1-ma’ruza. Matn lingvistikasi fanining maqsadi, vazifasi, ob’ekti va predmeti ma’lumki, «Matn»

57. Matnni bir butun birlik sifatida oʼrganish qachon va qaysi tilshunoslikdan boshlangan?

*А. XX asrning 30-yillari rus tilshunosligidan.

B. IX asrning 20 yillari, hind tilshunosligidan.
D. VIII asr boshlari grek tilshunosligidan.
E. XIX asr oxiri yevropa tilshunosligidan.
58. Rus tilshunoslari А.B.Peshkovskiy, B.B.Vinogradov, L.А.Bulaxovskiy va boshqalar oʼz asarlarida matnning qanday xususiyatlari borligini isbotlashga harakat qilganlar?
*А. Javoblarning hammasi toʼgʼri.
B. Matnning mayl xususiyatiga egaligini.
D. Shaxs maʼnosini ifodalashini.
E. Matndagi shaxs maʼnosi va bilan muallif shaxsi oʼrtasidagi bogʼliqlikni ifodalash xususiyati mavjudligini.


59. XX asrning 60-yillaridan boshlab tilshunoslik fanida qanday burilish yuz berdi?

*А. Gapdan yirikroq butunlik borligi isbotlandi.

B. Fonemani oʼrganish tugatildi.
D. Morfema, leksemani oʼrganishga eʼtibor susaydi.
E. Gaplarni oʼrganish tus oldi.


60. Tilshunos R.Gironing fikricha:

*А. Matn oʼzaro bogʼlangan birliklar butunligi.

B. Har qanday matn jarayon, sintaktik va semantik xususiyatga ega.
D. Matn - bu jumla.
E. Javoblarning hammasi toʼgʼri.


61. Matnning uch lingvistik parametri koʼrsatilgan qatorni aniqlang

* А. Jarayon, sintaktik va semantik parametrga ega.

B. Mavzu, fokus va bogʼlanish parametriga ega.
D. Fonema, semema, hodisa parametriga ega.
E. А va В javoblari toʼgʼri


62. Mavzu, fokus va bogʼlanish parametrlari matndan boshqa yana qanday til birliklariga ham xos?

*А. Gapga.

B. Tovushga.
D. Soʼzga.
E. Soʼz birikmasiga.


63. Matnning asosiy xususiyati koʼrsatilgan qatorni aniqlang

*А. Javoblarning hammasi toʼgʼri.

B. Uzil-kesil tugal fikr anglatishi.
D. Yirik grammatik tuzilmadan iboratligi.
E. Uning nashr orqali aks ettirilgan nutq yoki nutq parchasi ekanligi.