1-Laboratoriya mashg’uloti gl 105 silindrik g‘ildirakli reduktorni konstruksiyasini o‘rganish

1-Laboratoriya mashg’uloti

GL 105 SILINDRIK G‘ILDIRAKLI REDUKTORNI KONSTRUKSIYASINI O‘RGANISH.

Ishdan maqsad: Tishli uzatmalar xaqida ma’lumot olish hamda g‘ildiraklarning asosiy geometrik o‘lchamlarini o‘lchash va hisoblash usuli bilan aniqlash.


Kerakli asbob va uskunalar: Silindrsimon tishli uzatma, mel, chizg‘ich, shtangensirkul


I. Nazariy ma’lumotlar
Harakatni bir valdan ikkinchi valga ketma-ket ilashishga kiradigan tishlar yordamida uzatuvchi mexanizmlarga tishli uzatmalar deyiladi. (3.Rasm)

Uzatma etaklovchi (shesternya) va etaklanuvchi tishli g‘ildiraklardan iborat bo‘lib, tishlar silindrik sirt yasovchisiga parallel joylashsa to‘g‘ri tishli, β burchak ostida joylashsa, qiya tishli silindrik ishlashish deyiladi. Qiyalik burchagi β = 8÷18⁰ qabul qilinadi.
1.1-Rasm. Tishlarni ilashish sxemasi.

2
-rasm. Tishli uzatma modeli

a) tishli juftning asosiy parametrlari; b) tishning balandligi bo‘yicha o‘lchami.
Tishli g‘ildiraklarni o‘lchamlari aniqlash va amalda ularni o‘lchash qulay bo‘lishi uchun ishlashishning asosiy o‘lchami modul deb qabul qilingan. Bitta tishga to‘g‘ri kelgan bo‘luvchi aylananing uzunligiga modul deyiladi. Modul m=t/π ga teng bo‘lib, (GOST 9563-92 bo‘yicha) standart qatorlardan tanlab olinadi.
1-chi qator: 1; 1,25; 1,5; 2; 2,5; 3; 4; 5; 6; 8; 10; 12; 16; 20; 25; 32; 40.
2-chi qator: 1,125; 1,375; 1,75; 2,25; 2,75; 3,5; 4,5; 5,6; 7;9; 11; 14; 18; 22; 28; 36;
Qiya tishli va shevron tishli silindrik g‘ildirakda tish qadamini ikki yo‘nalishda belgilash mumkin, tishlarning yo‘nalishiga tik holatda normal qadam, g‘ildirakning yon qirrasidan belgilanganda esa yonbosh qadam deyiladi. Ularning orasida o‘zaro bog‘lanish quyidagi ifoda orqali topiladi.
m_n =m_t cos ;
SHunga asosan qiya tishli g‘ildiraklarda normal modul va yonbosh modul mavjud bo‘ladi, bulardan normal modul asosiy, u standart qatordan tanlab olinadi.
Tishning umumiy balandligi:
h=h_a+h_f
Tish kallagi h_a=m , tish oyogining balandligi h_f=1.25m
SHesternya va g‘ildiraklarning buluvchi aylana diametrlari.