1 – laboratoriya ishi (4 soat) virtualbox platformasida virtual mashina yaratish va sozlash ishdan maqsad

Virtualbox platformasida virtual mashina yaratish va sozlash

1 – LABORATORIYA ISHI (4 SOAT)
VIRTUALBOX PLATFORMASIDA VIRTUAL MASHINA YARATISH VA SOZLASH


Ishdan maqsad: VirtualBox platformasida virtual mashina yaratish va uning asosiy parametrlarini sozlashni o’rganish.


TOPSHIRIQ:
1. VirtualBox dasturini o’rnating
2. VirtualBox platformasida virtual mashina yarating
3. Virtual mashinaning asosiy parametrlarini sozlang
4. Virtual mashinaga operatsion tizim o‘rnating


QISQACHA NAZARIY MA’LUMOTLAR
Virtual mashina (VM – Virtual machine) yoki oddiy gina virtualka – bu ma’lum bir platformaning (target – bu maxsadli yoki mehmon platforma) apparat ta’minotini emulyatsiya qiladigan va tarjet platforma uchun xost platformasida (host – xost-platforma, xo‘jayin platforma) dasturlarni bajaradigan dasturiy va/yoki apparat tizimdir.

Virtualizatsiya sizga operatsion tizimda operatsion tizim yaratishga va dasturlarni xost-mashinaga o'rnatmasdan sinab ko'rishga imkon beradi. Bundan tashqari, virtualizatsiya sizga pentesting qilish imkonini beradi. Boshqa odamlarning kompyuterlarini buzish o‘rniga (bilgamizki, bu noqonuniy va jazolanadi), uyda operatsion tizimlar va boshqa dasturlarni buzish uchun zaifliklarni topishda ishlatish mumkin.

Virtualizatsiyaning asosiy tushunchalari:
1) Xost operatsion tizimi – bu kompyuterda o'rnatilgan va uning resurslarini (protsessor, operativ xotira, qattiq disklar, tarmoq kartasi va boshqalar) boshqaradigan asosiy operatsion tizim. Xost operatsion tizimda odatda Microsoft Office paketi kabi foydalanuvchi ilovalari o’rnatilgan yoki har xil server xizmatlari (masalan, FTP, DHCP, Active Directory, DNS, Proxy va boshqalar) sozlangan bo’ladi. Ishlab chiqarish muhitida yuqori samaradorlik va xavfsizlikni ta’minlash maqsadida qo’shimcha dasturlarni birgalikda o’rnatish yoki server xizmatlari va virtualizatsiya uchun dasturlarni (gipervisor) asosiy operatsion tizimda sozlash tavsiya etilmaydi. Ishlab chiqarish muhiti uchun 1-turdagi gipervizorni sozlash tavsiya etiladi (bu turdagi gipervizor tavsifi quyida keltirilgan).
2) Gipervisor – bu foydalanuvchilarga bir vaqtning o'zida (parallel) bitta kompyuterda bir yoki bir nechta mustaqil va virtual mashinalar (VM) deb nomlangan mustaqil operatsion tizimlarni ishga tushirishga imkon beruvchi dasturiy ta'minot. Gipervizorlar konfiguratsiya, ishga tushirish va ishlash uslubiga ko'ra ikki turga bo’linadi.

Birinchi tur to’g’ridan-to’g’ri kompyuterning apparat qismida konfiguratsiya qilinadi va ishga tushiriladi. Bu turdagi gipervizor kompyuterda xost operatsion tizimisiz ishlaydi.
Bu turdagi gipervizorlarga quyidagilar misol bo’la oladi: Oracle VM server, VMware ESX/ESXi, RHEV, HP Virtualization Service Platform.
Ikkinchi tur kompyuterning xost operatsion tizimida konfiguratsiya qilinadi va ishlaydi. Xost operatsion tizim kompyuterga o’rnatiladi va keyin unda gipervisor dasturi sozlanadi.

Izolyatsiyalangan muhit

Xost operatsion tizimi

Fizik server

Xost operatsion tizim server resurslarini boshqaradi

2-turdagi gipervizor

Izolyatsiyalangan muhit

Izolyatsiyalangan muhit

Birinchi mehmon operatsion tizim

Ikkinchi mehmon operatsion tizim

Uchinchi mehmon operatsion tizim

Dasturiy ta’minot (DT)

DT₁

DT₂

DT₁

DT₂

DT_n

Ushbu turdagi keng ommaga ma’lum bo’lgan gipervizorlar quyidagilar hisoblanadi: Oracle VirtualBox, Microsoft Hyper-V, VMware Server and Workstation.

3) Mehmon operatsion tizim – bu virtual mashinada (VM) o'rnatiladigan, sozlanadigan va ishlaydigan operatsion tizim.
4) Virtual mashina – bu mehmon operatsion tizim o’rnatiladigan va ishlaydigan maxsus muhit. Virtual mashina protsessor, operativ xotira, tarmoq kartasi, qattiq disk va h.k. kabi mehmon operatsion tizimning to'g'ri va to'liq ishlashi uchun zarur bo'lgan kompyuter resurslarini o'z ichiga oladi.


Oracle VM VirtualBox gipervizori haqida
Shaxsiy virtual muhitni (virtual laboratoriya yoki sinov muhiti) yaratish uchun ikkinchi turdagi gipervizor va Oracle VM VirtualBox (bundan keyin VirtualBox) virtualizatsiya dasturi (gipervizor) tanlanadi. VirtualBox dasturi quyidagi tavsiflari bilan ajralib turadi:

• tekin,
  

• 2-turdagi gipervizorga kiradi (uy sharoitida virtual muhit yaratishga imkon beradi),
  

• 32 va 64 bitli xost operatsion tizimlarda ishlaydi,

  
  

• PXE yuklashni qo'llab -quvvatlaydi (PXE – qattiq disksiz tarmoq orqali operatsion tizimni yuklash uchun muhit),

  
  

• apparat virtualizatsiyasini qo'llab-quvvatlashni talab qilmaydi (hatto kompyuter Intel VT-X yoki AMD-V ni qo'llab-quvvatlamasa ham, virtual muhitni o'rnatish va sozlash imkonini beradi).

  
  

VirutalBox gipervizori eng keng tarqalgan xost operatsion tizimlari bilan mos keladi. Quyida VirtualBox ni o'rnatish mumkin bo'lgan ba'zi operatsion tizimlar keltirilgan: