1-amaliy mashg’ulot Kimyoviy tushunchalar

15. Modda miqdori 0,25 mol bo‘lgan kaliy sulfat (K₂SO₄) necha gramm keladi?

Yechish. Masalani yechish uchun (1.4) formuladan foydalanamiz: m=vM=0,25^.174=43,5 g.

16. 0,1 mol karbonat angidrid (CO₂) necha g keladi? (Javob: 4,4 g).

17. 0,5 mol kalsiy fosfat [Ca₃(PO₄)₂] necha g keladi? (Javob: 155 g).

18. 17,2 g gips (CaSO₄^.2H₂O) da nechta oltingugurt va kislorod atomlari bor?

Yechish. Masalani yechish uchun avvalo (1.4) formula asosida modda miqdori topiladi. so‘ngra modda miqdori Avogadro soni va moddadagi atomlar soniga ko‘paytiriladi:

mol.

N(S)=v^.6,02^.10²³=0,1^.6,02^.10²³=6,02^.10²².

N(O)=^.6,02^.10²³=0,1^.6^.6,02^.10²³=3,612^.10²³.

₁₉. 234 g kalsiy digidrofosfat [Ca(H₂PO₄)₂] dagi kalsiy, vodorod, fosfor va kisdorod atomlarining sonini toping.

(Javob: Ca-6,02^.10²³; H -24,08^.10²³, P-12,04^.10²³, O-48,16^.10²³).

20. Massasi 48 kg bo‘lgan ozonda nechta kislorod atomi bor? (Javob: 1,8_·10²⁷).

21. 84 t alyuminiy ftoriddagi ftor atomining sonini toping. (Javob: 1,8_·10³⁰).

22. Ag₂O ning qancha massasida Ag₃PO₄ ning 41,86 g massasidagicha kumush atomi bo‘ladi?

Yechish. Ag₃PO₄ ning modda miqdori mol ni topamiz. Shuncha miqdor moddaga to‘g‘ri keladigan atomlar soni: N_Ag=0,1^.6,02^.10²³=3^.6,02^.10²²=1,806^.10²³.

(1.4) va (1.5) formulalardan modda miqdorining har bir formuladagi qiymatini tenglashtirib, ni hosil qilish va undan moddaning massasini

g

topish mumkin.

23. Ammoniy nitratning qancha massasida 8,5 g natriy nitratdagicha azot atomi bo’ladi? (Javob: 4,0 g).

24. Natriy gidrofosfat (Na₂HPO₄^.xH₂O) kristallgidrati tarkibida 65,67 % kislorod bo‘lsa, kristallgidrat tarkibidagi x ning qiymati nechaga teng?

Yechish: Moddaning molekulyar massasini quyidagi formulalar yordamida hisoblaymiz:

M_r=₁A_r(Na)+A_r(H)+A_r(P)+₂A_r(O)+x[₃A_r(H)+₄Ar(O)]:

va M_r=142+18x.

Bu ikkala qiymat teng bo‘lganligi uchun ularni

tarzda yozib, tenglamani yechsak: x=7 bo‘ladi.