1- amaliy mashg’ulot. 2- metrologiyaning asosiy tushunchalarini o’ rganish. Ishdan maksadi


Download 131 Kb.
bet2/3
Sana24.03.2023
Hajmi131 Kb.
#1293472
1   2   3
Bog'liq
1 (1)

O’lchashlar birliligi - O’lchashlarning natijalari qonunlashtirilgan birliklarda ifodalangan va o’lchashlarning xatoliklari berilgan ehtimollik bilan ma’lum bo’lgan holat.
O’lchash - maxsus texnik vositalar yordamida fizik kattaliklar qiymatlarini tajriba yo’li bilan topish.O’lchash vositasi normalashtirilgan metrologik tavsifga ega bo’lgan o’lchash asbobidir. O’lchash vositasi, o’z navbatida, o’lchov, o’lchash o’zgartirgichlari, o’lchov asboblari, o’lchash axborot tizimi va o’lchash qurilmalari kabi turkumlarga bo’linadi.
O’lchov deb, berilgan o’lchamli fizik kattaliklarni qayta tiklash uchun mo’ljallangan o’lchash vositasiga aytiladi.
Bazaviy (asos) metrologiya xizmati - bu aloqa va axborotlashtirish sohasidagi xizmat bo’lib, biriktirilgan xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning metrologik ta’minot masalalari bo’yicha ish faoliyatini muvofiqlashtiruvchi xizmat.
Davlat metrologiya nazorati - bu o’lchash vositalarining turi va qiyoslanishi, sotilishi va ularning prokatini litsenziyalash bo’yicha davlat metrologiya xizmati organi tomonidan amalga oshiriladigan faoliyatdir.
Davlat metrologiya tekshiruvi - bu davlat metrologiya xizmati organi tomonidan amalga oshiriladigan metrologiya qoidalariga rioya qilinishi tekshirish maqsadidagi faoliyatdir.
O’lchash vositasini kalibrlash - bu kalibrlash laboratoriyasi tomonidan o’lchash vositasining metrologik xarakteristikasi haqiqiy qiymatlarini va qo’llanilishga yaroqliligini aniqlash va tasdiqlash maqsadidagi muolajalar majmuidir.
O’lchash vositalarini qiyoslash - O’lchash vositalarining o’rnatilgan texnik talablarga muvofiqligini aniqlash va tasdiqlash maqsadida davlat metrologik xizmat idoralari (boshqa vakolatlangan idoralar, tashkilotlar) bajaradigan amallar majmui.


2.Xalkaro birliklar tizimi

Metrologiyaning asosiy tushunchalaridan biri fizik kattaliklarning birliklaridir.


O’lchash jarayonida o’lchanayotgan kattalik shunday fizik kattalik bilan taqqoslanadiki, unga birga teng bo’lgan qiymat beriladi va u fizik kattalik birligi yoki o’lchov birligi deyiladi.
Fizik kattaliklarning birliklari “Xalqaro Birliklar Tizimi” asosida guruhlanadi.
Aloqa texnikasida asosan elektr va magnit fizik kattaliklardan foydalaniladi.
1961 yil yanvardan “Xalqaro Birliklar Tizimi” qabul qilingan. U SI deb yuritiladi va u 7 ta fizikaviy kattalikdan iborat. Ular quyidagilar:



Miqdor

O’lchov birligi

Belgilanishi

Namuna

Uzunlik

Metr

M

Ikki qavatli avtobus balandligi: 4.5 metr atrofida

Og’irlik

Kilogram

Kg

Katta non bo’lagi 0.8 kg

Vaqt

Sekund

S

Vaqt oralig’ida yurak urushi 0.8 sek atrofida

Hozirgi elektr

Amper

A

Choynak: 10 A atrofida

Harorat

Kelvin

Kl

Inson tanasi: 310 Kl atrofida

Tezlik

Kandella

Cd

Shag’am: 1 cd atrofida

Modda miqdori

Mol

Mol

To’la piyoladagi suv molekulalari: 14 mol atrofida




1. Yassi burchak - [rad], radian;
2. Fazoviy burchak - [Sr], steradian.




  1. Download 131 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling