlar va ularni takomillashtirish tizimlarini amaliyotda ko’rsarta olish. # Bo‘lajak tibbiyot sohasi o‘qituvchilari pedagogik amaliyotda mahoratning nazariy va metodologik asoslari bilimlar tizimini egallaydilar. Berilgan nuqtalar o’rniga kerakli ta’rifni qo’ying: + Kasbiy pedagogik texnika, pedagogik hamkorlik (muloqot), pedagogik nazokat, pedagogik qobiliyat, tarbiyachilik mahorati, ta’lim jarayonini boshqarish, nutq madaniyati, tarbiya texnologiyasi, pedagogik ijodkorlik, refleksiya kabi tarkibiy qismlari to‘g‘risidagi bilimlar tizimini egallaydilar. - Pedagogik ijodkorlik, refleksiya kabi tarkibiy qismlari to‘g‘risidagi bilimlar tizimini egallaydilar. - Kasbiy pedagogik texnika, pedagogik hamkorlik (muloqot), pedagogik nazokat, pedagogik qobiliyat, tarbiyachilik mahorati, ta’lim jarayonini boshqarish, nutq madaniyatini eggalaydilar. - Kasbiy pedagogik texnika, pedagogik hamkorlik (muloqot), pedagogik nazokat, pedagogik qobiliyar to‘g‘risidagi bilimlar tizimini egallaydilar. # “Pedagogik amaliyotda mahorat” tushunchasi: + Pedagogik mahorat – o‘qituvchilarning shaxsiy (xayrixohligi, insonparvarligi, mehribonligi va h.k.) va kasbiy (bilimdonligi, zukkoligi, fidoyiligi, ijodkorligi, qobiliyati va hokazo.) fazilatlarini belgilovchi xususiyat bo‘lib, o‘qituvchilarning ta’lim-tarbiyaviy faoliyatida yuqori darajaga erishishini, kasbiy mahoratini doimiy takomillashtirib borish imkoniyatini ta’minlovchi faoliyatdir. - Pedagogik mahorat – o‘qituvchilarning shaxsiy (xayrixohligi, insonparvarligi, mehribonligi va h.k.) va kasbiy (bilimdonligi, zukkoligi, fidoyiligi, ijodkorligi, qobiliyati va hokazo.) fazilatlarini belgilovchi xususiyat - Pedagogik mahorat – o‘qituvchilarning shaxsiy (xayrixohligi, insonparvarligi, mehribonligi va h.k.) va kasbiy (bilimdonligi, zukkoligi, fidoyiligi, ijodkorligi, qobiliyati va hokazo.) - Pedagogik fazilatlarini belgilovchi xususiyat bo‘lib, o‘qituvchilarning ta’lim-tarbiyaviy faoliyatida yuqori darajaga erishishini, kasbiy mahoratini doimiy takomillashtirib borish imkoniyatini ta’minlovchi faoliyatdir. # I.P. Rachenko pedagogik mahoratni pedagogik san’atning bir qismi sifatida ta’riflab, Shunday yozadi: + “Pedagogik mahorat deganda o‘qituvchining pedagogik–psixologik bilimlarni, kasbiy malaka va ko‘nikmalarni mukammal egallashi, o‘z kasbiga qiziqishi, rivojlangan pedagogik fikrlashi va intuitsiyaci, hayotga axloqiy–estetik munosabatda bo‘lishi, o‘z fikr mulohazasiga ishonchi va qat’iy irodasi tushuniladi”. Mahorat pedagogik amaliyotda, faoliyatda namoyon bo’ladi. - “Pedagogik mahorat deganda o‘qituvchining pedagogik–psixologik bilimlarni, kasbiy malaka va ko‘nikmalarni mukammal egallashi. - O‘z kasbiga qiziqishi, rivojlangan pedagogik fikrlashi va intuitsiyaci, hayotga axloqiy–estetik munosabatda bo‘lishi, o‘z fikr mulohazasiga ishonchi va qat’iy irodasi tushuniladi”. - “Pedagogik mahorat deganda o‘qituvchining pedagogik–psixologik bilimlarni, o‘z fikr mulohazasiga ishonchi va qat’iy irodasi tushuniladi”. Mahorat pedagogik amaliyotda, faoliyatda namoyon bo’ladi. # Kasbiy pedagogik amaliyotning vazifalari: + Barcha javoblar to’gri. - ta’lim mazmunini mamlakatning ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyoti istiqbollaridan, jamiyat ehtiyojlaridan, fan, madaniyat, texnika va texnologiyaning zamonaviy yutuqlaridan kelib chiqqan holda boyitib borishni ta’minlash, milliy urf–odat va an’analarimizdan, boy adabiy merosimizdan samarali foydalanishning tezkor metod va usullarini ishlab chiqish va joriy etish. - Ta’lim va tarbiya jarayonini talab darajasida sifatini va barqaror rivojlanishining kafolatlarini, ustuvorligini ta’minlashuchun normativ hujjatlar, o‘quv–uslubiy adabiyotlar, moddiy–texnika va axborot bazasi bilan boyitib borish. - Kasbiy tayyorgarlik darajasi, malakasi, bilimi, madaniy va ma’naviy–axloqiy saviyasining sifatini zamon talablariga javob beradigan darajada oshirib borish va amaliyotda samarali natijaga erishish. # Buyuk nemis pedagogi Adolf Disterverg o‘qituvchining doimiy ravishda fanlarni mutolaa qilish bilan shug‘ullanishi haqida gapirib, nima degan edi: + “O‘qituvchi muntazam ravishda fan bilan shug‘ullanmog‘i lozim. Aks holda u qurigan daraxt va toshga o‘xshab qoladi. Qurigan daraxt va tosh meva bera olmaganidek, kelajakda bunday o‘qituvchidan hech qanday natija kutib bo‘lmaydi”. - Hozirgi zamon fan va texnikasi jadal sur’atda rivojlanayotgan, zamonaviy axborot texnologiyalarining salmog‘i keskin oshayotgan bir davrda o‘qituvchi pedagogik mahoratini amaliyotda ko’rsatishmuhim ahamiyat kasb etadi. - Agar, ilgari Modulning biror sohasida ro‘y berayotgan yirik kashfiyot qariyb o‘n besh yillik samarali va kishi zo‘rg‘a ishonadigan voqea hisoblangan bo‘lsa, hozir har yili, hatto har oyda fan, texnika sohasida yangi kashfiyotlar yaratilmoqda, bilimlarning ilgari noma’lum bo‘lgan yangi yo‘nalishlari maydonga kelmoqda. - Kishilarda bilimga bo‘lgan intilish beqiyos darajada o‘sib borayotir. Shuninguchun hozir kunda o‘qituvchi faqat o‘z moduli bo‘yicha emas, balki o‘z moduliga yaqin bo‘lgan sohalardagi yangiliklarni bilishi talab etiladi. # Kasbiy pedagogika va psixologiyada talabalarning bilim olishga qiziqishini shakllantirish rivojlantirish muhim masalalardan biri hisoblanadi. Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’yib matnni to’ldiring: + motivatsiyasini - kasbini - bilimini - aqliy intelektini # Insonning turli faoliyatlar orqali o’zini namoyon etishga intilishi deb ta’riflagan olim. + V . Bespalko - I.Zaxarova, - A. Maslou, - L.Stolyarenko, # Motivatsiyaga berilgan to’g’ri tasnif: + Motivatsiya (lot. motivatio) — subyektning qandaydir maqsadlar, qiziqishlari mavjudligi asosidagi faoliyatga tashqi va ichki xohishining ifodasidir. Motivatsiya barcha pedagogik ta‘sir tizimida shakllanadi, biroq avvalo bevosita o’qish faoliyatida tarbiyalanadi. Ijobiy motivatsiyani shakllantirishda ta‘lim mazmuni, ta‘limni tashkil etish, shaxsiy o’qitish kabi masalalar muhim o’rin tutadi. - Motivatsiya (franso’zcha motivatio) — subyektning qandaydir noaniq maqsadlar, qiziqishlari mavjudligi asosidagi faoliyatga tashqi va ichki xohishining ifodasidir. Motivatsiya barcha manbalar tizimida shakllanadi. - Motivatsiya (arabcha motivatio) — subyektning qandaydir mavhum maqsadlar biroq avvalo bevosita o’qish faoliyatida tarbiyalanadi. Motivatsiyani shakllantirishda ta‘lim mazmuni, ta‘limni tashkil etish, shaxsiy o’qitish kabi masalalar muhim o’rin tutadi. - Motivatsiya (nemis tilidan olingan bo’lib motivatio) — subyektning qandaydir kerakli maqsadlar biroq avvalo bevosita o’yin faoliyatida tarbiyalanadi. Motivatsiyani shakllantirishda ta‘lim mazmuni, ta‘limni tashkil etish, shaxsiy o’qitish kabi masalalar muhim o’rin tutadi. # Motivatsiya subyektning ehtiyojlarini qondirishga bog’liq bo’lgan faoliyatga tomon intilishidir, ma‘lum kuchga predmetli-yo’naltirilgan faollikdir Davomi to’gri qator: + predmet (moddiy yoki ideal)ga qaratilgan faoliyatni uyg?otuvchi va belgilovchi tanlovni amalga oshirish; shaxsiy harakat va intilishlar asosida yotuvchi anglangan sabablar ifodasi. - predmet (moddiy yoki ideal)ga qaratilgan faoliyatni uyg?otuvchi va belgilovchi tanlovni amalga oshirish. - shaxsiy harakat va intilishlar asosida yotuvchi anglangan sabablar ifodasi. - intilishlar asosida yotuvchi anglangan sabablar ifodasi. # Berilgan tariff tasnifi qaysi olimga tegishli: «Motivlar shaxsning yo’nalganligi bilan bog’liq bo’lib, inson o’z oldiga qo’ygan hayotiy muhim maqsadlari yig?indisining ifodasi bo’ladi. Motivlar yuzaga kelishida inson o’zi uchun zarur ehtiyojlarni anglab boradi. Motivlar — bu ehtiyojlarning anglanishidir. Bir motiv inson shaxsi uchun muhim sanalgan bir necha ehtiyojlar asosida yuzaga kelishi mumkin. Shu tariqa, motiv tushunchasining ta‘rifida mazkur tushunchaning ehtiyojga nisbatan muvofiqligi ifodalanadi yoki mazkur ehtiyojning his etilishi va qondirilishi yoki uning predmetli ehtiyoji tushuniladi + S. Rubinshteyn. - V . Bespalko - I.Zaxarova. - A. Maslou. # Kasbiy ta‘lim sohasidagi faoliyat — insonning… atrof-olamga shakli sifatida baholanadi: Nuqtalarb o’rniga kerakli so’zni qo’ying: + Faol munosabati - Yosh xususiyatlari - Xulqi - Dunyoqarashi. # Inson xulqi va u amalga oshiradigan qanday harakat motivlari bilan boshqariladi: + ichki va tashqi - psixik va pedagogiik - pedagogik va fizialogik - katta va kichik # Har bir yoshdagi psixik rivojlanish alohida…. ega. Nuqtalar o’rniga kerakli so’zlarni qo’ying: + sifat bosqichiga - yuqori ko’rsatkichga. - intelektiga - yoshiga # Chaqaloqlik davri oxiri va go’daklikning boshlanishida - kattalarnnig paydo bo’lishiga munosabat bildirish qanday davr deyiladi: + «tetiklanish kompleksi» - «uyqu kompleksi» - «begonalash kompleksi» - «davrlashtirish kompleksi» # Berilgan ushbu tasnif tahlili va muallifi kim: Tashqi o’qish jarayoni — bu shunchaki yana bir bilimni o?zlashtirish yoki yangisini o’rganishdir. Bilim sohasida eng zukko bilimdon bo’lish esa inson imkoniyatlariga va ichki intilishiga bog’liqdir. Keyingi har qanday o’qish, o’rganish yolidagi ta‘limiy maqsadlar — bu insonni kelajakda kim bo’lishini anglatadi. + Masloun ta’limiy motivatsiya - S . Rubinshteyn psixologiya - V . Bespalko kasbiy pedagogika - D. I.Zaxarova tarixiy voqea # Ta’lim muassasasini boshqarishning pedagogik asoslari: + Barcha javoblar to’g’ri. - Ta’lim muassasasining pedagogik faoliyatini boshqarish ta’lim muassasasining faoliyat xususiyatiga ko`ra pedagogik jarayonini rejalashtirish, tashkil etish, rag`batlantirish, natijalarni nazorat va tahlil qilish maqsadida amalga oshiriluvchi boshqaruv faoliyatidir. - Bugungi kunda pedagogika moduliga ta’lim muassasalarini boshqarish bo`ycha yangidan-yangi tushunchalar kirib kelyapti, ularning mohiyati avvalgilardan ham teranroqdir. Masalan, «ta’sir etish» tushunchasining o`rniga «o`zaro harakat», «hamkorlik», «refleksiv boshqarish» kabi tushunchalar qo`llanilmoqda. - Ta’lim muassasalarini boshqarish nazariyasi ta’lim muassasalarining menejmenti nazariyasi bilan boyitildi. Menejment nazariyasi xodimlarga nisbatan ishonch, ularning unumli mehnat qilishlari uchunsharoit yaratish hamda o`zaro hurmat bilan tavsiflanadi. # «Menejer» atamasi ma’nosi: + hozirgi talqinda korxona va muassasa egalari o`z mulklari va xodimlarni o`zlari boshqarganlaridan ko`ra tanlangan yo`nalish bo`ycha maxsus tayyorgarlikdan o`tgan mutaxassislarni jalb etish afzal ekanligini tushunib åtganlaridan so`ng paydo bo`ldi. - menejment va menejer atamalarining asl mohiyati bitta ma’noni anglatadi. - Bugungi kunda menejer rivojlangan demokratik mamlakatlarda nufuzli kasblardan biri hisoblanadi. - Tashkilot qorovuli yordamchisi degan ma’noni anglatadi. # Menejment atamasi tavsifi: + Rahbarlik lavozimiga rasman tayinlangan Shaxslarning ishigina tushuniladi. Boshqarishga, Shuningdek, murabbiylik ishi ham taalluqli hisoblanadi. Menejmentboshqarish mavjud minimal imkoniyatlardan maksimal natijalarga erishish maqsadida muayyan xodim yoki guruhga ta’sir etish, ular bilan hamkorlik qilish jarayonidir. - barcha darajadagi ta’lim boshqaruv organlarining vakolat doiralari ta’limning normativ-huquiy bazasi rivojlantirish degani. - moliya-xo`jalik faoliyatini olib borish hamda ta’lim jarayonini tashkil etishda o`quv yurtlarining huquqlari kengayadi va mustaqilligi ta’minlanadi degan ma’noni anglatadi. - muassis tashkilotlarning, mahalliy hokimiyat organlarining, savdo-sanoat doiralarining, jamoat tashkilotlarining, fondlarning va homiy vakillarni o`z chiga oluvchi vasiylik va kuzatish kengashlari tizimi orqali ta’lim muassasalarining samarali, jamoat boshqaruvi tizimi joriy etish degan ma’nolarini anglatadi. # Ta’lim muassasasi faoliyatiga rahbarlik va boshqarish tizimini aniqlovchi hujjat: + Ta’lim muassasasining ustavida - ta’lim jarayonining ko’rinishi. - bilim, ko`nikma va malakalarni hosil qilishni tashkil etish (savodxonlik, mustaqil fikrlash hamda masalalarni echa olishga o`rgatish). - Ta’lim muassasasi rahbari # Ta’lim muassasasining ustavi nimalardan tashkil topadi: + Ta’lim muassasasining maqsad va vazifalari. Ta’lim muassasasini boshqarish. Ta’lim muassasasini boshqarishning tamoyillari va vazifalari. - Har qanday faoliyat singari boshqarish faoliyati ham o`z vazifalarini bir qator tamoyillarga asoslanib amalga oshiradi. - Pedagogik adabiyotlarda ta’lim tizimini boshqarishda asos bo`lib xizmat qiluvchi tamoyillarni ular tomonidan bajariladigan vazifalar - Ta’lim muassasasi boshqaruv nazariyasi va tarixida boshqarishning asosiy tamoyillari tashkil etadi. # Pedagogik kadrlar ishga qanday qabul qilinadi: + Barcha javoblar to’g’ri. -Tanlov va shartnoma asosida ishga qabul qilish, qabul qilinayotgan qarorlarni ochiq muhokama qilish, axborotlarning barcha uchun ochiq va tushunarli joriy etish, ta’lim muassasasi jamoatchiligi oldida ma’muriyatning muntazam hisobot berishi. - ta’lim muassasasi hayotiga oid o`z fikrlarini bildirishga imkon berish, ta’lim muassasasida demokratik g`oyalarning ustuvor o`rin tutishini anglatadi. Ta’lim tizimini boshqarishda shaxsga alohida hurmat bilan munosabatda bo`lish, unga ishonish, pedagogik faoliyatda sub’ektning sub’ektga munosabati darajasiga erishish. - huquq va manfaatlarini himoya qilish, o`z iste’dodlari va kasbiy mahoratlarini erkin namoyon etishuchunsharoit yaratish insonparvarlik tamoyiliga asoslangan boshqaruv mohiyatini anglatadi.Boshqarishning tizimliligi va yagonaligi. Ta’lim muassasasini boshqarishga nisbatan tizimli yondashuv asosida rahbar ta’lim muassasasini bir butun yaxlit tizim sifatida va uning belgilari haqida aniq tasavvurga ega bo`lish. # Ta’lim muassasasining rahbari o`zining faoliyatida qanday vazimoduli ham bajaradi: + menejer vazifasini ham bajaradi. - marketolog vazifasini ham bajaradi. - murabbiy vazifasini ham bajaradi. - maxsus vazifasini ham bajaradi. # Hozirgi paytda pedagogik tahlilning qanday turi mavjud: + kundalik tahlil; tizimli tahlil; yakuniy tahlil. - kundalik tahlil; ta’limiyi tahlil; tanqidiy tahlil. - ilmiy tahlil; metodik tahlil; yakuniy tahlil. - tashkiliy tahlil; tizimli tahlil; huquqiy tahlil. # Ta’lim muassasasini boshqarish amaliyotida rejalashtirishning quyidagi nechta asosiy shakli qo`llaniladi: + muddatli (perspektiv); yillik; yakuniy 3 ta - muddatli (perspektiv); yillik; 2 ta - muddatli (perspektiv); 1ta - muddatli (perspektiv); yillik; yakuniy , davomiy 4 ta 200# Pedagogik ilmiy Kengash – oliy ta’lim muassasasining qanday organi: + Pedagogik ilmiy Kengash –oliy ta’lim muassasasining boshqaruv organi. - Pedagogik ilmiy Kengash – oliy ta’lim muassasasining boshlang’ich organi. - Pedagogik ilmiy Kengash – oliy ta’lim muassasasining kichik organi. - Pedagogik ilmiy Kengash – oliy ta’lim muassasasining quyi organi. # Kasbiy-pedagogik faoliyat maxsuldorligi darajalari nechta ? (N.V.Kuzmina): + 5 ta - 6 ta - 7 ta - 4 ta - 8ta # Kasbiy-pedagogik faoliyat maxsuldorligi darajalarini belgilang ? (N.V.Kuzmina): + Reproduktiv (eng past); Adaptiv (past); Lokal modelli (urtacha); Ta’lim oluvchilarning tizimli-modelli bilimi (yukori); - Reproduktiv (eng past); Adaptiv (past); Lokal modelli (urtacha); Ta’lim oluvchilarning tizimli-modelli bilimi (yukori); Ta’lim oluvchilarning tizimli-modelli faoliyati va xulq-atvori (oliy); - Reproduktiv (eng past); Adaptiv (past); Lokal modelli (urtacha); Ta’lim oluvchilarning tizimli-modelli bilimi (yukori);Mativatsion (eng yuqori) - Reproduktiv (eng past); Adaptiv (past); Lokal modelli (urtacha); Ta’lim oluvchilarning tizimli-modelli bilimi (yukori);Perseptivo (oliy) - Reproduktiv (eng past); Adaptiv (past); Lokal modelli (urtacha); Ta’lim oluvchilarning tizimli-modelli bilimi (yukori);Destruktiv (eng yuqori) # Psixolog olim F.N.Gonobolin pedagogik kobiliyatlarni nechta turlarga ajratishni taklif etgan: + 6 ta - 5 ta - 8 ta - 9 ta - 7 ta # Psixolog olim F.N.Gonobolin pedagogik kobiliyatlarni turlarga ajratgan ular qaysilar: + Didaktik , Akademik, Perseptiv, Nutk, Tashkilotchilik, Avtoritar, - Didaktik , Akademik, Nutk, Tashkilotchilik, Avtoritar, . Kommunikativ, - Didaktik , Akademik, Nutk, Tashkilotchilik, Avtoritar, . Kommunikativ, Pedagogik xayolot (ijod). . Dikkatni taksimlash kobiliyati. - Didaktik , Akademik, Nutk, Tashkilotchilik, Avtoritar, . Kommunikativ, Pedagogik xayolot (ijod). . Dikkatni taksimlash kobiliyati - Didaktik , Akademik, Perseptiv, Nutk, Tashkilotchilik, Avtoritar, Kommunikativ, Pedagogik xayolot (ijod), Dikkatni taksimlash kobiliyati # A.K.Markova tomonidan taklif etilgan pedagogik faoliyat turlariga qaysilar kiradi: + Kasbiy ko’nikmalar, kasbiy qobiliyatlar, kasbiy intuitsiyalar intuitsiyalar. Tez gapira olish qobiliyati. - kasbiy psixologik va pedagogik bilimlar;kasbiy pedagogik kunikmalar, kasbiy psixologik pozitsiyalari va mexanizmlari, kasbiy bilim va kunikmalarni egallashga yordam beruvchi shaxsiy sifatlar. - kasbiy bilim va kunikmalarni egallashga yordam beruvchi shaxsiy sifatlar, diqqatni taqsimlay olish, zamonaviy texnalogiyalardan foydalana olish, kasbiy sifatlarni shakillantira olish. - Diqqatni taqsimlay olish qobiliyati, kasbiy psixologik va pedagogik bilimlar;kasbiy pedagogik kunikmalar, kasbiy psixologik pozitsiyalari va mexanizmlari - Kasbiy ko’nikmalar, kasbiy qobiliyatlar, kasbiy intuitsiyalar intuitsiyalar. Tez gapira olish qobiliyati, diqqatni taqsimlay olish qobiliyati. # Psixodiagnostikaning rivojlanish davri nechinchi asrga to’g’ri keladi: + XIX asr - XX asr - XXI asr - XVIII asr - XVI asr # Psixodiagnostikaning rivojlanishidagi ikkinchi bosqich nechinchi yillarga to‘g‘ri keladi: + 60-70 yillar - 70-80 yillar - 50-60 yillar - 80-90 yillar - 50-60 yillar # «Psixodiagnostika» atamasi qanday ma'noni anglatadi: + psixologik tashxis qo‘yish - diagnostika qilish - davolash - yo’l ko’rsatish -ajiratish # Individual psixologik farqlarni aniqlashga mo’ljallangan dastlabki testlar qachon paydo bo’lgan? + 4500 yil oldin - 3500 yil oldin - 4000 yil oldin - 3000 yil oldin - 400 yil oldin. # Eramizdan avvalgi VI-V asrda qadimgi Yunonistonda Pifagor o’z maktabiga kelganlarni qabul qilishda ularga qanday topshiriq bergan: + Adabiyot o’qib berish - Sher yodlab berish - Matematik masala åchish - Turli xil buyumlarni yasash - Uy qurib berish # Psixologik diagnostika fan sifatida qachon shakillana boshlagan: + 2000 yillarda - 1950 yillarda - 1920-yillarda - 1930 yillarda - 1980 yillarda # Kasbiy psixologiya nechanchi yillarda mustaqil fan sohasida ajoyib muvaffaqiyatlarga erishdi: + 1800 yil - 1810 yil - 1815 yil - 1820 yil # Qaysi yillarda Amerika Psixologlari Assotsiyasining so‘nggi prezidenti E.L.Kelly Professional psixologlar uchun 1-ruxsatnomani Amerika Qo‘shma shtatlarida qabul qilingan: - 1800 yil + 1961 yil - 1815 yil - 1820 yil # Psixologiya fani qaysi fan tarkibidan ajralib chiqqan: +Falsafa -Tibbiyot -Biologiya -Tarix Kasbiy psixologiyaning metodlarini ko‘rsating: +Kuzatish, test, suxbat -Kuzatish, rag‘batlantirish, suxbat -Jazolash , test, suxbat -To‘g‘ri javob yo‘q} # Kasbiy psixologiyani mustaqil fan sifatida shakillanishini nechta bosqichga ajratishimiz mumkin: -2 +3 -4 -5 # Kasbiy psixologiyani mustaqil fan sifatida shakillanishini 1- bosqichi qaysi asrni o‘z ichiga oladi: + XIX asrning oxiri - XX asrboshlari - XXI asr - XVIII asr # Kasbiy psixologiyani mustaqil fan sifatida shakillanishini 2- bosqichi qaysi asrni o‘z ichiga oladi: - XIX asrning oxiri + XX asr boshlari - XXI asr - XVIII asr # Kasbiy psixologiyani mustaqil fan sifatida shakillanishini 3- bosqichi qaysi asrni o‘z ichiga oladi: - XIX asrning oxiri + XX asrning 70-yillari - XXI asr - XVIII asr # Mustaqil ilmiy fan sifatida kasb psixologiyasi yuzaga keldi va bu qaysi olimlar ishlarida ko‘zga tashlangan: + J.Krites - A.Simon - A.Benni - Xammasi to‘g‘ri # Kasb psixologiyasiga qachon asos solingan: -XIX asrning oxiri +XX asr -XXI asr -XVIII asr # _____ -- bu shaxs rivojlanishining shunday darajasiki, bunda shaxs o’zining fuqarolik ,oilaviy ,kasbiy va boshqa majburiyatlarini aniq soxalarida va mexnat faoliyatida samarali ishtirok etadi: +Yetuklik -Kasbiy professionalism -Senzitivlik -Tajribalar natijasi # Shaxs o’z tanlagan kasbida uzini namoyon etishiga kora qanday natijalar korsatadi: + Normal ,optimis, dipression - o’z kasbidan qoniqish, moslashish , kasbini boyitish + - destruktiv,passiv, ijodiy - destruktiv , normal , moslashish # Dunyoda kasblarning taxminiy soni qancha: + 30000 - 500 - soni malum emas - 40000 # Shaxsning o’z kasbini to’la to’kis anglamasligi yoki tanlagan kasbiga bolgan mehrning sonishi nima bilan bog’liq ? : + shaxsning irodasizligi - ijtimoiy tasirlarga tushib qolganligi - Shaxsning o’z tassavurlari bilan tanlagan amaliy kasbini nomuofiqligi - bilimsizlik # O’smirlar o’z kasbini tanlashda ijtimoiy tasirlarga ko’proq e’tibor qaratishini kim aniqlagan ?: + Â.Í.Øóáêèí - Ï.Ã.Øåäðîâñêèé - Å.À.Êëèìîâ - Í.Ñ.Ïðÿæíèêîâ # Kasb tanlash o’quvchida 2 turdagi malumot bo’lishini talab qiladi: + umumiy kasb dunyosi va ularning har biridagi talablar haqida + - jamiyatda ehtiyoj ortayotgan kasblar haqida - o’zi haqida o’zining qobilyatlari va qiziqishlari haqida - kasblar mavqeyi togrisida # Ijtimoiy kasbiy faollik davri deb nechi yoshni belgilash mumkin ?: + 18-23 - 27 - 30 -23-30 # Pedagogik faoliyat Ye.A.Klimovning kasblar tuzilmasidagi qaysi yo‘nalishiga xos hisoblanadi?: +Inson – inson -Inson – tabiat -Inson – badiiy obraz -Inson – belgilar # Pedagogik faoliyatning o‘ziga xos tomoni nimada?: -Atrof muhit bilan bog‘liqlikda -O‘qitish metodikasida +Inson va uning ichki olamida -Jamoada # Ta’lim oluvchiga ta’sir etuvchi qurol bu-: - O‘qituvchining qattiq qo‘lligi + Bilimi, maxorati, xissiyoti - Qattiq qo‘ligi, tajribasi, bilimi - O‘qituvchining o‘qitish metodikasi, xissiyoti # Pedagog kasbi tarkibi jihatidan qanday farqli belgilarga ega ?: -Tarixiy tajribaga egaligi, o‘qitish metodlari, so‘z boyligi -Pedagogik faoliyati, tajribasi, staji -O‘qitish metodlari, psixologik xususiyatlari, xulq - atvori +O‘qitish metodikasi, o‘quv rejasi, so‘z boyligi # Pedagog kasbining kommunikatsion faoliyati qaysi farqli belgilariga kiradi?: -Tarkibi bo‘yicha -Strukturasi bo‘yicha +Shakli bo‘yicha -A va S javoblar to‘g‘ri # Ushbu pedagogik faoliyat tuzilmasi qaysi olim tomonidan kiritilgan? 1.Kasbiy psixologik va pedagogik bilimlar.2. Kasbiy pedagogik bilimlar. 3. O‘qituvchining kasbiy psixologik pozitsiyalari va mexanizmlari. 4. Kasbiy bilim va ko‘nikmalarni egallashga yordam beruvchi shaxsiy sifatlardir.: -Ye.A.Klimov +A.K.Markova -L.D.Stolyarenko -K.K.Platonov # Pedagogik ko‘nikmalar bu – : -O‘qituvchi mexnati -O‘qituvchining ob’ektiv va sub’ektiv tavsifnomasi +O‘qituvchining pedagogik faoliyati -O‘qituvchining maxorati # Pedagogik ko‘nikmalar o‘qituvchi mexnat faoliyatida nimani shakllantiradi?: +Texnikalarni -Xarakterni -Qobiliyatni -Xulq – atvorni # Ichki pedagogik faoliyatning qanday ko‘rinishlari mavjud ?: - Tarbiyalovchi, o‘rgatuvchi, tashkilotchi, boshqaruvchi - Targ‘ibotchi, konsultatsion – diagnostik, o‘zini – o‘zi o‘qitish - Davolovchi, tarbiyalovchi, o‘rgatuvchi, tergovchi + A va V javoblari to‘g‘ri # Konstruktiv, tashkilotchilik, kommunikativ ta’lim – tarbiyaning gnostik faoliyati kabilar qaysi olimning pedagogik faoliyat strukturasiga tegishli ? : - Ye.A.Klimov - A.K.Markova + L.D.Stolyarenko - K.K.Platonov # Pedagogik faoliyat bo‘yicha qaysi olimlar tadqiqot ishlari olib borishgan ?: -N.V.Kuzmina, A.U.Sherbakov, K.K.Platonov +V.A.Slastenin, Yu.V.Kojuxov, N.V.Kuzmina -D.J.Xolland, D.Patterson, A.U.Sherbakov -A.D.Boborikin, D.J.Xolland, Yu.V.Kojuxov # Pedagogik faoliyatning muxim komponetlaridan biri bu –: - Tashkilotchilik - Konstruktiv - Kommunikativ + Motivatsiya # Ichki motivlarga nimalar kiradi?: - Kasbning shaxsiy va ijtimoiy ahamiyatlari - Kasbdan qoniqish hissi - Faoliyatning ijodiy xarakteri va odamlar bilan muloqat qilish + Barcha javoblar to‘g‘ri # Lavozimini oshirish, rag‘batlantirish qaysi motiv turiga kiradi?: -Tashqi motiv +Ijobiy motiv -Ichki motiv - Salbiy motiv # Reproduktiv, adaptiv, lokal, modulli darajalar qaysi olim tomonidan o‘rganilgan? : -Ye.A.Klimov -K.K.Platonov -A.F. Orlov +N.V.Kuzmina # Pedagogik ko‘nikmalarni umumiy tavsifi qaysi olim tomonidan keltirilgan?: - Ye.A.Klimov +A.K.Markova -L.D.Stolyarenko -K.K.Platonov # “Pedagog ma’lumotlarni bayon qilganda, auditoriya xususiyatlariga moslashtiradi”. Ushbu qoida N.V.Kuzminaning ishlab chiqqan pedagogik darajalarning qaysisiga tegishli? : -Reproduktiv +Adaptiv -Lokal modulli -Ta’lim oluvchilarning tizimli mudulli bilimi # Reproduktiv daraja qanday samara beradi ?: -Samarasi kam -Samarasi o‘rtacha +Samarasiz -Maxsuldor # Ta’lim oluvchilaring tizimli mudulli faoliyati va xulq – atvorining samarsi qay darajada?: -Yuqori samarali -Samarasiz - Samarasi o‘rtacha + Oliy # Gnostik funksiya nimalarni o‘rganadi?: + Odamlarga ta’sir o‘tkazish mazmuni va usullarni -Xulq – atvorini oldindan loyihalashtirishni -Ta’lim oluvchilarga beriladigan ma’lumotlarni tayyorlashni - O‘quv metodlarini tanlashni # Kommunikatsiya jarayonida jarayonida amalga oshiriluvchi axborotlar nechta turga bo‘linadi?: +2 ta turga -3 ta turga -4 ta targa -5 ta turga # Hamkasblarining bir – biriga moyilligi xarakteriga qarab qanday darajaga bo‘linadi?: -yuqori – o‘rta +past -yuqori -past – quyi -past – o‘rta # “Bir tomonlama mafaat olishga va ustunlik qilishga qaratilgan muloqatdir” ushub ta’rif muloqatning qaysi darajasiga tegishli?: -past darajasi -primativ darajasi + manipulyativ darajasi -senzitiv darajasi # .......-bu rasmiy muloqat bo‘lib, jamiyatda yoki aniq bir ijtimoiy muhitda belgilangan an’ana, udum, qoidalar, me’yorlar bilan belgilanadi: -muloqatning konvensionla darajasi -o‘yin darajasi -manipulyativ darajasi +standartlashtirilgan darajasi # .......turida oldindan hamsuhbat o‘axsiga jonli qiziqish shakllantirilib, bunda qiziqish g‘arazli emas, balki ushbu damda simpatiya bilan ifodalanadi: -yuqori darajasi +o‘yin darajasi -ishga oid darajasi -konvensional darajasi # “Tanishganimdan xursandman, siz bilan suhbat qurib maroqli dam oldim” ushbu so‘zlardan muloqatning qaysi darajasida foydalaniladi?: - ma’naviy darajasi -ishga oid darajasi - o‘yin darajasi + konvensional darajasi # “Odamlar o‘ynadigan o‘yinlar” kitobi muallifi kim va uning mohiyati nima?: +Erik Bern, ijtimoiy munosabatlar, muloqat -Kurt Levin, o‘yin haqida -A.K.Markova, muloqat darajalari -K.K.Platonov, muloqat bosqichlari # Qaysi olim tomonidan muloqatda psixologik holatlar 3 ta kategoriyaga bo‘lingan?: -Kurt Levin - A.K.Markova + Erik Bern - Z.Freyd # Erik Berning muloqatdagi qaysi pozitsiyasi borliqni obektiv baholashga avtonom qaratilgan?: -ota – ona +katta odam -ona -bola -katta odam – bola # Ma’lumot ayrboshlash, shaxsning o‘zini – o‘zi namoyon qilishi, xamdart bo‘la olish qaysi qobiliyatga xos?: + pedagogik qobiliyat - aqliy qobiliyat -didaktik qobiliyat -tashkilotchilik qobiliyat # Pedagogik faoliyatda hamda suhbatda ushbu pedagog uchun xos bo‘lgan vositalar, vazifalar, usullar bu..: -demokratik uslub -avtoritar uslub +individual uslub -umumiy uslub # Suhbatning klassik modifikatsiyalashgan shakli kim tomonidan taklif etilgan?: - K.K.Platonov - Kurt Levin - A.K.Markova + A.Lutoshkin # M.Talen tipologiyasi bo‘yicha pedagogning “Trener” modeliga berilgan ta’rifni toping?: + o‘qituvchiga guruh harakatlarini ruhlantiruvchi, asosiysi – so‘nggi natija, muvaffaqiyat, g‘alaba bo‘lgan shaxs sifatida qaraladi. - barcha savollar javobi unga oldindan ma’lumdir. - o‘qituvchi o‘quvchilarga taqlid namunasiga aylanadi. - sifatiy nazoratga va so‘nggi natijani baholashga intiladi. # A.A.Royak klassifikatsiyasi bo‘yicha operatsion qiyinchiliklar - bu : +qiyinchiliklar ijro faoliyati tomonidan, ularni amalga oshirishda suhbatdoshlarda kerakli bilim, ko‘nikmalar, malaka, usullarning yetishmovchiligida ko‘rinadi - maqsad va harakat motivlarining kelishilmaganligi -muloqot qilishning qolipga tushurilmaganligidan yuzaga keladi to‘g‘ri javob yo‘q # Sekin, lekin shu bilan birga sabrli, barqaror, ish uchun katta quvvatga ega, harakati sekin, ma’nosiz tabassumlar, tinch, sekin nutq, ovozi past. Ushbu ta’rif qaysi temperamentga xos?: -sangvinik +flegmatik - xolerik - melanxolik # Pedagogik jarayonda konfliktlarning o‘zini uch turiga ajratish mumkin. Uchinchi turini ko‘rsating.: - boshqa kishilarning istagiga zid bo‘lgan istaklarga ko‘ra konfliktlar +qadriyatlar o‘rtasidagi konfliktlar -resurslar yetishmasligi tufayli yuzaga keladigan konfliktlar -iqtisodiy muammolarga ko‘ra konfliktlar # Konflikt avj olishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun nima qilish kerak?: +Eng asosiysi – ishtirokchilarga emas, muammoga diqqat qaratish -aybdorlarni qidirish va jazolash -sababini topish -e’tibor bermaslik # Agar pedagogik o‘zaro munosabatlar pedagogning o‘zini va ta’lim oluvchilarni adekvat idrok etishga asoslangan bo‘lsa va hamkorlik asosida rivojlansa, ta’lim-tarbiya jarayonini obrazli tarzda «gumanizm laboratoriyasi» deb atash mumkin bo‘lardi. Ushbu fikr kimga tegishli: -Psixolog L.M.Mitina +V.A.Suxomlinskiy -A.A.Royak -E.Bern # Kasbiy tolerantlik darajasi qachon seziladi?: + o‘z faoliyati tufayli ular bilan ishlashga to‘g‘ri kelgan kishilarning jamlanma turlariga nisbatan munosabatda seziladi - shaxslararo munosabatlarda - nizolashuv jarayonida - pedagogik muloqatda # Pedagogning kommunikativ tolerantligi bu-: - nizolarni oldini olish +kimgadir yoki nimagadir nisbatan chidamlilik, u bilan murosaga kelish, ko‘ngilchanlikni bildiradi. - kommunikatsiya qobiliyati -talabalarga hukmini o‘tkazish # Pedagogik jaraenni asosiy boskichiga kiradi: + maksad kuyish +vositalarni tanlash - yakunlovchi -bashoratlash # Kuydagilarning kaysi biri ukitish usullariga tegishli emas?: +Ragbatlantirish +Anketalashtirish -ogzaki bayon - suxbat # Keltirilgan ukitish usullarini kaysi birlari an’anaviy ukitish turlari tarkibiga kirmaydi? : + evristik + izlanuvchan - amaliy - kurgazmali # Uzbekiston Respublikada uzluksiz ta’limni rivojlantirishning asosiy tamoyillari nimadan iborat?: + ta’limni demokratlashtirish + ta’limni gumanizatsiyalashtirish - davlataro xamkorlik - yangi turdagi o’quv yurtlarni tashkil etish # Pedagogik jarayonning uziga xos xususiyatlari.: + Takrorlanmaslik + kup kirrli - funksional - ob’ektiv # Ortikchasini kursating Tayerlov boskichida pedagog faoliyatining samaradorligi bu -: + stimul + yul - maksad - tashxis # Kuydagilarning kaysi biri asosiy boskich uchun ortikcha?: + tashxis + bashorat - ma’lumot - tashkiliy # Pedagogik faoliyatning yakuniy boskichini asosiy vazifalarini belgilang.: + analitik + natija -refleks -baxo # Pedagogik izlanish tarkibiga kirmaydi.: + ilmiy tadkikot + faktorli tadkikot -tajribani uzlashtirish - pedagogik tadkikot # Pedagogik tadkikot turlari.: + tabiiy + laboratoriya - ilmiy - izlanuvchan # Noan’anaviy pedagogik usul turlari.: + bilish + evristik - kuzatish - tajribani uzlashtirish # Kurgazmalilik usuli bu-: + illyustratsiya + demonstratsiya - mashk - ma’ruza # Kurgazmali usullarga kiradi: +demonstratsiya +illyustratsiya -mustakil ish -suxbat # Didaktikaning tushunchalarini belgilang.: +ta’lim +tarbiya - yosh avlodni ukitish - tarbiyalash me’yorlari # Didaktik tushunchalar kanday turlarga bo‘linadilar?: +Asosiy +Yordamchi -Preparat -Asbob # Didaktik tushunchalar kanday shakllarda amalga oshiriladi?: +xususiy +umumiy - kasb -Jadval # Umumiy didaktika kimlarning faoliyatlarini o‘zaro ta’siri tug‘risidagi fan? : + pedagog + talaba -Konkurs - jarayon # Gerbartning ta’lim tizimining asosiy tasnifi kanday?: +maktabning vazifasi-o’quvchining intellektual rivojlanishiga e’tibor berishi +tarbiya-fakat oilaning vazifasidir - milliy kadriyatlar - xukukiy ongning shakllanishi # Gerbar fikricha ta’lim jarayonida o’quv muassasaning vazifasi bu: + pedagogik rahbarlikni tug‘ri tashkillashtirish + tartib-intizomni saklash - illyustratsiya - demonstratsiya # Gerbart nazariyasining maktabga bo‘lgan ta’sirini aniklang.: + bilimlarni tayyor xolda berilishi + o’quv jarayonda o’qituvchi faol bo‘lishi shartligi -shaxsini individual xususiyatlarini urganish -pedagogik jaraenda usul, vositalar va shakllarni ishlatishni kullash # Gerbart nazariyasining maktabga bo‘lgan ta’siri: +”kuvchilar «darsda jim o‘tirishlari va o’qituvchini bergan vazifalarni bajarishi» lozim + o’qituvchi fakat uslubiy ko‘llanmalardan foydalanishi kerkaligi - bilish faoliyatini tashkil kilish - kobiliyatlarni rivojlantirish # Progressiv nazariya tarafdorlari ta’lim-tarbiya jarayonining nimalarga e’tibor berishgan?: + bolaning kizikishlari e’tibor berish + extiyojkori nuktai nazardan ta’lim berishgan - o'quvchilar «darsda jim o‘tirishlari va o’qituvchini bergan vazifalarni bajarishi» lozim. - o’qituvchi fakat uslubiy ko‘llanmalardan foydalanishi kerkaligi # Ikkita konsepsiyalarning kamchiliklarini aniklang.: + ta’limning fakat muammoligi + ta’limning fakat verballigi - amaliy tajriba - anglanmagan maksad # Tayyorlov boskich kanday masalalarni oldiga ko‘yyadi?: + maksad ko‘yish + sharoitlarni tashxislash - amaliy - produktiv # Yakuniy boskich elementlari: +tahlil +natija -illyustratsiya -demonstratsiya # Ta’lim jarayonining ta’limiy maksadi nimada?: + o’quv materiallarining mazmunini bilish + amaliyotga tadbik kila olish -fan asoslarini mazmunini yoritish -dunyokarashlar ta’sirida shaxsiy sifatlarni shakllantirish # Ta’lim jarayonining rivojlantiruvchi maksad iborat: +shaxsning akliy kamolotini bilish kobiliyatini rivojlantirish +o‘kitishga, mehnatga bo‘lgan munosabatini rivojlantirish - xatolarni bartaraf kilish -malakalarni shakllantirish # Ta’limning mazmuni kanday ehtiyojlarni hisobga olish bilan belgilanadi?: +ijtimoiy ishlab chikarishning eng zarur ehtiyojlari +ijtimoiy tuzumning xususiyatlari -ko‘rgazmalilik -ilmiylik # Ta’lim mazmunining tuzilish mezonlarini belgilang: +Yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash +Fanlararo kompleks alokalar mezoni -Jarayon boskichlari -darsni loyixalashtirish # O’quv rejada o’quv jarayonning nimalari belgilangan?: + o’quv predmetlarining hajmi va ro‘yxati + o’quv davri bo‘yicha taksimoti, mazmuni va o‘tish tartibi - dasturlar tuzulishi - texnologik tasnif # O’quv dasturda nimalar aniklab beradigan?: +bilimlar hajmi, tizimi +g‘oyaviy-siyosiy yo‘nalishi -pedagogik mulokat -jamoaviy ta’lim # O’quv dasturlar kanday konunlarga amal kilishlari kerak?: + kat’iyligiga + ilmiyligiga - metodik jixatdan tuzulishiga - pedagogik faoliyat yarokligiga 300 # Dastur ikki usul bilan: +Muntazamlik +Konsentrik - progressiv - Adabiy # Darsliklarga kanday talablar ko‘yiladi?: +yosh xususiyatlariga mos keladigan bo‘lishi kerak +ilmiy bilimlar berilishi - baxs-munozara -keys-stadi # Darsliklar nimalar shakllanishiga yordam beradilar?: +ilmiy dunyokarash shakllanadi +yaxshi insoniy fazilatlar tarkib topadi - adolatli munosabat - pedagogik texnika # Darslik o’quvchilar tushunishi oson bo‘lishi uchun fikrlar kanday yozilishi kerak? : +anik +qisqa -saviya -yondoshuv # Ta’lim koidalarini aniklang: +tarbiyalovchilik xarakteri +nazariyaning amaliyot bilan borlikligi - xujjat - integratsiya # Ta’limning ilmiy bo‘lish koidasi ta’lim jarayonida o’quvchilarni nimalar bilan kurollantiradi?: +ilmiy-tadkikot usullari bilan tanishtiradi + psixologik bilimdonlik -uzgalar tajribasiga taklid -ijodiy yondashuv # O‘qitish jarayonida onglilik va faollik koidasi o’quvchilarda nimalar rivojlanadi?: +tafakkur +nutk -topshirik -axborot # Bayon kilinayotgan mavzuning mazmuniga mos keladigan materiallardan kanday foydalanish kerak?: +unumli +tug‘ri -vosita -shakl # Ta’limda ko‘llanilayotgan ko‘rgazmali ko‘rollar o’quvchilarning kay darajada, idrok kilishini ta’minlaydi?: +Yakkol +Anik - dastur - uslubiyot # O’quv materiallarining ko‘rgazmali bo‘lishi o‘zlashtirilgan ilmiy bilimlarni kaerda ko‘llana olishlari mumkin? : +tajriba +ishlab chikarish amaliyoti -pedagog texnika -talab darajasi # O’quv materiallarining mazmuni, xajmi, xarakteri, o’quvchilarining rivoji, umumiy tayyorgarligi nimalarga loyik bo‘lishi tushuniladi?: +saviya +imkoniyat -bayon -suhbat # Ta’lim jarayonida o’quvchiga xos xususiyatlarni xisobga olishning birinchi koidasini belgilang: +«engillashtirish» +«osonlashtirish» - jamiyat talabi - extiyojlar e’tiborga olinishi # O‘zlashtirishning muvaffakiyati nimalarga bog‘lik?: +takrorlash +mashk -rasm -dasturga # O’quv ma’lumotlarini uzatish vositalarini aniklang: +Grafoproektorlar +Epiproektorlar -Tafakkur -Muloqat # Audiovizual vositalarga nimalar kiradi?: + magnitofon + film - kitob - dastur # Tarbiyachi uchun didaktik vositalar kanday yordam beradilar?: +o’quv jarayonini tashkillashtiradi +bilimlarini nazorat kiladi -Saviyani oshiradi -Tafakkur rivojlantiradi # Didaktik vositalar pedagog uchun nimalar xisoblanadi?: +ajralmas yordamchilari +ma’lumot manbai -shakl -tamoyil # Didaktik vositalarni tasnifini aniklang: +o’quv kitoblari va o’quv ko‘llanmalar +o’quvchilarni bilim va ko‘nikmalarni nazorat kiluvchi moslamalar - masofaviy ta’lim - xamkorlik pedagogika # Pedagog va o’quvchi faoliyati jarayonida ma’lumot yetkazuvchi kanday vositalar mavjud?: +material ob’ektlar +ideal ob’ektlar -instruktaj -tushuntirish # Ob’ektlar tarkibi buyichadidatik vositalar ajratiladi: +material +ideal -adolatli munosabat -pedagogik texnika # Ideal didaktik vositalarga kiradi: +Obrazli tassavurlar +Xayoliy eksperimentlar -ta’lim usuli -dars jadvali # Kanday murakkab didaktik vositalarni bilasiz?: +sodda +murakkab -kiziktirish -singdirish # Sodda didaktik vositalarga nimalar kiradi?: +Xarita +Model -Maksad -Vazifa # Ishlatilishi buyicha didaktik vositalar ajratiladi: +dinamik +statik -tushuntirish -izlanish # Statik vositalarga kiradi: +Kodopozitiv +Epiproektor -Suhbat -Tadkikot # Tuzilish manbaai bo‘yicha kanday vostalarni bilasiz?: +suniy +tabiiy -kodopozitiv -epiproektor # Vizual vositalarga nimalar kiradi?: +diagramma +demonstrativ priborlar -ilmiylik -tizimlilik # Audial vositalarni ajrating.: +magnitofon +radio -temperament - kobiliyat # Audiovizual vositalarni aniklang.: +TV +videofilm -tashxislash -loyixalashtirish # Zamonaviy didaktik vositalarni aniklang: +Multimediya +Kompyuter -Tashxis -Mashk # Didaktik vositalarning vazifalarini aniklang: +Ko‘rgazmali kurollar yordamida kiyin materiallarni o’quvchilarga yengillik bilan tushuntirish + o’quvchilarni mustakil ishlarini ko‘paytirish - vokea-xodisa - uzaro munosabat # Darsga ko‘yiladigan talablar: +turmush bilan, amaliyot bilan bog‘langanligi +xilma-xil usul, uslub va vositalardan unumli foydalanganligi -uzgalar tajribasiga taklid -ijodiy yondashuv # Darsning ikkinchi kismini aniklang: +yangi materiallarni bayon kilish +vositalardan foydalanish -vazifa bajarish -tartib-intizom # Uy vazifalarini topshirish jarayonida kanday usullardan foydalanish mumkin?: +tushuntirish +suhbat -rejalashtirish -tashxislash # Ta’lim va tarbiya vazifalarini aniklang: +shaxsni shakllanishi +rivojlantirish -ragbatlantirish -korreksiyalash -pedagog va talaba xamkorligi # Pedagogik jaraenni unumdorligini aniklang: +ichki ragbatlantiriruvchi faoliyat +tashki ragbaotlantirish va tezlik -pedagogik-psixologik -ukuv muxit # Xalk pedagogikasi tarixiy tarakkieti nimadan iborat?: +pedagogik tajriba +xalk ogzaki ijodi -tarakkiyot -vakt # Pedagogika jaraenda bilim kanday namoyon buladi?: +nazariy +amaliy -ana’naviy -yunalish # Pedagogika jaraenda tashkiliy usullarga nima kirmaydi?: +og‘zaki +yozma -frontal -individual # Shaxsni rivojlanishi mumkin bulgan faoliyat: +faol +passiv -akl -shakl -idrok # Mashkning samadorligi kuyidagi sharoitlarga boglik: +maqsadga +vazifaga -tizim -mazmun # Uzbekiston Respublikaning ta’lim to‘g‘risidagi islohatlarning asosiy maksadi: +insonni xar tomonlama rivojlanishi +insonning kamol topishi - ilm-fan - madaniyat # Didaktika-bu nima : + ukitish nazariyasi + ilm berish nazariyasi - pedagogik tajriba - kobiliyatlarni boshkarish # Yoshlarni ma’naviy-axlokiy tarbiyalashning amalga oshirilish asoslari: + umuminsoniy kadriyatlar + milliy kadriyatlar - xukukiy ongning shakllanishi - madaniy meroslarga tayanish # Kompyuter ta’limi samaradorligi bu-: + ta’lim oluvchilar uzlashtirish jarayonini oshirish +kobiliyatlarni rivojlantirish - pedagogik jarayon - axborot berish # Uzbekiston Respublikada uzluksiz ta’limni rivojlantirishning asosiy tamoyillari nimadan iborat?: + ta’limni demokratlashtirish + ta’limni gumanizatsiyalashtirish - davlataro xamkorlik - yangi turdagi ukuv yurtlarni tashkil etish # Pedagogik jarayonning uziga xos xususiyatlari.: + takrorlanmaslik + kup kirrli - funksional - ob’ektiv # Ta’lim faoliyati kaysi jaraenlarda namoyon buladi?: +dars jarayonida +ukuv mashgulotida -rivojlanish -shakllanish # Nutk verbal kommunikatsiya sifatida kanday turlarga bulinadi: +tashki +ichki -ta’sirchan -emotsional # Forobiy ta’lim-tarbiyaning asosiy vazifasi deb nimani tushungan? : + jamiyat talablariga javob bera oladigan shaxsni tarbiyalash + jamiyat uchun xizmat kiladigan yetuk insonni tarbiyalashdan - fukarolik tarbiyasi - individ xususiyatlarini xisobga olish # Forobiy ta’lim-tarbiya jarayonida kanday usullardan foydalanishni tavsiya kilgan? : +“yumshok usul” +“kattik usul” - deduktiv - produktiv # Forobiy fikricha bilim boskichiga utish ikki yul yordamida amalga oshadi: + induksiya +deduksiya - vosita - shakl # Pedagogning asosiy vazifasi nimada?: +Boshkarish +Baxolash -Tashkiliy -Rejalashtirish # Ta’lim va tarbiya vazifalarini aniklang: +shaxsni shakllanishi +rivojlantirish -ragbatlantirish -korreksiyalash # Pedagogik jarayonni samaradorligi boglik: +pedagogik faoliyatni sifatidan +tarbiyalanuvchilarni faoliyatidan -pedagogik jaraenni utish sharoitlaridan -jamiyatni va shaxsni talablaridan # Pedagogik jaraenni unumdorligini aniklang: +ichki ragbatlantiriruvchi faoliyatdan +tashki ragbaotlantirish va tezlikdan -pedagogik jarayonni utishidan -psixologik sharoitdan # Ta’lim va tarbiya jaraenlarini tanlashda uning xususiyatlari: +shakli +usullari - nasixat - kadrlar # Mexnat jarayonda birlashtiradigan pedagogik jaraenni xususiyati : nimalardan iborat?: +Pedagogik faoliyat +Pedagogik uzaro alokalar -Bilim shakllantirish -Xarakterni shakllantirish # Mulokat turlarini aniklang.: +shaxsga yunaltirilgan +ijtimoiy -psixologik – xulkiy -individual, shaxsiy # Pedagogik jaraenni bashoratlash va tashxislash natijalar asoslarini aniklang: +loyixalashtirish +bashoratlash -tashxislash -operativ # Pedagogik maxorat – bu: + Pedagogik jarayonni bilish va uni to‘g‘ri kurish + Pedagogning professional komponentligi - kobiliyatlarni shakllantirish - Shaxsni shakllantirish # Maxoratni shakllanish negizi nimada?: +amaliy tajriba +professional kompetentlik -nazariy-amaliy bilimlar -shaxsiy sifatlar # Pedagogik maxoratni shakllanishining sharoitlari: +professional kompetentlik +maqsadga yunaltirilgan ijodiylik -ma’suliyatni -insonparvar madaniyat # Birgalikdagi faoliyatni shakllantirish va tashkillashtirishda kerak sharoitlar yaratish : +pedagogik vazifalarni bajarish +komponentlar orasidagi alokalar - karshi fikrlash - masalalarni kuyish # Kerak emasini o’chiring “Pedagogning asosiy vazifasi”: + dasturiylik + extiyojlilik -tashkillashirish -rejalashtirish # Pedagogik kobiliyatlarni tuzilishi: +perseptiv +suggestiv -tashxislash -anatilik # Umumilliy tushunchalarga nimalarni kiritsa buladi?: +Shakllantirish +Rivojlantirish -Ta’lim -Tarbiya # Shaxsni shakllanishidagi ziddiyatlar aniklanadi: +ichki va tashki +umumiy va individual -jismoniy -fiziologik # Shaxsni shakllanishidagi ijtimoiy omillarni aniklang: +muxit +tarbiya -xalk urf-odatlari -konunlar # Tarbiyada bir-biriga karama karshi bulgan karashlarni belgilang: +avtoritar +demokratik -ta’limiy -gumanitar # Usullar ukuv axborotni mantikiy yetkazishda kanday bulinadilar?: +induktiv +deduktiv -reproduktiv -produktiv # O‘quv faoliyatni boshkarish usullari kanday bulinadi?: +so‘z-ko‘rgazma +reproduktiv-produktiv -maxsus -tashxislash # Ortikchasini belgilang.: Ta’limning isloxat yunalishlarini aniklang. +Maxsus +Ijtimoiy -Insonparvar -Demokratik # Ukuvchilarni mustakil fikrlash darajasini aniklashda usullar ajratiladi: +reproduktiv +induktiv -kitob bilan ishlash -ukituvchi raxbarligida # Ilmiy nazariya umumiy tavsiflanadi.: +sharoit +talabalar -komponentlar -xodisa # Tadkikot natijasida nimalar belgilanadi?: +konuniyatlar +konunlar -koida -tizim # Pedagogik nazariya kanday boskichda belgilanadi?: +nazariy +normativ -amaliy -tadkikot # Pedagogik nazariyani tuzilishida komponentlar ajratiladi.: +konuniyatlar +tamoyillar -usullar -mazmun # Pedagogik umumlashtirish tavsifga ega: +o‘rtacha +tendensiya -tajriba -aloka # Kuzatishni samaradorligini oshirish uchun bulishi kerak emas: +an’anaviy +yezma -ob’ektiv -ommaviy # Yakuniy testlarni turlarini aniklang: +tezlik +ma’noviy -analitik -intellektual # Noan’anaviy darslarni aniklang: +konsultatsiya – darslari +musobaka – darslar -bilim va malakalarni oshirish darsi -yangi bilimlarni uzlashtirish darsi # tuzish va - dars tayerlanishining yakuniy boskichi: +reja +boshkarish - muammolashtirish -bashoratlash # Ukuv ishlarning tashkillashtirishiga kushimcha shakllar kirmaydi?: +Binar darslar +Kompyuter darslar -Praktikumlar -Tugaraklar # Ukitishning umumiy tamoyillarning bashoratlashini aniklang.: +ob’ektivlik +tizimlilik -tamoyillik -xakkoniylik # Tarbiya jaraenini xususiyatlarini nimalar aniklaydi?: +maksadgan yunaltirilgan +kup ommillik -xissiyotni tarbiyalash -karama-karashilik # Tarbiyaviy jaraenga kuyidagi xususiyatlar ta’lukli: +kup yunalishli +noanik -jamlangan -yunaltirilgan # Tarbiya jaraenini yunalishlarini aniklang: +to‘g‘ri aloka +teskari aloka -shaxsiy aloka -pedagogik aloka # Pedagogika jaraenda tarbiyalikni belgilari: +yumshoq +kattiq -insonparvar -extiyoj # Tarbiyalanganlikni yunalishlarini belgilarini kursating: +ichki +tashki -ijtimoiy -nazariy # Ortikchasini belgilang: Podlasiy buyicha tarbiya tamoyillarini belgilang. +Uz-uzini tarbiyasi +Jamoa ichidagi tarbiya -Jamiyatga yunaltirilgan -Xaet bilan boglikligi # Jumlani tuldiring: Tarbiya usullari, yunaltirilgan tarbiya. +Yullari +Maksadlari -Mazmun -Usullar # Jumlani tuldiring: Pedagogikada usullar tuzilishida ajratiladi +Amallar +Vositalar -yullar -Usullar # Pedagogika jaraenda tarbiya vositalariga kiradi: +faoliyat turlari +pedagogk texnika -tarbiya vositalari -pedagogik kvalifikatsiya # Tarbiya sharoitlarini aniklang: +kollektiv muxiti +raxbarlik usuli -usullarni tanlash -optimizatsiya yullari # Tarbiya usullarini tanlashdagi sharoitlar nimalardan iborat?: +kutilayotgan muommalar +pedagogik kvalifikatsiya -mexnat tarbiyasi -kasbga yunaltirish # Ortikchasini aniklang: Bilimni shakllantiruvchi usullar. +Mashq +Ragbatlantirish -Disput -Instruktaj # Ragbatlantirish usullarini aniklang: +musobaqa +jazo va rag‘batlantirish -tushuntirish -ta’sir etish # Ta’lim samaradorligi nimalarga boglik?: +o‘qituvchini avtoriteti va shaxsiy sifatlar +o‘z suzlarini to‘g‘riligi -tarbiya sharoiti -tarbiyalanuvchining shaxsi # Faoliyatni tashkillashtirish usullari: +pedagogik talab +ijtimoiy fikr -disput -baxs 400 # Xalk pedagogikasi tarixiy tarakkieti nimadan iborat?: +pedagogik tajriba +xalk ogzaki ijodi -shark mutafakkirlarining tajribalari -jamiyat tarakkiyoti # Pedagogika jaraenda tashkiliy usullarga nima kirmaydi?: +og‘zaki +yozma -frontal -individual # Ortikchasini belgilang: Ta’lim jarayoni kuyidagi tamoyillarda shakllanadi: +Uz-uzini tarbiyalash +vazifali -Mustaxkam bilim -Ma’naviy boglik # Ortikchasini belgilang: Ukuv materialni uzlashtirish kuyidagilarga boglik: +ukuv materialga kizkmaslik +ijodiy yondoshmoslik -soddadan murakkabga karab -muximdan, movxumga karab # Pedagogik faoliyatda ta’lim boskichi kuyidagilarga bog‘lik: +ragbatlashtirish +kadamba-kadam nazorat -maksadi va vazifalarni belgilash -xatolarni taxlil kilish # Pedagogik faoliyatining yakuniy boskichida: +xatolarni taxlil kilish +korreksiya -vazifalarni taxlili -nazorat kilish # Ortikchasini belgilang: Pedagogik jarayon komponentlari kuyidagilarda iborat: +tarbiyaviy +ta’limiy -maksadli -ta’sir # Pedagogik jarayon komponentlariga kirmaydi: +kommunikativ +tashkiliy -maksadli -ma’noli # Pedagogik jarayon komponentlari xisoblanadi: +kommunikativ +tashkiliy -maksadli -natijaviy # Shaxsning rivojlanishidagi karam-karshilikalarni aniklang: +ichki +tashki +ijtimoiy -faoliyatli # Shaxsni rivojlanishi mumkin bulgan faoliyat: +faol +passiv -maslashuvchanlik -tezkorlik # Bayon kilishning kaysi tizimi xozirgi davrga mos kelmaydi: +tizimli +boskichma-boskich -dikkatni barkarorligi -spiralli # Ortikchasini belgilang: Kitob kuyidagi didaktik vazifalarni amalga oshiradi +muljalli +dunyokarashli -nazorat -tartibli # Ta’lim jarayoni mazmunini nimalarni belgilaydi?: +ijtimoiy yutuklar +milliy yutuklar -ta’lim tamoyillari -pedagogik imkoniyat # Ijodiy ta’limni ta’minlovchi omillar: +ta’limning sifati +talabalarning ijobiy munosabati -omillarning ta’siri -fanlararo aloka urnatish # Amaliy pedagogikada extiyojlar kanday guruxlarga birlashadi?: +anglangan +anglanmagan -maksadli -saviyali # Pedagogik psixologiyada shaxsni urganuvchi usullardan eksperiment usuli necha turga bulinadi?: +Tabiiy +Laboratoriya -Ona kundaligi -Egizoklar metodi # Dars boskichlarining samaradorligi kuyidagilarga boglik: +oldingi boskichning ijodiy natijasiga +urganilayotgan materialning xarakteriga -jamiyatning extiyoji va imkoniyatiga -ukuv materialligining mazmuniga # Dars mantikiy mazmuni jixatidan kanday turlariga bulinmaydi?: +mazmuni buyicha +utkazishga -bilimni amalda kullanishiga -mustaxkamlash va xulosaga # Mashqning samadorligi kuyidagi sharoitga boglik: +maksadga +vazifaga -takrorlashga -faoliyatini extiyojlariga # Pedagogika jaraenda ragbatlantirish turlarini aytib bering: +raxmatnoma +mukofot -ishonch -rostligiga ishonish # Tarbiyaviy ishlar kanday xarakterga ega?: +Jamoaviy +Ijodiy -Faoliyatli -Jamlangan # Ortikchasini belgilang: Insonparvarlik tamoili nimalarni talab kiladi?: +Tarbiyalanuvchilarga ishonch +Ijobiy sifatlarni aniklash va shakllantirish -Tarbiyalanuvchi shaxsiga insoniy munosabat -Shaxsni xukuklarini ximoya kilish # Talabaga individual yondoshish kuyidagilardan iborat: +shaxsiy sifatlarni xisobga olish +shaxsini individual xususiyatlarini urganish -yosh xususiyatlarini xisobga olish -individual yondoshish # Xar kanday tarbiyaviy jarayon maksadlarga ega: +dominantlik +birlashgan -jamlashgan -faollashgan # Uzbekiston Respublikaning ta’lim tugrisidagi isloxatlarning asosiy maksadi: +insonni xar tomonlama rivojlanishi +kamol topishi -madaniyatni rivojlantirish -duneviy alokalarni bir-biri bilan boglash # Pedagogika fani urgatadi +yosh avlodni uqitish +tarbiyalash - insonlarning uzaro munosabatlari -pedagogning va talabaning uzaro munosabatlari # Yoshlarni ma’naviy-axlokiy tarbiyalashning amalga oshirilish asoslari: +umuminsoniy kadriyatlar +milliy kadriyatlar -xukukiy ongning shakllanishi -dunyokarashni shakllantirish # Reyting nazorat tizimining kirish maqsadi: + xaqqoniylikni tizimlilikni +ishonchligini nazorat kilish -nazoratni amalga oshirish sharoitini yaxshilash -bir vakda xamma ukuvchilarni kamrab olish imkoniyati # Pedagogik jaraenni asosiy boskichiga kiradi: +maqsad kuyish +vositalarni tanlash -yakunlovchi -bashoratlash # Quydagilarning kaysi biri ukitish usullariga tegishli emas?: +ragbatlantirish +anketalashtirish -suxbat - mashk # Keltirilgan ukitish usullarini kaysi birlari an’anaviy ukitish turlari tarkibiga kirmaydi? : +evristik +Izlanuvchan -kitob bilan ishlash -videometod # Quydagilarning qaysi biri ta’lim turlari tarkibiga tegishli emas?: +amaliy +bilish -dasturiy -kompyuterli # Kompyuter ta’limi samaradorligi bu-... + ta’lim oluvchilar uzlashtirish jarayonini oshirish +kobiliyatlarni rivojlantirish -bilish jarayonlari -axborot almashtirish # Uzbekiston Respublikada uzluksiz ta’limni rivojlantirishning asosiy tamoyillari nimadan iborat?: + ta’limni demokratlashtirish +ta’limni gumanizatsiyalashtirish -davlataro xamkorlik -Yangi turdagi ukuv yurtlarni tashkil etish # Pedagogik jarayonning uziga xos xususiyatlari: + takrorlanmaslik + kup kirrli -funksional -ob’ektiv # Ortikchasini kursating: Pedagogika jaraenda tayerlanish boskichidagi pedagog faoliyatini samaradorligi bu -... +stimul +yul -maksad -tashxis # Quydagilarning kaysi biri asosiy boskich uchun ortikcha?: + tashxis +bashorat -ma’lumot -tashkiliy # Pedagogik faoliyatning yakuniy boskichini asosiy vazifalarini belgilang: + analitik +bilish -natija -baxo # Pedagogik izlanish tarkibigi kirmaydi: +ilmiy tadkikot +faktorli tadkikot -tajribani uzlashtirish -pedagogik tadkikot # Pedagogik tadkikot turlari: +tabiiy +laboratoriya -samarali -individual # Noan’anaviy pedagogik usul turlari: +bilish +evristik -kuzatish -tajribani uzlashtirish # Pedagog va talaba urtisidagi mulokat jarayonida uzaro xamkorlik:. +muammosiz +neytral -ishbilarmon -shaxsiy # Ta’lim faoliyati natijasining samarasi boglik buladi: +eslab kolish kobiliyati + idrok extiyojla - mulokat malakalari -xulk me’yorlari # Mulokat jarayonidagi “tusiklar”tarkibga kiradi: + guruxga nisbatan adekvat reaksiya + boshka stilni keltirib chikarish - munosabat turlari - aloka mavjudligi # Ukituvchining faoliyati mobaynidagi xususiyatlar: + rivojlantiruvchi + tarbiyalovchi -demokratik -avtoritar # Tarbiya tamoyillariga kuyiladigan talablar: + kat’iylik + komplekslilik - davomiylik -yunalishlilik # Tarbiya tamoyillari aniklang. + insonparvarlik + jamiyatga yunalish - uz-uzini tarbiyalash - shaxsga nisbatan xurmat # Pedagogik maxorat nimaga boglik buladi: + faol kommunikativ mulokatga + ta’lim oluvchiga nisbatan munosabatda -kurgazmalilikda - muammolikda # Pedagogika jaraenni kurgazmalilik usuli bu-... + illyustratsiya + demonstratsiya - mashk - ma’ruza # Pedagogik jarayonning mazmuni, moxiyati va yunaltirishi asosan nimalarga boglik: + umumiy jarayonlar + ijtimoiy buyurtma -pedagogik jarayon - kafolatlangan pedagogik jarayon natijasi # Pedagogik tizimning muxim tarkibiy kismlari: + tamoyillar + konuniyatlar -ob’ektlar - komponentlar # Nima pedagogik jarayonga xos emas: + sharoit + me’yor - maksad - vazifa # Pedagogik jarayonga tegishli bulmagan mexanizmlarni aniklang: + sxema + vakt - mazmun -usul # Quydagilarning kaysi biri ta’lim usullari tasnifiga tegishli emas: + me’yoriy + motivatsion - produktiv - an’anaviy - bilish faoliyati buyicha -didaktik maksadi buyicha -binar # Pedagogik jarayonning tavsiflovchi xususiyati: + takrorlanmaslik + uxshamaslik -umumlashganlik - me’yoriy # Tarasov tasnifi buyicha professional-pedagogik mulokatga nimalar Kirmaydi: + tan olish + uylash - masofa -kurkitish # Pedagogikada tashxislash kurib chikiladi: + natijaga erishish yullari + bilim, malaka va kunikmalarni shakllantirish dinamikasi - ukitish mazmunini tanlash - ta’lim tamoyillarini tavsifi # Pedagogik jarayonda nimani tashxislash zarur emas? + mazmunli +tizimli -nazorat - baxolash # Pedagogik tizimni mukammallashtirishning asosiy yullari: +Intensi +ekstensiv -tashkiliy -an’anaviy # Pedagogik raxbarlik ukuvchilarni ... yunaltiradi: +aktivlik + taxlil va sintez -masalalarni yechishda standart yullari - ukitilganni ta’savvur kilish # Og‘zaki nazoratlarni turlarini aniklang: + yakka + guruhli - diktant - insho # Laborator mashgulotning xarakteriga karab kanday turlarga ajratiladi: +ukuvchilar bilan yoppasiga olib boriladigan mashgulotlar + ukuvchilarning xar kaysisi bilan aloxida olib boriladigan tajribalar - reproduktiv xarakterdagi amaliy ishlar - dars bevosita pedagogning rahbarligida jamoa va yakka shaklda olib boriladi # Usul-bu: + ukuv materialni ukitishda kullanilayotgan asosiy ukitish usuli + ukitish usullarining ayrim elementlaridan foydalanib ish kurish -ukitish muvaffakiyatli amalga oshirmok uchun zarur bulgan yordamchilar -ukuvchilarning ukuv faoliyatini ragbatlantirish va asoslash # Ta’limni induktiv usul asosida tashkil qilishda ukuvchining vazifasi: +dastlab alohida ma’lumotlarni o‘zlashtiradi + ma’lumotlarni umumlashtiradi va xususiy xarakterdagi xulosalar chiqaradi - dastlab ma’lumotlarni bayon etadi - tajribalarni namoyish qiladi, mashqlarni bajarishni tashkillashtiradi # Induktiv usulni kamchiliklari: + ko‘p vaqt sarflanishi + abstrakt fikrlashni rivojlanmasligi - ukuv materialni turmush va amaliyot bilan boglikligi -materialni ongli uzlashtirishdarajasini oshirish # Deduktiv usulni qo‘llashda o‘qituvchining vazifasi: + umumiy ma’lumotlar, formula va qonuniyatlarni bayon kiladi + xususiy holatlarni, aniq vazifalarni keltirib chiqaradi - ma’lumotlar, formulalar, qonuniyatlarni o‘zlashtiradi - xususiy holatlarni o‘rganishga kirishadi # Deduktiv usulni qo‘llashda ukuvchining vazifasi: + ma’lumotlar, formulalar, qonuniyatlarni o‘zlashtiradi + xususiy holatlarni o‘rganishga kirishadi - umumiy ma’lumotlar, formula va qonuniyatlarni bayon qiladi -xususiy holatlarni, aniq vazifalarni keltirib chiqaradi # Deduktiv usulning afzallik tomonlari: + nazariy materiallarni chukur o‘zlashtirish + umumiy holatlardan kelib chiquvchi natijalarni o‘rgatadi - abstrakt fikrlashni rivojlanmasligi # Ta’lim jarayoni samaradorligi — ukuv-tarbiya jarayonida kuyilgan … va … o‘rtasidagi farkdir: + maksad + natija -tajriba -vakt # Ta’lim samaradorligini oshirishning ikki xil kursatkichini aniklang: + sifat + mikdor - maksad - natija # Sifat kursatkichlari kanday shartlarga kura aniklanadi: + mazmun + faoliyat - bilim - malaka # Samaradorlikni sifat kursatkichlariga nimalar kiradi: + ukuv-tarbiya ishlarini eng yukori darajadagi tarakkiyotini muljallab tashkil etish +ta’lim jarayoni maksadi va natijasi urtasidagi farqini uzluksiz kamaytirish - maxsus takrorlashning keng tarkalgan turi - differensiallashgan ta’lim elementlarini kullash # Samaradorlikni sifat kursatkichlariga nimalar kiradi: +ta’lim vositalarining ta’lim jarayoniga mosligini ta’minlash +ukuv materiali va faoliyat usullarini bir paytda uzlashtirish -ukitish muvaffakiyatli amalga oshirmok uchun zarur bulgan yordamchilar - ukuvchilarning ukuv faoliyatini ragbatlantirish va asoslash # O`quv jarayonni intensifikatsiyasi- bu: +Maksimal darajada axborot berish + Kam vaqt sarflanish - Talabalarni tayyorgarligini sifat jixatdan oshirish -Mezonlar bo‘yicha natijani baholash # O‘quvchilarni bilish faoliyatini boshqarish jarayoni tarkib topadi +qo’yilgan maqsadlar +informatsion ta’minlash +loyiha tuzish - nazariy asoslarda - e’tiborni jalb qilishda - mantiqiy fikrlashda # Asosiy didaktik tamoyillari: +ko’rgazmalilik +ilmiylik + tizimlilik -xammasi to’g’ri -boshqaruvchi - izlanuvchi # Pedagogik jarayonni yagona maqsadga yo’naltirilgan asosiy tavsiflari xisoblanadi: + yaxlitlik + umumiylik + birlik - aniqlik -yechimlilik -ko’rgazmalilik # Asosiy bosqichning pedagogik vazifalari: + informatsion + tashkiliy + korreksiya - xamma sanab o’tilganlar -umumlashtirish - mantiqiylik # Uslubni tanlash ... bog’lik: + ta’lim qonuniyatlariga + ta’lim maqsadlariga + ta’lim tamoyillariga -boshqarish - taxlil - loyiha # Interaktiv usullarni sifatli ko’rsatkichlariga kiradi: + ijodiy xamkorlik + bilish jarayonini jadallashtirish + sabab - rivojlantirish -saloxiyat -izlanish # Ko’rgazmali ta’limning asosiy kamchiliklari: + tayyor bilimlarni berish + mustaqil fikrlashning mavjud emasligi +individual munosabatlarning mavjud emasligi - nazariya - natija - mantiqiy tafakkur # Ta’lim usullarining turkumlari: +ko’rgazmali + og’zaki +reproduktiv - izlanuv - tashkil - ilmiy-tadqiqot # Pedagogik muloqot tarkibiga kiradi: +o’zaro xamkorlik + kommunikatsiya + o’zaro munosabat - xususiyat - psixologiya -muammolar # Ta’lim jarayonini tarkibiy qismlari: + bilim + malaka + ko’nikma - extiyoj - fan - o’qitish # Amaliy o’qitish usuliga kiradi: +tajriba +mashq +topshiriq -suxbat -ko’rik -bayon # Reproduktiv ta’lim usuli quyidagi belgilardan iborat: +takrorlash yordamida anglash +bilimlarni «tayyor xolda»taklif etiladi +o’qituvchi mavzuni tushuntirishi -muammoni yechish -mustakil faoliyat -doimiylik # Izlanish usulini moxiyati: +muammoni shakllantirish +mustaqil izlanishlar +bilimlarga chanqoqlik -bilimlarni «tayyor xolda» taklif qilish -amaliyot -so‘zlashuv # Didaktika qanday fan: +pedagogika ta’lim-tarbiya muammolarini o‘rganadi +ta’limning maqsad, mazmun, usul, vositalarini, tashkiliy shakllarini o‘rgatuvchi +ta’lim jarayonida erishilgan natijalarni o‘rganuvchi soxadir - pedagogik jarayonda usul, vositalar va shakllarni ishlatish -shaxsini individual xususiyatlarini o’rganish - bilish qobiliyatini boshqarish # Didaktik tizimlar qanday guruhlarga ajratiladi: +klassik tizim +progressiv tizim +zamonaviy tizim -savol-javob -diskussiya -esse-insho # Zamonaviy didaktik tizimga qanday olimlar xissa qo‘shganlar: +Amonashvili +Babanskiy +Podlasiy -Komenskiy -Gerbart -Dyui # Didiktik tizim qanday uchlikdan iborat: +pedagog +talaba +o‘quv material - amaliyot -qobiliyat -tarbiya # Didaktik tizimlarni qoliplarini aniqlang: +«o‘qitish o‘qishdan katta» +«o‘qish o‘qitishdan katta» +«o‘qitish o‘qishga barobar» -«tayyor» bilimlar berilishi -«passiv» usullarni qo‘llash, yod olish -mustaqil ish # Pedagogik jarayonni xarakteristikasini belgilang: +Yaxlitlik +Umumiylik +birlik -ko‘rgazmalilik -ilmiylik -tizimlilik # Yaxlit pedagogik jarayon qanday bosqichlardan iborat: +Tayyorlov +Asosiy +Yakuniy -Ta’limiy -Tarbiyaviy -rivojlantiruvchi # Tayyorlov bosqich shunday masalalarni oldiga qo‘yadi: +bashoratlash +loyxalashtirish +rejalashtirish -ko‘rgazmalilik -ilmiylik -tizimlilik # Asosiy bosqich elementlarini aniqlang: +Bo‘lajak faoliyatni maqsad va vazifalarini qo‘yish +Pedagog va o‘quvchi xamkorligi +Pedagogik jarayonda rejalashtirilgan usullar, vositalar va shakllar bilan foydalanish -Ta’limiy -Tarbiyaviy -rivojlantiruvchi # Asosiy bosqich elementlari: +Sharoitlar yaratish +O‘quvchilar faoliyatini rag‘batlantirish +Pedagogik jarayonni boshqa jarayonlar bilan bog‘likligi -mustaqil ish - pedagogik rahbarlikni to’g‘ri tashkillashtirish - milliy qadriyatlarni qo’llash # Asosiy bosqichda bo‘lib o‘tadigan qismlar: +Axborot +Tashkiliy +Rag‘batlantirish -mashq -sitat -konspekt 500# Asosiy bosqichning qismlarini aniqlang: +Baholash +Korreksiyalash +Nazorat -leksiya-press-konferensiya -konsultatsiya -o’yin usuli # Ta’lim jarayoning tarbiyaviy maqsadi nimalardan iborat? +fan asoslarini mazmunini yoritish +dunyokarashlar ta’sirida shaxsiy sifatlarni shakllantirish +iumon-e’tiqodlarni shakllantirish -leksiya-press-konferensiya -konsultatsiya -o’yin usuli # O‘qitish jarayoni qanday vazifalar bajaradi: +talabalarda bilim, ko‘nikma va malakalarni hosil qiladi +talabalarni dunyokarashini, ishonch va e’tiqodlarini o‘stiradi +yoshlarni muayyan darajada o‘qimishli, madaniyatli, tarbiyali kishilar bo‘lib yetishishlariga, +-qobiliyat va iste’dodlarini o‘stirishga erishiladi - o’quv materiali bilan bevosita xissiy tanishish jarayoni - fikrlash jarayoni va esda olib qolish -Ijobiyga tayangan # Kafedra qanday maqsadlarni o‘z oldida qo‘yadi: +umumiy +spesifik +xususiy -shakl -guruh -reja # Maqadlarni shakllanishiga ta’sir qiluvchi ommillar aniqlang: +davr talabi +jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy tizimi +psixologiya va pedagogika fanlarining nazariy yo‘nalishlari -yosh avlodni o’qitish va tarbiyalash -shaxsini individual xususiyatlarini o’rganish -Shaxsiy yondoshish # B.Blum taksonomiyasini o‘quv maqsadlarni shakllantirishda qo‘llaniladi: +bilim +tushunish +ishlata bilish -xotira -sezgi -idrok # O‘quv maqsadlar B.Blum taksonomiyasi bo‘yicha: +Analiz +Sintez +Baho -Faoliyat -Komponent -ta’sir # O‘quv-dasturiy hujjatlarga nimalar kiradi: +o’quv reja + darslik + qo‘llanmalar -konferensiya -faoliyat -motivatsiya # Darsliklarga qanday talablar qo‘yiladi? +dalillarning ishonchli bo‘lishi +tegishli xulosalar chiqarilishi +to‘g‘ri tahlil qilinishi -ta’limiy -tarbiyaviy -rivojlantiruvchi # Dars jarayonida o‘quvchilarning bilish ehtiyoji va sharoitlar nimalarni belgilab beradi: +Maqsad +Vazifa +Mazmun -Sitata -Muloqot -Aspekt # Dars jarayonida o‘quvchilarning bilish ehtiyoji va sharoitlar nimalarni belgilab beradi: +shakl +usul +vosita - texnika - grafika -material # Ta’lim qoidalarini aniqlang: +tizimlilik +izchillik +ilmiylik -ko‘rgazma -tuzulish -ma’lumot # Ta’lim qoidalarini belgilang: +Onglilik +Faollik +Mustaqillik -Sharoit -Tuzilish -tajriba # Ta’lim qoidalarini belgilang : +Ko‘rsatmalilik +o‘quvchiga xos xususiyatlarni xisobga olish +Ta’lim va tarbiyaning birligi -Konferensiya - uslubiylik - izlanuvchanlik # Ilmiy bilimlarni egallash jarayonida o‘quvchilarda nimalar shakllanada: +Ilmiy dunyokarash +E’tikod tarkib topadi +Tafakkur rivojlanadi -Og‘zaki -Ko‘rgazmali -Amaliy # Ta’lim jarayonida o‘quvchilarga nima birgalikda amalga oshirilishi shart: +ta’lim berish +tarbiyalash +rivojlantirish -kiruvchi suhbat -axborot berish -mustahkamlash # Darsdan tashkari vaqtlarda o‘qituvchi nimalarga e’tibor beradi va o‘rganadi? +munosabatlarga +xulkiga +irodaviy sifatlariga -masha -sitata -konspekt # Kuzatish jarayonida pedagog o‘quvchining qanday xususiyatlarini bilib oladi: +qiziqishlari tafakkuri +nutqi, xotirasi, diqqati, xayoli +mehnat qobiliyati -ta’lim -tarbiya -rivojlantirish # O‘quv ma’lumotlarini uzatish vositalarni aniqlang: +Magnitofonlar +Radiokurilmalar +Musiqiy markazlar -Shakl -Komponent -Faoliyat # Texnik vositalarni ishlatishda qanday o‘qitish shakllarda olib boriladi: +Individual +Guruhli +Ommaviy -Ta’lim - shaxsiy -insoniy # Diafilm, kodoskoplarga qanday talablar qo‘yiladi: +har bitta ko‘rinishi mantiqan tugallangan bo‘lishi kerak +ortiqcha ma’lumot bo‘lmasligi kerak +ranglari me’yyorda bo‘lishi kerak -o’qitish usullari va tashkiliy shakllari -materialni mustakil o’zlashtirish darajasi -o’quv materialni mustaxkamlash # Diafilm, kodoskoplarga ko‘yiladigan talablarni aniqlang: +Matni minimal darajada bo‘lishi kerak +Bitta kadrda rasm, matn, sxema o’ylanishi mumkin emas +Jadval,diagramma, grafika namunali darajada bo‘lishi lozim -psixologik bilimdonlik -o’zgalar tajribasiga taqlid -ijodiy yondashuv # Ko‘rgazmalilik vositasi bo‘lib nimalar xizmat qiladi? +diafilmlar +kompyuter +kodoskop -munosabat -kserokopiya -kitob # Didaktik vositalarga nimalar kiradi: +o‘quv kitoblari +lug‘atlar +ilmiy va adabiy adabiyotlar -shakl -tamoyil -maqsad # Didaktik vositalarni ajratib bering: +diagrammalar +maketlar +dia-va kinofilmlar -tashxislash -loyxalashtirish -rejalashtirish # Didaktik vositalarni tasnifini aniqlang: +atrofi olamdan olingan natural yoki mahsus tayyorlangan ob’yektlar +apparatlar,mashinalar modellari +meva va sabzavot o‘simliklarni mulyajlari, texnik maketlari -xotira -idrok -tafakkur # Didaktik vositalarni tasnifini aniqlang: +grafik +texnik +kserokopiyalar -asosiy -tayyorlov -yakuniy # O‘quv materialni mazmunini yoritishda didaktik vositalar qanday yordam beradilar: +ijobiy shakllanishga +tushunarli va oddiy bo‘lishiga +to‘lik va chuqur o‘zlashtirishga -ta’lim mazmuni -imkoniyat -talabalarni extiyoji # Ideal va material vositalar tasnifini ajrating. +Ob’yektlar tarkibi bo’yicha +Murakkabligi bo‘yicha +Ishlatilishi bo’yicha -Xis-tuyg‘ular -imkoniyatlar -extiyojlar # Murakkab didaktik vositalarga nimalar kiradi? +Videomagnitofon +Kompyuter +Audiovizual preparatlar -Muammolilik -Muntazamlilik -Tizimlilik # Dinamik vositalarga nimalar kiradi: +Video +Kompyuter +Audioapparatura -Shakl -Usul -Tamoyil # Sunniy didaktik vositalarga nimalar kiradi: +Rasmlar +Priborlar +Darsliklar -Individual -Guruhli -Frontal # Tabiiy didaktik vositalarga nimalar kiradi: +gerbariy +natural ob’yektlar +preparatlar -shakl -tamoyil -maksad # Ta’siri bo‘yicha didaktik vositalar ajratiladi: +vizual +audial +audiovizual -xotira -idrok -tafakkur # Qog‘ozli didaktik vositalarga nimalar kiradi: +Kitob +Kartoteka +Kserokopiya -suhbat -ma’ruza -mashq # Magnitooptik va elektron vositalarni ajrating: +filmlar +kompyuter programma +slaydlar -ilmilik -tizimlilik -onglilik # Texnik munosabati bo‘yicha vositalarni ajrating: +an’anaviy +zamonaviy +perspektiv -suhbat -ma’ruza -mashq # An’anaviy didaktik vositalarga kiradi: +ko‘rgazmali qurollar +muzey +kutubxona -asosiy -yakuniy -tayyorlov # Progressiv didaktik vositalarni ajrating: +veb saytlar +lokal setlar +global kompyuter setlar -xarita -globus -diagramma # Didaktik vositalarning vazifalari: +Ta’lim samaradorligini oshirish +O‘tilayotgan xodisalar va ob’yektlar xaqida to‘liq va aniq ma’lumot berish +O‘quvchilarni qiziqishlarini maksimal darajada qondirish va rivojlantirish - Yangi mavzuni o’zlashtirish -Bilim va ko’nikmalarni amaliyotda qayta ishlash -Uyga vazifa berish # Sinf — dars tizimi kanday shartlariga e’tibor berish kerak: +Dars bevosita pedagogning rahbarligida jamoa va yakka shaklda olib boriladi +Dars o‘tilayotgan materialning mazmuniga qarab xilma-xil usul bilan olib boriladi +Ta’lim tizimining bir qismi sifatida tugallangan bilim beradi -Ilmiy bilimlarga ega bo‘lish -Nazariy qismini yoritish -Uslubiy qo‘llanma yaratish # Ta’limning shakllari: +Sinf dars shakli +Amaliy shakl +Tajriba shakli -Anjuman -Diagramma -Diaskop # Amaliy va tajriba ishlari qayerlarda olib boriladi: +o‘quv ustaxonalarda +tajriba yer uchastkalarida +ekskursiyalarda - avtoritar - liberal - demokratik # Darsga qo‘yiladigan talablar: +dars ma’lum bir maqsadni amalga oshirishi +puxta rejalashtirilgan bo‘lishi +dars mustahkam g‘oyaviy-siyosiy yo‘nalishga ega bo‘lishi -tarbiya qonuniyatlari -o’qituvchi ijodkorligi -ta’lim oluvchining yosh xususiyatlari # Sinf-dars shaklidagi dars turlari va ularning tuzilishini aniqlang: +Yangi bilimlarni bayon qilish darsi +O‘tilgan materiallarni mustahkamlash darsi -O‘quvchilarning bilim, malaka va ko‘nikmalarini tekshirish va baholash darsi + nazariy-amaliy baza -uslubiy tuzulishi -psixologik-pedagogik bilimlar -o’z- o’zini ta’limini oshirish # Dars turlari va ularning tuzilishini aniqlang: +Yangi bilimlarni bayon qilish darsi +Takroriy-umumlashtiruvchi va kirish darslari +Aralash dars - Pedagogik jarayonni bilish va uni to’g’ri ko’rish -Pedagogning professional komponentligi -qobiliyatlarni shakllantirish # Dars turlari va ularning tuzilishini aniqlang: +O‘tilgan materiallarni mustahkamlash darsi +O‘quvchilarning bilim, malaka va ko‘nikmalarini tekshirish va baholash +Takroriy-umumlashtiruvchi va kirish darslari - maqsadga yo’naltirilgan ijodiylik - komponentlar orasidagi aloqalar -Xayot bilan bog’likligi # Dars tuzilishining birinchi qismida qanday ishlar olib boriladi: +uy vazifalarini ko‘rish +suhbat (savol-javob) +misol va masalalar ishlash -pedagogik jarayon -asasiy bosqich -tizim # Yangi materiallarni mustahkamlash jarayonida qanday usullaridan foydalanish mumkin: +Suhbat +mashq +kitob bilan ishlash -grafik vositalar -texnik vositalar -kserokopiyalar # Shaxsni asosiy ma’naviy xususiyatlariga quyidagilar kiradi: +vatanparvarlik +Mexnatsevarlik +Rostgo’ylik -musiqiy qobiliyat -estetikani asoslarini bilish -qonunga bo’ysunish # Shaxs rivojlanishining asosiy omillari: + irsiylik + o’rta-muxit +tarbiya - xarakter - temperament - muloqot # Shaxsning yaxlitlik butunligi, yo’nalishi va qat’iligi ta’minlanadi: +qiziqishlar + Ideallar +Dunyokarash - bilim - Ko’nikma -Malakalar # Pedagog qanday professional sifatlarga ega bo’lishi kerak: +professional +maksadni kuyish +mexnat sifatini doim ko’tarish -mulokot -extiyoj -izlanish # Pedagogik jarayon pedagogni qanday bo’lishini talab qiladi: +ijodkor +idrokli +talabchan -ta’lim -tarbiya -tizim # … o’z ichida xamma tizimlarni birlashtiradigan- pedagogik jarayon deyiladi: +ta’lim +tarbiya +shakl -sharoit -misol -qonun # O`quv-tarbiya jarayonni natijalari va kechishi bog’lik : +shaxs va jamiyat talablari +jamiyat imkoniyalari +pedagogik jarayoni o’tishi -ta’lim extiyojlari -amaliyot -pedagogik jarayon # Ichki pedagogik jarayonni murakkab dialektikasi jarayonlarni … iborat?: +Birligidan +Yaxlitligidan +Umumiyligidan -shakl -tizim -Talab # Fan bo’yicha umumiy natijalarni aniqlash – bu … nazorat.: +yakuniy +oralik +ijoriy -ichki -individual -natijaviy # Pedagogika komil insonlikga erishishda maqsadlari: +ta’limiy +tarbiyaviy +rivojlantiruvchi -professional -izlanuv -extiyoj # Xalq pedagogikasi tamoyillariga aniqlang: +urf-odatlar +odatlar +an’ana -ko’nikma -bilim -malaka # Pedagogika jarayonda diagnostik usullarga nima kirmaydi: +og‘zaki +yozma +intervyu -test -anketa -maqsad # Reyting nazorat tizimining kirish maqsadi: + xaqqoniylikni tizimlilikni + ishonchligini nazorat qilish + bir vaqtda xamma o’quvchilarni qamrab olish imkoniyati - nazoratni amalga oshirish sharoitini yaxshilash -yangi texnologiyani ishlatish -o’qitish samaradorligini oshirish # Pedagogika jarayonda uslubni tanlash bog’lik: +qonuniyatlariga +maqsadlariga +tamoyillariga - nazoratlarga -muammolarga -usullarga # Quydagilarning qaysi biri asosiy bosqich uchun ortiqcha: + tashxis + bashorat + loyixa - ma’lumot -tashkiliy - baxolash # Ta’lim turlarini aniqlang: +umumiy +maxsus +oliy - reproduktiv -bosqich -tizim # Sharr jonlanish davrida ilm-fan rivojlanishi qanday yo‘nalishda bo’ldi: +matematika –tibbiyot +ijtimoiy- falsafiy +ta’lim-tarbiya -programmali -texnik - muammoli # Yaqin va o’rta Sharkda kimlar ilmiy didaktikaga asos solgan: + Xorazmiy + Forobiy + Ibn Sino - A. Temur - X.Baykaro -J. Manguberdi # Xorazmiy xam bilim berishda qanday usullaridan foydalangan: + ko’rgazmali- tajriba usul + savol-javob +ko’nikma va malakalarini shakllantirishda bilimlarni sinash - pedagogik jarayonni bosqichlari - pedagogik jarayon -uy vazifasi # Abu Ali ibn Sino ta’lim jarayonida bilimlarni egallashda nimalarga tayanish kerakligini tavsiya qilgan: + mantiqiy tafakkurga +shaxsiy kuzatish +tajribalarga - shaxsiy yondashuv - insonparvarlik -o’zlashtirish darajasi # Ibn Sino ta’lim-tarbiyada qanday tamoyillarga rioya qilish zarurligini ta’kidlaydi: +bollarga ta’lim berishda birdaniga kitobga band qilib qo’ymaslik + ta’limda yengildan og’irga borish orqali bilim berish +olib boriladigan mashqlar bollarni yoshiga mos bo’lishi - jamiyat talablariga javob bera oladigan shaxsni tarbiyalash - jamiyat uchun xizmat qiladigan yetuk insonni tarbiyalashdan - fuqarolik tarbiyasi # Ibn Sino ta’lim-tarbiyada qanday tamoyillarga rioya qilish zarurligini ta’kidlaydi: + jamoa bo’lib maktabda o’qitishga e’tibor berish + bilim berishda bollarning mayli, qiziqishi va qobiliyatini xisobga olish + o’qitishni jismoniy mashqlar bilan qushib olib borish -yangi mavzuni uzlashtirish -bilim va ko’nikmalarni amaliyotda qayta ishlash -uyga vazifa berish # Pedagog oldiga quyiladigan asosiy talablarni aniqlang: +tashkiliy +didaktik +tadqiqot -ob’yektivlik -kuzatuvchanlik -prinsipiallik # Pedagog kanday professional sifatlarga ega bo’lishi kerak: +professional +maqsadni kuyish +mexnat sifatini doim kutarish -mulokotlilik -bosiklik -messionerlik # Pedagogik jarayon pedagogni qanday bo’lishini talab qiladi: +ijodkor +idrokli +talabchan -xulqli -dildor -mazmuniy # Pedagogik jarayonni komponentlarini aniqlang: +maqsadli +mazmunli +faolli -vazifali -kommunikativ -ijodiy # … o’z ichida xamma tizimlarni birlashtiradigan- pedagogik jarayon deyiladi: +ta’lim +tarbiya +shakllantirish -rag’batlantirish -texnologik -qonuniyatlar # Pedagogik jarayonni umumiy qonuniyatlarni aniqlang: +dinamika +shaxsni shakllantirish +boshqarish -tashxislash -samaradorlik -rejalashtirish # O`quv-tarbiya jarayonni natijalari va kechishi bog’lik … +shaxs va jamiyat talablaridan +jamiyat imkoniyalaridan +pedagogik jarayonni o’tishidan - extiyojlaridan - qo’llashdan -jarayonni yaxlitligidan # Ichki pedagogik jarayonni murakkab dialektikasi jarayonlarni … iborat: +Birligidan +Yaxlitligidan +Umumiyligidan -Tashkillashtirishdan -Sifatligidan -Talablaridan # Ta’lim- tarbiya dialektikasi nimalarga ta’sir ko’rsatadi: +Maqsad +Mazmun +Shakl -Nazariya -qonunlar -Normalar # Tarbiyaning mazmunida nimalar ustun qo’yiladi: +Ishonchni shakllantirish +Qadriyatlarga yo’naltirish +Bilim, malakalarni shakllantirish -Sifatlardan - ta’sir - qonuniyatlar # Pedagogik jarayon kanday darajalar bilan ifodalanadi: +Tashkillashtirish, boshqarish +Umumdorli, texnikalik +Iqtisodiy -Tizimlilik -Ko’rgazmalilik -Prinsiallilik # Mulokatni noverbal vositalarini aniqlang: +jestlar +mimika +xolat -tovush -jumla -nutq # Nutq, mulokat vositasi sifatida gavdalanadimi?: +professional vosita +ma’lumot manba +baxslashuvchilarni vositasi -ijtimoiy vosita -insoniy faktor -optimallashtirish # Mulokatning asosiy axamiyati nimada?: +so’zlarni tiniqligi +ma’noli, tushunarli +jumlalarni to‘g‘riligi - tovushlari - sifatlar -ma’nolar # Fan bo’yicha umumiy natijalarni aniqlash – bu … nazorat.: +yakuniy +oraliq +ijoriy -ichki -individual -natijaviy # Pedagogik jaraenni utish komponentlari nimadan iborat?: +pedagoglar +mazmun +o’quvchilar -jadval -sharoitlar -tayanch # Pedagogika komil insonlikga erishishda maqsadlari: +ta’limiy +tarbiyaviy +rivojlantiruvchi -professional -izlanuvchan -dunyoqarashli # Pedagogik malakalari rivojlanish shart-sharoitlari: +nazariy-amaliy baza +uslubiy bilimlar +psixologik-pedagogik bilimlar -jadvallar - loyxalar - natijalar # Pedagogik malakalarni nimalarga e’tibor bergan xolda tasniflanadi: +Pedagogik vazifalar +Pedagogik masalalarni yechishda +Pedagogik jarayon bosqichlarini boshqarish -Maxsus va professional bilimlar -Uslubiy bilimlar va malakalar -maqsadga erishiladigan shakl va usullardan # Nazariy va amaliy birlikdagi pedagogik malakalarni aniqlang: +pedagogik masalalarni qo’yish va programmalashtirish +pedagogik xarakat +pedagogik masalalarni yechish - rejalashtirish - teskari aloqalar -uslubiy bilimlar va malakalar # Pedagogda mavjud konstruktiv va gnostik faoliyatlarninig … ko’nikmalari xisoblanadi: +analitik +prognostik +proektiv -amaliy -refleksiv -konstruktiv # Pedagogik jarayonni asosiy bosqichining bir biriga bog‘lik elementlar kiradi: +maqsadni qo’yish va tushuntirish faoliyati +pedagog va o’quvchi faoliyati +pedagogik jarayonda usul, vositalar va shakllarni ishlatish -maqsadlilik -tashxislash -proyektlash # Pedagogika tadqiqot usullari bo’linadi : +ilmiy +pedagogik +boshqa fanlar usullari -eksperimental -dinamik -ijtimoiy # Pedagogika jarayonidagi tarbiya usullarini aniqlang: +bilimlarni shakllantirish +faoliyatni tashkillashtirish +rag‘batlantirish -yo’naltirish -raxbarlik -muammoli usullar # Xalq pedagogikasi tamoyillariga aniqlang: +urf-odatlar +odatlar +an’ana -mexnat -bilim -tajriba # Pedagogika jarayonda bilim qanday namoyon bo’ladi?: +nazariy +amaliy +doimiy -ilmiy -ma’noli -yo’naltirish # Pedagogika jarayonda diagnostik usullarga nima kirmaydi: +autotrening +so’rov +intervyu -test -anketa -usul 600
+onglilik +sezgirlik +xulq -ta’lim -o’qitish -extiyoj # O’quvchilarni bilish faoliyatini boshqarish jarayoni tarkib topadi : + qo’yilgan maqsadlar + informatsion ta’minlash + loyixa tuzish - nazariy asoslarda - e’tiborni jalb qilishda -mantiqiy fikrlashda # Asosiy didaktik tamoyillari: + ko’rgazmalilik + ilmiylik + tizimlilik - boshqaruvchi - izlanuvchi -fikrlovchi # Pedagogik jarayonni yagona maqsadga yo’naltirilgan asosiy tavsiflari xisoblanadi: + yaxlitlik +umumiylik + birlik -aniqlik - yechimlilik -mexnatsevarlik # Pedagogika jarayonda asosiy bosqichning pedagogik vazifalari nimadan iborat: + informatsion + tashkiliy + nazorat qiluvchi - xamma sanab o’tilganlar - umumlashtirish - mantiqiylik # Pedagogika jarayonda uslubni tanlash bog’lik : +ta’lim qonuniyatlariga + ta’lim maqsadlariga + ta’lim tamoyillariga - mehnat bilan o‘zaro aloqadorlik -o’z- o’zini ta’limini oshirish -individual yondoshishi # Nazorat pedagogik jarayonning ajralmas qismi bo’lib quyidagilarni bajaradi: + diagnostik vazifa + tarbiyalovchi vazifa + ta’lim beruvchi vazifa -etika va estetika asoslarini bilish - dunyoqarashni shakllantirish -tashkilotchilik vazifa - tafakkurni rivojlantiradi # An’anaviy ta’lim berish kamchiligi bo’lib xisoblanadi: +materialni o’rta tempda o’rganish + og’zaki usullar ustunligi + bilimlarni o’rtacha xajmliligi -mustaqil ravishda bilim berish - kasbga yo’naltirish -iymon-e’tiqodlarni shakllantirish. # Pedagogika jarayonda interaktiv faoliyatni asosiy elementlariga kiradi: + pozitiv axloq + shaxsiy ma’suliyat +ta’sirlovchi izlanish - tanlangan yo’l - qobiliyat va iste’dod -ta’lim jarayoniga salbiy munosabat # Pedagogik takt namoyon bo’ladi: + his qilish me’yori +adolatlilik + ob’yektivlik - o`ziga ishonmaslik -ishbilarmonlik - ixtisoslik # Interaktiv usullarni sifatli ko’rsatkichlariga kiradi: + ijodiy xamkorlik + bilish jarayonini jadallashtirish +yuqori sabablilik - mustaqillikni rivojlantirish -ilmiy saloxiyati - pedagogik izlanishlari # Ko’rgazmali ta’limning asosiy kamchiliklari: + tayyor bilimlarni berish + mustaqil fikrlashning mavjud emasligi + individual munosabatlarning mavjud emasligi - nazariyaning qadamma-qadam olib borilishi - natijaning bir xilligi - mantiqiy tafakkur # Ta’limning tashkiliy shakllari quydagi kriteriyalar bo’yicha turkumlanadi: + ta’lim oluvchilarning soniga karab + o’qitish joyiga qarab + o’quv mashg’ulotlari davomiyligiga qarab - ta’lim vaqtiga qarab - o’quv soatiga qarab -ta’lim oluvchilarning bilish faoliyatiga qarab # Pedagogika jarayonni ta’lim usullarining turkumlarini aniqlang: + ko’rgazmali + og’zaki + reproduktiv - izlanuvchan - muammoli - ilmiy-tadqiqot # Pedagogik muloqat tarkibiga kiradi: + o’zaro xamkorlik + kommunikatsiya + o’zaro munosabat - axborot - psixologiya - muammolar # Pedagog va talaba o’rtisidagi muloqot jarayonida o’zaro xamkorlik: + tinch + muammosiz + neytral - ishbilarmon - shaxsiy - extiyojli # Ta’lim jarayonini tarkibiy qismlari: + bilim + malaka + ko’nikma - extiyoj - fan - o’qitish # Pedagogik jarayon asosan kuyidagilarga bog’liq: + tarbiya qonuniyatlari + o’qituvchi ijodkorligi +ta’lim oluvchining yosh xususiyatlari - tamoyillar - natijalar -usullar # Pedagogik jarayon natijalari quyidagilarga bog’lik: + texnologiya + mazmun + pedagogik xamkorlik - sharoit -natija -maqsad # Pedagogik faoliyat sub’yektlari nimadan iborat?: + jamiyatchilik + pedagog + guruh - mutaxassis - vaziyat -sharoit # Pedagogik muloqat turlari.: + avtoritar + liberal + demokratik - ijtimoiy - optimal - siyosiy # Evristik usulni xususiyatini aniqlang: + bilimlarni mustaqil izlash + xar xil vositilar yordamida yangi bilimlarga ega bo’lish + o’quvchilar taxlil qilishlari, umumlashtirishlari, xulosa chiqarishlari, taqqoslashlari - bilimlar ko’p marotaba qaytariladi - o’qituvchi bilimlarni umumlashtiradi - bilimlar e’lon qilinmaydi # Nazorat turlarini aniqlang: +og‘zaki + yozma + laborator - yakka - guruxli - aloxida # Nazoratning yozma turlariga nimalar kiradi?: + diktant + insho + bayon -laborator -OSKE -Savol-javob # Evristik usulda dars berish nimalarni ta’minlaydi?: + o‘quv materialini tezroq va mustahkamroq eslab qolishlarini + bilimdagi tipik kamchiliklarni tez aniqlaydi + ta’limda yengildan og’irga borish orqali bilim berish - jamiyat talablariga javob bera oladigan shaxsni tarbiyalash - pedagogning o‘quv materialini tizimli bayon qilib berishi -imon-e’tikodlarni shakllantirish. # Evristik usul dars jarayonida nimalarni ta’minlaydi? + yangi mavzuning ba’zi elementlari ustida talabalar uzi fikr yuritadilar +talabalarning bilish darajasini aniqlashga yordam beradi + o‘quvchilarni qiziqishlarini maksimal darajada qondirish va rivojlantirish -maxsus takrorlashning keng tarqalgan turi -differensiallashgan ta’lim elementlarini qo’llash - bilimlarini nazorati va o’zz-o’zini nazorat qilish # Muammoli –izlanish usulining xususiyatini aniqlang: + materialni tayyor holda talabalarga bayon etmaslik +xulosalar talaba tomonidan yasalishi + o‘zicha yondoshib hal etishga harakat qilish va o‘z fikrlarini bayon etadi - amaliy vazifalarni xal qilishda bilimlarga extiyoji - materialning xar bir darsda qaytarilishi - materialni ilmiy asosda izoxlab berish # Ta’limni induktiv usul asosida tashkil qilishda o‘qituvchining vazifasi: + dastlab ma’lumotlarni bayon etadi + tajribalarni namoyish qiladi, mashqlarni bajarishni tashkillashtiradi + tushunchani aniqlashga, qonuniyatlarni keltirib chiqarishga olib keladi - dastlab alohida ma’lumotlarni o‘zlashtiradi - ma’lumotlarni umumlashtiradi va xususiy xarakterdagi xulosalar chiqaradi -ta’lim natijasi # Induktiv yoki deduktiv usullarni qo‘llash jarayonida qanday usullar bilan foydalaniladi: + og‘zaki + ko‘rgazmali + amaliy - laborator - simvolik -individual # Ta’lim usullarini tanlash mezonlari: + faol idrok qilishni, kuzatuvchanlikni o‘stirishga yordam berishni hisobga olish + predmetning o’ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olish + o‘quv ishlarining aniq maqsadi hisobga olinishi - o’quvchilarning xar qaysi bilan aloxida olib boriladigan tajribalar - reproduktiv xarakterdagi amaliy ishlar - umumiy holatlardan kelib chiquvchi natijalarni o‘rganish # Ta’lim samaradorligini oshirish usullarini aniqlang: + vazifalarga aniqlik kiritish -mazmunini tanlashda fanlararo va yo‘nalisharo koordinatsiyani xisobga olish +usullarni va shakllarni tanlash + dastlab alohida ma’lumotlarni o‘zlashtiradi -ma’lumotlarni umumlashtiradi va xususiy xarakterdagi xulosalar chiqaradi - dastlab ma’lumotlarni bayon etadi -ta’lim jarayoniga salbiy munosabat # Ta’lim samaradorligini oshirish usullarini aniqlang: + Individual yondashishni amalga oshirish + O‘quv-tarbiya faoliyatini boshqarish va o‘z-o‘zini boshqarishni ratsional qo‘llash +sarflangan vaqtni tahlil kilish -o’quv-tarbiya ishlarini eng yuqori darajadagi taraqqiyotini mo’ljallab tashkil etish; -ta’lim jarayoni maqsadi va natijasi o’rtasidagi farqini uzluksiz kamaytirish - maxsus takrorlashning keng tarqalgan turi # Ta’lim jarayonini samaradorligini oshirishda asosiy pedagogik xarakatlarni aniqlang: +vazifalarni aniqlash va kopmlekslash + ta’lim jarayonining individualligi, insonparvarligi + sharoitlar yaratish - nazariy materiallarni bayoni -umumiy holatlarni o‘rgatadi - ko‘p vaqt sarflanishi # Ta’lim jarayonini samaradorligini oshirishda asosiy pedagogik xarakatlarni aniqlang: +Belgilangan mezonlar bo‘yicha natijani baholash + Murakkab muammolarga o‘tish +Innovatsion jarayonda asta-sekinlik bilan doimiyga o‘tish -tajribalarni namoyish qiladi, mashqlarni bajarishni tashkillashtiradi - tushunchani aniqlashga, qonuniyatlarni keltirib chiqarishga olib keladi - maxsus takrorlashning keng tarqalgan turi # Intensifikatsiya usullari qanday bo’lishi mumkin: + O‘quv jarayonini kompyuterlashtirish + Sxemalardan, belgilardan foydalanish + Tayanch signallarni qo‘llash - ta’limda yengildan og’irga borish orqali bilim berish - jamiyat talablariga javob bera oladigan shaxsni tarbiyalash -pedagogning o‘quv materialini tizimli bayon qilib berishi # Evristik usulni xususiyatini aniqlang: +bilimlarni mustaqil izlash +xar xil vositalar yordamida yangi bilimlarga ega bo’lish +o‘quvchilar taxlil qilishlari +umumlashtirishlari, xulosa chiqarishlari, taqqoslashlari -mavzuni qaytarish -natijani umumlashtirish -mustaqil ishlar -yaxlit pedagogik jarayon # Dars turlarining tasnifi: +ma’ruza +laborator mashg’ulotlar +bilimni tekshirish va baxolash darslari +kombinirlangan darslar -test o’tkazish -videousul -mustaqil ish -suxbat # Kombinirlashgan darslarni quydagi sxema bo’yicha o’tkaziladi: +o’tkanlarni qaytarish +Yangi mavzuni uzlashtirish +Bilim va ko’nikmalarni amaliyotda qayta ishlash +Uyga vazifa berish -Ekskursiya -Seminar -Ma’ruza -suhbat # An’anaviy usullar tasnifiga o’qitishning qaysi usullar kiradi: +Amaliy +Ko‘rgazmali +Og‘zaki +Videousul -Seminar -Ma’ruza -shakl -vosita # Ta’lim usullari qanday umumiy vazifalarni bajaradi?: +ta’limiy +rivojlantiruvchi +tarbiyalovchi +nazoratlovchi -umumlashtiruvchi -aniqlovchi -taqqoslovchi -tahlil # Ta’limning og‘zaki usulining turlarini aniqlang: +tushuntirish +hikoya +suxbat +leksiya -laborator ishi -seminar -nazorat ish -tayyorlov bosqichi # Kitob bilan ishlash usullarini aniqlang: +referat +reja tuzish +konspektlash +bayon -kuzatish -kurish -hikoya -mantiq # Videousul o’z ichiga oladi: +ko’rish +o’qitish +«elektron o’qituvchi »nazorati ostida mashqlar +nazorat -instruktaj -hikoya -amaliyot -mehnat # Larner, Skatkinlarning bilish faoliyati turi bo’yicha usullar tasnifini aniqlang: +ko‘rgazmali +reproduktiv +muammoli +evristik -so’zlashuv -amaliyot -laborator -natija # Qisman izlanuvchan ta’lim usulining belgilari: +bilimlar «tayyor xolda» taklif qilinmaydi +Yangi bilimlarni qidirish +Mustaqil hikoyalash +Muammoni yechish -Xarakatchanlik -Doimiylik -Tizimlilik -tashkiliy # Suhbat usulining tasnifini aniqlang: +kiruvchi suxbat +axborot suxbat +mustaxkamlovchi suxbat +nazoratlovchi suxbat -instruktaj -tushuntirish -bayon -vosita # Leksiya turlarini aniqlang: +Muammoli +vizual +leksiya-press-konferensiya +konsultatsiya -o’yin usullarini qo’llash -o‘qish -bayon -konspekt # Ta’lim usullarini tanlashda sharoitlarni aniqlang: +maqsad +vazifa +mazmun +imkoniyatlar -extiyojlar -ijobiy anglash -o’rganuvchi jarayon -og’zkai bayon # O‘quv jarayonida videousulni qo’llash quydagalarni ta’minlaydi: +xodisalar haqida to‘liq ma’lumot +qayta aloqa +to’liq nazorat va o‘zlashtirish +o‘quvchilarning talablarini qondirish -mashq -sitata -konspekt -nazorat # Didaktikaning asosiy tushunchalari: +Maqsad +Usul +Shakl +Vosita -amaliy tajriba -rag‘batlantirish usuli -baxolash -nazorat # Umumiy didaktika qanday savollarga javob beradi: +Nega shunday o’qitiladi? +Nima uchun o’qitiladi? +Nima o’qitiladi? +Qanday o’qitiladi? -Qayerda o’rgatiladi? -Qachon qo’llaniladi? -Nega o’rgatiladi? -Qanday bilimlar? # Klassik didaktik tizimga qanday olimlar xissa qo‘shganlar: +Pestalossi +Gerbar +Komenskiy +Disverg -Konfutsiy - Vilyams -Babanskiy -Ushinskiy # Djon Dyui «an’anaviy » maktabga qanday ayiblar qo’ydi: +tarbiyaning yuzakiligi +kitobiy ta’lim +hayot bilan bog‘lik tomonlari e’tiborga olinmaganligi +o‘quvchilarni extiyojlari va qiziqishlari e’tiborga olinmagan -pedagogik rahbarlikni to’g‘ri tashkillashtirilishi - bilish qobiliyatini boshqarish - amaliy tajriba rag’batlantirish usulini qo’llash -yangi turdagi o‘quv yurtlarni tashkil etish # Djon Dyui «an’anaviy » maktabga shunday ayiblar ko’ydi: +«tayyor» bilimlar berilishi +«passiv» usullarni qo‘llash, yod olish +ta’lim jarayonini jamiyat talablari bilan bog‘lik emaslig +qobiliyatli o‘quvchilarga e’tiborsizlik - yosh avlodni o’qitishni samaradorlik yo’llarini topish - ta’lim jarayoniga ijobiy munosabat - ijobiy natijalardan ruxlanish -kadrlar tayyorlash sifatini yaxshilash # Dyui ta’lim nazariyasining konsepsiya bosqichlari: +Qiyinchilikni sezish +Muammoni aniqlash +Muammoni yengish +Xulosa chiqarish -illyustratsiya -demonstratsiya -bayon -tarbiya # Ta’lim-tarbiya qanday maqsadlar oldiga qo‘yadi: +Ta’limiy +Tarbiyaviy +rivojlantiruvchi +shakllantiruvchi -Vosita -shakl -usul -nazorat # Yaxlit pedagogik jarayon nimalarni o‘z ichiga oladi: +Dars mashg‘ulotlari +ta’lim muassasasidan tashqari jarayonlar +pedagog va talaba +pedagog va talaba o‘rtasidagi munosabatlar - shaxsini individual xususiyatlarini o’rganish - pedagogik jarayonda usul, vositalar va shakllarni ishlatish -o’qitish usullari - ta’limning tashkiliy shakllari # Ta’lim jarayonining asoslarini aniqlang: +Ilmiy +Nazariy +Uslubiy +Amaliy - idrok -xotira -tafakkur -faoliyat # Pedagogik maqsadlar qanday o‘quv-tarbiyaviy jarayon komponentlarini o‘z ichida birlashtiradi: +Mazmun +tashkiliy shakllar +usullar +nazoratlar -variant -didaktika -tizim -yondashish # Ta’lim jarayonining maqsadlar ierarxiyasi aniqlang: +jamiyat talabi +Oliy o‘quv yurtlarining umumiy maqsadi +fakultet maqsadi +kafedra maqsadi -imiy maqsad -tarbiyaviy maqsad -o‘quv material -axborot berish # O‘quv dasturlar qanday qoidalarga amal qilishlari kerak: +O‘quv materiallari mazmunini to‘g‘ri tanlash +Nazariyaning amaliyot bilan birligi qoidasi +O‘quv dasturlarida tarixiylik qoidasi +Dastur ikki usul bilan - psixologik bilimdonlikga - o’zgalar tajribasiga taqlid -ijodiy yondashuv -induktiv usul # O‘quv materiallari mazmunini to‘g‘ri tanlashda nimalarga alohida e’tibor berish kerak: +Isbotlar +Misollar +mantiqiy umumlashma +xulosalar - vositalar -analiz -sintez -nazorat # Darsliklar nimalar bilan boyitilishi kerak: +Rasm +Sxema +Diagramma +Illyustratsiyalar -pedagogik muloqot -amaliy tajriba - nizomlar --munosabat # Ta’lim qoidalari nimalarni o‘z ichiga oladi: + ilmiy bilimlar + ko‘nikma + malaka + dunyoqarash - tarbiya - qobiliyat - o’quv -temperament # Pedagog o‘quvchilarni darsdagi va amaliy mashg‘ulotlar jarayonida nimalarni kuzatadi va tekshiradi: +Sinf ishi +Uy vazifalar +Yozma ishlar + ko‘rgazmali materiallar -Ta’limiy -Tarbiyaviy -rivojlantiruvchi -xosil qilish # O‘quv ma’lumotlarini uzatish vositalarni aniqlang: +Kinoproektor +Televizor +Videomagnitofon +Kompyuter -Tajriba -madaniyat -fayl -ta’lim # O‘quv maqsadida atrofi olamdan olingan natural yoki maxsus tayyorlangan ob’yektlarga nimalar kiradi: +tirik va quritilgan o‘simliklar +xayvonlar +minerallar +arxeologik topilmalar -maqsad -vazifa -misol -reja # Ideal va material vositalar tasnifini bo‘yicha ajrating: +Tuzilish manbaai +Ta’siri +Ma’lumot +Texnik munosabati -Ko‘rgazmalik -Tizimlilik -Muntazamlilik -Doimiylik # Material didaktik vositalarga kiradi: +Mebel +Kompyuter +Jadval +O‘quv xona -Maqsad - ta’lim -Muammo -usul # Ma’lumot bo‘yicha qanday vositalar ajratiladi: +qog‘ozli +magnitooptik +elektron +lazerli -boshqarish -taxlil -loyixa -reja # Sinf - dars tizimi qanday shartlariga e’tibor berish kerak: +guruh o‘quvchilarning yoshi va bilimiga ko‘ra darajasi +doimiy guruhiga ega bo‘lishi +dars mashg‘uloti 45 minutga mo‘ljallanganligi +qat’iy jadval orqali olib borilishi -konferensiya-ma’ruzalari -ma’ruza-vizualizatsiya - ma’lumotlarin optimalligi -etika va estetika asoslarini bilish # Sinf-dars shaklida olib boriladigan mashg‘ulotda nimalarga e’tibor olinadi: +pedagogning o‘quv materialini tizimli bayon qilib berishi +usullardan foydalanishi +o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini izchillik bilan hisobga olishi +o‘quvchilarni mustaqil ishlashga o‘rgatish -Muammolilik -Muntazamlilik -Tizimlilik -Izchillik # Yangi bilimlarni bayon qilish darsining tuzilishi: +yangi bilimlarni bayon qilish +yangi bilimlarni mustahkamlash +yangi bilimlar ustida mashq qilish +yangi bilimlarga bog‘liq holda uy vazifalari topshirish -tarbiya qonuniyatlari -o’qituvchi ijodkorligi -maqsadga yo’naltirilgan ijodiylik -psixologik bilimdonlik # Aralash dars turining tuzilishi: +uy vazifalarini so‘rash, tekshirib ko‘rish +yangi materiallarni bayon qilish +yangi materiallarni mustahkamlash +uy vazifalari topshirishni o‘z ichiga oladi -Amaliy va tajriba shakli -Sinf dars shakli -Ekskursiya -Konkurs # O‘zbekistonda didaktik ta’limning tashkil topishi va rivojlanishiga kimlar xissa qo‘shganlar? +Abdulla Avloniy +Hamza Hakimzoda Niyoziy +Muhammadrasul Rasuliy +Qori Niyoziy + O.Sharafiddinov -Fayzulla Xodjayev -Abdulla Qodiriy -Alisher Navoiy -Demosfen -Ya. Komenskiy # Didaktikaning nazariyasi qanday shakllarda ifodalanadi: +aksioma +teorema +qonun +formula +grafik raqam -tafakkur -sabab -idrok -meros -ijod # Didaktikaning amaliyoti qanday shakllarda ifodalanadi: +kuzatish +tajriba +yaratish +o‘zgartirish +mashq -sifat -faoliyat -rivoj -tabiat -vujud # Ta’lim bilish faoliyatining turi sifatida pedagogika fanida bir necha asosiy ma’noni anglatadi: +o‘quvchilarda bilim, malaka va ko‘nikmalarni hosil qilish +dunyoqarash, fikr va e’tiqodlarni shakllantirish +o‘quvchilarning muayyan darajada o‘qimishli, madaniyatli bo‘lishi +komil inson bo‘lishiga erishish +qobiliyatlarini o‘stirish -nodir meroslar -ijtimoiy-tarixiy amaliyot -qonunni bilish -olimlarni bilishi -o‘tkir zehnlilar mushoirasi # O‘qituvchining faoliyati nimalardan iborat: +o‘quv materialni bayon qilish +o‘quvchilarda fanga qiziqishni tarkib toptirish +o‘quvchilarning mustaqil mashg‘ulotlarga raxbarlik qilish +o‘quvchilarning bilim, ko‘nikmalarini tekshirish +rag‘batlantirish va bilim darajalarini xosil baholash -«tayyor» bilimlar berilishi -«passiv» usullarni qo‘llash, yod olish -ta’lim jarayonini jamiyat talablari bilan bog‘liq emasligi -qobiliyatli o‘quvchilarga e’tiborsizlik -yosh avlodni o’qitishni samaradorlik yo’llarini topish # O‘quvchilar faolligini oshirish uchun materialni dastlabki mustahkamlash vaqtida o‘qituvchi qanday ishlar olib borish mumkin: +materialga oid savollar qo‘yish +o‘quvchi kitob va darsliklar bilan mustaqil ishlash +turli xil mashqlar, topshiriqlar bajarish +ko‘rgazmali qurollar bilash foydalanish +uy vazifasini bajarish -o‘quvchilarda bilim, malaka va ko‘nikmalarni hosil qilish -dunyoqarash, fikr va e’tiqodlarni shakllantirish -o‘quvchilarning muayyan darajada o‘qimishli, madaniyatli bo‘lishi -komil inson bo‘lishiga erishish -qobiliyatlarini o‘stirish # O‘quv dasturi qanday qoidalarga amal qilgan holda tuziladi? +qat’iyligi: +ilmiyligi +tarixiyligi +nazariyaning amaliyot bilan birligi +o‘quv materialni mazmunini to‘g‘ri tanlash -informatsion ta’minlash -loiyxa tuzish -nazariy asoslarda - e’tiborni jalb qilishda -mantiqiy fikrlashda # Darsliklar bilan bir qatorda fanga oid qanday tarqatma materiallar chiqaziladi: +o‘quv qo‘llanmalar +masalalar va mashqlar to‘plami +xrestomatiyalar +atlaslar +lug‘at kitoblari -Muammoli -vizual -leksiya-press-konferensiya -konsultatsiya -o’yin usullarini qo’llash # Darslik yaratuvchilar oldiga bir qator talablar qo‘yildi: +bayon qilingan ilmiy bilimlarning nazariy asoslari va g‘oyaviy yo‘nalishi tizimli va izchil bo‘lishi lozim +darslikda keltirilgan dalillarning ishonchli bo‘lishi +ularda to‘g‘ri tahlil, aniq ta’rif etilishi, tegishli xulosalar chiqarilishi kerak +o‘quvchilarda ilmiy dunyoqarash rivojlanishi +yaxshi insoniy fazilatlar tarkib topishi -uy vazifalaryni so‘rash, tekshirib ko‘rish -yangi materiallarni bayon qilish -yangi materiallarni mustahkamlash -uy vazifalari topshirishni o‘z ichiga oladi -amaliy va tajriba shakli # Ta’limning tizimli bo‘lish qoidasining ahamiyati nimalardan iborat: +o‘quv materiallarnini mustahkamlash uchun muhim +ilgari o‘tilgan mavzularni to‘ldirishga xizmat qiladi +o‘quvchilarning uzluksiz va tizimli suratda mustaqil ish olib borishlari +o‘quvchilarning o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malaka hisobga olib borish +navbatdagi ta’lim bosqichiga zamin yaratish -materialga oid savollar qo‘yish -o‘quvchi kitob va darsliklar bilan mustaqil ishlashi -turli xil mashqlar, topshiriqlar bajarish -ko‘rgazmali qurollar bilash foydalanish -uy vazifasini bajarish # Izchillikka asoslangan ta’limning belgilarini aniqlang: +o‘quvchilarning oldindan o‘zlashtirgan bilim va malakalari zamirida yangi bilim, ko‘nikma va malakalar hosil qilish +bilim, ko‘nikma va malakalarni o‘zaro bog‘lanishlarini takomillashtirish +yangi bilimlarni bayon qilish jarayonida oldindan o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalarni chuqurlashtirish +ertaga o‘rganilayotganlarga zamin hozirlash +o‘quvchilarni tafakkurini rivojlantirish -hayot bilan bog‘liq tomonlari e’tiborga olinmaganligi -o‘quvchilarni extiyojlari va qiziqishlari e’tiborga olinmagan -pedagogik rahbarlikni to’g‘ri tashkillashtirilishi -bilish qobiliyatini boshqarish - amaliy tajriba rag‘batlantirish usulini qo’llash # Ta’lim va tarbiyaning birligini ta’minlash uchun nimalarga e’tibor berish kerak?: +o‘quv material mazmuni ilmiy, ham g‘oyaviy jihatdan to‘g‘ri tashkil qilinishi +mavzuning ilmiy va tarbiyaviy mohiyatini ochib berish +ta’lim jarayonida hadislardan foydalanish +bilimlarning puxta va mustahkam o‘zlashtirilishi va turmushda unga amal qilish +ta’limda muammoli jarayonni vujudga keltirish -jamoa bo’lib maktabda o’qitishga e’tibor berish -bilim berishda bollarning mayli chetta qolmasligi -qiziqishi va qobiliyatini xisobga olish - o’qitishni jismoniy mashqlar bilan qo’shib olib borish -yangi mavzuni o’zlashtirish # Ta’lim bilan tarbiyaning birligini ta’minlamoq uchun: +o‘quvchilarning qiziqishlari kuchaytirish +faollik va tashabbuskorliklarini ta’minlash +o‘quvchilarning uyushqoqlik, intizomlilik va javobgarlikni sezish +o‘zaro yordam hislarini tarbiyalash +mavzuning ilmiy va tarbiyaviy mohiyatini ochib berish -bollarga ta’lim berishda birdaniga kitobga band qilib ko’ymaslik -ta’limda yengildan og‘irga borish orqali bilim berish -olib boriladigan mashqlar bollarni yoshiga mos bo‘lishi -jamiyat talablariga javob bera oladigan shaxsni tarbiyalash -jamiyat uchun xizmat qiladigan yetuk insonni tarbiyalashdan # Amaliy mashg‘ulotlarda o‘quvchilarda bajarilayotgan ishlari yordamida nimalar shakllanadi?: +fan asoslarini o‘rganish +olgan bilimlarning ishonarligi hosil bo‘lishi +o‘quv materialini idrok qila olish +ehtirom kamol topishi +ko‘nikma va malakalar hosil bo‘lishi -shaxs va jamiyat talablari -jamiyat imkoniyalari -pedagogik jarayonni o’tishi -ta’lim extiyojlari -faollik qoidasi # Amaliy mashg‘ulotlar qayerda olib boriladi?: +o‘quv tajriba xonalarida +laboratoriyalarda +tajriba yer uchastkalarida +ishlab chiqarish amaliyotida +korxonalarda -ko‘rgazmali qurollar -muzey, kutubxona -veb saytlar -lokal setlar -global kompyuter setlar # Ta’limda onglilik, faollik va mustaqillik qoidasi yordamida o‘quvchilarda nimalar rivojlanadi va tashkil topadi?: +o‘quvchilarda ilmiy bilishlarni amaliyotda qo‘llash +ijodiy tashabbuskorlik +o‘quv faoliyatida mustaqillik, tafakkur +nutq madaniyati +ilimy dunyoqarash -xulosa chiqarishlar, taqqoslashlar -mavzuni qaytarish -natijani umumlashtirish -mustaqil ishlar -yaxlit pedagogik jarayon # Ta’lim jarayonida onglilikni, faollikni oshirish uchun nimalarga e’tibor berish kerak?: +darslarni tashkil qilishning faol shakllarini qo‘llash +noana’anaviy dars turlarini olib borish +ishlab chiqarish korxonalarda ekskursiyalar tashkillashtirish +unumli mehnat davomida o‘quv xarakteridagi topshiriqlarni bajarish +faol munosabatda bo‘lish -bellashuvlarni tashkil etish -hayotiy go‘zallik -madaniy-ma’naviy saviya -mantiqiy fikrlash -insoniy fazilatlar # Ko‘rgazmali materiallar yordamida o‘quvchilar nimalar bilan tanishadilar?: +narsa +voqea +belgi +xususiyati +hodisa -vazifa -tizim -mazmun -extiyoj -nazorat # O‘quvchilar sxema, jadval, diagrammalar ustida ishlashganida qanday aqliy faoliyatlarni bajarishadi: +fikrlash +taqqoslash +tahlil qilish +umumlashtirish +xulosa chiqarish -ob’yektivlik -kuzatuvchanlik -prinsipiallik -xulqli -mazmuniy # Ta’lim jarayonida ko‘rgazmalilik qoidasining qo‘llash maqsadini aniqlang?: +o‘tilayotgan materialni o‘zlashtirishga bo‘lgan qiziqishini ta’minlaydi +ko‘rgazmali qurollar o‘quvchilarda aniq, obrazli idrok qilishni ta’minlaydi +o‘quv material qulay va oson o‘quvchilarga yetkazish +uzoq vaqt esda saqlanadi +O‘quv material puxta o‘zlashtiriladi -vazifalarga aniqlik kiritish --ma’lumotlarni umumlashtiradi va xususiy xarakterdagi xulosalar chiqaradi -dastlab ma’lumotlarni bayon etadi -dastlab alohida ma’lumotlarni o‘zlashtiradi -o‘qitish muvaffakiyatli amalga oshirmoq # Ta’limning o‘quvchilarga mos bo‘lish qoidasi deganda nimani tushunasiz?: +o‘quv materialning mazmuni +materialning hajmi +xarakterining mosligi +o‘quvchilarning jismoniy rivoji +saviyasi va imkoniyatlariga loyiqligi -grafik vositalar -samarali natijalar -tasviriy qurollar -qobiliyatlar -ishlab chiqarish # Moslik qoidasi qanday talablarga amal qilishni taqazo qiladi?: +puxta va mustahkam rejaga amal qilish +bayon qilinayotgan materiallardan lo‘nda xulosalar chiqarish +materiallarning ishonchli bo‘lishi uchun omil, misol va dalillar keltirish +ko‘rgazmali qurollar bilan foydalanish +o‘quvchilarning shaxsiy tajribalari bilan bog‘lab olish -masalalarni to‘g‘ri qo’yish -nazariy-amaliy bilimlar -shaxsiy sifatlar -to’gri tashkillashtirish -qadriyatlarga yo’naltirilish # Bilim, ko‘nikma va malaka o‘zlashtirib olishning mustahkamligiga qanday qoidalar bilan erishiladi?: +tushunarlilik +tizimlilik va izchillik +nazariya bilan amaliyotning bog‘liqligi +ko‘rgazmalilik +onglilik va faollilik -g‘oyaviy jihatdan to‘g‘riligi -badiiy meros -mustahkam esda qolish -ilmiy dunyoqarash -usullarni takomillashtirish # Muammoli vaziyatlar qanday vujudga keladi?: +materialni o‘zlashtirish +o‘quvchilarni faollashtirishga qaratilgan savollar berish +mavzuga oid ko‘rgazmali materiallarni namoyish qilish +to‘g‘ri tahlil kilish va dalillarning ishonchli bo‘lishi +oxirida o‘tilgan mavzu yuzasidan umumiy xulosalar chiqarish -hayot bilan bog‘lik tomonlari e’tiborga olinmaslik -o‘quvchilarni extiyojlari va qiziqishlari e’tiborga olinmaslik -pedagogik rahbarlikni to’g‘ri tashkillashtirilishi -bilish qobiliyatini boshqarish -amaliy tajriba rag‘batlantirish usulini qo’llash # O‘quv ma’ruzaning hikoyadan farqini aniqlab bering: +hajmi kattaligi +murakkab mantiqiy tuzilish +mavzuning ilmiy mohiyatini ochib beradi +ilmiy xulosalar chiqarish va umumlashtirish mumkin +soatlik mashg‘ulot davomida bilimlar bayon etiladi -ranglari me’yyorda bo‘lishi kerak -madaniyat xazinalari -jadallashtirish muammolari -didaktik qoidalar -ilmiy bilimlar asosi # O‘rta mahsus muassasalardagi o‘tkaziladigan ma’ruzalarga shunday talablar qo‘yiladi: +bayon g‘oyaviy jihatdan mazmunli va ilmiy bo‘lishi kerak +nazariyani amaliyot bilan bog‘liqligi +material tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lishi +o‘qituvchining nutqi ravon, tushunarli bo‘lishi +o‘qituvchi bayonida ishlatgan ta’riflar, qoida va qonunlar kitobdan farqliroq bo‘lishi -jamiyat talablariga javob bera oladigan shaxsni tarbiyalash -jamiyat uchun xizmat qiladigan yetuk insonni tarbiyalashdan -fuqarolik tarbiyasi -individ xususiyatlarini xisobga olish -shaxsiy yondashish # Suhbat usuli yordamida qanday jarayonlar kechadi?: +suhbat davomida o‘quvchilar ilgari o‘zlashtirganlarni eslaydilar +turmushda foydalanishga doir yangi misollarni axtaradilar +tizimlashtiradilar, umumlashtiradilar, xulosa chiqaradilar +muammoli masalalar muhokamaga tashlangan mavzular bo‘yicha o‘z fikrini bayon qilishadi +o‘quvchilar mustaqill fikr yuritishadi -yozma ishlarni korreksiyalash -pedagogik nazorat -leksiya-press-konferensiya -konsultatsiya -o`yin usuli 700
+suhbat butun guruh bilan +o‘quvchilarning ayrim guruhlari bilan +o‘quv fanning mustahkamlash uchun +o‘quv fanining yangi masalalarini o‘rganish maqsadida +asosiy tushunchalarni o‘zlashtirganligini tekshirish uchun -murakkab mantiqiy tuzilish -mavzuning ilmiy mohiyatini ochib beradi -ilmiy xulosalar chiqarish va umumlashtirish mumkin -soatlik mashg‘ulot davomida bilimlar bayon etiladi -ranglari me’yorda bo‘lishi kerak # O‘quvchilarning yozma ijodiy mashqlarga nimalar kiradi: +Insho +bayon +va’z +referat -ma’ruza -tarbiya -ta’lim -o’qitish -extiyoj # O‘quvchilarning yozma- grafik ishlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: +Rasm solish +xaritalar chizish +sxema +jadval +diagramma -kompyuter -kodoskop -munosabat - kserokopiya - kitob # O‘quvchilarning yozma- grafik ishlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: +grafiklar +plakat +stend +albom +diagramma -konsultatsiya -o’yin usullarini qo’llash -o‘qish -bayon -konspekt # Laborator mashg‘ulotda qanday asbob-uskunalar ishlatiladi?: +mikroskop +lupa +kolba +o‘lchov asbobi +preparat -loyixa -ma’lumot -tashkiliy -baxolash -nazorat # Laborator mashg‘ulotlarning maqsadi qanday?: +o‘quvchilarga atrofni o‘rab olgan ob’yektiv borliqdagi narsa va hodisalarni o‘rgatadi +ularning shakli, hajmi, tarkibi, tuzilishi haqida ma’lumot bilan tanishadi +o‘zgarish va rivojlanish qonuniyatlarni haqida bilimlar beradi +o‘zlashtirgan ilmiy bilimlarni mustahkamlaydi +tegishli ko‘nikma va malakalar bilan qurollantiradi -materialni tayyor holda talabalarga bayon etmaslik - xulosalar talaba tomonidan yasalishi - o‘zicha yondoshib hal etishga harakat qilish va o‘z fikrlarini bayon etadi - amaliy vazifalarni xal qilishda bilimlarga extiyoji - materialning xar bir darsda qaytarilishi # Nazorat qilish tufayli nimalarni amalga oshirish mumkin?: +o‘zaro muloqat +o‘qitishning borishini jadal boshqarish +kamchiliklarni o‘z vaqtida tuzatish +yangi darsga aniq vazifalar qo‘yish +bilimlarni tizimga solish -neytral -ishbilarmon -shaxsiy -extiyojli -umumiy # Rag‘batlantirish usulining o‘ziga xos xususiyatlari: +baho bilan rag‘batlantirish +topshiriqlar bilan muvaffaqiyat vaziyatni yaratish +tajriba va laborator ishlarni tayyorlashda qatnashish +ekranlarni jihozlashlari orqali rag‘batlantirish +bilimlarni jamoatchilik tomonidan ko‘rish yakunlariga qarab rag‘batlantirish -Ob’yektlar tarkibi bo’yicha -Murakkabligi bo‘yicha -Ishlatilishi bo’yicha -Xis-tuyg‘ular -talabaning imkoniyatlari # Tanbeh berish usulining xususiyatlari: +Dars paytida og‘zaki tanbeh berish +ish daftariga yozish +xatolarni ko‘rsatis +baholarni pasaytirib qo‘yish +ota-onalarni o‘quv muassasaga chaqirish -o‘quvchilarda bilim, malaka va ko‘nikmalarni hosil qilish -dunyoqarash, fikr va e’tiqodlarni shakllantirish -o‘quvchilarning muayyan darajada o‘qimishli, madaniyatli bo‘lishi -komil inson bo‘lishiga erishish -qobiliyatlarini o‘stirish # Ta’lim tizimida eng ko‘p qo‘llaniladigan dars turlarini aniqlang: +yangi bilimlarni bayon qilish darsi +o‘tilgan materiallarni mustahkamlash darsi +o‘quvchilarning bilim, malaka va ko‘nikma tekshirish va boshqarish darsi +umumlashtiruvchi va kirish darslari +aralash darsi -o‘quvchilarga atrofni o‘rab olgan ob’yektiv borliqdagi narsa va hodisalarni o‘rgatadi -ularning shakli, hajmi, tarkibi, tuzilishi haqida ma’lumot bilan tanishadi -o‘zgarish va rivojlanish qonuniyatlarni haqida bilimlar beradi -o‘zlashtirgan ilmiy bilimlarni mustahkamlaydi -tegishli ko‘nikma va malakalar bilan qurollantiradi # Yangi bilimlarning bayon qilish darsining tuzilishi: +yangi bilimlarni bayon qilish +yangi bilimlarni mustahkamlash +yangi bilimlar ustida mashq qilish +uyga vazifa berish +xulosa chiqarish -o’quv-tarbiya ishlarini eng yuqori darajadagi taraqqiyotini mo’ljallab tashkil etish -ta’lim jarayoni maqsadi va natijasi o’rtasidagi farqini uzluksiz kamaytirish - maxsus takrorlashning keng tarqalgan turi -differensiallashgan ta’lim elementlarini qo’llash -bilimlarini nazorati va o’z-o’zini nazorat qilish # Aralash dars turining tuzilishi: +uy vazifasini so‘rash +bilim, malaka va ko‘nikmalarni tekshirib ko‘rish +yangi bilimlarni bayon qilish +yangi bilimlarni mustahkamlash +uyga vazifa berish -o‘quvchilarning qiziqishlari kuchaytirish -faollik va tashabbuskorliklarini ta’minlash -o‘quvchilarning uyushqoqlik, intizomlilik va javobgarlikni sezish -o‘zaro yordam hislarini tarbiyalash -mavzuning ilmiy va tarbiyaviy mohiyatini ochib berish # Yangi mavzuni bayon qilishda o‘qituvchi qanday usullar bilan foydalanishi mumkin? +tushuntirish +hikoya +ma’ruza +suhbat +izoh -kompyuter programma -slaydlar -ilmilik -tizimlilik -onglilik Download 0.56 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling