1. Kompyuterge processor tańlawda nelerge itibar beriw kerek

29. Process ústindegi ámeller: bir mártelik hám kóp mártelik ámeller.
29. Bir mártelik ámeller (operaciyalar)
1.Processdi jaratıw. 2. Processdi juwmaqlaw.
Processdıń kompyuterdegi quramalı ómir jolı onı tuwılıwınan
baslanadı. Processler koncepciyasın qollawshı ixtiyarıy OS, process jaratıw
quralına iye bolıw kerek.
Eń ápiwayı sistemalarda (máselen, tek bir anıq kórinetin is ushın
proektlestirilgen sistemalarda) hámme processler sistema qatarında tuwılıwı
múmkin. Quramalıraq operacion sistemalar, processlerdi zárúrlik boyınsha
dinamik halda jaratıladı.
Operacion sistema startınan soń, jańa process tuwılıw sebepshisi
bolıp arnawlı sistemalı shaqırıw orınlaǵan paydalanıwshı processi yamasa
operaciyon sistema bolıwı múmkin, yaǵınıy nátiyjede jáne process bolıwı
múmkin.
Jańa process tuwılıwına sebeo bolǵan process OS process (parent
process) delinedi, qaytadan jańa jaratılǵan process – perzent process delinedi
(child process). Perzent process óz náwbetinde jáne jańa perzent processdi
jaratıwı múmkin hám sistema ishinde procestiń geneologik tereginiń toplamın
payda etedi, yaǵınıy geneologik orman payda boladı.
7.3-Suwret. Ápiwayılastırılǵan processlerdiń ormanı. Strelka OS –perzenti
múnásebetin kórsetedi.
Process tuwılıwında sistema jańa RSV dúzedi bunda process tuwılıwı halatı
menen onı toltıra baslaydaı, jańa process óziniń jalǵı identifikaciya tártib nomerin aladı.
Qanday da bir process juwmaqlanıwı menen bosaǵan identifikaciya nomeri basqa
process ushın isletiliwı múmkin.
Ádetde óziniń funkciyaların orınlaw ushın process –perzent belgili resurslardı
talap qıladı:yad, fayllar, kiritiw- shıǵarıw qurılmaları hám t.b. Olardı ajratıwdıń eki
jaǵdayı bar. Jańa process ózin OS process resursların alıwı múmkin. Bunda ol resurslardi
OS –Process yáki basqa perzent –processler menen bolıwında eki resurslardi tikkeley
operaciyon sistemada alıw múmkin.
Кóp mártelik operaciyalar.
Bir mártelip operaciyalar processerler ОS basqarıwı tiykarındaǵı sanın
ózgeriwine alıp keledi hám hár dayım málim resurslardıń ajıratılıwı hám bosawı menen
baylanıslı. Кóp mártelik operaciyalar operacion sistemadaǵi processler sanınıń ózgeriwine
alıp kelmeydi hám resurslardı ajıratıw hám bosaw menen baylanıslı bolıwı shárt emes.
Processler ústinde kóp martelik operaciyalardı orınlaw ushın ОS qanday
jumıslardı orınlawın kórip shıǵamız.
Processti iske túsiriw ОS, tayar turǵan processler arasınan birin orınlanıwına
tańlaydı. Tańlanǵan process ushın onı orınlanıwı ushın operativ yadta zárur maǵlıwmat
penen táminleydi. Кeyin process halatı orınlanıw halatına ózgertiriledi hám basqarı process
кomandaları esaplaǵıshı(sshyotchik)ke kórsetiletuǵın коmandasına uzatıladı. Bárshe zárur
maǵlıwmatlar process RSVden alınadı.
Procesti toqtatıw. Orınlanıw halatındaǵı process isi,qandayda bir úziliw
nátiyjesinde toqtaydı. Processor avtomatik tárizde кomandalar sshyotshigin saqlaydı hám
basqarıwdı bul úziliniwine islew beriwshi arnawlı аdreske uzatadı. ОS processti tayarlıq
halatına ótkeredi hám úziliwdi úlken islewge, yaǵniy úziliwge alıp kelingen halat ushın
málim operaciyalardı orınlaydı.
Procesti blokirovka qılıw. Process óz jumısın esaplaw sistemasında qandayda
bir hádiyse júz bermegenshe dawam ettir almaydı. Sonıń ushın process málim sistemalı
shaqırıw menen ОSǵa murájet qıladı. ОS sistemalı shaqırıwdı qayta isleydi (kiritiw-shıǵar
operaciyalard iniciyalizaciya qıladı, qandayda bir qurılmanı bosawın yaki hádiyse júz
beriwin kutip atırǵan procesler náwbetine kóshedi h.t.b.), procestiń orınlanıw halatınan
kútiw halatına ótkeredi.
Procesti bloklawdan shıǵarı (разблокирование). Sistemada qandayda bir
hádiyse júz bergennen soń, ОS sistema qanday hádiyse júz bergenin anıqlaw zárur.
Кеyin ОS, qaysı process usı hádiyseni kútiw halatında ekenligin anıqlaydı hám
sonday process bolsa onı tayarlıq halatına ótkeredi (bunda ОS hádiyse júz beriwi
menen baylanıslı bolǵan аmellerdi orınlaydı)