1-A`meliy jumis Tema. Ta`sir siziqlari bir toshkada kesisiwshi ku’shler. Bir tochkada ku’chlerdiń teńsalmaqliġi

1.2-ma`sele. 1.15-su`wretda ko`rsetilgen AV balka SD sterjen` sıpatında gorizontal halda tutıp turıladı. Balka ushına gorizontga mu`yesh astında F=30 kN ku`sh ta`sir etedi. O`lshemlerin Su`uretten alıp, SD sterjendegi zwriqish S ha`m balkanın` diyualg`a ko`rsetetug`ın basımı anıqlansın. A,S ha`m D tochkalarg`a ha`m balka sharnirler sıpatında biriktirilgen. Sterjen` ha`m balka sharnirler sıpatında biriktirilgen. Sterjen` ha`m balkalardın` awırlıg`ı esapqa alınbasın.



1.15-su`wret
Sheshiw. AV balkanin` ten` salmaqlıqtag`ı halın tekserimiz. Salmaqsız SD sterjennin` AV balkag`a ta`sirin S tochkadan D tochkag`a qarap bag`ıtlang`an reaktsiya ku`shi menen almastıramız. A sharnirdin` reaktsiya ku`shin menen belgilep, nin` bag`ıtın anıqlau ushın bir tegislikde jatıushı ha`m o`z-ara paralel bolmag`an u`sh ku`shtin` ten` salmaqlıqlıg`ı haqqındag`ı teoremadan paydalanamız. Bul teoremag`a tiykarınan ku`shler ta`sirindegi ten` salmaqlıqta bolıwı ushın bul ku`shlerdin` ta`sir sızıqları bir tochkada kesilisiui kerek. Bul, ku`shtin` ta`sir sızıqları kesilisetug`ın E tochkadan wtadi (1.15, b-su`wret). Usınday qılıp, nin` ta`sir sızıg`ı AE menen u`stpe-u`st tu`sedi.
x ko`sherdi AV boylap bag`ıtlandırıp, AE menen x ko`sher arasındag`ı mu`yeshti menen belgilaymiz. Kesilisiushi ku`shler sisteması ten` salmaqlıg`ının` geometrik ha`m analitik sha`rtlerinen paydalanamız.
1. Geometrik usıl. Bul usılg`a ko`re ku`shlerge ko`rilgen ku`sh u`shmu`yeshligi jabıq bolıwı kerek. Ku`sh u`shmu`yeshligin sızıu ushın qa`legen masshtabda qa`legen M tochkada ku`shti o`zine paralel ra`uishte o`tkizemiz (1.15, v-su`wret). ku`shtin` bası M ha`m ushıdag`ı N tochkalardan sa`ykes ra`uishte AE ha`m larga parallel sızıqlar o`tkizip, olardın` kesilisken tochkasın K menen belgileymiz. MNK izlenip atırg`an jabıq ku`sh u`shmu`yeshligin anlatadı. Bunda NK ha`m KM lar sa`ykes ra`uishte reaktsiya ku`shlerdi anlatadı. MNK ku`sh u`shmu`yeshliginin` NK ha`m KM ta`replerin berilgan masshtabda o`lshep, ha`m ku`shlerdin` modullerin anıqlaymız. Jasaug`a ko`re qurılg`an ku`sh u`shmu`yeshliginin` mu`yeshleri to`mendegishe boladı:

Binobarin,
ha`m larni anıqlau ushın sinuslar teoremasınan paydalanamız: 1.15, b-su`wretden:


Juuap:
2. Analitik usıl. Ma`seleni analitik usılda sheshiw ushın bir tegislikde jatıushı kesilisiushi ku`shler sistemasının` ten` salmaqlıqtag`ı ten`lemelerin du`zemiz:

Balkanin` diyualg`a ko`rsetetug`ın basım mug`dar jag`ınan R_A ga ten`, bag`ıtı bolsa qarama-qarsı boladı. SD sterjendegi zwriqishni anıqlau ushın ni S tochkag`a qoysaq, u S sharnirden sterjen` boylap bag`ıtlanadı, demek, SD sterjen` sozıladı.

Usınday qılıp,
1.3-ma`sele. V tochkada sharnir ja`rdeminde o`z-ara biriktirilgen tuwrı sızıqlı bir deneli AV brus menen ko`sheri qa`legen iymek sızıq su`wretinde VS sterjenler bir gorizontalda jatıushı A ha`m S tayanıshlarg`a ha`m sharnir sıpatında bekkemlengen. AV ha`m VS tuwrı sızıqlar AS tuwrı sızıq menen mu`yesh payda qıladı. AV brusının` awırlıg`ı R. VS sterjen` awırlıg`ın esapqa almay, A ha`m S tayanıshlarının` reaktsiyaları anıqlansın (1.16,a-su`wret).