1-§. Электр ўтказувчанлик ҳақида умумий тушунчалар
Download 1.49 Mb. Pdf ko'rish
|
elektrokimyo
рН
= ■ -Е- ■ + 2,04 0,0577 18-§. Потенциомстрик титрлаш Кислота ва иш қорларни нейтраллаш вақгида водород ва гидроксил ионларининг концентрацияси ўзгаради. Титрлаш учун индикатор сифатида водород электроддан фойдаланиш мумкин. Эквивалент нуқгада (яъни нейтралланиш нуқгаси- да) эритм анинг водород кўрсаткичи тез ўзгариб кетади. Ш унинг учун эквивалент нуқгада водород-каломел занжи- рининг элекгр юритувчи кучи тез ўзгариб кетадики, бундан фойдапаниб, титрлаш нинг охирини аниқлаш мумкин. Галваник занж ирнинг электр юритувчи кучини ўлчаш асосида титрлаш нинг эквивалент нуқгасини аниқлаш по- тенциом етрик титрлаш дейилади. www.ziyouz.com kutubxonasi Оддий индикаторлардан фойдаланиш мумкин бўлма- ган ҳолларда (масалан, рангли ёки лойқа эритмалар билан ишлаганда) ва тез тахлил қилишда потенциометрик усул катта аҳамиятга эга. Бунинг учун водород электрод маълум ҳажмдаги синаладиган эритмагатуширилади; эритма кало- мел электрод билан сифон орқали туташтирилади ёки тит- рланадиган эритмага водород электрод туширилади (39- расм). Сўнгра титрлашга ўтилиб, занжирнинг электр юри- тувчи кучи ўлчаб борилади; озгина реактив қўшилганда зан- жирнинг электр юритувчи кучи тез ўзгариб кетса, реактив қўшиш тўхтатилади. Эквивалент нуқгани топиш учун титр- лаш фафиги чизилади. Бунинг учун абсциссапар ўқига бю- реткадан туширилган реактив ҳажми (мл ҳисобида), орди- наталар ўқига ДЕ/ДУ нинг (ДЕ-занжир элекгр юритувчи ку- чининг ўзгариши, AV-қўшилаётган реактив ҳажмининг ўзга- риши) қиймати қўйилади (39-расмдаги график). 39-расм. Потенциометрик титрлаш асбоби ва унинг графиги. Эквивалент нуқгани аниқпаш учун графикнинг тик чи- зиқли қисмидан абсциссалар ўқига перпендикуляр тушири- лади. Бу нуқга маълум ҳажмдаги кислотани нейтраллаш учун титрланган ишқордан қанча ҳажм кетганини кўрсатади. Потенциометрик титрлаш усули билан нафақат кисло- та ва ишқорларни, балки ҳар хил туз ва бошқа моддапар- нинг миқдорини ҳам аниқпаш мумкин. Оксидловчи ва қайтарувчиларнинг миқдорларини аниқлашда потенциомет- www.ziyouz.com kutubxonasi рик титрлаш айниқса катга аҳамиятга эга. Оксидловчи қайта- рувчиларни титрлашда платина электролдан фойдаланиш мумкин. Агар платина электродни оксидловчи модда эритма- сига тушириб, эритмага қайтарувчи модца қўшсак, эквива- лент нуқга яқинида платина электроднинг потенциали жуда тез ортиб кетади. Масалан, икки валентли темир бирикмала- ри платина элекгрод иштирокида KMn04 эритмаси билан по- тенциометрик титрланса, потенциалнинг тез ортиши куза- тилади. Бу усулда марганец, уран, темир, титан, ванадий, висмут, мис, сурьма ва калай каби металларнинг миқцорини аниқласа бўлади. Оксидловчилар сифатида KMn04, КВЮ3, ЮО, эритмаларидан, қайтарувчилар сифатида эса KJ ва бо- шқа модцаларнинг эритмаларидан фойдаланилади. Бу усулда бир оксидловчи ёрдами билан аралаш ҳолдаги бир неча қай- тарувчидан ҳар қайсисининг микдорини ҳам топиш мумкин. Download 1.49 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling