1. ko‘mir shaxtalari va karzerlari neft va gaz qazib chiqarish o‘zbekiston energetikasining rivojlanishi


Download 0.64 Mb.
bet5/5
Sana21.09.2023
Hajmi0.64 Mb.
#1684035
1   2   3   4   5
Bog'liq
ENERGETIK RESURSLANING ISTEMOL DINAMIKASI

4.4. TRANSFORMATORNING CHO‘LG‘AMLARI




3-rasm. Magnit o‘zakdagi magnit kuch chiziqlarining
o‘rtacha uzunligi


Transformatorlarning cholgamlarini tayyorlashda asosan elektrotexnik misdan va alyuminiydan foydalaniladi. Transformatorlarning nominal kuchlanishiga asosan cholgamlarni himoyalash materialining klassifikasiyasi tanlanadi.
Transformatorning quvvatiga, kuchlanishi va tokiga asosan cholgamning turi tanlanadi. Cholgamlar uzluksiz, spiral galtakli (katushkali), bir qatlamli va kop qatlamli silindrik, bir odimli va kop odimli vint korinishidagi konstruksiyalarda tayyorlanadi.
Vintsimon cholgamlar bir necha parallel otkazgichlardan iborat bshladi. Cholgamning oramlarini odimi bir yoki bir necha odimli bolgan vint chiziqlari singari joylashtiriladilar. Oramlar orasida, hamda shoxobchalar orasida kerak bolgan hollarda sovitish uchun moy otar kanallari mavjud.
Vintsimon cholgamlarni izolyasion materialdan yasalgan silindrga joylashtirilgan uzun ensiz tayoqlarga yoki muvaqqat polat silindrsimon qolipga oraladi. Vintsimon cholgamlar transformatorning asosan quyi kuchlanish cholgamlarida tokning qiymati 300 A dan kattaroq bolganda qollaniladi.
Cholgamlarning kondalang kesim yuzalari kattalashib ketgan taqdirda bunday otkazgichlar parallel otkazgichlarga bolinadi va bu otkazgichlar ortasida elektr yurituvchi kuch va tokni bir xilda taqsimlanishini ta’minlash uchun transpozisiya qilinadi, ya’ni parallel otkazgichlarning orinlari cholgamning balandligi boyicha almashtiriladi.
Kuchlanishi 35kV va undan yuqori bolgan transformatorlarda uzluksiz spiral galtakli cholgamlar qollaniladi. Ular bir-biridan kanallar bilan ajratilgan yassi gardishsimon (disksimon) oramlardan iborat. Agar uzluksiz spiral cholgam transformatorning yuqori kuchlanish cholgami bolsa, u holda transformasiyalash koeffisientini 5% atrofida ozgartirish maqsadida maxsus shoxobchalarga ega boladi.
Almashinuvchi cholgamli transformatorlarda yuqori kuchlanishli va quyi kuchlanishli cholgamlarning ayrim qismlari ozaro shunday almashinib joylashtiriladiki, unda quyi kuchlanish cholgamlarining oramlari magnit ozakka yaqinroq joylashadilar. Almashinuvchi cholgamlar ishlab chiqarishda murakkab texnologik jarayoni, qisqa tutashuvlarga bardoshsizligi; magnit ozakdan va bir-biridan izolyasiyalashning qiyinligi kabi kamchiliklari bilan konsentrik cholgamlardan ajralib turadi:
Foydalaniayetgan adabiyotlar:



  • Moskalenko V.V. Avtomatizirovanniy elektroprivod. M.: Energoatomizdat, 1986 g.

  • Spravochnik po avtomatizirovannomu elektroprivodu. M.: Energoatomizdat, 1980 g.

  • Chilikin M.G., Sandler A.S. Obshiy kurs elektroprivoda. M.: Energiya 1986

Download 0.64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling