1. Falsafa tushunchasining kelib chiqishi va mazmuni. Falsafa yunoncha — «donishlikni sevish»


Xulosa chiqarish va uning tarkibiy tuzilishi


Download 95.18 Kb.
bet24/29
Sana04.02.2023
Hajmi95.18 Kb.
#1157256
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29
Bog'liq
falsafa savol va javoblar (3)

38.Xulosa chiqarish va uning tarkibiy tuzilishi.
Voqelikni bilish jarayonida inson yangi bilimlarga ega buladi. Bu bilimlar abstrakt tafakkur yordamida, mavjud bilimlarga asoslangan xolda vujudga keladi. Bunday bilimlarni xosil kilishni mantik ilmida xulosa chikarish deb ataladi. Xulosa chikarish deb bir va undan ortik chin (xukmlardan) muloxazalardan ma’lum koidalar yordamida yangi bilimlarni keltirib chikarishdan iborat bulgan tafakkur shakliga aytiladi.
Xulosa chikarish jarayoni asoslar, xulosa va asoslardan xulosaga utishdan tashkil topadi. To’g’ri xulosa chikarish uchun, avvalam bor, asoslar chin (xukmlardan) muloxazalardan iborat bulishi, xamda mantikiy boglanishi kerak.
Xulosa chikarishning asosiy turlariga deduktiv, induktiv va analogiya kiradi. Deduktiv xulosa chikarishda fikr umumiylikdan yakkalikka, М: институтга баҳо бериш учун гуруҳга эътибор берилади
induktiv xulosa chikarishda yakkalikdan umumiylikka xarakatlansa, М: талабага таъриф бериш орқали гуруҳ ҳақида хулоса қилинади analogiyada esa Аналогияда предметларнинг ўхшаш хоссаларига асосланиб хулоса чиқарилади. М: Қуш тирик мавжудот, унинг қаноти бор, у учади.
Инсон ҳам тирик мавжудот, унинг қаноти йўқ, у учмайди.Инсоннинг ҳам қаноти бўлса, у, эҳтимол учади.
Deduktiv xulosa chikarish-zaruriy xulosa chikarish, induktiv xulosa chikarish (tulik induksiyani xisobga olmaganda) va analogiya extimoliy xulosa chikarishdir,
39. Asosiy ahloqiy tushunchalar: odob, hulq, ahloq.


Одоб инсон ҳақида ёқимли таассурот уйғотадиган, лекин жамоа, жамият ва инсоният ҳаётида бурилиш ясайдиган даражада муҳим аҳамиятга эга бўлмайдиган, миллий урф-одатларга асосланган чиройли хатти-ҳаракатларни ўз ичига олади.
Хулқ оила, жамоа, маҳалла-кўй миқёсида аҳамиятли бўлган, аммо жамият ва инсоният ҳаётига сезиларли таъсир кўрсатмайдиган ёқимли инсоний хатти-ҳаракатларнинг мажмуи.
Ахлоқ жамият, замон, баъзан умумбашарий аҳамиятга эга, инсоният тарихи учун намуна бўла оладиган ижобий хатти-ҳаракатлар йиғиндиси, инсоний камолот даражасини белгиловчи маънавий ҳодиса.

Download 95.18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling