1. Fizika-tabiat hodisalarini,modda va maydon xossalari va ularning sabab qonunyatlarini o'rganuvchi fan

---

1. Fizika-tabiat hodisalarini,modda va maydon xossalari va 
ularning sabab qonunyatlarini o'rganuvchi fan. 
2. Fizika-yunoncha “phusis” so'zidan olingan bo'lib ‘tabiat’ 
degan ma'noni bildiradi. 
3. Fizika 5 ta bo'limga bo'linadi.
1. Mexanika.
2. Molekulyar fizika.
3. Elektr.
4. Optika.
5. Atom va yadro fizikasi. 
4. Mexanika-nuqta yoki jismning harakat bilan boģliq bòlgan 
har qanday tabiat hodisalari va ularning sabablarini 
òrganadigan fizikaning dastlabki qismidir. 
5. Mexanikaning asosiy masalasi jismning ixtiyoriy vaqt 
momentidagi vaziyatini aniqlashdan iborat. 
6. Mexanika bo'limi ham o'z navbatida 3 qismga bòlinadi: 
1. Kinematika.
2. Dinamika.
3. Statika. 
7. Kinematika- jismlarning harakat qonunlari va 
tenglamalarini òrganuvchi mexanikaning bir bòlimi. 
8. Dinamika- jismlarning harakatga kelish sabablarini 
òrganadi. 
9. Statika- kuch ta’sirida jismning muvozanatda bòlish 
shartlarini òrganadi. 
10. Fizikada 7 asosiy birliklar 
mavjud:uzunlik,vaqt,massa,temperatura, modda miqdori,tok 
kuchi va yoruğlik kuchi. 
11. Qòshimcha birliklar ham bor: fazoviy burchak hamda 
yassi burchak. 
12. Xalqaro Birliklar Sistemasi (XBS) 1960-yil oktabr 
oyida qabul qilingan. 
13. Mexanik harakat deb,jismning fazodagi vaziyatini 
vaqt òtishi bilan boshqa jismlargan nisbatan òzgartirishiga 
aytiladi. 
14. Agar jismning òlchami harakatlanayotgan masofaga 

---

nisbatan ancha kichik bòlsa,bunday jism moddiy nuqta 
deyiladi. 
15. Òlchamlarini hisobga olmas darajada kichik bòlgan 
jismlar moddiy nuqta deyiladi. 
16. Jismning harakat davomida qoldirgan izi traektoriya 
deyiladi. 
17. Traektoriya uzunligi yòl deyiladi. 
18. Jism harakatining boshlanģich nuqtasi bilan oxirgi 
nuqtasini tutashtiruvchi kesma uzunligi ko'chish deb ataladi. 
19. Yòl nolga teng bòlmaydi. 
20. Kòchish nolgan teng bòlishi mumkin. 
21. Hech qachon kòchish yòldan katta bo'la olmaydi. 
22. Kòchish maksimal holatda yòlga teng bòlishi mumkin. 
23. Harakatlanmay tinch turibdi deb,shartli ravishda 
qòzģalmas deb hisoblasa bòladigan jismlar sanoq jismlar 
deyiladi. 
24. Sanoq jismi,sanoq jismiga boģlangan kordinatar 
sistemasi va vaqtni òlchaydigan asbob sanoq sistemasini 
tashkil qiladi. 
25. Yònalishga ega bòlgan kesma vektor deyiladi.