1. Elektr tokini yaxshi o’tkazuvchi moddalar o’tkazgichlar deb ataladi


Yarim o’tkazgichlarda elektr o’tkazuvchanlik


Download 30.56 Kb.
bet2/4
Sana04.11.2023
Hajmi30.56 Kb.
#1745118
1   2   3   4
Bog'liq
Elektronika

Yarim o’tkazgichlarda elektr o’tkazuvchanlik.
Yarimo`tkazgichlar — elektr tokini yaxshi o`tkazuvchi moddalar (o`tkazgichlar, asosan, metallar) va elektr tokini amalda o`tkazmaydigan moddalar (dielektriklar) orasidagi oraliq vaziyatni egallaydigan moddalar. Mendeleyev davriy sistemasida II, III, IV, V va VI guruhlarda joylashgan ko`pchilik elementlar. ularning bir qator birikmalari yarimo'tkazgichlar jumlasiga kiradi. Yarim o’tkazgichlarda ham metallardagi kabi elektr o`tkazuvchanlik elektronlarning harakati tufayli yuzaga keladi. Biroq elektronlarning harakatlanish sharoitlari metallar va Yarim o’tkazgichlarda turlicha bo`ladi. Ya. quyidagi asosiy xususiyatlarga ega: Ya.ning elektr o`tkazuvchanligi t-ra ko`tarilishi bilan ortib boradi (mas, t-ra 1 K ga ortganda Ya.ning solishtirma o`tkazuvchanligi 16—17 marta ortadi); Ya.ning elektr o`tkazuvchanligida erkin elektronlardan tashqari atom bilan bog`langan elektronlar ham ishtirok etadi (ba`zi hollarda bog`langan elektronlar asosiy rol o`ynaydi); sof Ya.ga oz mikdorda qo`shilma kiritib, uning o`tkazuvchanligini keskin o`zgartirish mumkin (mas, 0,01% qo`shilma kiritilganda Ya. ning o`tkazuvchanligi 10000 marta ortib ketadi).

Transformator AC mashinasining asosiy komponentidir. Bu o'zgaruvchan tokni elektr tarmog'idan oladi va uni qurilmangizning ikkilamchi o'rashida ishlatish uchun past kuchlanishli, yuqori amperga aylantiradi. RMS qisqa tutashuvining ikkilamchi oqimi spetsifikatsiyasi elektr tarmog'iga yoki ushbu kontaktlarning zanglashiga olib keladigan boshqa qismlariga yuk bo'lmasa, xavfli darajaga yetguncha ortiqcha energiyani olib tashlasa, sizning uskunangizga qancha oqim yo'l topishi mumkinligini aytadi.


Payvandlash transformatorlari o'zgaruvchan tok mashinasi (ACM) deb nomlangan elektrchilar tomonidan yaratilgan katta tizimning bir qismidir. Ular kiruvchi elektr energiyasini biz "tarmoq" deb ataydigan narsadan oladi, bu asosan fabrikalarda, maktablarda, shifoxonalarda va savdo binolarda ishlatiladigan uch fazali tizimlardan iborat.

Download 30.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling