1-маъруза: илм-фаннингжамияттарақҚиётидатутганўрни, фаннингмақсадвавазифалари

---

1-МАЪРУЗА:ИЛМ-ФАННИНГЖАМИЯТТАРАҚҚИЁТИДАТУТГАНЎРНИ,
ФАННИНГМАҚСАДВАВАЗИФАЛАРИ
Маърузарeжaси:
Маърузарeжaси:
1.“Илмийишасослари”фанинингмақсадвавазифалари.
2.Илм-фан,илмийтадқиқот,илмийбилимтушунчалари.
3.Илмийтавсиф,илмийтаснифваилмийталқин,уларнингтурлари.
4.Филологфаолиятинингасосиййўналишлари.
Тaянчсўзвaибoрaлaр:илм-фaн,илмшунослик,илмийтaдқиқoт,илмий
матн,филoлoгия,лингвистикa,рaциoнaл,вeрификaциялaнгaн,дифференциация,
интеграция,дeфиниция,интерпретация,тавсиф,тасниф,талқин,ижодий
талқин,
танкидий талқин,
компилятив талқин,
догматик талқин,рационал ва
иррационалталқин,илмийталқин,бадиийталқин,эркинталқин.
1.“Илмийишасослари”фанинингмақсадвавазифалари.
Маълумки,ҳарқандайдавлатривожланишйўлигаилм-фаннитараққий
эттириш,ёшларнингилмолишлари,дунётанишгабўлгануринишлариниқўллаб-
қувватлаш орқали чиқади.Ёшларнинг билимли бўлишга интилиши,илм-
фанничуқур ўрганишга ҳаракатқилиши мамлакатнингинтеллектуал бойлиги
ҳисобланади.АйнанинтеллектуалзаҳирасибойбўлганЯпония,Кореякаби
мамлакатлар оз фурсат ичида жаҳондаги энг ривожланган
мамлакатларгаайлангани ҳеч кимга сир эмас.Бугунги кунда ўқитувчилар
олдидатурганэнгмуҳимвазифаёшларниилмэгаллашгақизиқтириш,улар
илмий фаолият олиб боришга йўналтириш, илмий ишларини тўғри
ташкиллаштиришгакўмаклашишданиборат.Мазкурфандастуримазмунидаолий
таълим муассасаларида таҳсил олаётганталабаларга илмий тадқиқотолиб
бориш сир-асрорлариниўргатиш,уларниилмий-услубийваилмийтадқиқот
ишлари, илмий услубга хос хусусиятлар билан таништириш, илмий
адабиётларбиланишлаш,илмийизланишкўникмаларинишакллантиришорқали
талабаларнингилмийфаолиятюритиш малакасиниривожлантириш мақсади
кўздатутилади.
Маълумки,инсононг-шууриватилибиланбошқажонзотларданфарқланиб
турадиганолиймавжудотдир.БуҳақдабуюкмутафаккирбобомизМирАлишер
Навоийнингбутундунёгамашҳурсўзларибор:
Инсоннисўзайладижудо
ҳайвондин,Билкигуҳаришарифроқйўқондин.
Инсонайнантиливаонги
воситасида дунёни билишга, униўзгартиришга, ривожлантиришга қодир
мавжудотгаайланди.Инсонлартуфайлижамиятяралдиватараққийэтибшу
даражага келди. Жамиятнинг тараққиётига эса илм-фан,
олимлар,
уларнингкашфиётларисабаббўлади.Шубоисилмдарғалариҳамишажамиятнинг
етакчилариҳисобланадилар. Дарҳақиқат,инсонтуғилиб,ўзинианглашива
тиличиқишибиландунёни,атрофиниўрабтурган

---

воқеликнитанишга,фарқлашгаҳаракатқилабошлайди.Инсонўзиганомаълум
бўлганнарсанибилишучунунибилиболиш,ўрганиш,идрокэтишҳаракатда
бўлишикеракбўлади.Идрокэтишжараёнидабир-бирибиланузвийалоқадор,
ажралмасбўлгантушунчаларҳақида маълумотолиш,бунингучунуларни
албаттаажратишлозим.Боланингатрофиниўраболганвоқеликбилантанишиш
учунберадигандастлабкисаволиҳамБунима? Буким? бўлади.Сўнгра
Қандай? Қанақа? саволлар орқали уларни фарқлай бошлайди.Оддий
қизиқишданкелибчиқадиганушбусаволларболакаттабўлгансариуниўша
воқеликни чуқурроқ ўрганишга,мавжуд сир-асрорларни англаб етишга
етаклайди.
Мактабтаълимиўқувчиларнифанасосларибилантаништиради,ўқувчига
ўзиқизиққансоҳанианглаболиш,қизиқишлариниинтилишгаайлантиришучун
пойдеворяратади.Ўқувчинингсевимлифанинингпайдобўлиши,
муайянсоҳа
бўйича мутахассис бўлишга хоҳиш-истагинингюзага келишида ўқитувчи-
мураббийлари,ота-оналаринингўрниниҳоятдакаттабўлади.Уларболанинг