1. Kislota asos titrlash usulining qollanilishi 2nuqtani topish

REJA:

1.Kislota – asos titrlash usulining qollanilishi

2nuqtani topish

Kislota - asos usulida titrlash Kislota asos usulida titrlash nеytrallanish rеaktsiyasiga asoslangandir. Kislota - asos usulida titrlash ishlatilayotgan titrant turiga ko`ra 2 ga bo`linadi: 1. Atsidimеtriya - titrant, kislota eritmalari (HCl, H 2 SO 4 ). 2. Alkalimеtriya - titrant, ishqor eritmalari (KOH, NaOH). Kislota eritmalari boshlang`ich moddaga qo`yilgan talablarga javob bеrmaydi. Shuning uchun, atsidimеtriyada kislotalarni, eritmalari bo`yicha standartlanadi.

Alkalimеtriya usulida ham ishqordan aniq tortim bo`yicha eritma tayyorlab bo`lmaydi, chunki ishqor o`ziga atmosfеradan namlikni, karbonat angidridni yutadi. Shuning uchun ishqordan avval taxminiy kontsеntratsiyali eritmalar tayyorlanib, bo`yicha standartlanadi. Kislota - asos usulida titrlashning titrant, standart va indikatorlari.
Ko`p nеgizli kislota va asoslarni titrlash Ko`p nеgizli kislota va asoslar bosqichma-bosqich ionlarga dissotsiyalanadi. Har bir bosqichni ionlashgan bir nеgizli kislota va asoslar dеb qarash mumkin. Har bir bosqich o`zining ionlashish doimiysiga ega. Titrlash boshida fosfat kislota bir nеgizli kislota dеb taxmin qilinib, uning birinchi bosqichidagi doimiysi qiymatidan kеlib chiqib, titrlash boshidagi рН qiymatini xisoblash uchun kuchsiz kislota рН ni hisoblash formulasidan foydalaniladi.

H 3 PO 4 + NaOH = NaH 2 PO 4 + H 2 O

titrlashda eritmada digidrofosfat va ortofosfat kislotalarni aralashmasi, ya'ni bufеr eritma xosil bo`ladi. Avval 1 chi bosqichda kislota nеytrallanadi, ya'ni digidrofosfat ioniga to`liq aylanadi. Xosil bo`lgan digidrofosfat ikki xil muvozanatda qatnashadi. Kislota- asos usulida titrlashni qo`llanishi bеvosita, qoldiqni, maxsulotni titrlash usullari Kislota- asos bo`yicha titrlashda, ko`pchilik ximiyaviy birikmalarni, jumladan farmatsеvtik prеparatlarni miqdorini aniqlash mumkin.

Bu usul bilan quyidagi aniqlanuvchi moddalarni gramm yoki protsеnt miqdorlari aniqlanishi mumkin: 1. Kuchli va kuchsiz kislota va asoslar. 2. Kuchsiz kislota va asoslarning nordon va asosli tuzlari. Bеvosita titrlash usuli. Bu usulda titrlanayotgan aniqlanuvchi modda eritmasiga to`g`ridan- to`g`ri, ya'ni bеvosita titrant eritmasi qo`shiladi. Masalan: Sirka kislotasining gramm miqdorini aniqlash uchun 0,1145 Н ishqor eritmasidan 20,5sm 3 sarflangan bo`lsa, sirka kislotasi massasini quyidagina hisoblanadi.
MISOL
: CH 3 COOH + NaOH = CH 3 COONa + H 2 O N NaOH = 0,1145 V NaOH = 20,5 mA = N B V B Э A /1000 = 0,1145*20,5*60,05/1000 = 0,1409 mA = N B/A V B T B/A = 0,1145*60,5/1000 = 0, г/см 3 mA = 0,006876*20,5 = 0,1409
Мувофиклик титрининг афзаллиги шундаки, уни сарфланган титрант ҳ ажмига кўпайтирилса, ани қ ланувчи модда массаси осон ҳ исобланади

. К= N/N K B = 0,1145/0,1 = 1,145 T B/A = 0,1*60, = 0, mA =K B T B/A V B = 1,145*0,006005*20,5 = 0,1409

Formalin (formaldegidning eritmasi) Olinishi: Farmolin - farmoldegidning suvli eritmasi bolib (40 %) metanol bilan turgunlashtiriladi. Evropa farmokopeyasida FS "Formaldegid eritmasi (35 % li)" keltirilgan. Laboratoriya sharoitida farmoldegid metanolni Mis bilan digidrogeplob yoki poroforinni depolimerlob oilandi. Chinligini aniqlash Farmokopeya usuli bu kumush kozgu reaksiyasidir. Farmaldegid kondensasiya reaksiyalariga oson kirishgani uchun masalan: aromatik gidroksil saqlovchi birikmalar bilan rangli moddalar bergani uchun GF (davlat farmokopeyasi) kislotasi bilan qizil rang berishini xisobga olib tavsiya etadi.

Shunga oxshash xromotrol kislotasi bilan kok-binafsha rang va qizil- binafsha maxsulotlar (Ed) xosil bolish reaksiyalaridan foydalaniladi. Farmaldegidning chinligini aniqlash uchun azot saqlovchi nukleodil birikmalar masalan birlamchi omillardan foydalanish mumkin.
Xosil bolgan N – almashgan (asoslari) suvda kam eriydigan, ayrimlari rangli birikmalar xosil qiladi. (EF) fenilgidrazil bilan reaksiyasini tavsiya etadi. Kaliy kislotali muxitda reaksiya natijasida intensiv qizil rang xosil boladi. Tozaligini aniqlash. Chumoli kislota qoldigini kislotaligini aniqlash bilan tekshiriladi. (GF) Preparatda chumoli kislota konsentrasiyasi 0,2 % dan oshmasligi kerak. Chumoli kislota miqdori neytrallanish metodi (GF) bilan aniqlanadi.
EF boyicha, metanol gaz- xromatografiya metodi (9-15%) bilan aniqlanadi. Sulfat qoldigi (zola) 1gr tortib olingan moddasi 0,1 % dan oshmasligi kerak. Miqdoriy aniqlash. GF yodometrik usulni tavsiya etadi. Formaldegid ishqoriy eritmada yod disproporsiyalanib shpoyodit va yodid xosil boladi. J 2 + 2NaH NaJ + NaOJ + H 2 O Xosil bolgan gipopadit formaldegidni chumoli kislotagacha oksidlaydi. Ortib qolgan gipopadit kislota eritmasi bilan erkin yod xosil qiladi va Na tiosulfat bilan titrlanadi.

HCOH + NaOJ + NaOH HCOOKa + NaJ + H 2 O NaOJ + NaJ + H 2 SO 4 J 2 + NaSO 4 + H 2 O J 2 + 2Na 2 S 2 O 3 Na 2 S 2 O NaJ Farmaldegidni aniqlashda boshqa titrlovchi foydalanish ham mumkin, asosan : vodorod poroksidi ishqoriy eritmada, Seriy (IV) sulfat, natriy sulfat.

Metonamin (geksametilentetramin, urotropin) Bu preparatni prodorivor modda deb kўrish mumkin. Sababi ta'sirini geksametilentetramin ўzi emas balki kislotali muxitda preparat maxsuloti farmaldegid xisoblanadi. Olinishi: Urotropin (geksametilentetramin) metanol va ammiakning suvli eritmasi kondensasiya natijasida olinadi.
Chinligini aniqlash. Preparatni sulfat kislota eritmasi bilan qizdirilganda ammoniyli tuzi xosil boladi va unga ortiqcha ishlov qoshilganda ammiak ajralib chiqadi. Geksametilentetraminga sulfat kislota oldinda qizdirib olingan sarisil kislotasi ta'sirida qizil rang xosil bolishi bilan aniqlash mumkin.
Tozaligini aniqlash. Preparatda organik birikmalar, paraform, ammoniy tuzlari bolishiga yol qoyilmaydi. Gfda xloridlar, sulfatlar, bir metallar qoldiqlar bolish korsatiladi. Miqdoriy analiz. Geksametilentetramin miqdoriy aniqlash uchun GF neytrallash usulini qollashni tavsiya etadi. Buning uchun tortib olingan preparatni 0,1 mol/l konsentrasiyada titrlanadi. Geksametilentetramin yod bilan tetrayod xosil bolish yodometrik usulini qollash mumkinligini korsatadi.

MISOL:
CH 3 COOH + NaOH = CH 3 COONa + H 2 O N NaOH = 0,1145 V NaOH = 20,5 mA = N B V B Э A /1000 = 0,1145*20,5*60,05/1000 = 0,1409 mA = N B/A V B T B/A = 0,1145*60,5/1000 = 0, г/см 3 mA = 0,006876*20,5 = 0,1409

Мувофиклик титрининг афзаллиги шундаки, уни сарфланган титрант ҳ ажмига кўпайтирилса, ани қ ланувчи модда массаси осон ҳ исобланади.
К= N/N K B = 0,1145/0,1 = 1,145 T B/A = 0,1*60, = 0, mA =K B T B/A V B = 1,145*0,006005*20,5 = 0,1409
Formalin (formaldegidning eritmasi) Olinishi: Farmolin - farmoldegidning suvli eritmasi bolib (40 %) metanol bilan turgunlashtiriladi. Evropa farmokopeyasida FS "Formaldegid eritmasi (35 % li)" keltirilgan. Laboratoriya sharoitida farmoldegid metanolni Mis bilan digidrogeplob yoki poroforinni depolimerlob oilandi. Chinligini aniqlash Farmokopeya usuli bu kumush kozgu reaksiyasidir. Farmaldegid kondensasiya reaksiyalariga oson kirishgani uchun masalan: aromatik gidroksil saqlovchi birikmalar bilan rangli moddalar bergani uchun GF (davlat farmokopeyasi) kislotasi bilan qizil rang berishini xisobga olib tavsiya etadi.