1. Kirish Xalqaro quyosh energiyasi instituti Toshkentda ish boshladi. Qayta tiklanadigan manbalardan foydalanish

JAMOAT BINOLARIDA ENERGIYANI TEJASH

Reja:

1.Kirish
2. Xalqaro quyosh energiyasi instituti Toshkentda ish boshladi.
3.Qayta tiklanadigan manbalardan foydalanish.

KIRISH
Qayta tiklanadigan energiya manbalarining mavjud bo’lgan eng yuqori xususiyatlari (quyosh, shamol va biogaz energiyasining gidroenergiyasi, kichik tabiiy va sun’iy suv oqimlari) elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarishda deyarli qo’llanilmaydi).

2017-2018 yillarda qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirishning ustuvor yo’nalishlarini amalga oshirish uchun qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishni qisqartirish, energiya manbalarining energiya salohiyatini kamaytirish, milliy ilmiy-texnik ishlanmalar va xalqaro energetikaga xos xalqaro energetikaga xos xalqaro malaka oshirishda quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi:
– Qayta tiklanadigan energiya manbalari, energiya samaradorligini ishlab chiqarish va mahalliylashtirish, energiya tejaydigan uskunalarni ishlab chiqarish va mahalliylashtirish sohasida innovatsion texnologiyalarni, ilmiy-texnik ishlanmalarni joriy etish, shu jumladan texnologiyalar va muhandislik markazlarini tashkil etish;
Qayta tiklanadigan va muqobil energiya manbalaridan foydalanish, energiya ishlab chiqarishdan foydalanish, mikro va kichik gidroelektrostantsiyalarning sinov texnologiyasi, yoqilg’i-energiya balansini sinovdan o’tganlar asosida energiya ishlab chiqarish quvvatlarini jalb qilish orqali texnologiyani diversifikatsiya qilish;
Zamonaviy energiya tejaydigan va energiya tejaydigan texnologiyalar, texnik va texnologik qayta jihozlash va yangilarini yaratish orqali ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning energiya sarfini pasaytirish.
2025 yilga qadar qayta tiklanadigan energetikani yanada rivojlantirishning maqsadli parametrlari bilan qayta tiklanadigan energiya manbalarining ulushini 12,7 foizdan 19,7 foizgacha, shu jumladan 15,8 foizga, quyosh energiyasiga 2,3 foizga, shamol energetikasiga 1,6 foizga ko’payishi kutilmoqda;
2017-2055 yillarda qayta tiklanadigan energetikani rivojlantirish bo’yicha investitsiya loyihalari ro’yxati 8,3 milliard dollarlik 810 loyihani amalga oshirish rejalashtirilgan;
2017-2012 yillarda iqtisodiyot va ijtimoiy sohalarda qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishni rivojlantirish va energiya samaradorligini oshirish bo’yicha chora-tadbirlar, energiya samaradorligini rivojlantirish va boshqa ustuvor vazifalarni amalga oshirish bo’yicha 28 ta chora-tadbirlar amalga oshirilgan;
Xalqaro quyosh energiyasi instituti Toshkentda ish boshladi;
Osiyo taraqqiyot banki ko’magi bilan O’zbekistonda quyosh energiyasini rivojlantirish bo’yicha «Yo’l xaritasi» ishlab chiqildi;
Namangan viloyati Savdo, sanoat va energetika vazirligining ko’magi bilan, 130 kVt quvvatga ega Quyosh elektr stantsiyasi yagona elektr tarmog’iga ulangan va yiliga 234,3 ming kVt soatiga elektr ishlab chiqarish quvvatiga ega;
Surxondaryo, Namangan va Navoiy viloyatlarida yirik quyosh fotoelektr stantsiyalarini qurish bo’yicha loyihalar tayyorlanmoqda;
Jahon banki, O’zbekiston Respublikasining shamollari, O’zbekiston Respublikasining shamollarini rivojlantirdi, Bostonlik tumanida 750 kVt quvvatga ega bo’lgan investitsiya loyihalarining yakuniy bosqichiga o’tdi.
XULOSA
Quvvatlantiruvchi energiya manbalaridan keng foydalanish orqali yoqilg’i balansini diversifikatsiya qilish. Shu bilan birga, yoqilg’i turlarini qayta tiklanadigan energetikaga almashtirilishi tufayli ularning elektr va issiqlik energiyasidagi hissasini kamaytirish rejalashtirilgan. Yaqin kelajakda iqtisodiyotning energiya va resurs salohiyatini kamaytirish, energiya tejaydigan texnologiyalardan keng foydalanish, qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishni kengaytirish, mehnat samaradorligini oshirish ustuvor vazifa hisoblanadi.
Keng qamrovli energiya manbalarini tatbiq etish, issiqlik va elektr energiyasi kabi energiya manbalarini etkazib berishga imkon beradi, bu uglevodorodlarning sanoat turlarini, shu jumladan yuqori suyuqlikni, sintezlarni, yoqilg’i sintiklarini almashtirishga imkon beradi.
Xorijiy ilg’or texnologiyalarni uzatish qobiliyatini tahlil qilish asosida iqtisodiyot va ijtimoiy sohalarda qayta tiklanadigan energiya manbalarini maqsadli joriy etish va quyosh energiyasini rivojlantirish zarur.
O’zbekiston Respublikasida ko’p qavatli turar-joy binolarining umumiy soni 35 mingdan ortiqni tashkil etadi, bu ko’rsatkich 6,5,2 million yoki butun mamlakat aholisining 23,2 foizini tashkil etadi.
Ko’p qavatli turar-joy binolarida energiya tejash tadbirlaridan foydalanish, birinchi navbatda, tabiiy gazni tejashga olib keladi. Bu ko’p qavatli uylarda sezilarli energiya sarfiga ko’ra birinchi darajali vazifaga aylanadi
Umumiy iste’mol qilingan energiyaning deyarli yarmi yoki 17 mln. TN.E. (tonna neft ekvivalenti) binolarga to’g’ri keladi. Energiya resurslarining narxi va mavjudligi haqidagi savolga javob ham muhimdir. Masalan, benzin narxi 2009-2019 yillarda o’rtacha 1,5 baravar oshgan. Shuningdek, neft mahsulotlari va ko’mirning narxi ma’lum bir vaqtda o’sib bormoqda. Hozirda O’zbekistondagi ko’plab mavjud binolar davlat tomonidan o’rnatilgan issiqlik uzatish inshootlari uchun tashqi to’siqlarga ega, bu o’z navbatida ortiqcha energiya va samarasiz iste’molga olib keladi, bu esa ushbu binolarni energiya bilan rekonstruktsiya qilishni ta’minlash zarurati hisoblanadi. Shunga qaramay, yangi binolar ishlab chiqilmoqda va mavjud qurilish me’yorlariga muvofiq qurilmoqda, bunda energiya samaradorligi har doim ham zarurat hisobga olinmaydi
QMQ 2.01.18 – 2000 * 2000 * «QMQ 2.01.04 – 97 *» Qurilish issiqlik muhandisligi «va boshqa bir qator Shnq va QMQlar O’zbekiston Respublikasida qurilayotgan binolarning energiya samaradorligini oshiradi. Ko’plab yangi normalar loyihalarning me’moriy va texnik echimlaridan foydalanishga kiritilgan.
Qurilish ob’ektlarining energiya samaradorligini oshirish bo’yicha yangi talablar «*» «*» bilan belgilangan qurilish me’yorlari va qoidalari: «Jamoat binolari va inshootlari», QMQ 2.01.04 * «Qurilish issiqlik muhandisligi», QMQ 2.04.05 – 97 * » Isitish, ventilyatsiya va kontseptsiyalar «, QMQ 2.08.04 * 04 *» Ma’muriy binolar «, QMQ 2.03.10 -» Tomlar va xizmatchilar «shuningdek,» Tomlar va naqshlar «kabi me’yoriy hujjatlarda aks ettirilgan
ADABIYOTLAR
Mahmudov S.M. Binolarning energiya samaradorligini oshirish. Darslik. Toshkent
Marakaev R.Y., Norov N.N. O’zbekiston sharoitida energiya tejaydigan binolarni ishlab chiqish / matnli qo’llanma. Toshkent, 2009 – 109 b.
Kuchkarov R.A., Marakaev R.Yu., Norov N.N. Qurilish loyihalarini loyihalashning fizikasi va texnik asoslari.Ovizik qo’llanma.toshkent, 2015 y. -113 b.
Marakaev R.Y., Akramov H.A., Norov N.N.O’zbekistondagi energiya tejaydigan gellyozalarning ba’zi xususiyatlari va qoidalari.O’quv qo’llanma, Toshkent, 2008 -104 b.
Ganiev, A. G., & Tashev, S. N. (2021). «Ijodiy fikrlash» jarayonida «tasavvur» ning o’rni Fizikani o’qitishda o’quvchilarning «tasavvur» va «ijodiy fikrlash» qobiliyatlarini rivojlantirish. Ruminiya hujayra biologiyasi jamiyati yilnomalari, 633-642.
Бутаев, Ш. А., Сидикназаров, К. М., Муродов, А. С., & Кузиев, А. У. (2012). Логистика (Етказиб бериш занжирида оқимларни бошкариш). Тошкент,“Экстремум Пресс, 577.
Qo’ziev, A. U. va Muratov, A. K. (2021). Moddiy-texnik tamoyillarni mintaqada yo’nalishlarni ishlab chiqishda qo’llash. Amerika muhandislik va texnologiyalar jurnali, 3 (05), 143-149.
Qo’ziev, A. U., Muratov, A. K., & Kurbonov, S. S. (2020). Hududiy ko’p qirrali transport tarmoqlarini rivojlantirish va ulardan samarali foydalanish. Nazariy va amaliy fan, (5), 550-555.
Ahmadaliev, D. K., Medatov, A. A., Jo’rayev, M. M., & O’rinov, N. T. (2019). ADAPTIV TA’LIM GİPERMEDIYASI TIZIMLARI: ADAPTIV MAZMUNNING TAKSILI VA SEKENSINGNING HOZIRGI TRENDI UChUN. Nazariy va amaliy fan, (3), 58-61.
Norinov, M. U., Abdukodirov, B. A., Tillavoldiev, A. O., & Urinov, N. T. (2019). АЛГОРИТМ УСТРАНЕНИЯ ШУМА КУСОЧНО-ГЛАДКОЙ МОДЕЛЬЮ ИЗОБРАЖЕНИЯ. Theoretical& AppliedScience, (4), 509-512.
Уринов, Н. Т., Сайидова, Н. К., & Юлдашев, Х. Д. (2020). Cyber threats and vulnerabilities. EPRA International Journal of Research and Development (IJRD), 5(3), 158-162.
Orinov, N. T., Medatov, A. A., Djuraboyev, M. K. O., & Khudoyberdiyeva, S. M. (2021). PEDAGOGICAL THEORIES AND THE ROLE OF THE SUBJECTIVE FACTOR IN THEIR DESIGN. Academic research in educational sciences, 2(4), 826­838.
O’rinov Nodirbek Toxirjonovich, M. A., & Abduvaliyevich, S. S. (2020). Mathematical modeling: from the classroom to the real world. Solid State Technology, 63(2s).
Уринов, Н. Т., & Араббоев, А. (2019). НЕКРИПТОГРАФИЧЕСКИЕ МЕХАНИЗМЫ БЕЗОПАСНОСТИ. InНАУКА-ЭФФЕКТИВНЫЙ ИНСТРУМЕНТ ПОЗНАНИЯ МИРА (pp. 121-124).
Norinov, M. U., Abdukodirov, B. A., Tillavoldiev, A. O., & Urinov, N. T. (2019). Algorithm for eliminating noise by a smooth-smooth image model. ISJ Theoretical & Applied Science, 04 (72), 509-512.
Ganiev, A. G., Avliyakulov, A. K., & Almardonova, G. A. (2003). Physics: 1 part. Tashkent, 368.
Ganiev, A. G. (2021). Developing Students’’Creative Thinking’Skills In The Course Of ‘Law Of Conservation’. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 3(03), 564-573.
Ганиев, А. Г., Авлиякулов, А. К., & Алмардонова, Г. А. (2003). Физика. 1 часть. Учитель.
G’aniev, A. G. (2020). boshqalar. Shahrisabz hayvonot bog’ida sayohat darslarining chet tillarini o’rgatish va ularning tasavvurlarini rivojlantirishda maktabgacha ta’lim muassasalari tarbiyachilarining o’rni. Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya. Qozog’iston. Pavladar, 249-251.
Kerimov, B. K., Ehl’gavxari, A. I., & Ganiev, A. G. (1981). Elektron-pozitron juftlikidagi yadro sohasidagi fotoproduktsiyaning qutblanish hodisalari. Izv. Akad. Nauk SSSR, ser. Fiz.; (SSSR), 45 (11).