1-§. Электр ўтказувчанлик ҳақида умумий тушунчалар


-§. Концентрацион элементлар


Download 1.49 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/35
Sana18.02.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1209960
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   35
Bog'liq
elektrokimyo

15-§. Концентрацион элементлар
©tbr
01 N
i%z-1
©
00! N
35-расм.
К о н ц е н т р а ц и о н  
э л е м е н т с х е м а с и .
Юқорида икки хил метал- 
лдан тузилган галваник элемен- 
тни кўриб чиқдик. Агар бир ме- 
таллнинг иккита парчасини бир 
хил тузнинг концентрациялари 
турлича бўлган ва бир-бирига 
тегиб турган эритмаларига ту- 
шириб, уларни бир-бирига сим 
билан уласак, электр токи ҳосил 
бўлади. Масалан, иккита кумуш 
пластинкани AgN03 нинг кон- 
центрациялари С, ҳамда С 2 
бўлган эритмаларига тушириб,
www.ziyouz.com kutubxonasi


эритмани сифон орқали бирлаштириб, уларни бир-бирига 
уласак, электр юритувчи куч вужудга келади (35-расм). Бун- 
дай элементлар концентрацион элементлар дейилади. Кон- 
центрацион элементларнинг электр юритувчи кучини 
ҳисоблаш учун қуйидаги формуладан фойдаланиш мумкин:
zr R Ti С>
Е
= —
ln —
п Ғ
 
С ?
Унинг схемаси:
+
Ag\ExAgNO,
 ( С , ) |£ , A g N O , ( С
2
 ) | £ , A g -
дан иборат.
35-расмда келтирилган галваник элементда ^ = 0 ,1 н 
С2=0,01н ва n = l бўлгани учун унинг электр юритувчи кучи 
25°С да:
Е
= 0 , 0 5 9 l g — = 0 , 0 5 9 • l g l O =
59 MB
С-2
бўлади. Иккинчи хил концентрацион элементлар учун газ- 
лардан ёки амалгамалардан ясалган галваник элементлар 
мисол бўла олади.
1 6 - § . О к с и д л а н и ш - қ а й т а р и л и ш
(ред-окс) 
п о т е н ц и а л л а р и
Электродларда содир бўладиган \ар қандай реакция албат- 
та, оксидланиш-қайтарилиш жараёнлари жумласига киради. 
Оксидланиш ва қайтарилиш реакцияларинипг элекгрон наза- 
риясига мувофиқ, қайтарувчи модда электронлар беради, ок- 
сиддовчи модда эса бу элекгронларни бириктириб олади.
Ҳар қандай галваник элементнинг бир қутбида оксид- 
ланиш, иккинчи қутбида эса қайтарилиш жараёнлари бо- 
ради. Масалан, юқорида кўриб ўтилган Якоби-Даниэл эле- 
ментида рух оксидланиб, мис қайтарилади.
Агар эритмада бирор элементнинг оксидланган ва қай- 
тарилган бирикмалари бўлса, бундай эритма оксидланиш 
ва қайтарилиш (ред-окс) системаси деб аталади. Ред-окс 
электрод деганда ўз таркибида оксидловчи ва қайтарувчи 
бўлган (идишга туширилган) металл таёқча (ёки пластин- 
ка) тушунилади. Газ электрод сифатида ишлатиладиган
www.ziyouz.com kutubxonasi


металл олдига қандай талаблар қўйилган бўлса, бу ерда 
ҳам ўша талабларнинг ўзи қўйилади. Ред-окс электродга 
Ғе3++е<->Ғе2+ дан иборат системани мисол келтириш мум- 
кин (бу ерда металл вазифасини Pt пластинка бажаради).
Ред-окс электродни умумий тарзда
Ox+ne<->Red ёки Pt(Ox, Red)
кўринишда ифодалаш мумкин

Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling