0 ‘zbekist0n madaniyati

Biz Quyoshga sig ‘inamiz,
B ezavol Nurga,
Uchqur uning tulporlari.
Qachon Quyosh nur raratadir,
Qachon ilitadi Quyosh,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Doim turar y u z ming adad 
M a  ’budlar,
Tanlaydirlar baxtni shunda m a ’budlar 
Taqsimlaydir baxtni shunda m a ’budlar.
Q utlug‘ M azda xa lq aylagan bu Zaminga,
Olamlarga nu r etadir baxsh,
Haqiqatga rushdu rivoj.
«Avesto»da Q uyosh xudosi X urshid nom i bilan yuritiladi va unga nisbatan 
«abadiy», «barhayot», «shukuhli» sifatlari beriladi.
Turkiy aso tirlard a h a m Quyoshga sig‘inish, unga atab qurbonliklar qilish, 
tu rü xil m aro sim lar o ‘tkazish haqida m a ’lum otlar uchraydi.
Eram izdan aw algi 1 m ing yülikning o ‘rtalaridan boshlab Markaziy Osiyo 
hududlariga turkiy qabilalaming tez-tez ko‘chib kelishlari natijasida, bu yerlarda 
turli xil tillaming shakllanish jarayoni ro'y beradi. Masalan, eramizdan awalgi II-
I asrlarda Sirdaryo va Yettisuv cho‘llariga shimoldan xunnlarko‘chib kelib, o ‘zlarining 
yirik qabila ittifoqini tashkil qiladilar. Ular OItoy oilasining turkiy guruhiga kiruvchi 
lillarda so‘zlashganlar. X unnlar vaqt o ‘tgach, so‘g‘diyonaliklar bilan chatishib 
ketganlar. X uddi shu davrlarda Sirdaryoning o ‘rta va quyi oqimida turkiy tilda 
so‘zlasliuvchi etnik guruhlam ing ta’siri kuchaya boradi. Turkiy tillar, avniqsa, turk 
xoqonligi davrida (eram izning VI-VIII asrlari) Shimoliy Enasoy (Yenisey)dan 
M o‘g‘ulistonga qadar ch o ‘zilgan keng hududlarda asosiy tillarga aylanadi.
Xullas, M arkaziy O siyoning k o ‘pgina hududlarida forsiy va turkiy xalqlar 
tillari vujudga kelgan. Bu tillarda so'zlashuvchi turü etnik guruhlam ing iqtisodiy- 
m adaniy aloqalari natijasida urf-odatlari, m arosim lari, yashash tarzi, m a'naviy 
m adaniyati b ir-b irig a o ‘xshash b o lg a n hozirgi M arkaziy 0 ‘rta osiyoliklam ing 
qadim gi ajdodlari shakllangan.