31. Munavvar Qorining ta’lim va tarbiya haqidagi qarashlari
nimadan iborat?
Munavvar qori Abdurashidxon ogli XX asrning birinchi choragida
faqat Turkistondagida emas, Rossiya musulmon ziyolilari
orasida ham mashhur edi. Jamoatchilik uni yangi usul
maktablari asoschisi, mohir muallim, darslik va oquv
kitoblari
muallifi, jamoat arbobi sifatida hurmat bilan tilga oladi.
Munavvar qori Toshkentda Usuli savtiya maktabini ochadi. U
maktabni avval
oz hovlisida, keyin boshqa joylarda ochishga
harakat qiladi. U
maktabni isloh qilmay turib, odamlarning
ongida ozgarish yasab bolmasligini yaxshi tushunib yetgan edi.
Munavvar qori yoshlarni chet elga yuborishni, u yerda ilm-fanni
organishlarini targib qiladi. U 1916-yili Toshkentda yigilishda
nutq sozlab shunday deydi: Ozbek ziyoli bolalarining
Germaniyaga yuborib oqitishga juda muhtojmiz, bolalar oqib,
ilm
tahsil olib kelsalar, millatga katta xizmat qila oladilar.
Munavvar qori fors, arab, rus, turk tillarini mukammal bilgan.
Munavvar qori 1917-yil may oyida taraqqiyparvar musulmon
yoshlari va ruhoniylar ishtirokida otgan quriltoyda Shoroyi
islomiya jamiyati raisining muovini etib saylanadi. Natijada ilgor
fikrli kishilar uning atrofida toplana boshlaydi. U 1918-yil may
oyida Toshkent shahrida Turk ochogi ilmiy-madaniy
jamiyati
tuzadi. U
insonning marifatli bolib, kozi ochilmaguncha na ozini,
na xalqining erkini muhofaza qila olishini mutafakkirona noziklik
bilan oz asarlarida ifoda etadi.
