1-Amaliy mashgʻulot: Biznesda axborot tizimlari asoslari. Axborot tizimlari komponentalari. Reja: 1

kataloglar 
kitoblar 
haqidagi ma’lumotni 
tartiblangan holda saqlash uchun moʻljallangan boʻlib oʻquvchilarga konkret kitobni 
nomi, muallifi, predmeti yoki boshqa koʻplab parametrlari asosida tez topishga 
yordam beradi. 
Biznes-dasturiy ilovalar. Biznesda operatsiyalar, boshqaruv va raqobat ustunligi uchun 
axborot tizimlardan foydalanishining asosiy turlari. 7-bob axborot texnologiyalarni marketing,
ishlab chiqarish, buxgalteriya hisobi kabi biznesning funksional sohalariga qoʻllashni qamrab 
oladi. 8-bob aksariyat kompaniyalar tomonidan foydalanadigan elektron tijorat dasturiy 

---

ilovalariga bagʻishlangan boʻlib, ular internet yordamida tovarlarni sotish va xarid qilish 
maqsadida ishlatiladi. 
1-rasm. Axborot tizimlardagi biznes dasturiy ilovalarining uchta asosiy rollari. 
 
Biznesda e-biznes roli 
 
Internet va u bilan bogʻliq boʻlgan texnologiyalari va dasturiy ilovalar korxonalar va 
odamlarni ish uslubini oʻzgartirib yubordi, shu bilan birga axborot tizimlari biznes jarayonlar,
qaror qabul qilish va raqobat ustunligini qoʻllab quvvatlashini ham oʻzgartirdi. Shunday qilib 
bugungi kunda koʻplab kompaniyalar oʻzini biznes-jarayonlarini Webga kiritish va innovatsion 
e-biznes dasturiy ilovalarni yaratish uchun Internet texnologiyalaridan foydalanishadi. 
Tranzaksiyalar bilan ishlash tizimlari operatsiyalar, biznes operatsiyalardan olingan 
yozuvlar va berilganlar bilan ishlashni qoʻllab quvvatlash tizimlariga muhim misol boʻla oladi. 
Ular tranzaksiyalar bilan ikkita asosiy yoʻnalishda ishlaydi. 
 
Axborot tizimlari funksiyalari 
Axborot tizimlari va texnologiyalarini muvaffaqiyatli boshqarish biznes menedjerlar va 
mutaxassislari uchun jiddiy muammolarni tugʻdiradi. Shunday qilib, axborot tizimlarining 
funksiyalari quyidagilardan iborat: 

Biznes muvaffaqiyati uchun juda muhim hisoblangan biznesni asosiy funksional sohasi 
buxgalteriya hisobi, moliya, operatsiyalarni boshqarish, marketing va inson resurslarini 
boshqarish hisoblanadi. 

Ish samaradorligi, ish unumdorligi, mijozlarga xizmat koʻrsatish va qoniqish hosil qilish 
muhim faktor hisoblanadi. 

Firma uchun tan olingan qiymat manbai. 

Menedjerlar va biznes-professionallar samarali qaror qabul qilishlari uchun zarur boʻlgan 
asosiy axborot manbai. 

Jahon bozorida tashkilotga strategik ustunlik bagʻishlovchi raqobatbardosh mahsulot va 
xizmatlarni ishlab chiqarishning muhim komponentasi. 

Millionlab erkak va ayollar uchun dinamik, foydali kasbiy imkoniyatlar. 

---


Zamonaviy soha korxonalarining resurslari, infrasturkturasi va imkoniyatlarining 
tayanch komponentasi. 

Strategik resurs.