1-§. Электр ўтказувчанлик ҳақида умумий тушунчалар


Download 1.49 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/35
Sana18.02.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1209960
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   35
Bog'liq
elektrokimyo

RT 
RT
Е = 2,303 — - l g C - 2,303—-—lgCQ 
(1.231)
п- Ғ 
п- Ғ
шаклида ёзиш мумкин. Бунинг иккинчи ҳадини Е0 билан
белгилаймиз. У ҳолда Нернст формуласи қуйидаги кўри-
нишда ёзилади:
RT
£ = £ 0 +2,303 — lgC 
(1.232)
п- Ғ
Агар C = l бўлса, Е=Е0 бўлади. Демак, металл ионлари- 
нинг концентрацияси (ёки фаоллиги) 1 г-ион/л га тенг 
бўлган туз эритмасига металл туширилса, шу металлнинг 
потенциали Е0 га тенг бўлади. Е0-металлнинг стандарт (нор- 
мал) электрод потенциали деб аталади.
Ҳозирча электрод потенциалларининг мутлоқ қийма- 
тини бевосита ўлчаш мумкин бўлмаганидан уларнинг қий- 
матларини бирор бошқа электрод потенциали билан со- 
лиштириб топилади. Шу мақсадда халқаро миқёсда водо- 
род потенциали «нол» деб эталон сифатида қабул қилин- 
ган. Водород электрод тайёрлашда платинанинг газ ҳолати- 
даги водородни ютиш қобилиягидан фойдаланилади. Бун- 
да водородни ўзига ютган платина (ёки платина сим) худ- 
ди «водород таёқча» бўлиб қолади; бу электрод таркибида 
водород ионлари бўлган эритмага туширилганда қуйидаги 
мувозанат жараён содир бўлади:
Н2<->2Н++2е_
Водород электрод схемаси 34-расмда кўрсатилган.
Таркибида водород ионлари бўлган эритмага платина 
пластинка тушириб, эритма орқали водород гази юбори- 
лади. Водород жуда тоза бўлиши керак. Яхшиси ишқор эрит- 
маси солинган сувни электролиз қилиш орқали водород 
олиб, уни тозалаб, платина пластинкага юбориш лозим. 
Водород электрод: 2H+(H2/Pt) кўринишида ифодаланади.
www.ziyouz.com kutubxonasi


- t f ,
Н' 
2 
2
+ е
34-расм.
В о д о р о д  
э л е к т р о д .
Нернст тенгламасини татбиқ этиб во- 
дород электрод потенциалининг ифо- 
даси 20°С да қуйидагича ёзилади:
£ = £ 0 + 0^058 ,g[//+] 
(1 233)
Бу ерда Е°—водород ионлари концент- 
рацияси 1 мол/л бўлган эритмага бир 
атмосфера босимдаги водород юборил- 
ганда ҳосил бўладиган потенциал; [Н+]- 
водород ионлари концентрацияси.
Стандарт водород электрод потенциали (юқорида айтил- 
ган сабабга кўра) Е°=0 эталон сифатида қабул қилинган. Барча 
бошқа электрод потенциаллар қиймати сгандарт юдород элек- 
трод потенциалига нисбатан ўлчанади. Якоби элементи мис 
сулфат эритмасига туширилган мис пластинка ва рух сулфат 
эритмасига туширилган рух пласгинкадан иборат бўлиб, ик- 
кагта эритма бир-бири билан сифон орқали бирлаштирилган 
(31 -расм). Галваник элемент қайтар ҳолатда ишлаганида ҳосил 
бўладиган потенциалларнинг максимал айирмаси ўша эле- 
ментнинг электр юритувчи кучи дейилади.
Якоби элементи қайтар галваник элементга мисол бўла 
олади. Эритмалар бир-бири билан KCl нингагар-агарли (елим- 
ли) эритмаси тўлдирилган сифон орқали тугаштирилади ёки 
икки эритма орасига ярим ўтказгич парда қўйилади. Олинган 
Zn ва Cu электродларининг стандарт потенциаллари:
Е° 7 

Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling