1. Falsafa qachon va qayerda fan bo‘lib shakllangan? A miloddan avvalgi II ming yillikning 2-yarmida Markaziy

  XIX-XX 

asr  G‘arbiy  Yevropa 

falsafasining 

asosiy 

oqimlari:

*A)Pozitivizm, «hayot falsafasi», tomizm, neokantchilik, neo- 

gegelchilik,  pragmatizm,  ekzistensializm,  falsafiy  antropologiya, 

germenevtika,  neopozitivizm,  modernizm,  postrnodernizm,  struk- 

turalizm,  lingvistik  pozitivizm,  empiriokrititsizm,  ruhiy  tahlil, 

neorealizm.

B) Germenevtika, materializm, idealizm, agnostitsizm.

C) Empiriokrititsizm, postrnodernizm, pragmatizm.

D) Hamma javoblar to‘g£ri.

49.

  XX 

asr ikkinchi yarmida rivojlangan falsafiy oqimlar:

A) Ekzistensializm, neomarksizm, freydizm, strukturalizm.

*B) 

Neotomizm,  ekzistensializm,  germenevtika,  struktu­

ralizm,

modernizm,  poststrukturalizm,  lingvistik  tahlil,  futurizm, 

falsafiy antropologiya, postrnodernizm, pragmatizm, neofreydizm.

C) Diniy antropologiya, realizm, nominalizm, gumanizm.

D) Marksizm, neomarksizm, freydizm.

50.  Eng  Yangi  davr  G‘arb  falsafasining  diqqat  e’tiborini 

jalb qilgan asosiy muammolar:

* A) Inson ruhiyati, borlig‘i, irodasi, hayot mazmuni, aniq

fanlarga yangicha munosabat, madaniyat.

B)

 Dunyoning abadiyligi, hayotning asosi, bilish manbai.

C) OntoLogiya, gnoseologiya, aksiologiya, praksiologiya.

D) Hayot-o'lim masalasi.

51.  Eng  Yangi  davr  G4arb  falsafasining  qo‘llagan 

uslublari:

A) Ratsionalizm, induksiya, deduksiya.

B) Kuzatuv, solishtirish, analiz, sintez.

C) «А» va «В» bandlari to‘g'ri.

479

* 

D)  Irratsionalizm,  ruhiy  tahlil,  lingvistik  tahlil,  germenev- 

tika, sinergetika.

52. Neokantchilik oqimining namoyandalari kimlar?

A) E.Gusserl, M.Xaydegger, J.P.Sartr.

B) Shiller, Gartman, Gegel, Feyerbax.

C) F.Nitsshe, A.Shopengauer, I.Shelling.

* D) O.Libman. G.Gelmgols, F.Lange, G.Kogen, P.Natorp.

53. Neokantchilik  fiziologik  yo‘nalishi  namoyandalari 

falsafiy  qarashlarining g‘oyaviy manbasi:

A) Gegel dialektikasi va sistemasi.

*  B) I.Kantning bilish nazariyasi.

C) Aristotel dualizmi.

D) Z.Freyd ruhiy tahlili.

54. Neokantchilikning qanday m aktablari bor?

A) Kiren, kinik, meger maktabi

B) Akadem, Likey.

*  C) Fiziologik yo‘nalish va Margburg maktabi.

D) Hamma javob to ‘g‘ri.

55. Neokantchilikning fiziologik yo‘nalishi namoyandalari 

kimlar?

* A) O.Libman, G.Gelmgols, F.Lange.

B) Bredli, Bekon, Dekart, Lokk.

C) Shiller, Gartman. Gegel, Feyerbax.

D) E.Gusserl, M.Xaydegger, J.P.Sartr.

56.  Neokantchilikning  M argburg  m aktabi  namoyan­

dalari:

A) E.Gusserl, M.Xaydegger, J.P.Sartr.

B) O.Libman, G.Gelmgols, F.Lange.

C) F.Nitsshe, A.Shopengauer, I.Shelling.

*  D) G.Kogen, P.Natorp, E.Kassirer.

480

57.  Neokantchilik  fiziologik  yo‘nalishiga 

kim 

asos 

solgan?

A) G.Gesse.  B) Gegei.  C) L.Feyerbax.  *  G) O.Libman.

58.  Margburg maktabining asoschisi kim?

A) G.Gesse. B) Gegel.  C) L.Feyerbax.  *  D) G.Kogen.

59.  Neokantchilikning  shakllanishi  qaysi  davrga  to‘g‘ri 

keladi?

A) XVII asr oxiri.

B) XX asr o ‘rtasi.

C) XIX -XX asrlar.

*  D) XIX asr oxiri, XX asr boshi.

60.  Margburg 

maktabi 

falsafasining 

boshlang‘ich 

tushunchasi:

A) Ilohiy son.

B) Materiya.

C) Ruhiyat.

*  D) Cheksiz zarrachalarni ifodalovchi matematik son.

61.  Pozitivizm qachon shakllandi?

*  A) X IX  asming 40-yillarida.

B) XX asming birinchi yarmida.

C) XIX-XX asrlar.

D) XVIII asr oxiri.

62.  Pozitivizm rivoji asosan necha davrga bo‘linadi?

A)  5 davrga.

B) 4 davrga.

C )2 davrga.

*  D) 3 davrga.

63.  Pozitivizm asoschisi kim?

A) G.Gesse. B) Gegel. C) L.Feyerbax.  * D) O.Kont.

481

64.  Pozitivizm shakllangan mamlakatlar:

A) Fransiya, Yaponiya, Hindiston.

*  B) Germaniya, Angliya, Rossiya. Italiya.

C) 0 ‘zbekiston, Qozog'iston, Qirg‘iziston.

D) Amerika, Xitoy, Yaponiya.

65.  O.Kont taklif qilgan fanlar tasnifi:

A) Metafizika, tabiiy fanlar, ijtimoiy fanlar.

B) Mantiq, matematika, ijtimoiy fanlar.

*  C)  Matematika,  fizika,  kimyo,  biologiya,  sotsiologiya, 

axloq, tarix.

D) Hamma javob to‘g‘ri.

66.  O.Kontning  fanlar  tasnifi  qanday  tamoyillarga 

asoslanadi:

A) Indnksiyaga.

B) Deduksiyaga.

C) Ruhiy tahlilga.

*  D)  Soddadan murakkabga;  mavhumdan aniqlikka;  qadimgi 

davr fanidan hozirgi davr faniga qarab harakat.

67.  G.Spenser taklif qilgan fanlar tasnifi:

*  A) I matematika, mantiq; П mexanika, fizika, kimyo;

III  astronomiya,  geologiya,  biologiya,  psixologiya,  sotsio­

logiya.

B) Metafizika, tabiiy fanlar, ijtimoiy fanlar.

C) Mantiq, matematika, ijtimoiy fanlar.

D) Matematika, fizika, kimyo, biologiya, sotsiologiya, axloq, 

tarix.

68.  Sotsiologiya fanining asoschisi kim?

A) G.Gesse. B) Gegel. C) L.Feyerbax.  * D) O.Kont.

69.  G.Spenser  o‘z  ijtimoiy  qarashlarida  qanday  tamo- 

yilga suyanadi?

A) Gumanizmga.

482

B) Ijtimoiy-biologik evolutsiya.

C) Ijtimoiy darvinizm.

*  D) «В» va «С» bandlari to‘g'ri.

70.  «Hayot falsafasi»ning vakillari:

A) Anri Avenarius, Bertran Rassel.

B) Fr.Bredli, Fr.Bekon, R.Dekart, J.Lokk.

*  C) F.Nitsshe, O.Shpengler, A.Bergson, A.Shopengauer.

D) E.Gusserl, M.Xaydegger, J.P.Sartr.

71. Germaniyada «hayot falsafasi»ning asoschisi kim?

A) G.Gesse. B) Gegel.  C) L.Feyerbax.  * D) F.Nitsshe.

72. F.Nitsshe falsafasida «hayot» qanday talqin qilinadi?

A) Biologik jarayon sifatida.

*  B) Hayotiy oqim sifatida.

C) Yashovchanlik sifatida.

D) Tiriklik sifatida.

73. F.Nitsshe ijodi necha davrga bo‘linadi?

* A) 3 davrga. B) 2 davrga.  C) 4 davrga. G) 6 davrga.

74.  «Hayot  falsafasi»ning  asoschisi  F.Nitsshe  qachon 

tavallud topgan?

A)  1870-yilda.

B)  1920-yilda.

C)  1811-yilda.

* D)  1844,-yilda.

75.  F.Nitsshe  ijodining  uchinchi  davrida  qanday  asarlar 

yozgan?

A) 

«Bevaqt  qoralamalar»,  «Musiqani  fojiya  ruhiyatidan 

tug‘ilishi».

*  B)  «Quvnoq  bilimlar»  (3  kitob),  «Zardusht  tavallosi», 

«Achchiq  hikmat»,  «Dajjol»,  «Sanamlar  oqshomi»,  «Axloqning 

kelib chiqishi»,  «ESSE NOMO».

483

C) «Insonga xos haddan tashqari insonga xos».

D) «Quvnoq bilimlar»,  «Tonggi  shu'la".

76. «Hokimiyatga intilish  irodasi» asarining muallifi kim?

A) G.Gesse. B) Gegel.  C) L.Feyerbax.  *  D) F.Nitsshe.

77.  «Endi  boshim  uzra  na  xudo  bor va  na  inson!  Ijodkor 

ruhi  nima qilishini o‘zi biladi.  Sukut saqlab  turish vaqti o‘tdi: 

Mening  Zardushtim  shunday  deydi.  Irodam,  falsafam  ham 

shunday yuqoriga  ko‘tarildiki,  uning  orqasida  men  yangi yer 

ochdim, albatta, bu zaminni men qadamba-qadam ishg‘ol etib 

borishim  zarur.  0 ‘z  ijodimning  endi  kunduziga  yetdim!»- 

ushbu misralarning muallifi qaysi bandda to‘g‘ri ko‘rsatilgan:

A) G.Gesse.

B) Gegel.

C) L.Feyerbax.

*

 D) 

F.Nitsshe.

78. «Akademik» hayot falsafasining namoyandalari:

A) Anri Avenarius, Bertran Rassel.

*  B) V.Diltey,  G.Zimmel.

C) F.Nitsshe, O.Shpengler, A.Bergson. A.Shopengauer.

D)

 E.Gusserl, M.Xaydegger, J.P.Sartr.

79. V.Diltey fikricha hayot nima?

*  A)  «Hayot-bu iroda faktlari,  ichki  uyg'onish  hissiyoti.  Ular 

bizga bevosita hayot iztiroblari orqali berilgan».

B) «Yashash uchun kurashdir».

C) «Ijtimoiy-biologik jarayondir».

D) «Tiriklik manbaidir».

80. V.Zimmel «hayot»ga qanday ta’rif beradi?

A)  «Hayot-bu  iroda  faktlari,  ichki  uyg‘onish  hissiyoti.  Ular 

bizga bevosita hayot iztiroblari orqali berilgan».

B) «Yashash uchun kurashdir».

C) «Ijtimoiy-biologik jarayondir».

484

*D)  «Hayot-hissiyot,  tajriba,  ilkr  harakati.  Sim  nuqtayi 

nnzardan oiam hayot tajribasidan kelib chiqadi».

81. Pragmatizm oqimi qachon va qayerda  shakllandi?

A) X IX  asr oxiri Rossiyada.

B) XX asr o'rtasi Fransiyada.

C) XX asr ikkinchi yarmi Germanivada.

*  D) XX asming boshlari AQSHda.

82. Pragmatizm oqimining asoschisi kim?

A) G.Gesse. B) Gegel. C) L.Feyerbax.  * D) Ch.S.Pirs.

83. «Pragma» so‘zining ma’nosi nima?