07-guruh Xakimjonova Maftuna Harbiy jurnalistikada tahliliy va badiiy publisistik janrlar 1— Variant

307-guruh
Xakimjonova Maftuna
Harbiy jurnalistikada tahliliy va badiiy publisistik janrlar
1— Variant
1) Tahliliy janrlarni sanang va ularni tasniflang.
2) Korrespondentsiya janri va uning xabardan farqli tomonlari nimada?
Javoblar

1. 
   Tahliliy publisistika – voqealarning ichki ma’nosini ochib beradigan, hayotning chuqur qatlamlarini aks ettiruvchi jurnalistika.
   

Tahliliy publisistika quyidagi janrlarni o'z ichiga oladi. Kengaytirilgan xabarlar (korrespondensiya ), suhbat, maqola, taqriz va sharh kabi janrlarga bo'linadi. Hayotiy voqealarga murojaat qilish ularni tahlil qilish, ichki ma'nosini ochish asosiy rolni o'ynaydi. Tahliliy publisistika janrlari hayotning ichki qatlamlariga kirib boradi, ularni tadqiq qiladi va o‘quvchi ongining ichki qatlamlariga ta’sir qiladi. Tahliliy publisistika hayotning muhim va zaruriy masala va muammolarini ko‘tarish, ular haqida jamoatchilik fikrini uyg‘otishda keng qo‘llaniladi.
Maqola soʻzi arabcha so'z boʻlib, “aytilgan soʻz” degan maʼnoni bildiradi. Maqola – bu jamiyat hayotining muayyan sohasidagi muammoni ko'taradigan publisistik material. Maqolada muayyan mavzuga oid fakt, fakt va hodisalarni umumlashtirish asosida ayrim g‘oyalar, taklif va mulohazalar shakllantiriladi, ilmiy-nazariy, amaliy va publitsistik ijtimoiy-siyosiy xulosalar chiqariladi.
Ijtimoiy-siyosiy, ilmiy-ommabop va badiiy asarlar, adabiyotlar, ilmiy tadqiqotlar, san’at asarlari, teatr, kino, san’ati asarlarini tanqidiy baholash taqrizning asosini tashkil etadi.
Ilgari taqrizlar faqat ijtimoiy-siyosiy, ilmiy yoki badiiy adabiyotlar uchun yozilsa, keyinchalik ular spektakllarga, konsertlarga, kinofilmlarga, raqslarga, tasviriy san’atga, rassomlikka, shuningdek, televideniye va radio ko‘rsatuvlarga berila boshlandi.
Jurnalistik sharh – bu har doim yo'naltiriladigan, asosiy narsani ta'kidlashga yordam beradigan, o'quvchining vaqtini tejaydigan, qisqacha xulosani tinglagandan so'ng, chuqur o'rganish uchun uni qiziqtiradigan matnni tanlashi mumkin bo'lgan voqealar panoramasi.
Turi va mavzusi bo'yicha sharhlar har xil: kundalik, haftalik, oylik, mahalliy va xalqaro, axborot-tahliliy, siyosiy, iqtisodiy, adabiy, televideniye kabi turlari bor.

2. 
   Korrespondensiya lotinchadan yozishmalar degan maʼnoni bildiradi- jurnalistikaning janri bo'lib, uning predmeti makon va vaqt bilan chegaralangan o'ziga xos ijtimoiy vaziyatdir.
   

Bu janr ikki turga bo'linadi. Bu tahliliy va informatsion korrespondentsiya. Agar tahlilda faktlarni tahlil qiladigan bo'lsak, axborotda biz shunchaki voqea parametrlarini eslatib o'tamiz. Axborot korrespondensiyada esa faktlardan tashqari baholash va prognozlash elementlariv ham mavjud.
Shuning uchun nafaqat ma'lumotli yozishmalar mavjud emas. Har doim tahlil elementlari bo'ladi. Shuning uchun bu nafaqat ma'lumotli, balki tahliliy janrdir.
Korrespondentsiya matni ustida ishlashning butun sxemasi:
- vaziyat (sabab);
-Manbani aniqlash;
-Manbalar bilan ishlash;
-Manbalardan olingan ma'lumotlarni yozib olish;
-Xulosa.
Tahliliy korrespondensiya reportaj, hisobot, axborot korrespondensiyaga yaqin. Biroq, u janrni tashkil etuvchi omillarning "mavjudligi" darajasida farqlanadi. Hisobotning maqsadi - ingl. Hisobotning maqsadi - "axborot hodisasini" to'g'ri ko'rsatish, axborot korrespondensiyaning maqsadi - "mavzu" hodisasi haqida nimadir xabar berish, "buklangan" qayta hikoya qilish. Tahliliy korrespondensiya maqsadlari har xil - hodisa, hodisaning sabablarini aniqlash, uning ahamiyatini, qiymatini aniqlash, rivojlanishini bashorat qilishdan iborat.
Korrespondentsiyaning xabardan farqi xabarda qisqa, lo'nda axborot beriladi. Korrespondentsiyada esa axborot kengaytirilib, dalillar bilan tahlil qilib axborot beriladi.