1. Inson mehnat faoliyatiga ta’sir etuvchi salbiy omillar,ularning turlari, mohiyati va himoyalanish usullari

Havo bosimi. Havoning bosimi dengiz sathiga nisbatan o'lchanadi va 760 
mm.simob ustuniga teng, Toshkent uchun esa 715—740 mm.simob ustuni 
oralig'ida bo'ladi. 
Havoning zichligi yoki solishtirma og'irligi.Havo tarkibidagi suv bug'larining 
bosimi havoning umumiy bosimiga nisbatan hisobga olmasa bo'ladigan qiymat 
tashkil qilishini hisobga olib, ideal gaz uchun quyidagi 
formulani yozish mumkin: PL=GRT(1) bunda, P-havoning absolyut bosimi, 
kgs/m2; L-havo hajmi, m3; G— 
havoning og'irligi, kg; R-o'zgarmas qiymat, m.grad; T-Kelvin shkalasi bo'yicha 
absolyut harorat, grad. 
R ning qiymati quriq havo uchun 29,3 va suv bug'lari uchun 47 m gradni tashkil 
qiladi. 
Havoning zichligi: L G
formulani olish mumkin: RT 
P 
Havo bosiminirig absolyut miqdori 760 mm simob ustuni ekanligini hisobga olib 
va boshqa qiymatlarni qo'ysak, bu formula yordamida havoning zichligini aniqlash 
mumkin. 
Havoning absolyut va nisbiy namligi. Havo hajmining ma'lum birligi tarkibidagi 
havo bug'larining miqdori havoning absolyut namligi deb yuritiladi va A bilan 
belgilanadi.Havoning absolyut namligi miqdor jihatidan havo bug'larining 
solishtirma og'irligiga teng. Havo tarkibidagi suv bug'larinu ko'paytirib borsaki 
havoning to'yingan holatiga erishamiz.Ma'lum haroratdagi havoning absolyut 
namligini, havoning miqdoriga nisbatini foizlar bilan ifodalangan miqdori 
havoning nisbiy namligi deyiladi. 
Havo tarkibidagi suv miqdori. Havo tarkibidagi suv miqdori deb 1kg quruq havo 
tarkibidagi ma'lum og'irlik miqdordagi suv parlarining bo'lishiga aytiladi. Bu 
tushunchani kiritishdan asosiy maqsad, havo namligini oshirish maqsadida quruq 
havoga suv bilan ishlov berish jarayonida hisob ishlarini yengillatishdan iborat.Bu 

---

miqdor quyidagicha aniqlanadi: x sb PPd 
sb— suv bug‟larining 
bosimi; Px-quruq havo bosimi, 
760 mm simob ustuni.Psb — ni quyidagi formuladan topish mumkin P T sb 
sb
sb — suv parlarining solishtirma og'irligi. 
Nam havo tarkibidagi issiqlik miqdoii (entalpiya). Entalpiya deb 1kg quriq 
havoga keltirilgan quriq havo va suv parlari tarkibidagi issiqlik miqdorlari 
yig'indisiga aytiladi: I S t qh qh 
qh - qyruq havoning issiqlik sig'imi, 
ya'ni 1kg havo ni 1 °C ga qadar isitish uchun sarflanadigan issiqlik miqdori. 
Havoning issiqliksig'imi Sqh =0,24 kkaU kg °C) Bundan I t qh 
Suv bug'ining issiqlik sig'imi 0,46 kkal/(kg °C)) Demak, suv bug'larining 
entalpiyasi 0,46 kkal/kg, bug' hosil bo'lishiga sarflanadigan 597,3 kkal/kg issiqlik 
qo'shilishidan hosil bo'ladi. 
I 
t Unda namlangan havoning to'liq entalpiyasi, namlangan 
havoning 1kg quruq qismiga keltirilgan namlik tarkibi bo'lganda quyidagicha 
aniqlanadi 
I=0,24t=(597,3 + 0,46t) 0,001d 

---

Document Outline

• ‎C:\Users\number_one\Desktop\1-Ma'ruza.docx‎
• ‎C:\Users\number_one\Desktop\2-Ma'ruza (2).docx‎