‘ zbek isto n r espublik as1 o liy V a ‘rta m a X su s t a ’lim vаулri jg I n izo m iy nom idagj

8. Til sathlaridan qaysi  biriga  aloqador boMishiga  ko‘ra  urg‘uning qanday 

tiplari  bor?

A.  So‘z urg‘asi

B.  Sintagma urg‘usi.

D.  Ayiruv (ta’kidlov )urg‘usi.

E. Barchajavoblar to‘g ‘ri.

9.  Harakat  qilish  bclgisiga  ko‘ra  so‘z urg‘usi  qaysi  qatorda to‘g‘ri 

ko'rsatilgan?

A. Ko‘chadigan urg‘u.

B.  Kuchsizlanadigan  urg‘u.

D. Ko‘chmaydigan urg‘u.

E.  A va D.

10.  hitonatsiyaning turlari  qaysi qatorda  to‘g ‘ri  ko‘rsatilgan?

A. Darak intonatsiyasi, so‘roq  intonatsiyasi,

B. Undov  intonatsiyasi, undash intonatsiyasi.

D. Tugallanmagan  intonatsiya, tugallangan  intonatsiya.

E.  Barchajavoblar to‘g ‘ri.

11.  Bo‘g‘in  cho‘qqisi  nima?

A. B o'g'in tarkibidagi  unli.

B.  Bo‘g ‘in  tarkibidagi  tor unli.

D.  Bo‘g ‘in tarkibidagi  keng  unli.

E.  Bo‘g‘in tarkibidagi jarangsiz undosh.

12.  G'isht so‘zidagi “i”  unli  fonemasi qaysi  qatorda to‘g ‘ri tavsiflangan?

A.  Lablashgan,  orqa qator, o ‘rta keng unlining old qator ottenkasi.

B.  Lablashmagan,  old qator, yuqori tor unlining lablashgan varianti.

40

---

D.  Lablashmagan, old qator tor  “i”ning orqa qator kombinatoi  ottenkasi.

B.  Lablashmagan,  orqa qator, yuqori tor unlining old qator ottenkasi.

13.  Bilan,  biroq.  tilak,  sira,  pirovardida  so'zlarining  birinchi  bo‘g ‘inidagi  “i”  ning 

talaffuzda  kuchsizlanishi  (blan,  broq,  tlak,  sra,  provardiaa  tarzida  talaffuz  etili'jhi) 

qanday hodisa sanaladi?

A.  Sinkopa.

B.  Prokopa.

D.  Rcduksiya.

E. Geminatsiya.

14.  Qishloq  >  qishlog‘imiz,  toboq  >  tovoq  so‘zlarida 

portlovchi  “q”  va  “b” 

undoshlarining sirg‘aluvchi  “g ‘” va “v”ga  o ‘tishi  qanday  fonetik hodisa sanaladi?

A.  Austeza.

B. Diereza.

D. Gaplologiya.

E.  Spirantizatsiya

15. Singarmonizm  nima?

A.  So‘zning  asosi  va  affiks  tarkibidagi  unlilaming  o ‘zaro 

uyg’unlashuvi 

(garmoniyasi).

B. Urg‘usiz  bo‘g ‘indagi  unlinig  kuchsizlanishi.

D.  So‘z 

tarkibida 

yonma-yon 

qo'llangan 

ikki 

undoshning 

o ‘zaro 

moslashuvi.

E. Portlovchi  undoshning  intervokal  hoiatda  sirg‘aluvchi  undoshga 

0‘tishi.

16. Qaysi  qatorda  fonologik  va  fonetik  cho‘ziqlikka  to‘g ‘ri  ta‘rif 

berilgan?

A.  Fonetik 

cho‘ziq!ik 

m a'no 

ajratish  vazifasini 

bajaradi.  Fonologik 

cho‘ziqlikda  bu  xususiyat  yo‘n.

B.  Fonetik  cho‘ziqlik  individual  hodisa  bo‘Iib,  har  bir  kishi  talaffuzida 

o ‘zgacha  bo‘ladi,  fonologik cho‘ziqlik  esa  barcha  kishilarda  bir  xildir.

D.  Fonetik  cho‘ziqlik  birlamchi,  fonologik  cho‘ziqiik  esa  ikkilarnchi  cho‘ziqlik 

sanaladi. 

:

E.  Fonetik cho‘ziqlik  ikkiiamchidir,  u  ma’no  ajratmaydi.  Fonologik 

cho‘ziqlik 

esa  birlamchi  bo‘lib,  ma’no  ajratish  xususiyatiga  e g a