1-амалий машғулот Иккилик арифметикаси. Иккилик сонлар устида арифметик амалларни бажариш

Кўзғалмас вергулли сонлар устида оддий амаллар бажарилиши жараёнини ўрганиш


Машғулотдан мақсад: ҲМда қўзғалмас вергулли сонларни алгебраик қўшиш (айриш)
амалларининг машина (тўғри, тескари, қўшимча ) қодларидан бажарилиш қоидаларини ўрганиш.Иккили-ўнли саноқ системасида қўшиш (айриш) амалларининг қоидаларини ўрганиш.

Қўзғалмас вергулли сонларни алгебраик қўшиш шахсий компьютерларда қуйидаги машина қодларидан бирида амалга оширилиши мумкин: тўғри, тескари, қўшимча. Табиийки, йиғинди хам шу кодларнинг бирида хосил бўлади. Кўпинча тескари ёки қўшимча кодлар ишлатилади.

Бунда операндларнинг барча хоналари (ишора ва рақам хоналари) қўшиш амалида иштирок этади. Йиғинди ишораси операндлар ишора рақамларини хамда қўшни кичик хонадан кўчириш қиймати рақамини жамлаш жараёнида автоматик тарзда хосил қилинади. Йиғинди ишора хонасидан кўчириш қийматининг бирлик рақами пайдо бўлса уни йиғинди кичик хонасига қўшиш (тескари кодда қўшганда) ёки ташлаб юбориш (қўшимча кодда қўшганда) лозим.
Бунда қўшилувчиларнинг ишораларига боғлик қуйидаги тўртта хол рўй бериши мумкин:

1. 
   X₁ > 0 , X₂ > 0 , X₃ = X₁ + X₂ > 0;
   
2. 
   X₁ > 0 , X₂ < 0 , X₃ = X₁ + X₂ < 0;
   
3. 
   X₁ < 0 , X₂ > 0 , X₃ = X₁ + X₂ > 0;
   
4. 
   X₁ < 0 , X₂ < 0 , X₃ = X₁ + X₂ < 0.
   

Тўртта хол учун тўғри, тескари ва қўшимча кодларда мисоллар орқали кўриб чиқамиз. Солиштиришга қулай бўлганлиги туфайли хамма хисобларни жадвалга киритамиз (1- жадвалга қара).