1-1 ona tili 9-sinf Darsning mavzusi: Dunyo tillari va o`zbek tili

Darsning borishi:

Tashkiliy ishlar:

Darsning chaqiriq bosqichida:

a)salomlashish,navbatchi axboroti;

b)kitob-daftarlar nazorati;

d) o’quvchilar diqqatini darsga jalb qilish.

O’tgan mavzu va uyga vazifani so’rash:

1.Ko’chirma gapli qo’shma gaplar yuzasidan tarqatmalar asosida savol-javob;

2.202-mashq-uyga vazifalar tahlili.

Darsning mohiyatini anglash bosqichida:

I.1-,2-topshiriq:Matnni ifodali o’qish va matn asosida savol-javob:

1.Ko’chirma va o’zlashtirma gaplar qanday gaplar sanaladi?

2.Ko’chirma gaplar qanday usullarda o’zlashtirma gapga aylantiriladi?

II.Bilib oling:Ko’chirma gapli qo’shma gap quyidagi usullarda o’zlashtirma gapga aylantiriladi:a)darak gap shaklifagi ko’chirma gap kesimi tushum kelishigidagi sifatdosh yoki harakat nomi bilan ifodalangan to’ldiruvchiga ,egasi qaratuvchi aniqlovchiga aylantiriladi.Muallif gapining kesimi dedi so’zi aytdi kesimi bilan almashtiriladi.Muallif gapining egasi o’zlashtirma gap egasi bo’lib gap boshida keladi;b)so’roq,buyruq shaklidagi ko’chirma gaplar darak shakliga aylantiriladi;

d)ko’chirma gap tarkibidagi undov,kirishlar tushirib qoldiriladi.Undalma chiqish kelishigidagi to’ldiruvchiga aylantiriladi.

Ko’chirma gap o’zlashtirma gapga aylantirilganda ,ko’chirma gapli qo’shma gap sodda gap shaklini oladi.

203-mashq:Ko’chirma gaplarni o’zlashtirma gapga aylantiring:

Donolar deydiki:”Vaqting ketdi-baxting ketdi”.-Donolar vaqtning ketishini baxtning ketishi deb aytadilar…