1-Bob Kinematika haqida ma’lumot va asoslari 1

2.2 Jismlarning erkin tushishi
Erkin tushish deb, tinch holatdan jismning og’irlik kuchi ta’sirida havosiz joyda Yerga tushishiga aytiladi. Erkin tushish quyidagi ikki qonunga bo‘ysunadi.
Birinchi qonun: Jismlarning erkin tushishi boshlang’ich tezliksiz tekis o’zgaruvchan harakatdan iborat bo’lib, uning tezlanishi o’zgarmas qoladi.
Ikkinchi qonun: Yerning berilgan joyida havoning qarshiligi bo’lmaganda barcha jismlar erkin tushish tezlanishi deb ataluvchi bir xil tezlanish bilan tushadi
Jismning erkin tushish tezlanishi g harfi bilan belgilanadi va uning son qiymati Yerning geografik kengligiga bog‘liqdir. Masalan, qutbda gqutb = 9,8324 m//s2 ga teng bo‘lgan eng katta qiymatdan to ekvatordagi gekv = 9,7805 m//s2 bo‘lgan eng kichik qiymatlar oralig‘ida o‘zgarib boradi; Moskvada g = 9,8156 m//s2 va Toshkentda g = 9,8008 m//s2 ga teng; Yerning 450 geografik kengligidagi jism
erkin tushish tezlanishi g=9,80665 m//s2 qiymati normal qiymat deb hisoblanadi Hisoblashlarda Yerning barcha nuqtalarida g ning qiymati bir xil va g=9,81 m/s2 deb qabul qilinadi
Erkin tushish tekis tezlanuvchan harakatdan iborat bo‘lgani uchun to’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakat tenglamalardagi S yo‘lni h balandlik bilan, a tezlanishni esa g erkin tushish tezlanishi bilan almashtirilsa, boshlang‘ich tezlik bilan tashlangan jismning tenglamalari hosil bo’ladi
Havosiz joyda yuqoriga otilgan jismning ko‘tarilish va tushish balandligi o‘zaro teng bo‘lganidan, jismning ko‘tarilish vaqti tushish vaqtiga teng bo‘ladi. Xuddi shuningdek, yuqoriga otilgan jismning boshlang‘ich tezligi qaytib tushishdagi tezligiga teng bo‘lidb, bir-biriga qarama-qarshi yo‘nalgan bo‘ladi


2.3 “ajurli arra” strategiyasi
“Ajurli arra” (farnsuzcha “ajour” – bir yoqdan ikkinchi yoqqa o‘tgan, ikki tomoni ochiq) strategiyasi o‘quvchi (talaba)larga yaxlit muayyan mavzuni bir nechta qismlarga ajratish orqali mohiyatni yoritish imkoniyatini yaratadi. Ushbu metod qo‘llanilganda o‘quvchi (talaba)lar tayyor matnlar bilan ishlaydi.
Mashg‘ulotda strategiyani qo‘llash quyidagi taxlitda malgam oshiriladi:

















Strategiyani qo‘llashda o‘quvchi (talaba)larning mavzuni puxta o ‘zlashtirganliklari, o‘zlari ega bo‘lgan bilimlarni boshqalarga yetkazib berish layoqatiga ega bo‘lishlari muhim sanaladi.