1. Elektr motorlar haqida umumiy tushunchalar. Generatorlar. O’zgarmas tok motorlari

Elektr motorlar va generatorlar
Reja:


1.Elektr motorlar haqida umumiy tushunchalar.
2.Generatorlar. O’zgarmas tok motorlari.
3.Rivojlangan mamlakatlarda elektr motor va generatorlarni ishlatilish sohasi.
1.Elektr motorlar haqida umumiy tushunchalar.
Elektr dvigatel — elektr energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beruvchi mashina. Isteʼmol qiladigan tok turiga koʻra, oʻzgarmas tok va oʻzgaruvchan tok Elektr dvigatellariga boʻlinadi. Oʻzgarmas tok Elektr dvigatellarida valning aylanishlar chastotasi (soni)ni ravon rostlab turish mumkin. Shuning uchun valning aylanishlar chastotasini teztez oʻzgartirib turish lozim boʻlgan hollarda shunday dvigatellar ishlatiladi. Oʻzgarmas tok Elektr dvigatellari, uch xil sxemali: parallel uygʻonishli, ketmaket uygʻonishli va aradash uygonishli qilib ishlab chiqarildi Oʻzgaruvchan tok Elektr dvigatel jumlasiga asinxron elektr dvigatel, sinxron va kollektorli dvigatellar kiradi. Asinxron Elektr dvigatel eng koʻp ishlatiladi. Sinxron Elektr dvigatelda valning aylanishlar chastotasi isteʼmol qilinadigan tokning chastotasiga qatiy bogʻliq boʻladi. Bunday dvigatellar eng quvvatli elektr yuritmalarda ishlatiladi. Elektr dvigatellar ochiq, berk va germetik turlarga boʻlinadi. Portlashga xavfsiz Elektr dvigatellar ham bor. Bunday dvigatelning ichida gaz portlaganda alanga tashqariga chiqmaydi. Elektr dvigatellar uyroʻzgʻorda, sanoat va transportda keng miqyosda ishlatiladi.
Yuqori voltli elektr motorlar
Asosiy xususiyatlari:

• 
  Quvvat kW: 160 – 10000
  
• 
  tezligi, aylanish / min: 3000 – 75
  
• 
  AC kuchlanish ta’minlash, V: 3000, 6000, 10000 va boshqa nostandart • Hajmi (v.o.v.), mm: 355 – 1800
  

Past voltli elektr motorlar Asosiy xususiyatlari:

• 
  quvvati, kVt: 1,9 – 1600
  
• 
  tezligi, aylanish / min: 3000 – 176,5 nostandart, shu jumladan, 220, 380, 660, 1140 va boshqalar:
  
• 
  AC kuchlanish ta’minlash, V
  
• 
  Hajmi (v.o.v.) mm: 132 – 710
  
• 
  tashqi ta’sirlardan himoya qilish darajasi: IP54, IP55
  

Maxsus ahamiyati Asosiy xususiyatlari:

• 
  Quvvat kW: 3 – 1600
  
• 
  tezligi, aylanish / min: 3000 – 176,5
  

220 yilda • kuchlanish AC kuch, 380 230/400; nostandart, shu jumladan, 400/690 va
1140, boshqa,
• Hajmi (v.o.v.), mm: 56 – 710