“ kelishildi”
To’ plam “Epidemiologiya” fanini chuqur o’rganish tegishli sohalar muammolarini hal qilishda muhim rol o’ynaydi
Download 0.49 Mb.
|
тиббий профилактика иши 5 курс эпидемиология фанидан тестлар туплами (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- + vabo
To’ plam “Epidemiologiya” fanini chuqur o’rganish tegishli sohalar muammolarini hal qilishda muhim rol o’ynaydi.+ Lamblia intestinal is Entamoeba histolytica Balantidium coli Toxoplasma gondii Rickettsia prowazeki #Lyambliozning yuqish mexanizmi + fekal-oral parenteral havœtomchi transrnissiv vertikal #Parazitar kasalliklarda infeksiya qo‘zg‘atuvchisini yuq ish mexanizmi sifatida amalga oshmaydi + havo-tomchi fekal-oral transmissiv muloqot maiski y #Ke1tirilgan zoonozlar orasidan odam hayvondan ko‘ra ko‘proq infeksiya manbai bo‘1adigan turirh ko“rsating + drankulnkulyoz leptospiroz quturish trixinellyoz tripanosomoz #Keltirilgan infeksiyalarning qaysi biri zoonoz hisoblarimaydi + nekatoroz o‘ lat tenioz trixinellez ensefalit San Lui #Keltirilgan parazitlami barchasi tashqi muhitga tuxum qo‘yadi Bundan mustasno bo‘ lgan bírgina parazitni ko‘rsating + ichak ugritsasi askarida ostritsa vlagoslav ankilostoma #Baliqqa ishlov berish qoidalariga ríoya q ilish quyidagi kasalliklami oldini oladi + difillobotrioz trixotsefalez strongiloidoz esherixioz teniarinxoz #Gelmintozlarga quydagi y uqish yo‘I lari xos emas + tranmissiv maishìy muloqat alimentar suv orqali teri orqali + xom cho‘chqa go‘shti Sut pashshalar tuproq qo‘llar va ifloslangan kıyim #Qaysi infeksiyada shoshilinch profilakıika uchun antibioti klar qo‘llanıladi + vaboda enteriobiozda chinchechakda quturishda V gepatitida #Bemor qoni yoki ajratmalari bilan i floslangan poyafzalni qanday zararsizlantiriladi + xloramin eritmasi bilan bug‘1i kamerada 3% vodorod peroksidi bilan paroformalinli kamerada 6% vodorod peroksidi bilan #Bir oilada bir necha kasallanish hodisalari qayd etilishiga olib keluvchi yuqish yo‘l1arini ko‘rsating + suv, oziq-ovqat va sut mahsulotlari orqali parenteral muloqot transmissiv barchasi noto‘ g‘ ri #Epidemiologik tashxis bu: epidemik jarayon xolatlarini (alomatlar), sabablari va uning rivojlanish shaHsharoitlar aniqlash uchun mo'1ja11angan texnik va usullari majmui; qo’zg’atuvchinîng va uzatish omil manbasini aniqlash usuli; epidemiya sabablarini aniqlash imkonini beradigan texnik majmua; epidemik jarayon jadalligini aniqlash imkonini beradigan murakkab statistik metodlar yig’indisi ; Infektsi yani epidemiologik modellarini o'rganish uchun usuli # Yuqumli kasal li klar epidemiologiyasi fani bu: -1- epidemik jarayon kelib chiqishi, rivojlanishi va qonurılarini, uning oldini olish va bartaraf etish yo'llarini o'rganadi epidemiya to'g’risida infektsiya uzatish mexanizmi to'grisida aholini kasallanish sabablari, holatlar va mexarıizmlar ustida nazorat to'g risida epidemiyaga qarshi kurashishni ishlarini tashkil etish to'g’risida #Emlashdan keyingi asorat o'z ichiga oladi ( noto'g’ri javobnı toping) + vaktsina kiritil gan joyda infiltrat giperemiya afebril tutkanok kollaptoid xolat Kvinke shishi anafilaktik shok #Epidemiologik usul bu: + epidemiol ogik jarayon to'g’nsidagi axborotni analiz va sintezini ta'minl ovchi maxsus qo'1lanma va usullar yig’ indisi Statistik qonuniyatlarini o'rganish uchun statistik usul Epidemiologik jarayonning epidemiologik kuzatuvi va matematik modellashtinlishi Tajribaviy epidemiologik tadqiqotlar epidemik jarayon matematik modellashtirish #Oziqovqat orqali îchak infektsiyalari tarqalganda epidemik jarayon asoratinî keltirib chiqarishi bo'lishi + oziq-ovqat bakteriya bilan ifloslanish ko'rsatkich1ari ortishi tibbiy xodimları o'rtasida ichak infektsiyalarini aniqlash uskunalar, inventar, xodimlar qo’11ari Fosfataza sinamasi musbat bo'1gan sut mahsulotlarini aniqlash Maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar orasida kasallanish ortishi #EpidemioIogik jarayon bu: + yuqumli holatlaming a?oIiorasida paydo bo’1ishi va tarqalishi qo'zg’atuvchi parazit va inson popıılyatsiyalari o'zaro tasir jarayoru qo'zg’atuvchi parazit va inson organizmi, hayvonlar, o'sım1iklar o’zaro tasir jarayoni hayvonlar orasida yuqumli kasalliklar tarqalishi jarayoni cheklangan sohadagi odamlar yoki alohıda jamoa, epidemologlk bog’liq guruhlaming bir vaqtda kasallanishi #Noto’g’rÎ tushunchani kiriting Epidemik jarayon tarkÎ bi bu: suv, havo, oziqovqat, tuproq, maishiy ob’ekılar va boshqalar Infektsiya manba Uzatish mexanizmi moyil aholi a, b, v javoblar to'g’n #Noto'g’ri tushunchani ko'rsating Epidemik jarayon paydo bo'1ishi bu: + enzootik endemiya epidemiya portlash pandemiya # To'rtinchi tipli o'latga qarshi kostyurn quyidagi o'choqlarda kıyiladi + vaboo'lat (pnevmonik shakJ) o'1at (bubon shakli) maymun ospasi gemorragik va buyrak sindromli I ixoradka #Noto'g’n tushunchani kiriting Favqulodda vaziyatlarda epidemik o'choqni ko'zdan kechirish o'z ichiga oladi bakteri al ob'ektlarini ekspress diagnostikasini o’tkazish epidemik belgilarga ko'ra kasallanish dinamikasi va strukturasi analizini o'tkazish favqul odda sohada qolgan aholi o'rtasida epidemiologik vaziyatnı aniqlash atrofmuhıl namunalarini ko'rish va laboratoriya taNil o'tkazish sanitarÎya gigienik va epidemiologik xolatni yomonlashtiruvchi xalq xojaligi obektlarini aniqlash #Noto'g’in tiis hunchani kiriting Maxsus immunitet hosil qilinadi + davolovchi zardoblar yuborish latent immunizatsiya emlash va revaktsinatsiya gamma gl obulin qabul qilish eubiotiklar tayinlash #Noto'g’ri tushunchani tanlang ”Imm unoprofilaktika to'g ’risida” qonun kafolatlaydi: davolash m uassasasi ma'muriyati boshJig’i epid ko'rsatkichlar bo'yicha profilaktika emlash to'g’risida qaror cftıqaradı fuqarolar uchun profilakıık emlash mavjudligi #Xlamidioz kasalligida qaysi organlar zararlanadi + urogenital organlar buyrak, jigar yurak, o‘pka gora taloq miya #Amebiaz qo‘zg‘atuvchisi bu + Entamoeba histolytica Balantidi um coli Lamblia intestinalis Toxoplasma gondii Rickettsia prowazeki #Amebiazda invaziya manbaasi va rezervuari + o‘tkir yoki surunkasi shakllari bilan kasallangan bemor odam, rekonvalessent, sista tashuvchi o‘tkir yoki surunkasi shakllari bilan kasallangan bemor odam rekonvalessent sistatashuvchi cho“chqalar #Amebiazning yuqish mexanızmi + fekal-oral parenteral havot-omchi verti kal #Balantidiazning qo‘zg‘atuvchisi bu + Balantidi um colt Entamoeba histolytica Lamblia intestinalis Toxoplasma gondii Rickettsia prowazekı #Balantidiazning invaziya manbaasi va rezervuari + cho‘chqala o‘tkir yoki surunkasi shakllari bilan kasallangan bemor odam, rekonvalessent, sistatashuvchi o‘tkir yoki surunkasi shakllari bilan kasallangan bemor odam rekonvalessent sistatashuvchi #Balantidiazning yuqish mexanizmi + fekal-oral parenteral havo-tomchi transmissiv vertikal #Lyambliozning invaziya manbaasi va rezervuari + bemor odam yoki tashuvchi mushuklar itlar yirik shoxli mol (qora mol) cho‘chka1ar #Lyambliozning qo'zg‘atuvchısi bu + tashxis, axborot berish, boshkarish va nazorat kilish laboratoriya tashxis ishlarini olib borish chivinlarni kirish uchokda sanitariya okartiruv ishlarini olib borish #Bezgakda epidemioloig axamiyatga molik infeksiya manbaini kursating + kasallik belgilarisiz namaen buluvclıî parazit tashuvchilik rekonvalissentlar kuleks chivini kanalar pashshalar #Bezgak tashxisi kanday tekshirishlarning ma’lwnotiga asoslanadi + parazitologik tekshirishlar bakteriologik tekshirish virusologik tekshîrîsh rentgenologik tekshirishlar klinik (anamnez) ma’1umot1ari #Bezgakka karshi ommaviy ximoya profilakti kasi uchun kullaniladiganpreparatlarni tanlang + xloridin ampinsilik levomitsitin penitsilin ta’siri keng spektrli antibiotiklar #Bezgakda tekshîrilishi majburiy bulgan shaxslami kursating + tana xarorati yukori bulgan bemorlar,parazit tashuvchilar xarbiy kismlar askarlari chuponlar,chorvadorlar islılab chikarish sanoati xodimlari talabalar #Bezgak o‘chog‘ida infeksiya manbaiga karatilag epidemiyaga karshi choratadbirlami kursating bemorlarni anik1ash,tashxis kuyish,xisobga olish va davolash karantin va observatsiya tadbirlari uchoqda dezinfeksiya utkazish uchoqda deratizatsiya utkazish uchoqda dezinseksiya tadbirlarini utkazish #Bezgak kasalligi tashuvchilariga karshi choratadbirlar + chivinlami kupayish joylarini yuqotish,1ichinka1ami kirish uchoqda yakuniy dezinfeksiya utkazish uchoqda deratizatsiya ishlarini utkazish suv xavzalarîga xlor bilan ishlov berish joriy dezinfeksiya utkazish #Bezgakni oldini olish kanday olib boriladi gidrotexnika choratadbirlari o‘tkazi1adi, botqoqlardan tozalash bezgan bilan ogrigan bemorlarni aniklash isitmalaetgan bemorlani laborator tekshirish kuleks avlodiga mansub chivin chakkishini oldini oliııt uchoqda dezinfeksiya utkazish #Sporogoniya jarayoni qaerda kechadi + anofeles chivinlar organizmida zardoblar vaksiıular anatoksinlar #Em1ash xonalaridagi sovutgichlarda saqlanayotgan vaksinalar to‘g‘ri saqlanayotganligini qanday qilib tekshirish mıırnkin + indikator yordamida va harorat qayd etiladigan jurnaldagi raqamlami sovutgich ichidagi termometr ko‘rsatkichi bilan solishtirish asosida sovutgichda harorat qayd etilib boriladigan jurrıalni tekshirish sovutgichdagi haroratni tashqi muxit harorati bilan solishtirish emlash xonasining hamshirasi ma ’lumotl ari asosida faqatgina sovutgich ichidagi termometr ko‘rsatgichlaridan bilish #Tibbiy asboblardagi qon qoldiqlarini aniqlovchi sinamasi ko‘rsating azopiramli sinama antraksin sinamasi iskandariv sinamasi Byurne sinamasi fenolfialeinli sinama # YUqori haroratli bemor kasallikning uchinchi kum shi fokorga m urojat qildi Ich terlama tashxisini qo‘yish istisno etish uchun qaysi tekshiruv usulidan foydalaniladi + qonni bakteriologik tekshirish so‘1akni bakteriologik ıekshirish peshobni bakteriologik tekshirish o‘t suyuqligini bakteriologik tekshirish bakteriologik tekshirish o‘tkazilmaydi #O‘tkir dizenteriya bilan og‘rib o‘tgan bemor necha oygacha dispanser ko‘rígida bo‘1adi 5 oygacha 6 oygacha + 1 oygacha 3 oygacha 7 oy davomida # Aholinıng qaysi yoshdagi guruhlari salmonellyoz bilan ko‘proq kasallanadilar + 1- 3 yoshli bolalar 4-5 yoshli bolalar 25-29 yoshlilar 30-35 yosNilar 7- 14 yosNi bolalar # Salmonellyozda kim infeksiya manbai bo‘laolmaydi + kanalar bemor odamlar parandalar tashuvchilar yirik shoxli qoramol # Virusli A gepatitida yashirin davmıng maksimal davomiyligi + 2 oygacha 21 kun 1 #kun 35 kungacha 14 kungacha #Agar maktabning bir sinfida A gepatiti bilan guruNi kasallanish holatlari qayd etilsa dezınfeksiya isNari kim tomonidan o‘tkazi1adi -F dezinfeksiya stansiyasi yoki DSENMtıing dezinfeksiya bo“ limi veterinariya xodimlari maktabning texnik xodimlari xo‘jalik hisobidagi profilaktik dezinfeksiya bo‘1imi epidemiolog yordamchisi # Antroponozlarda yuqish mexanizmiga qaratilgan choratadbirlar + bemorning shaxsiy buyumlarî va uyini dezinfeksiya qilish karantin bemor bilan muloqotda bo‘1gan1arnî aniqlash bemor bilan muloqotda bo‘1gan1arga tezkor profi laktika o‘tkazish bemomi aniqlash va alohidalash #Poliomie1it bilan qaysi yoshdagilar ko‘proq kasallanadilar + maktabgacha yoshdagi bolalar maktab yoshidagi bolalar talabalar 7-1#yoshdagi1ar 10- 14 yoshdagilar # Yiringli septik infeksiyalarni yuqtinsh aksariyat quyidagi bo‘ 1im larda sodir etiladi + muo operatsiya xonasida, bog‘1ov xonasida palatada fizioterapevtik davolash xonasida laja xonasida palatada, #Poliomielitda yuqish mexanizmiga nisbatan qanday choralar o‘tkaziladi + joriy va yakuniy dezinfeksiya o‘ tkazish dezinseksiya xonalarni shamollatish insektitsidli vositalar bilan ishlov' berish deratizatsiya #Qora oqsoq bilan kasallanish qaysi faslda ko“prok kuzatiladi + bahor-yoz fasllarida qish faslida kuz-qish fasllarida yil day omida — faqat kuz faslida #Qora oqsoq tashxisotida qa,nday sinamalar go‘ llaniladi + Byume sinamasi SHik sinamasi Antraksin sinamasi Suverkalova sinamasi #Qora oqsoqda qaysi hayvonlar infeksiya manbai bo‘ lishi mumkin + mayda shoxli hayvonlar tulkilar bo‘rilar suvda suzuvchi qusNar tovuqlar mk sinamasi #Tenıdozning yuqish omili #Tabiiy o‘choqli gelmintozlar + alveokokkoz opistarxoz teniarinxoz tenioz askaridoz #Og‘iz orqali yuquvchi antroponoz gelmintozlarga kiradi + askaridoz gimenolipedoz trixotsefalez teniarinxoz shistosomoz #Og‘iz orqali yuquvchi antroponoz geogelmintozlarga kıradi + askaridoz teniidoz enterobioz gimenolipedoz lyamblioz #Tropik bezgakda tukima shizogonıyasi kancha davom etadi + 6 kecha kunduz 8 kecha kunduz 9 kechakunduz i 2 kecha kunduz 15 kecha kunduz #Bezgakda uzatuv yulini kursating + transmissiv qon quyganda vertikal bemor odam bilan mıılokatda bıılganda moskitlar iskabtopar chaqqanda #Bezgakni oldini olish kanday olib boriladi gidrotexnık choratadbirlari o‘tkaziladi bezgak bilan og“rigan bemorlarni aniklash îsitmalayotgan bemorlani laborator tekshirish kuleks avlodiga mansub chivin chakkishini oldini olitu o‘chokda dezinfeksiya o‘tkazish #Bezgakda infeksiya manbai sifatida kim yukorÎ taxlikali guruxga kiradi + shoshilinch xarbiy xizmatdagilar (ferma, dala, shiyponlar ishchilari) doimiy kuchib yuruvchi kontingent bezgak bilan ogrigan bemor bilan mulokatda bulgan shaxslar emlash profilaktikasidan utmagan shaxslar mamlakatnirıg epidemik noxiyalarida yashoxchilar #Bezgakning yukish extimoli bulgan yulni kursating + gemotrarisfuzion bezgak bilan ogrigan bemor bilan bilvosita mulokat bezgak bilan ogrigan bemor bilan bevosita mulokat turli turga mansub suruvchi xashorat chakkanda yukoridagilami xech kaysisi emas #Bezgak infeksiyasida epidemi ologi k nazoratning vazi falari 4 sutka 12 sutka 15 sutka # YUqumli kasallik qo‘zg‘atuvchilaming sapronoz biologoekologik gunıhini belgilang -t odam va hayvonlaming fakultativ shartli patogen parazitlari odam uchun obligat patogen parazitlar odam uchun obligat bo‘1gan shartli patogen parazitlar odam uchun patogen bo‘lgan xayvonlaming obligat parazitlari odam uchun patogen bo‘1magan xayvonlarning obligat parazitlari #Bezgakda tekshirilishi majburiy bulgan shaxslarrh kursating + tana xarorati yukori bulgan bemorlar xarbiy kism lar askarlari chupon1ar,chorvadorlar isNab chikarish sanoati xodimlari talabalar #Bezgak kasalligi tashuvclıi lariga karshi choratadbirlar -t chivınlarnÎ kupayish joylarini yukotish o‘choqda yakuniy dezinfeksiya utkazish o‘choqda deratizatsiya ishlarini utkazish suv xavzalariga xlor bilan ishlov berİsh o“choqqa xlor bilan ishlov berİsh #Bezgakni oldini olish kanday olib boriladi + gidrotexni ka choratadbirlari o‘tkaziladi bezgan bilan ogrigan bemorlamı aniklash isitmalaetgan bemorlani laborator tekshirish kuleks avlodiga mansub chİvin chakkishini oldini olitu o‘choqqa xlor bilan ishlov berish #Bezgakda kasallik manbai bo‘1ishi mumkin, agar odam qonida quyidagilar mavjud bo‘Isa + etilgan gametotsitlar, shizontlar gipnozoitlar taxİsporozoîtlar odam uchun obligat patogen parazitlar xama javoblar to‘g‘ri #Bezgakka tekshirilishi lozim bo‘ lganlar -t 2 yil mobaynida tropik mamlakatlardan qaytgan O‘zbekiston fuqarolari xarbıy qismlar askarlari shimoliy kenglik mamlakatlaridan qaytgan O‘zbekiston fuqarolan patogenetik davolashga qaramasdan,tana harorati doimiy yuqori bo‘ lgan shaxslar barcha aholi #Bezgak diagnostikasida go‘ llaniladigan laboratoriya usuli qalin tomchi flotatsiya usuli qalin surtma kato usuli yupqa surtma #Epidemiologik nazorat bu DSENM ning epidemiyaga qarshi kurash tizimi kasallikning oldini olish Download 0.49 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling