” fakulteti “simsiz tarmoqlar

Antena fider traktlari.

1.3.1-rasm. Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi
1.3.1-rasmda Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi keltirilgan. Bu rasmdagi qismlardan biri (antenna, fider va uzatkich/qabul qilgich) mijozning mobil aloqa vositasi bo‘lishi ham mumkin. Yuqori chastotali elektr signal uzatkichda elektromagnit to‘lqinga aylanadi. Bu to‘lqin fider trakti orkali antennaga uzatiladi va antenna bu to‘lqinni havoga tarkatadi. Qabul qilish tomonda bu to‘lqin antenna yordamida kabul kilinadi va fider trakti orkali kabul kilgichga uzatiladi. Kabul kilgichda bu to‘lqin yukori chastotali elektr signalga aylantiriladi. Ma’lumki, mobil aloqa tizimlari to‘lqin uzunliklari ultra kiska to‘lqin diapazoni (metrli, desimetrli va santimetrli) ga to‘g‘ri keladi. Mobil aloqa tizimlarida bitta antenna sektori uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi. Lekin xar bir sektor fider traktlari uzatish va qabul qilish uchun alohida, shuningdek bu sektor ichida uzatish uchun alohida va qabul qilish uchun alohida qurilmalar bo‘ladi. Xar xil tizim antenna–fider qurilmalari tarkibiga antenna va fiderdan tashqari yana boshka qurilmalar kiradi. Masalan, SDMA standartidagi uyali aloqa tizimi antenna-fider qurilmalari tarkibiga tashqi sinxronizatsiya uchun ishlatiluvchi antenna ham bor. Bu antenna GPS yeki GLONASS sun’iy yuldoshlari orkali tizim sinxronizatsiyasini amalga oshiradi.
Antenna va fiderning vazifasi bir – biriga karama-karshi bo‘ladi. Antenna to‘lqinni tarkatishi kerak bulsa, fider esa to‘lqinni tarkalib ketishiga yul kuymasdan, bu to‘lqinni antennaga yetkazib berishi kerak.
Amaliy qism

1-masala.
Ingichka elastik shnur bo'ylab ko'ndalang to'lqin =15 m/s tezlik bilan tarqalmoqda. Shnur nuqtalarining tebranish amplitudasi A=2 sm, davri esa
T=1.2 s.
1) To'lqin uzunligi - . 2) Tebranish fazasi - . To'lqin siljishi -y, manbadan x=45 m masofada vaqtning t=4 s momentida to'lqinning tarqalish tezligi va tezlanishi a - topilsin. 3) To'lqin manbaidagi х₁=20 m va х₂ =30 m masofalarda to'lqin nurining yo'nalishida joylashgan ikki nuqta tebranishlarining fazalar farqi  topilsin.

YECHIMI:
1. To'lqin uzunligi bir davr ichida to'lqin bosib o'tgan masofaga teng: =Т, bu yerda - faza tezligi. qiymatlarni qo'yib hisoblaymiz

=15 м/с1.2 с=18 м.
2. Nuqtaning siljish, tebranish fazasi, tezligi, tezlanishi, to'lqin tenglamasi orqali topiladi. У=Аsin(t- ), bu yerda: Y - tebranayotgan nuqtaning to'lqin manbaidan nuqtagacha siljish masofasi,  - faza tezligi, x - o'qi bo'ylab to'lqin t - vaqtda yetib borgan masofada nuqtaning tebranish fazasini topamiz:
yoki

(1)-ga qo'yamiz. У=2sin1.67=-1.73 см
Tezlik
Tezlanish
3. Fazalar farqi
.