1. cpu cpu keshi 1-sath kesh kesh xotirasi

:2-sath kesh xotirasi (L2) 
Milliy axborot tizimiga davlat organlarining axborot tizimlari, tarmoq va hududiy 
axborot tizimlari, shuningdek yuridik hamda jismoniy shaxslarning axborot 
tizimlari kiradi. Ushbu axborot tizimlaridan foydalanishda hozirgi kun talablariga 
mos keladigan zamonaviy kompyuter turlaridan foydalnish zarur. Albatta 
kompyuterni tez va aniq ishlashi uning kopgina jihatlariga bogliq Shu jihatlardan 
bittasi eng mukammal va ko’p hususiyatli hotira va tezkor protsessoridir. 
Protsessorlar ham o’z navbatida xar doim hotiraga nisbatan tez ishlagan. Hozirgi 
kunda protsessor ham hotira ham parallel ravishda takomilashib kelmoqda. 
Konveyrli va supersklayar arxitekturali, unumdorligi juda katta bo’lgan 
protsessorlar ishlab chiqarilmoqda. Xotira qurilmlarini ishlab chiquvchilar 
esa 
birinchi galda
, uning hajmini oshirishga harakat qilmoqdalar, tezkorligini emas. 
Shuning uchun ham protsessorlar va xotiralarning ishlash tezliklari orasidagi farq 
yana ham kattalashmoqda. Tezliklarning bunday farqlari tufayli, protsessor 
xotiraga unga kerakli soʻzni oʻqib 
olish uchunmurojaat qilganida
, bir nechta 
mashina sikllarini bekor oʻtkazib yuborishiga toʻgri kelmoqda. Xotira protsessorga 
nisbatan qanchalik sekin ishlasa, shunchalik koʻproq sikllar davomida protsessor 
uni kutib turishi kerak boʻlmoqda.Bu muammoni hal qilishning bir nechta yoʻllari 
mavjud ekan. Shulardan biri, uncha katta boʻlmagan xajmga ega, ammo 
nisbatan 
ancha tez ishlaydigan
, protsessor bilan asosiy xotira orasida joylashgan xotiradan 
foydalanish ekan. Bunday xotira kesh-xotira deb ataladi (“cacher” - fransuz tilida 
“yashirish” degan soʻzni anglatadi).Kesh-xotira. Kesh-xotirada dasturtomonidan 
koʻp ishlatiladigan soʻzlaryoki asosiy xotiraning maʼlum birqismi saqlanadi. 
Asosiy xotiraning bu qismi, oʻshapaytda ishlayotgan dastur 
tomonidankoʻproqfoydalanilishi mumkin boʻlganqismi boʻladi. Bu lokallik 
tamoilideb ataladi Buyruqlar va maʼlumotlarni qanday saqlanishiga qarab kesh-
xotiraning ikki xili mavjud. Buyruqlar ham, maʼlumotlar ham birgalikda 
saqlanadigan kesh-xotira birlashtirilgan yoki umumiy kesh- xotira deb ataladi 
Buyruqlar alohida, maʼlumotlar alohida saqlanadigan kesh-xotira esa alohida 
ajratilgan yoki taqsim langan kesh-xotira deb ataladi. Xozirgi kompyuterlarda 
koʻprok alohida ajratilgan kesh-xotiradan foydalanilmoqda. 
Kesh xotirani qo’lashning bir, ikki va uch sathli varintlari bor: 
 
Birinchi sath kesh-xotirasi (L1) markaziy protsessor ichida joylashgan 
boʻlib, u buyruqlar uchun (L1-I) va maʼlumotlar uchun (L1-D) 
moʻljallangan odatda 16 dan 64Kbayt gacha xajmga ega boʻlgan alohida 
ajratilgankesh-xotiradan iboratdir. 
