1. davlat budjeti daromadlari va pul mablag'lari hisobining ahamiyat1 va vaz1falari

Budjet mablag‘lari oluvchilarga o'tkazib berilgan

mablag‘lar hisobi

Budjetda ko'zda tutilgan xarajatlami amalga oshirish uchun

budjetdan ajratilgan va budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilam ing

O'zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi hisobvaraqlariga

o'tkazib berilgan budjet mablag'lari m oliya organlarining buxgalteriya

xizmatida 014-«M ahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo 'yicha

budjet mablag'lari oluvchilam ing depozit hisobvaraqlari» subschyotida

hisobga olinadi. M a b la g 'la m i o'tkazish, «Tayinlash sertifikati»ga

(5-shakl) asosan yozilgan to 'lo v topshiriqnomalari bo'yicha amalga

oshiriladi.

M a h a lliy budjet mablag'lari hisobvarag'idan budjet mablag'larini

bosh tasarruf qiluvchilam ing budjet mablag'lari bo'yicha hisob­

varaqlariga mablag'lar hokimiyatlar(Qoraqalpog'iston Respublikasi

V a zirla r Kengashi, viloyatlar)ning tegishli qarorlari bo'yicha kiritilgan

o'zgarishlam i hisobga olgan holda budjet m ablag'larini bosh tasarruf

qiluvchilam ing yig 'm a smetalarida ko'zda tutilgan, budjetning

daromadlari va xarajatlarining choraklar bo 'yicha taqsimlangan

y illik yozilmasidagi moliyalashtirish miqdorida amalga oshiriladi. Bu

operatsiyaga Qoraqalpog'iston Respublikasi M o liy a vazirligida va

m ahalliy m oliya organlarida buxgalteriyasida quyidagi buxgalteriya

provodkasi tuziladi:

• 
  Debet 014 - «Mahalliy budjetlaming budjel mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming depozit hisobvaraqlari» subschyoti;
  

• 
  Kredit 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti.
  

Bundan tashqari mablag*laming o ‘ tkazilishida, oldinroq yuborilgan

mablag‘ lardan to‘ g ‘ri foydalanganlikning tahlili, tugagan davr uchun

smetalaming bajarilishi haqidagi budjet muassasalarining tarmoqlar,

shtatlar va kontingentlar holati haqidagi davriy hisobot tahlili natijalarini

hamda budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilam ing y illik hisoboti

bo 'yich a belgilangan, jo r iy moliyalashtirish hisobvaraqlariga tegishli,

agar qonunchilikda boshqacha tartib o'matilmagan bo‘ lsa, material

qiym atliklar va hisob-kitoblardagi mablag'lar q o ld ig 'i ortiqchasini

hisobga olinadi.

M a h a lliy moliya organining buxgalteriya xizmatida budjet mab­

la g 'la rin i bosh tasarruf qiluvchilam ing hisobotlariga asosan ular

tomonidan amalga oshirilgan kassa xarajatlari summalariga quyidagi

buxgalteriya provodkasi tuziladi:

• 
  Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti;
  
• 
  Kredit 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming depozit hisobvaraqlari» subschyoti.
  

Moliy a organlari tomonidan taqdim etilgan to 'lo v topshiriqnomasiga

asosan budjetga n o to 'g 'ri yoki ortiqcha o'tkazilgan mablag'lar

Davlat budjetiga ku n lik tushumlar hisobidan Respublika budjetiga,

Qoraqalpog'iston Respublikasi budjetiga va mahalliy budjetlarga

ajratmalar qilishdan oldin soliq to'lovchilarga qaytariladi yoki kelgusi

to 'lo vla r yoxud boshqa to 'lo vla r hisobiga o'tkaziladi.

M a h a lliy m oliya organining buxgalteriya xizmatida, budjet

m a bla g'la ri o luvchilam in g budjet m ablag'lari b o 'yich a talab q ilib

olgunga qadar depozit hisobvaraqlaridan m o liya organlari tomonidan

qaytarib olingan summalarga, quyidagi buxgalteriya provodkasi

tuziladi:

• 
  Debet 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti;
  
• 
  Kredit 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming depozit hisobvaraqlari» subschyoti.
  

Hisobot choragining so'nggi ish kuni oxiriga budjet mablag'lari

bo'yicha budjet tashkilotlarining hisobvaraqlarida qolgan, tejalgan

(foydalanilmagan) budjet mablag'lari (kapital q o 'yilm a la m i m oliya­

lashtirish (mablag' bilan ta’minlash) uchun ko'zda tutilgan mablag'lardan

tashqari) qaytarib olib qo'yilm aydi. Budjet m ablag'lari bo'yicha

korxonalar va x o 'ja lik subyektlari hisobvaraqlariga o'tkazilgan, to 'g '-

ri belgilanishi bo'yicha foydalanilmagan budjet m ablag'lari jo r iy

yiln in g 31 dekabrigacha qaytariladi va budjet daromadlariga kiritiladi.

Qoraqalpog'iston Respublikasi M liya vazirligi, viloyat, tuman, shahar

m oliya organlari mahalliy budjet bo'yicha budjet mablag'larining

bosh tasarruf qiluvchila m i budjet mablag'lari bo 'yicha talab qilib

olgunga qadar depozit hisobvaraqlaridan, budjet m ablag'larining bosh

tasarruf qiluvchilar esa o 'zlarin ing tasarrufidagi tashkilotlaming budjet

mablag'lari bo'yicha talab q ilib olgunga qadar depozit hisobvaraqlaridan

budjet m ablag'larini chaqirib olish huquqiga ega bo'ladi.

M ablag'lar, odatda, budjet mablag'lari bo'yicha boshqa subschyotga,

mablag'lam i xato o'tkazish, biror-bir yozuv qurilmasining harflami

terishda xatolarga y o 'l q o'yish i, arifmetik xatoga y o 'l q o 'yilis h i oqibatida

summalami ortiqcha o'tkazish va boshqalar natijasida, chaqirib olinadi.

Bu holatda, mablag'laming ortiqcha o'tkazilishiga y o 'l qo'ygan xodim,

xatosini topganda m oliya organi rahbarlariga (budjet m ablag'larining

bosh tasarruf qiluvchisi) budjet mablag'larini xato o 'tka zilish i fakti

haqida bildirish berib, darhol ulam i xabardor qiladi. Bild irish d a budjet

m ablag'ini tasarruf qiluvchisi, uning bank rekvizitlari, m ahalliy budjet

mablag'lari hisobvarag'iga (budjet mablag'larining bosh tasarruf

qilu vch ila m i budjet mablag'lari bo 'yicha talab qilib olgunga qadar

depozit hisobvarag'iga) qaytarilishga mansub ortiqcha o'tkazilgan

summalaming hajmi ko'rsatilgan bo'ladi. M o liya organining boshlig'i

yoki budjet m ablag'larini bosh tasarruf qiluvchisi olgan b ildirish asosida,

quyi budjet m ablag'larini tasarruf qiluvchisiga ortiqcha yoki xato olingan

budjet mablag'lari tashkilotning o 'ziga qaytarilishi to 'g 'risid a yozma

buyruq beradi. Bu holatda, ortiqcha o'tkazilgan summalami qaytarish

b o 'yicha yozilu vch i to 'lo v topshiriqnomasida budjet m ablag'larini

oluvchi tashkilot «to'lov detallari» ustunida quyidagilam i «200__

y il __ -raqamli to‘ lov topshiriqnomasiga binoan noto‘ g ‘ ri o ‘ tkazilgan

mablag*lami qaytarilishi amalga oshirilmoqda», deb yozib qo‘ yiladi.

Bu m ablag'lar m oliya organining m ahalliy budjet mablag'larini

hisobvarag'iga kelib tushganda m oliya organining buxgalteriya xizmatida

quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:

• 
  Debet Oil - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti;
  
• 
  Kredit 013 - «O'zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi kapital qo'yilmalar va boshqa tadbirlami moliyalashtirish uchun budjet mablag'lari hisobvarag'i » subschyoti yoki
  

• 
  Kredit 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming depozit hisobvaraqlari» subschyoti.
  

M o liya organlari bir vaqtning o'zida «Budjet mablag'lari oluvchilar

budjet mablag'lari bo'yicha talab qilib olgunga qadar asosiy depozit

hisobvaraqlari va kassa xarajatlari» kitobining (3-shakl) « M ablag'la m i

chaqirib (qaytarib) olish» ustuniga ham yozib qo'yiladi. «Budjet

mablag'lari oluvchilam ing budjet mablag'lari bo 'yicha talab qilib

olgunga qadar depozit hisobvaraqlari va kassa xarajatlari» kitobiga

(3-shakl) faqat n o to 'g 'ri o'tkazilgan va qaytarilgan mablag'lar o'rtasidagi

farq summalarini olib borish man qilinadi. Qaytarilgan mablag'lar

summasiga, o'tkazishga tegishli mablag'lar q o ld ig 'i ko'payadi.

Budjet m ablag'lari ortiqcha o'tkazilgan, budjet mablag'larini tasarruf

qiluvchilam ing budjet mablag'lari bo'yicha hisobvaraqlariga mahalliy

budjetdan keyingi moliyalashtirishlar, bu summalami mahalliy budjet

hisobvarag'iga qaytguniga qadar qat’ iy ravishda man etiladi.