1-amaliy mashg’ulot Texnologik jarayonlarni tanlash va tahlil qilish

---

1-amaliy mashg’ulot 
Texnologik jarayonlarni tanlash va tahlil qilish. 
Kimyo 
va 
oziq-ovqat 
sanoatidagi 
texnologik 
jarayonlarni 
avtomatlashtirishda dastlab texnologik jarayon tanlanib chuqur taxlil etiladi.
Kimyo va oziq-ovqat texnologiya tizimlari deganda, unda ketayotgan fizik-
kimyoviy jarayonlar va ularni amalga oshiruvchi vositalar birgalikda tushuniladi. 
Shunday qilib texnologik tizimlar jarayonni, u ketayotgan qurilmani, jarayonni 
nazorat va boshqarish vositalarini va ular orasidagi o‘zaro bog‘liqliklarni o‘z 
ichiga olar ekan.
Texnologik tizimlarda ma’lum bir fizik kimyoviy jarayonni amalga oshirish 
uchun, bizga aralashtirgichli reaktor va shu jarayonni boshqarish tizimi bo‘lishi 
kerak.
Ushbu texnologik tizim tashqi muhit bilan o‘zaro ta’sirda bo‘lgani uchun, 
uning holatini kirish X va chiqish U signallari orqali baholash mumkin. Kirish 
signali bo‘lib odatda xom-ashyo, uning miqdori, tarkibi, temperaturasi va 
boshqalar bo‘lishi mumkin. Chiqish signali bo‘lib, tayyor mahsulot miqdori, uning 
sifati, teperaturasi va boshqalar bo‘lishi mumkin. 
Texnologik tizimga odatda har xil turtkilar Z ta’sir ko‘rsatadi va texnologik 
tizimni belgilangan sharoitlardan chiqaradi. Bu turtki ta’sirlarini kompensatsiya 
qilish uchun, odatda boshqaruvchi ta’sirlardan foydalaniladi.
Texnologik tizim- murakkab ob’ekt hisoblanib , uni alohida elementlarga 
(podsistema) dekompozitsiyalash mumkin. Elementlar o‘zaro informatsion bir-biri 
bilan va ob’ekt atrof muxiti bilan bog‘liqdir. Bu bog‘liqliklar ob’ekt tuzilishini 
tashkil etadi. 
Texnologik tizim mo‘ljallangan maqsadga erishishga yo‘naltirilgan
algoritm bo‘yicha ishlaydi. Hamma Texnologik tizimlarni shartli ravishda katta va 
kichik tizimlarga bo‘lish mumkin. 
Bundan tashqari texnologik jarayonlar determinlashgan va staxostik 
jarayonlarga bo‘linadi. 

---

Determinlashgan deb shunday jarayonlarga aytiladiki, ularda asosiy kattaliklar 
uzluksiz va aniq qonuniyatlar bo‘yicha o‘zgaradi. Bunda, ushbu jarayonni 
ifodalovchi chiqish parametrining qiymati, kirish parametrining qiymatiga 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqdir. 
Staxostik deb shunday jarayonlarga aytiladiki, ularda asosiy parametrlar 
o‘zgarishi tartibsiz va diskret ro‘y beradi. 
Apparatlaroro texnologik oqimlar tuzilishi va texnologik oqimlar tizimi 
kirish parametrlari berilgan bo‘lsa, texnologik tizimlarini tahlil qilishda, shu 
tizim texnologik oqimlarining chiqish va oraliq parametrlari va texnologik