1-§. Электр ўтказувчанлик ҳақида умумий тушунчалар


рН бўлади. Бундан синаладиган эритм анинг водород кўрсат-  кичини топамиз: рН =


Download 1.49 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/35
Sana18.02.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1209960
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   35
Bog'liq
elektrokimyo

рН
бўлади. Бундан синаладиган эритм анинг водород кўрсат- 
кичини топамиз:
рН =
-------- -
0,0591
Тўйинган KCl ли каломел электроднинг 25°С даги потен- 
циали 0,2438 волт эканлигини назарда тутсак, қуйидаги 
формулани ҳосил қиламиз:

£ -0 ,2 4 8 3
рН =
---------------
0,0591
2. 
И кки та водород 
э л е к т р о д л и з а н ж и р ,
бош қача айтганда, газ- 
лар занжири. Бу занжир- 
нинг схемаси:
(Pt) Н, | Н + (С,) || 
KCl II Н + (С2) H 2(Pt) 
Ҳар қайси электрод 
таркибига платина мета- 
37-расм. 
Водород ионлар концентра- 
ли> маълум (одатда I ат) 
циясини потенциометрик усулда 
босим ОСтидаги газси- 
аниқлаш схемаси. 
мон водород 
ҳамда 
во-
дород ионларининг концентрацияси маълум қийматга эга 
(бириники С р иккинчисиники С2) бўлган эритма киради. 
Иккала электрод сифон орқали туташтирилади. Бу занжир- 
н и н г электродлари бир-биридан водород и о н л ари н и н г 
концентрациялари билангина ф арқ қилади. Ш унинг учун
www.ziyouz.com kutubxonasi


бу занжирнинг 25°С даги электр юритувчи кучи қуйидаги 
формула билан ифодаланади:
С
Е = 0,0591 l g ~
(бу ерда С,>С2)
Электродлардан бирининг потенциали ва, демак, эрит- 
маларнинг биридаги водород ионларининг концентрацияси 
аниқ маълум бўлиши керак. Қиймати аниқ маълум бўлган 
ана шундай эритмалар сифатида буфер эритмалардан фой- 
даланилади, чунки буфер эритмаларда водород ионларининг 
концентрацияси ўзгармас бўлади. Агар бу занжирдаги элек- 
тродлардан бирида водород ионларининг концентрацияси 
нормал концентрациясига тенг, яъни C,=l г-ион/л деб фа- 
раз қилсак, занжирнинг 25°С даги электр юритувчи кучи: 
Е=-0,0591 lgC2 ёки Е=0,0591 рН 
бўлади. Бундан:
Рн = - Л -
0,0591
келиб чиқади.
3. 
Хингидрон электрод, синаладиган эритма ва каломел 
электроддан тузилган занжир. Водород ионларининг кон- 
центрациясини аниқлашда водород электрод ўрнига хин- 
гидрон электрод ишлатилса, бирмунча қулайлик туғилади. 
Хингидрон электрод лабораторияларда кўп ишлатиладиган 
оксидланиш-қайтарилиш электродларидан биридир.
Хингидрон тўқ қўнғир тусли, сувда кам эрийдиган кри- 
сталл модда бўлиб, хинон C6H40 2 билан гидрохинон 
С6Н4(ОН)2 бирикмасидир. Унинг таркиби: C6H40 2 C6H4(0H )2 
формула билан ифодаланади.
Хингидрон эритмага ўтганда хинон ва гидрохинонга 
қисман ажралади:
C6H40 2C6H4(0 H )= C 6H40 2+ С6Н4(ОН)2
Эритмада ҳосил бўлган хинон ва гидрохиноннинг кон- 
центрациялари бир-бирига тенг бўлади.
Гидрохинон С6Н4(ОН)2 кучсиз кислота бўлганлиги учун 
эритмада қисман диссоциланади:
С6Н4(ОН)2<-> С6Н40 22 +2Н+
Эритмада ҳосил бўлган C6H40 22 ионлар билан хинон 
орасида оксидланиш-қайтарилиш реакцияси содир бўлади:
www.ziyouz.com kutubxonasi


С6Н40 2+ 2 е ^ С 6Н40 22' ёки C6H40 22 -2е<->С6Н40 2
Бу реакцияда анион C6H40 ,2‘ икки электронини йўқо- 
тиб, яъни оксидланиб, хинонга айланади, хинон эса икки 
электрон бириктириб олиб, яъни қайтарилиб, C6H40 22' 
ионга айланади.
Бу қайтар реакциянинг мувозанат ҳолатига эритмадаги 
водород ионларининг концентрацияси таъсир этади, чун- 
ки водород ионлари C6H40 22 ионлари билан бирикиб, гид- 
рохинон молекулаларини ҳосил қилади:

Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling