1- ma’ruza kirish

 
 
 
Rasm 12.2. Quruq to‘kiluvchi aralashmalarni ajratadigan elektrstatik 
qurilmani sxemasi 
1-Bunker, 2- Lotok, 3- Ekssentrik, 4, 5- Elektrodlar, 6- qabul qiluvchi jihoz,  
7-Saqlagich, 8- To‗g‗rilagich, 9-kuchlanishni ko‗paytiruvchi transformator. 
To‗kiluvchi  aralashma  bunkerdan  tushib  kelib,  harakatlanayatganda 
zarrachalar  zaryadlanadi  va  elektr  maydonga  tushib,  maydon  ta‘sirida  zaryadni 
miqdori  va  ishorasiga  qarab,  pastga  tushish  yunalishi  o‗zgaradi,  natijada  qabul 
qiluvchi  jihozni  bo‗limlari  fraksiyalarga  ajratilgan  zarrachalar  bilan  to‗ladi. 
Elektrodlar  orasidagi  kuchlanish  25-30  kV.  SHunga  o‗xshash  elektr  separatorlari 
har qanday, zarrachalari sirpanishda zaryadlanadigan, to‗kiluvchini sortlash uchun 
ishlatiladi. Separatorni unumdorligi lotokni kengligi va oralig‗iga bog‗liq. 
Elektr  separatorlarda  va  boshqa  uskunalarda  zarrachalarni  elektrlashtirish 
uchun  elektrostatik  induksiya  usuli  deyiladigan  usul  ishlatilishi  mumkin,  bunda 
zarrachalar  elektrod  bilan  kontaktlanganda  zaryadlanadi  yoki  elektrod  enidan 

---

75 
 
o‗tganda  zaryadlanadi.  Bu  usulda  o‗tkazuvchi  kukunlar  boshqa  usullarga 
qaraganda  kattaroq  zaryad  oladi.  Dielektrik  materiallar  esa  uni  teskarisi.  Bu  usul 
suyuq  materiallarni,  masalan,  emulsiya  va  kraska  va  boshqalarni  elektrlantirish 
uchun  qo‗llaniladi.  Bunday  materiallarni  aerozollar  deyiladi  va  ularni  zaryadlab, 
cho‗ktirishni  aerozol  texnologiyasi  deyiladi.  Bunday  texnologiya  o‗simliklarni 
kimyoviy himoyalashda, urug‗larni dorilashda, dorivor preparatlarni changlatishda, 
xonalarni havosini tozalash va dezinfeksiyalashda qo‗llaniladi.