1-§. Электр ўтказувчанлик ҳақида умумий тушунчалар


Электрод Электрод жараён


Download 1.49 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/35
Sana18.02.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1209960
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   35
Bog'liq
elektrokimyo

Электрод
Электрод жараён
Pt/Сг3*, 
C r 2i
Сг3++е<->Сг^
-0,41
Pt/Ti'+, Ti2*
Ti +e<->Ti
-0,37
Pl/Sn4\ Sn2
Sn4++2e<-> Sn2"
+0,15
Pt/Cu2*, Cu+
Cu2*+e++ Cu+
+0,17
Pt/HNQ3>H \ NH4
t
H N 0 3+2H*+8e*->NH/+2H20
+0,92
Pt/Hg ; Hg2
2Не*+2е<->\ Hg22*
+0,92
Pt/HNQ3, HNQ2
HNQ3+2H 42e<->HNQ2+H2Q
+0,93
Pt/Cr2Q 72', H* Сг3* 
Pt/MnO-i, Mn2+
Сг20 72 +14НЧ6е<->2Сг3Ч 7 Н 20
f-1,36
М п 0 4'+8НЧ5е++М п2Ч 4 Н 20
+1,51
Pt/PbP2, P b S 0 4
Pb
0 2
+
4
H++SQ
42
+
2
e<->PbS
04
+
2
H
20
+ 1,68
Pt/Co^, Co
Co3++e++ Co
+1,82
Pt/S20 82', S 0 42'
S2Og +2e++2SQ4
+
2,01
Pt/Fe(CN)63', Fe(CN)64~
Fe(CN)6+e<->Fe(CN)6
+0,40
Pt/FV*, 
¥ c 2 \
Ғе3Че<->Ғе2+,
+0,77
Иккинчидан, оксидланиш-қайтарилиш реакциясининг 
мувозанат константасини ҳисоблашда ҳам окс-ред потен- 
циаллар қийматидан фойдаланиш мумкин:
l g
К =
( Е ? - Е ° 2) п
0,059
(1.246)
Бу ерда Е,0—оксидловчи жуфтнинг стандарт окс-ред по- 
тенциали; Е2°—қайтарувчи жуфтнинг стандарт окс-ред по- 
тенциали; n—қайтарувчидан оксидловчига ўтган электрон- 
ларнинг умумий сони.
С истем анинг окс-ред потенциалини ҳисоблашга доир 
мисол келтирамиз. 5 0 32' + Н 20  <-> SOl + 2 Я + +  дан иборат
www.ziyouz.com kutubxonasi


м ада0,05 мол/л 
S6>32 
; 0,001 мол/л SOj~ ва 3 мол/л Н ‘ ионлари
бўлса, бу систем анинг ред-окс потенциали Е топилсин. 
Ечиш. Н ернст формуласи асосида Е учун ифода ёзамиз:
г0 , 0,058 , Стс - [Н*]2
£ = £° + ^ ^ l g -
бу ерда, Е°—стандарт р ед-окс п отен ц и ал и ; n —о кси д л а- 
н и ш -қ ай тар и л и ш реакц и яси да и ш ти р ок этган эл ек тр о н - 
лар сони. С окс—оксидланган шакл кон ц ен трац и яси ; С — 
қай тарилган ш акл к о н ц ен тр ац и яси ; Н +—водород и он л а- 
ри ко н ц ен тр ац и яси .
М асалада берилган қийм атлардан ф ойдаланиб Е ни 
ҳисоблаймиз:
Е , 0,20 , Ш
^
Г
Г


W58

С 
2
pta
Ю"1 • з2
lg
—---- — = 0,20 - 0,029 • 0,7447 = 0,18fi
5 10 2
О к си д л ан и ш -қ ай тари ли ш р е акц и я си н и н г м увозанат 
константасини ҳисоблашга доир мисол олайлик.
10 Br~ +2MnOl +16Н* ++5Br2 +2Мп2* +8Н гО реакц и яси н и н г
стандарт шароитдаги мувозанат константаси топилсин. 
М аълумки:
E l  
=1,062*; 
E l tV/uU =1,515
Bri /2 Br~ 
MnOJMn
Ечиш. М асалани ечиш учун
JA zhtSL
0,058
тенгламадан фойдаланамиз. Бу ерда n=10.
О ксидланиш -қайтарилиш ж араён ининг и кки та ярим
реакцияларини ёзиб, уларни бир-бирига қўшамиз:
2Вг*-2е—»Br2
2
5
М п 0 4'+ 8 Н Ф+ 5 е —>Mn2++ 4H 20
5
10
2
10Br-10e+2MnCV+16H>10e<-> 5Вг2+2Мп2‘+8Н20
www.ziyouz.com kutubxonasi


Би нобари н : \gK = ———6*
— = 76; К= 1076 бўлади.
0,058
17-§. Водород ионларининг концентрациясини 
электрометрик усулда аниқлаш
Эритмадаги водород ионлари концентрацияси (ёки во- 
дород кўрсаткичи) кўпчилик ҳолларда электрометрик усул 
билан аниқланади, чунки бу усул энг ан и қ усулдир.
Водород ионларинин! концентрациясини электромет- 
рик ёки, бош қача айтганда, потенциометрик усулда аниқ- 
лаш учун шундай бир галваник занжир тузиладики, бу зан- 
ж ирнинг электродларидан бирини (эталон электроднинг) 
потенциали ан и қ маълум бўлиб, иккинчисининг (синала- 
диган электроднинг) потенциали эритмадаги водород ион- 
ларининг концентрациясига боғлиқ бўлади. Бундай элект- 
родлар қаторига водород электрод, хингидрон электрод ва 
бош қа электродлар киради: потенциали маълум электрод 
сифатида, кўпинча, каломел (эталон) электроддан фой- 
даланилади. Бу галваник элементнинг электр юритувчи кучи 
ком пенсация усули билан ўлчаниб, тегишли формулалар 
асосида, эритмадаги водород ионларининг концентрация- 
си (рН ) ҳисоблаб чиқарилади. Амалца энг кўп ишлатила- 
диган тўртта занж ирни кўриб чиқамиз:
1. 
Водород электрод, синаладиган эритма ва каломел 
электроддан тузилган занжир. Бу занжирда каломел элект- 
род потенциали ан и қ маълум электрод сифатида олинади. 
Водород электрод синаладиган эритмага туширилган ва 
ўлчаниш и лозим бўлган электроддир (37-расм). Бу занжир 
қуйидагича кўрсатилиши мумкин:
+Hg| Hg2C l2; 
KCl (С) | KCl 
| Н+( С ) | H 2( P t ) -
каломел. элекгрод 
сифон 
водород электрод
Амалда бу усул билан ўлчанадиган водород ионлари- 
нинг концентрацияси, кўпинча нормал концентрациядан 
кичик бўлади. Бундай ҳолларда водород электроднинг по- 
тенциали м анф ий, каломел электрод потенциали эса мус- 
бат иш орали бўлади. Ш унинг учун тузилган галваник зан- 
ж ирнинг электр юритувчи кучи:
www.ziyouz.com kutubxonasi


айирмага тенг. Бу ерда Е к—каломел электроднинг потен- 
циали; Е — синападиган эритмага туширилган водород элек- 
троднинг потенциали. Каломел электроднинг потенциали 
жадвалдан олинади.
Водород ионларининг концентрацияси С н+ бўлган эрит- 
мага туш ирилган водород электроднинг 25°С даги потен- 
циали қуйидагича ҳисоблаб топилади:
£ , = 0,0591 lg C/r
Бу занж ирнинг электр юритувчи кучи:
£ = £ А

0,0591 IgC^. 
ёки 
Е = Ек + 0,0591 

Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling