1 – Amaliy mashg‘ulot Raqamli signalni shakllantirish va raqamli E1oqim tamoyillarini o‘rganish. IshDan maqsad


Download 202.8 Kb.
bet1/4
Sana13.04.2023
Hajmi202.8 Kb.
#1352224
  1   2   3   4
Bog'liq
MAT 1-Amaliy ish


1 – Amaliy mashg‘ulot


Raqamli signalni shakllantirish va raqamli E1oqim tamoyillarini o‘rganish.


IShDAN MAQSAD

1.Raqamli kommutatsiyalash tizimlarida ma’lumotlarni uzatish usullarini o‘rganish;


2.Nutq signalini taqdim etish usullarini o‘rganish;
3.Chiziqli kodlash usullarini o‘rganish;
4.HDB-3 chiziqli kodaning o‘ziga xos xususiyatlari va avzalliklarini bilish.


TOPSHIRIQ

Amaliy ishga tayyorlanishda quyidagi masalalarni o‘rganish kerak:


- raqamli signalni taqdim etilishi prinsiplari;
- dastlabki ma’lumotlar bo‘yicha (1.1-jadval) dastlabki signalni
kodlash va dekodlashni bajarish;
- raqamli telefon tarmoqlarida sinxronlashtirish prinsiplari;
- chiziqli kodlashning vazifasi va usullari.
- olingan natijalarni tahlil qilish, xulosalar qilish.


ISHNI BAJARISH TARTIBI

1. 1.1-jadvalda keltirilgan topshiriqlar variantlari bo‘yicha) dastlabki signalni kodlash va dekodlashni bajarish, kvantlash va kodlash xatoligini aniqlash.


1.1-jadval
Topshiriqlar variantlari

№№
var


№№
var


№№
var


1

+0,4923

11

-0,6907

21

-0,3091

2

-0,8116

12

+0,3196

22

-0,8214

3

+0,0939

13

+0,1825

23

+0,0318

4

-0,6214

14

+0,7529

24

-0,4208

5

-0,1326

15

-0,1580

25

-0,6916

6

+0,4290

16

-0,8351

26

-0,0814

7

-0,5214

17

+0,5329

27

+0,5549

8

+0,3390

18

-0,3513

28

-0,0069

9

-0,7003

19

-0,4292

29

-0,9334

10

-0,0215

20

+0,2703

30

+0,1168

2. Dastlabki berilganlar bo‘yicha (2.2-jadval) dastlabki kodli ketma-ketlikni NRZ, RZ, AMI, HDB-3 kodlar bilan chiziqli kodlashni bajarish.


3. kodlash usullari ma’lumotlarini bir-birlari bilan taqqoslash. Qisqacha tavsifni keltirish.
1.2-jadval
Dastlabki berilganlar



AMI va HDB-3 kodlar uchun birinchi birlik impuls ishorasini hisobga olishli dastlabki kodli ketma-ketlik

1

+ 0101100010000001011011000001000000

2

- 0100010001101000001011111000001000

3

+ 0110100011010010000010110100000001

4

- 1110101011000100001011000000001100

5

- 0100010010110000010101011100001011

6

+ 1001110101000001011101110000010000

7

- 0010101110100010000101110101000010

8

+ 1010000111010001000001010100001000

9

- 0101100100010000011101101000010001

10

+ 1011011110000100101000001011011000

11

- 1110100010000001001000010110000010

12

- 1000011010001000010011100000010100

13

+ 0101110110000001010100011000000111

14

- 1100010010000010001001101000010000

15

+ 0111110000001000111000110000001010

16

+ 1001111100000001010001101000001000

17

- 1100101010000100010011000000101101

18

+ 0110001000011110101000010010000101

19

- 1011011000000100111010100001000101

20

+ 0010111010110000000010011100110000

21

+ 0111001000001000001001000010001100

22

- 0100100100001001110000101010000001

23

+ 1101011000010100000001000011110000

24

+ 0100001001001000011101000011000000

25

- 1000001100000010101100000100001010



HISOBOTNING TARKIBI



  1. ARO‘ va RAO‘ funksiyalari – diskretlashtirish, kvantlash va kodlashni qisqacha tavsiflash.

  2. Hisoblashlar natijalari bo‘yicha xulosalar keltirilishili dastlabki berilganlar bo‘yicha topshiriqni yechilishini keltirish.

  3. RKTda sinxronlashtirishning vazifasi, IKM 30 trakti sinxronlashtirish usullari va tarmoq bo‘yicha sinxronlashtirishni qisqacha tavsiflash.

  4. Yechish natijalari bo‘yicha xulosalarni keltirishli topshiriqni yechilishini keltirish


NAZARIY MA’LUMOTLAR




2.1. Raqamli signalni taqdim etilishi

Raqamli uzatish tizimlarida (RUT) va raqamli kommutatsiyalash tizimlarida (RKT) kanalning kirishiga beriladigan analog birlamchi signal uchta vaqt bo‘yicha diskretlashtirish, amplituda bo‘yicha (yoki sath bo‘yicha) kvantlash va kodlash operatsiyalari yordamida o‘zgartiriladi (2.1-rasm) bu operatsiyalar uzatish tomonida ARO‘ (analog-raqamli o‘zgartirgich) deyiladigan qurilmada va qabul qilish tomonida RAO‘ (raqamli-analog o‘zgartirgich) deyiladigan qurilmada amalga oshiriladi.


RKTda ARO‘, RAO‘ funksiyalari analog abonentlar liniyasi ulanadigan abonentlar interfeysida yoki analog bog‘lanish liniyalarini ulashda bog‘lanish liniyalari modulida bajariladi.
ARO‘ qurilmasi D diskretizator,  kvantlagich va  kodlash qurimasiga ega bo‘lishi kerak. Odatda birlashtirilgan va ARO‘-RAO‘ funksiyalarining bajarilishi kodekda (koder – dekoder) amalga oshiriladi.

2.1-rasm. Analog-raqamli o‘zgartirgich


Diskretlashtirish deb dastlabki signalni diskret sanoqlari ko‘rinishida uzluksiz shaklda taqdim etilishi jarayoniga aytiladi.


Chiziqli kvantlash usullarining kamchiliklaridan nochiziqli kvantlash usullar xoli.
Nochiziqli kvantlashda kvantlash qadami bir kvantlash qadamidan boshqasiga o‘zgaradi. Bu o‘zgarish saqlanishi, masalan, logarifmik qonun bo‘yicha saqlanishi kerak.
Nochiziqli kvantlash ikkita asosiy usullarga bo‘linadi:
- A-qonun bo‘yicha, SERT standartlashtirgan va AQSh va Yaponiyada ishlatiladi (2.2,b-rasm);
- -qonun bo‘yicha Shimoliy Amerika tizimi va XEAI standartlashtirgan, AQSh va Yaponiyada ishlatiladi (2.2,v-rasm).
Kvantlangan AIM-signallarni kodlash jarayonida keng qo‘llaniladigan IKM (impulsli-kodli modulyatsiya) ishlatilishi mumkin.


2.2-rasm. 8 ga teng kvantlash sathi sonili signalni kvantlash (chiziqli) va kodlash


IKM-o‘zgartirishni SERT tizimi misolida atroflicha ko‘rib chiqamiz.


Telefon tizimlarida nutq signalini uzatilishining talab qilinadigan sifatini ta’minlash uchun kvantlash sathlarining maksimal soni signalning musbat va manfiy yarim to‘lqinlari uchun 4096 sathlar qabul qilingan.
Segmentlar sonini 8, segmentdagi kvantlash qadamini va uning sonli qiymatini
Kvantlash qadami turli segmentlarda turli bo‘ladi (2.3-jadval).
dastlabki signalni kodlash jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi:
1. Bu signal qiymati uchun kvantlash sathi formula bo‘yicha aniqlanadi.
2. Olingan kvantlash sathi qiymati bo‘yicha bu segmentdagi kvantlash segmenti (S) va kvantlash qadami (K) aniqlanadi.
3. Segment va kvantlash qadamining kodli qiymati aniqlanadi.
4. ning ishorasi bo‘yicha ishora razryadining qiymati aniqlanadi.
5. Liniyaga uzatiladigan kodli so‘z tuziladi.
Dekodlash jarayonini quyidagi formulallardan foydalanish bilan teskari o‘zgartirish yordamida bajarish mumkin:
, agar S>0 bo‘lsa
, agar S=0 bo‘lsa
2.3-jadval
A-qonun bo‘yicha kvantlash va kodlash



Kvantlash segmenti (kodli qiymat), C

Kvantlash qadami (kodli qiymat), K

0

1

2

3

4

5

6

7

000

001

010

011

100

101

110

111

0

32

64

128

256

512

1024

2048







0

0000

2

34

68

136

272

544

1088

2176







1

0001

4

36

72

144

288

576

1152

2304







2

0010

6

38

76

152

304

608

1216

2432







3

0011

8

40

80

160

320

640

1280

2560







4

0100

10

42

84

168

336

672

1344

2688







5

0101

12

44

88

176

352

704

1408

2816







6

0110

14

46

92

184

368

736

1472

2944







7

0111

16

48

96

192

384

768

1536

3072







8

1000

18

50

100

200

400

800

1600

3200







9

1001

20

52

104

208

416

832

1664

3328







10

1010

22

54

108

216

432

864

1728

3456







11

1011

24

56

112

224

448

896

1792

3584







12

1100

26

58

116

232

464

928

1856

3712







13

1101

28

60

120

240

480

960

1320

3840







14

1110

30

62

124

248

496

992

1984

3968







15

1111

32

64

128

256

512

1024

2048

4096







Download 202.8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling