1. for va foreach sikllari

1. for va foreach sikllari
for va foreach sikllari C++ dasturlash tili uchun foydalaniladigan tsikllar hisoblanadi. Ular qatorlar to'plamini (massiv) o'z ichiga olish va har bir qatorni alohida olish imkoniyatini beradi. for tsikli biror qatorlar to'plami (massiv) yoki to'plamning uzunligi bilan ishlaydi. for tsikli quyidagi ko'rinishda yoziladi: for (initialization; condition; increment/decrement) {
// code block to be executed
}
Bu yerda:
- initialization: tsiklning boshlang'ich qiymatini aniqlash uchun ishlatiladi.
- condition: tsiklni to'xtatish sharti bilan ishlatiladi.
- increment/decrement: tsiklni martaqasini oshirish yoki kamaytirish uchun ishlatiladi.
- code block: tsiklda bajarilishi kerak bo'lgan amallar uchun ishlatiladi.
Quyidagi misol for tsiklini ishlatishni ko'rsatadi, bu misolda tsikl massivdagi qatorlarni alohida ko'rsatadi:
int numbers[] = {1, 2, 3, 4, 5};
for (int i = 0; i < 5; i++) {
cout << numbers[i] << endl;
} foreach tsikli esa massivdagi har bir qatorga alohida murojaat qilishga imkon beradi. Bu tsikl quyidagi ko'rinishda yoziladi:
for (type variable: array_name) {
// code block to be executed
}
Bu yerda:
- type: massivning o'z turidagi o'zgaruvchi turini belgilaydi.
- variable: massivdagi har bir qatorning qiymatini saqlaydi.
- array_name: murojaat qilinadigan massivni belgilaydi.
- code block: tsiklda bajarilishi kerak bo'lgan amallar uchun ishlatiladi.
Quyidagi misol foreach tsiklini ishlatishni ko'rsatadi, bu misolda massivdagi har bir qator alohida ko'rsatiladi:
int numbers[] = {1, 2, 3, 4, 5};
for (int number: numbers) {
cout << number << endl;
} for va foreach tsikllari C++ dasturlash tili uchun ishlab chiqilgan va boshqa dasturlash tillarida turli usullarda ishlatiladi.
2. Massivlarni saralalash usullari
C++ dasturlash tilida massivlar ko'p mavzuda ishlatiladi va ularga aloqador bir necha saralash usullari mavjud. Quyidagi massiv saralash usullari C++ dasturlash tilida ishlatiladi:
1. To'g'ri tanlash (Selection sort): Bu usulda massivni o'z ichidagi eng kichik elementni topib oldindan oldinga joylashtirish bilan boshlanadi. Keyin, to'g'ri joylashtirilgan elementni o'ziga mos keladigan elementni izlaydi va ularni o'zaro almashtiradi. Bu jarayon massivning oxiriga kelib chiqqaniga qadar davom etadi.
2. Quyruq tanlash (Bubble sort): Bu usulda massivning o'z ichidagi elementlar ikkiga ikkiga olinadi va ularni o'zaro solishtiriladi. Agar birinchi element ikkinchi elementdan katta bo'lsa, ular o'zgartiriladi. Bu jarayon massivning oxiriga kelib chiqqaniga qadar davom etadi.
3. Chiqish tanlash (Insertion sort): Bu usulda massivning birinchi elementi o'z o'rniga joylashtiriladi. Keyin, ikkinchi elementni o'z o'rniga joylashtirish uchun o'ngdan chapga yoki chapdan o'nga qarab murojaat qilinadi. Agar o'ngdan chapga murojaat qilinsa, shuningdek, chapdan o'nga qarab murojaat qilinsa, massiv o'zgartiriladi va yana o'ngdan chapga yoki chapdan o'nga qarab murojaat qilinadi.
4. Biron bir algoritmlar: Quyidagi algoritmlar ham massiv saralash uchun C++ dasturlash tilida ishlatiladi: merge sort, quick sort, heap sort va boshqalar.
Quyidagi misol Selection sort algoritmini ko'rsatadi:
cpp
void selectionSort(int arr[], int n) {
int i, j, min_idx;
for (i = 0; i < n-1; i++) {
min_idx = i;
for (j = i+1; j < n; j++) {
if (arr[j] < arr[min_idx]) {
min_idx = j;
}
}
int temp = arr[min_idx];
arr[min_idx] = arr[i];
arr[i] = temp;
}
}
Quyidagi misol Bubble sort algoritmini ko'rsatadi:
cpp
void bubbleSort(int arr[], int n) {
int i, j;
for (i = 0; i < n-1; i++) {
for (j = 0; j < n-i-1; j++) {
if (arr[j] > arr[j+1]) {
int temp = arr[j];
arr[j] = arr[j+1];
arr[j+1] = temp;
}
}
}
}
Quyidagi misol Insertion sort algoritmini ko'rsatadi:
cpp
void insertionSort(int arr[], int n) {
int i, j, key;
for (i = 1; i < n; i++) {
key = arr[i];
j = i - 1;
while (j >= 0 && arr[j] > key) {
arr[j+1] = arr[j];
j = j - 1;
}
arr[j+1] = key;
}
} Bu algoritmlar orasidan siz o'zingiz uchun eng yaxshi keladiganini tanlashingiz mumkin.