0 ‘zbekist0n respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. Sultonov ekologiya va atrof-muhitni


X a lq a r o   t a s h k ilo t la r n in g   O r o l  d e n g iz i  h a v z a s in i  b a r q a r o r


Download 3.71 Kb.
Pdf ko'rish
bet26/27
Sana02.02.2018
Hajmi3.71 Kb.
#25787
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27

X a lq a r o   t a s h k ilo t la r n in g   O r o l  d e n g iz i  h a v z a s in i  b a r q a r o r  
rivojlan tirish   m a salalari  b o ‘yich a  D e k la r a tsiy a   q a b u l  q ilin d i.
I n s o n i y a t   b o s h i g a   k o M a n k a   s o l i b   t u r g a n   e k o l o g i k  
fa lo k a tla r n in g  o ld in i  o lish   b o ‘y ich a   X a lq a r o   h a m k o rlik  m a ’lu m  
d ara ja d a   sh a k lla n g a n   va  m u h im   ta d b irla r  a m a lg a   o sh ir ilg a n  
b o ‘lsa -d a ,  h ali  bu  b o ra d a g i  ish larn i  y a n a d a   izch il  fa o lla sh tirish  
zarur.  C h u n k i h ozirgach a a tro f-m u h it m u h o fa z a si v a  in so n iy a tg a  
y e t a r li,  q u la y   y a s h a s h   s h a r o it la r in i  y a r a t is h   m a s a la la r in i 
b o sh q a rib   turu vch i  tom   m a ’n o d a g i  k en g  k o ‘la m li,  t a ’sirch an , 
x o lis ,  y a g o n a   X a lq a r o   tizim   v u ju d g a   k e lg a n i  y o ‘q.  K o ‘rin ib  
tu rib d ik i,  X E H   ta k o m illa sh ib   b orish i  in so n iy a t  ta r a q q iy o tin in g  
b un dan  k eyin gi  b osq ich larid a ham  m u h im  h a y o tiy  zaru ratlard an  
biri  b o ‘lib   q o la v er a d i.
T e k s h i r u v   s a v o l l a r i
1.  X E H   n im a  u ch u n   zarur?
2.  X E H   q a n d a y   ta m o y illa rg a   a so sla n ish i  lo zim ?
3.  X E H   d eg a n d a   n im a n i  tu sh u n asiz?
4.  X E H n in g  q a n d a y   sh a k lla rin i  b ilasiz?
5.  X E H n in g   i9 5 0 -y iiia r g a c h a   boMgan  d avrin i  t a ’rifiang?
6.  X E H   1 9 5 0 - 1970-yillarda  q a n d a y   rivojlan gan ?
www.ziyouz.com kutubxonasi

7.  X E H n in g   1970-yild an   k ey in g i  d a v rin i  ta ’riflang?
8.  B M T n in g   e k o lo g ik   fa o liy a ti  h a q id a   nim alarn i  b ilasiz?
9.  O 'z b e k isto n n in g   X E H d a g i  ish tir o k in i  tu sh u n tirin g.
1 0 .M A B   (in so n   va  b io sfera )  d a stu ri  h aq id a  n im alar  b ilasiz?
6 . 7 .   E k o l o g i k   t a r b i y a   v a   t a ’ li m
T a b ia tn i m u h o fa z a  q ilish   b o 'y ic h a   t a ’lim  berish -   bu  ta b ia tn i 
m u h o fa z a   q ilis h   m a s a la la r in in g   n a z a r iy   v a   a m a liy   j ih a t d a n  
o 'z la s h t ir is h g a   y o 'n a ltir ilg a n   o ‘q itis h   tiz im id ir .  U m u m iy   v a  
m a x su s e k o lo g iy a  a soslarin i  b ilish  har bir za m o n a v iy  kishi  u ch u n  
zaru r  b o 'lg a n   m a d a n iy a t  ele m e n ti  h iso b la n a d i.  E k o lo g ik   t a ’lim  
b erish d a n   m a q sa d ,  har  bir  k ish ig a   k ela ja k d a   u  q a y si  so h a d a  
i s h l a s h i d a n   q a t ’ i  n a z a r ,  t a b i a t   v a   j a m i y a t n i n g   o ‘ z a r o  
m u n o s a b a t la r i  t o ‘g 4r is id a g i  b ilim la r n i  b e r ish d ir .  E k o lo g ik  
t a ’lim n i  s h a k lla n t ir is h d a   t a b ia t n i  m u h o f a z a   q ilis h ,  u n in g  
r e su rsla r id a n   sa m a r a ii  f o y d a la n is h   p r in sip la r in i  o 'z la s h tir is h  
b ir in c h i  d a r a ja li  a h a m iy a tg a   e g a .  B u n in g   u ch u n   t a b ia t d a n  
f o y d a la n is h d a   k e n g   o m m a la s h g a n   « T a b ia td a n   in ’o m -e h s o n  
k u tib   o 't ir m a y m iz ,  b a lk i  u n d a n   u n d ir ib   o la m iz »   q a b ilid a g i 
e s k ic h a   f ik r la s h d a n ,  b o s h q a c h a   q i l i b   a y t g a n d a .  « B i z n in g  
m a m la k a t im iz   b it m a s - tu g a n m a s   t a b ii y   b o y lik la r g a   e g a   v a  
u lard an   sa m a ra ii  fo y d a la n ish g a   h o ja t  y o ‘q» d eg a n   fik rd an   u z o q  
boMish  k erak .
E k o lo g ik   s a v o d x o n l i k k a   e r i s h i s h   y o ' l i d a   i n s o n l a m i n g  
e k o lo g ik   b ilim  d arajasin i o sh irish  h a m d a  m a m la k a t va  re g io n la r 
b o 'y ic h a   a tr o f-m u h itn i  iflo s la n tir u v c h i  m a n b a la r   t o 'g 'r is id a  
m a 'lu m o tla r   b erish   m u h im   a h a m iy a t g a   eg a .  C h u n k i  b u n d a y  
m a ’lu m o tla r g a  ega  b o 'lish ,  u m u m iy  e k o lo g ik   h o la tn i k o 'z  o ld ig a  
k e lt ir is h .  t a b ia t g a   va  in s o n l a r   s a l o m a t l i g i g a   s a lb iy   t a ’s ir  
k o 'r sa tu v c h i  o m illa r n i  c h e k la sh   v a   y o 'q o tis h   b o 'y ic h a   a m a liy  
fa o liy a td a   ish tiro k   etish   u chun  zarur.
E k o lo g ik   t a ’lim d a   d u n y o q a r a sh n i  e k o lo g iy a la sh tir ish   h am  
m u h im   y o 'n a lish la r d a n d ir .  B u n g a   er ish ish n in g   m u h im   v o sita si 
in s o n la m in g   o 'z   u stid a  ish la sh la r i,  ta b ia t  sirlarini  o 'r g a n is h g a  
v a   e k o l o g i k   b ilim la r in i  d o i m o   o s h i r i b   b o r is h g a   b o ' l g a n  
in tilish larid ir.  D u n y o q a r a sh n i  e k o lo g iy a la s h tir is h ,  e k o lo g iy a g a  
d o ir   fan larn i  to 'la   o 'z la sh tir ish   b ila n   birga,  iq tiso d iy .  siy o s iy ,
www.ziyouz.com kutubxonasi

t e x n i k a v i y ,   h u q u q iy   v a   b o s h q a   s o h a l a r n i n g   e k o l o g i k  
m u n o sa b a tla r in i  b ilish   orq ali  a m a lg a   o sh irila d i.
E k o lo g ik   t a ’lim   b erish d a   e k o lo g ik   fa lo k a tla r   s a b a b la r in i 
t o ‘g ‘ri  b ah olash   ham  m u h im  a h a m iy a tg a  ega. A h o lin in g  ek o lo g ik  
sa v o d siz lig i  y o k i  sa v o d in in g   k a m lig i,  ta sh v iq o t-ta r g ‘ib o t  ishlari 
sa m a r a s in in g   p a s tlig i  va  bu  ish la r n i  m u t a x a s s is   b oM m agan  
kishilar to m o n id a n  o lib  borilishi, sh u n in g d ek , in so n n in g  e k o lo g ik  
fa o liy a ti  a so siy   d iq q a t  m a rk a zig a   q o ‘y ilm a slig i  turli  ch a lk a sh  
fik r la m in g   p a y d o   boM shiga  sa b a b   boMadi.
E k o l o g i k   t a r b i y a  
va   t a ’lim   ja r a y o n la r in i  b ir-b irid an   ajratib  
boM m aydi.  U la r   d o im   o ‘za r o   a lo q a d a   r iv o jla n a d i.  S h a x sn in g  
tab ia tg a   boM gan  in so n iy   m u n o sa b a tla r i  o ila d a   v a   m a k ta b la rd a  
b e r i la d i g a n   e k o l o g i k   t a r b iy a   o r q a li  s h a k l l a n a d i .   O il a d a  
b e r ila d ig a n   e k o lo g ik   ta r b iy a   a s o s a n   o ta -o n a la r n in g   o ila d a g i 
o ‘zaro  m u n o sa b a tla r ig a   bogMiq.  O ila la r  va  u n in g   har  bir  a ’zo si 
tabiiy m u h itn i saq lash  m a sa la sig a  o ‘zich a  y o n d a sh a d ila r.  O ila v iy 
h a y o t ,  o t a - o n a l a r n i n g   ish   j o y l a r i ,   u la r n in g   o ‘z  f u q a r o lik  
b u r c h la r in i  t o ‘g ‘ri  h is  e t is h la r i,  o ila d a   o ‘z la r in i  tu t is h la r i 
b o la la r n in g   ta b ia tg a   v a   in so n la rg a   boM gan  m u n o sa b a tla r in in g  
s h a k ll a n is h id a   ilk   d e b o c h a   h i s o b l a n a d i.  B o la la r n i  o ila d a  
ta r b iy a la sh d a   o ta -o n a la r   ta r b iy a c h i  r o lin i  o ‘y n a y d ila r .  O ta - 
on ala rn in g  o ila d a  o ‘zlarin i  tutish lari va u larn in g b o la la rg a  t a ’siri 
«E n g  hal q ilu vch i om ild ir».  A .S .M a k a r e n k o   « T arb iya t o ‘g ‘risida 
m a ’ru za la r»   n o m li  k ito b id a   sh u n d a y   y o z a d i:  « S iz  b o la   b ila n  
g a p l a s h a y o t g a n i n g i z d a  
y o k i 
u n g a  
b ir o r  
n a r s a n i 
k o ‘rsa ta y o tg a n in g izd a   u nga tarbiya b erayap m an  d eb  o ‘ylam an g.
S iz   u n g a   o ‘z  h a y o t i n g i z n i   h a r   d a q i q a s i d a ,   h a t t o  
и у б а л /  
^
0
‘q l i g i n g i z d a   h a m   t a ’lim   b e r a s iz .  B o l a l a r n i   h a q i q i y  
m u a lliflig in g iz   o stid a   ta rb iy a la y siz » .
B olalarga e k o lo g ik  tarbiya berishda u la m in g  k o ‘z o ld id a  sod ir 
b o M a y o tg a n   j o n li,  c h ir o y li  m is o lla m i  k eltir ish   lo z im .  O ila d a  
a y tila y o tg a n   har  bir  s o ‘z,  har  bir  o h a n g ,  har  bir  q ilin a y o tg a n  
ish ni  b o la   t o ‘g ‘ri  q a b u l  q ila d i  va  sh u   m u h it  b o la   u ch u n   ideal 
h o la t  h iso b la n a d i.  Bu  b o ra d a   x a lq im iz  o ‘rtasida  «q u sh   u y a sid a 
k o ‘rgan in i  q ila d i»   d egan   ib ora  bejiz  a y tilm a g a n .
www.ziyouz.com kutubxonasi

E k o lo g ik  tarb iya m u a m m o sin i 0 ‘z b ek isto n  R esp u b lik a sin in g  
m a k ta b g a c h a  t a ’lim  m u assasalarid a hal etish  uchun q u y id a g i  ikki 
y o ‘n a lis h d a   ish  o lib   b o rish   m a q sa d g a   m uvofiq :
•   B o la la r d a   e k o lo g ik   tarb iya  m a d a n iy a tin i  sh a k lla n tir ish , 
u lard a ta b ia tg a   b o ‘lg a n  ijo b iy  m u n o sa b a tn i  u y g ‘o tish , d a stla b k i 
a m a liy   k o ‘n ik m a la rn i  ish la b   ch iq ish .
•   M a k ta b   y o sh ig a c h a   b o ‘lgan   b o la la rg a   ta rb iy a   b eru v ch i 
m u ta x a ssisla r n i  e k o lo g ik   o n g i  va  m a d a n iy a tin i  riv o jla n tirish .
M a k t a b g a c h a   t a ’ lim   m u a s s a s a l a r i d a   e k o l o g i k   t a ’ lim  
m u a m m o la r in i  h al  e t is h   y o ‘llari  tu r lic h a .  M a s a la n ,  u s lu b iy  
d a s t u r l a r   is h l a b   c h i q i s h ,   z a m o n a v i y   o ‘q u v - k o ‘ r g a z m a l i 
q u r o l l a r d a n  
f o y d a l a n i s h ,  
t u r li 
o ‘ y i n l a r ,  
d i a f i l m l a r ,  
k in o fr a g m e n tla r   va  b o sh q a   tasviriy va  o v o z li  o ‘q u v   v o s ita la r in i 
q o ‘lla sh   sh u lar ju m la sid a n d ir .
M a k ta b   va  o ila   b o la la r d a   ta b ia tg a   n isb a ta n   n o y o b   m o d d iy  
v a   r u h iy   b o y l i k l a r   m a n b a i   s i f a t i d a   q a r a s h   t u y g ‘ u s i n i  
s h a k lla n tir u v c h i  a s o s iy   v o sita d ir .  H o z irg i  k u n d a  re sp u b lik a m iz 
b o ‘y ic h a   m a k t a b   d a s tu r la r i  v a   o ‘q u v   r e ja la r id a   t a r b iy a   v a  
t a ’lim n in g   e k o lo g ik   a s p e k tla r i  a n ch a   k u c h a y t ir ilm o q d a .  B u  
b ora d a   m a k ta b d a n   ta sh q a ri  o lib   b o r ila y o tg a n   ish la r   sa m a ra si 
h am   o rtm o q d a .
K o ‘p c h ilik   r iv o jla n g a n   m a m la k a t la r d a ,  b o la la r   tu r li  x il 
e k o lo g ik   h a ra k a tla rd a   fa o l  q a tn a sh m o q d a la r .  M a s a la n ,  A Q S H  
n in g   N y u - Y o r k   s h ta t id a   « B o la la r   if lo s la n is h g a   q a r s h i»   d e b  
n o m la n g a n   t a s h k ilo t   m a v ju d .  T a s h k ilo t   a ’z o la r i  b ir  q a t o r  
e k o lo g ik   tad b irlarn i  o ‘zlari  a m a lg a   o sh irad ilar.  M a s a la n ,  u lar 
o ‘z la r i  o ‘q i y o t g a n   m a k t a b   o s h x o n a s i d a   p o l i s t i r o l d a n  
ta y y o rla n g a n   bir m arta  ish la tila d ig a n  stak an larn i q o ‘lla sh n i jo r iy  
etd ilar.  Bu  sta k a n la r  y e n g il  va  q o g ‘o zd a n   a fza l  h a m d a   u larn i 
q a y ta   ish la b ,  q u r ilish   m a te r ia lla r i  t a y y o r la s h d a   f o y d a la n is h  
m u m k in .  B o l a l a r   s h u   y o ‘ f  b ila n   c h i q i n d i l a r   c h i q i s h i n i  
k a m a y t ir is h g a   o ‘z  h is s a la r in i  q o ‘s h a d ila r .  Y a n a   b ir  m is o l, 
V a s h in g t o n d a n   u n c h a   u z o q   b o ‘lm a g a n   V ir d jin iy a   s h ta t id a  
jo y la sh g a n   x u su siy   m a k ta b la r n in g   birida  h a q iq iy   ferm a  ta sh k il 
q ilin g a n .  U n d a   o t ,  s ig ir ,  q o ‘y - e c h k ila r ,  o ‘r d a k   v a   g ‘ o z la r  
o ‘q u vch ilar to m o n id a n   b o ‘sh  va q tla rid a  b o q ila d i.  S a y y o h la r n in g  
«B u   ferm a  n im a g a   k erak »  d eb   b ergan   sa v o lla r ig a   u lar  « s a x iy  va
www.ziyouz.com kutubxonasi

m eh n a tscv a r b o 'lib   o 'sish i  u ch u n »  d eb  j a v o b   b erad ilar.  B u n d a y  
m iso lla m i  k o 'p la b   k eltirish   m u m k in .
M a k ta b   o 'q itu v c h ila r i  va  b o g 'c h a   ta rb iy a ch ila r i  t o m o n id a n  
sevim li  uy  h a y v o n la r i  h aq id a z a v q -sh a v q  b ila n  g a p irish g a n la r in i 
kim   e s h itm a g a n   d e y siz .  A y n iq sa .  itla r  h a q id a g i  s u h b a tla r d a . 
ularni  in so n n in g   d o 's ti  ek a n lig i,  u lar  u yn i  b e g o n a   k ish ila rd a n  
q o 'r iq la s h d a ,  q o ' y   v a   e c h k ila r n i  b o q i s h d a ,   o v d a ,  d a v l a t  
c h e g a r a la r n i  d u s h m a n la r d a n   q o ' r i q l a s h d a ,   c h o fck a y o t g a n  
k ish ila m i  q u tq a r ish d a   in s o n la m in g   v a fo d o r   h a m r o h i  e k a n lig i 
h aq id agi su h b a tla r h am  b o la la rd a   h a y v o n o t d u n y o sig a  n isb a ta n  
q iz iq ish   u y g 'o t a d i  va  u la rd a   ta b ia t d a g i  b u   k a b i  j o n z o t la r n i 
h im o y a   q ilish   lo z im lig i  to 'g 'r isid a   ilk   tu sh in c h a la r   sh a k lla n a d i. 
Д /Iaktab o 'q u v c h ila r ig a  e k o lo g ik  ta rb iy a  b erish d a y o k i e k o lo g iy a  
fa n in i  o 'q it is h d a   o 'q it u v c h ila r   ta b ia t  m o 'jiz a la r i,  t a b ia t n in g  
ajo y ib   g o 'sh a la r i,  h a y v o n o t  d u n y o si  va  h a sh a r o tla r   h a y o tin in g  
o 'z ig a   x o s   jih a tla r in i  jo n li  va  q iziq a rli  q ilib   y o z ilg a n   j a h o n   v a  
m illiy   a d a b iy o tim iz   n a m o y o n d a la r i  asa rla rid a n   fo y d a la n is h g a  
k o 'p r o q   e ’t ib o r   b er ish la r i  lo z im .  S h u n in g d e k ,  m a k t a b la r d a  
o 'q itila d ig a n   k im y o ,  a str o n o m iy a ,  b io lo g iy a ,  z o o lo g iy a ,  o d a m  
a n a t o m iy a s i  k a b i  fan   o 'q it u v c h il a r i  o ' q u v c h i l a r g a   u s h b u  
fa n la r d a n  b ilim   b erish d a o 'z  fan la rin i e k o lo g ik  n u q ta i n a z a r d a n  
ta lq in   q ilib ,  fa n la r   b o 'y ic h a   u m u m iy   x u lo s a la r   c h iq a r is h d a  
ta b ia t d a   k e c h a d ig a n   v o q e a   v a   h o d is a la r   m o h iy a t in i  o c h ib  
b e r is h la r i  m u h im d ir .  Bu  h o i  o ' q u v c h i l a m i   e k o l o g i y a   fa n i 
vazifalarin i y a n a d a  yaxsh i tu sh u n ib  o lish d a  y ord am  beradi.  Z ero, 
y o s h   a v l o d n i   t a b i a t g a   n i s b a t a n   m e h r - m u h a b b a t   r u h id a  
tarb iy a la sh  o ila  va  m a k ta b n in g  en g  m u h im  v a zifa la rid a n  b irid ir. 
C h u n k i  in so n iy   x arak ter  a y n a n   sh u   m u h itd a   s h a k lla n a d i.  Bu 
m a q sa d la r g a   erish ish  u ch un   k u tu b x o n a la r d a   ta b ia t  va  u m u m a n  
tir ik   j o n z o t l a r   t o 'g 'r is id a   c h o p   e t ilg a n   a d a b iy o t la r   s o n in i 
k o 'p a y tir ish ,  sh o ir va  y o zu v c h ila r   to m o n id a n   m a k ta b   y o s h d a g i 
b o la la r  u ch u n   k o 'p la b   asarlar y aratish   m u h im   a h a m iy a tg a   eg a .
E k o lo g ik  ta ’lim  b izn in g resp u b lik am izd a ikki y o 'n a lish d a  o lib  
b o r ila d i.  B ir in c h i  y o 'n a lis h   -   h a r   b ir  o 'q u v   m u a s s a s a s id a  
e k o lo g iy a   k u r s in i  o 'q it is h   o r q a li  u m u m iy   e k o lo g ik   t a ’lim  
b e r i s h d ir .  B u n d a n   t a s h q a r i .  e k o l o g i y a   y o ' n a l i s h i d a g i  
g im n a z iy a la r ,  m a k ta b d a n   tash q ari  t a ’lim   m u a ssa sa la rid a   h am
www.ziyouz.com kutubxonasi

e k o lo g ik   to 'g a r a k la r  ish lab  turibdi.  S h u n g a   q aram asd an   h o zir g i 
k u n d a   e k o lo g iy a n i o 'q itish n i m a n tiq iy ,  t a ’lim n in g  u zlu k siz lig in i 
t a ’m in l o v c h i  b ir  tiz im g a   s o li s h ,  y a n g i  n a ’m u n a v iy   o ‘q u v  
d a stu rla ri  va  o 'q u v   rejalari  ish la b   c h iq ish   h am d a  a d a b iy o tla r  
y a r a t is h   m u h im   a h a m iy a t  k a sb   e t a d i.  I k k in c h i  y o 'n a lis h   -  
m u ta x a s s is   e k o lo g la r   ta y y o r la sh .  H o z ir g i  k u n d a   0 ‘z b e k is to n  
R e sp u b lik a si  b o 'y ic h a   bir  n ech a  o liy   o 'q u v   yu rtlarida  « A tr o f- 
m u h itn i  m u h o fa z a   q ilish »   y o 'n a lis h i  b o 'y ic h a   b a k a la v r la r   v a  
m a g istr la r   ta y y o r la s h g a   k ir is h ilg a n .  B u n d a n   k o 'z d a   tu tilg a n  
m a q sa d   a tr o f-m u h itn i  m u h o fa z a   q ilish   b o ‘yich a  yetu k   k a d rla r 
ta y y o rla sh  va  b u  so h a d a g i m u ta x a ssis k adrlar y e tish m o v c h ilig ig a  
b arh am   b erishd ir.
X u lla s, e k o lo g ik  tarbiya va  t a ’lim n i ta k om illash tirish   b o 'y ic h a  
q u y id a g i  m u lo h a z a la r n i  aytish  m u m k in :  b u tu n   d u n y o   b o 'y ic h a , 
j u m la d a n ,  m a m la k a lim iz   h u d u d id a   e k o lo g ik   h o la tn i  ij o b iy  
to m o n g a  o 'z g a rtirish  uchun birinchi  n a v b a td a  a h o lin in g  e k o lo g ik  
b ilim in i  o s h ir is h   lo z im .  B u n in g   u c h u n   n a fa q a t  u m u m t a ’lim  
m a k ta b la r id a ,  o ‘rta  m a x su s  va  o liy   o ‘q u v   y u rtla rin in g   o 'q u v  
d a s t u r la r ig a   e k o l o g i y a   fa n in i  k ir it is h ,  b a lk i  b a r c h a   is h la b  
ch iq arish   k o r x o n a la r i, m u assasa v a  ta s h k ilo t rah b arlarining h a m  
bu  s o h a d a g i  m a la k a la r in i  o sh irish   zarur.  H a m m a   jo y d a   h a m  
e k o lo g ik  jih a td a n   yetu k   k ish ilar y e tis h m a y d i. H o z irc h a  j o y la r d a  
« E k o lo g iy a   u ch u n   k u rash ish n i» x o h lo v c h ila r  h am  ju d a  k a m .  B u  
ish larni  ta sh k il  q ilish   uch un   sa n o a t  va  q ish lo q   x o 'ja lig i  ish la b  
ch iq arish  k o rx o n a la rin in g  o ‘zaro m u n o sa b a tla r in i  tartibga so lish , 
te x n ik a   v a   q u r ilm a la r in i  y a ra tish ,  q is q a s i,  e k o lo g ik   x iz m a tn i 
y o 'lg a   q o 'y is h   lo zim .  Bir  s o 'z   b ilan   a y tg a n d a , ju d a   se rta sh v ish  
va  s a v o b li  ish   b ila n   s h u g 'u lla n is h   lo z im .  B ilim n i  bir  tiz im li, 
uzlu ksiz e k o lo g ik  tarbiya  va ta ’lim  a so sid a  qurish kerak.  Bu h o la t 
a w a l   o i l a d a ,   s o 'n g r a   m a k t a b d a   d a v o m   e ta d i.  S h u n i  h a m  
t a ’k id l a s h   j o i z k i ,   o ' q u v   m u a s s a s a l a r i d a   « A t r o f - m u h i t n i  
m u h o fa z a   q ilish   v a   ta b iiy   re su rsla r d a n   o q ilo n a   fo y d a la n is h »  
m a x su s  k u r sin i  a so siy   fan  sifa tid a   o 'q itis h   lo zim .  C h u n k i  o 'q u v  
m u a ssa sa la rid a  o 'q itila d ig a n  b o sh q a   fa n la r n i o 'q itish d a  yer, su v , 
o 'r m o n   v a   b o s h q a   ta b iiy   r e su r sla r n in g   a y a n c h li  h o la ti  t o ' l a  
y o r i t i b   b e r i l m a y d i .  
Bu  b o r a d a   o ' r t a   v a   o l i y   o ' q u v  
m u a ssa sa la r in in g  ta b iiy  va  ijtim o iy  fan   o 'q itu v c h ila r i  h am   yerlar
www.ziyouz.com kutubxonasi

h o s ild o r lig in in g   p a sa y ib ,  o 's im lik   v a   h a y v o n o t   d u n y o s in in g  
y o ' q o l i b  
k e t a y o t g a n l i g i g a ,  
i c h i m l i k  
s u v la r i 
s i f a t i n i  
y o m o n la s h a y o t g a n lig ig a   v a   o 'z im iz   n a fa s   o la y o t g a n   h a v o n i 
iflo sla n a y o tg a n lig ig a   biz  a y b d o r   e m a sm iz ,  d eg a n   fikrdan  u zo q  
b o 'lish la r i  kerak.  K ish ilik  ja m iy a ti  n a fa q a t  m o d d iy   b o y lik la m i 
k o 'p a y tir ish   o rq a li  riv o jla n a d i,  b a lk i  to b o r a   o rtib   b o r a y o tg a n  
in s o n la r   e h t iy o j i n i  a q l- i d r o k   b ila n   q o n d ir i s h , 
b ir  q a t o r  
m am la k a tla rd a  k u z a tila y o tg a n  o ch a rc h ilik , ch u ch u k  su v va  o ziq - 
o v q a t  y etish m o v ch ilig id a r i,  b o la la r  o 'lim in in g  o rtib   b o rish id a n , 
h a v o   va  b o sh q a   m u h itla m i  iflo sla n ish id a n   b a rta ra f  etish  k ab i 
ijtim oiy  m u a m m o la r n i  hal  etish   o rq a li  riv o jla n a d i.
T e k s h i r u v  
s a v o l l a r i
1.  E k o lo g ik   t a ’lim -ta rb iy a   d e g a n d a   n im a n i  tu sh u n asiz?
2.  O il a d a   v a   m a k t a b g a c h a   t a r b i y a   m u a s s a s a l a r i d a  
b erila d ig a n   e k o lo g ik   ta rb iy a n in g   a h a m iy a tin i  tu sh u n tirin g?
3.  0 ‘z b e k i s t o n d a   e k o l o g i k   t a r b iy a   m u a m m o la r in i  h a l 
etish n in g   a so siy   y o 'n a lish la r i  m a z m u n in i  ga p irin g .
4.  M a k ta b g a c h a   t a ’lim   m u a s s a s a la r id a   e k o lo g ik   ta r b iy a  
sa m a ra sin i  osh irish   y o 'lla ri  q a n d a y ?
5.  M a k t a b   o ' q u v c h i l a r i g a   e k o l o g i k   t a r b iy a   b e r i s h d a  
Download 3.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling