1-ma’ruza mavzu: farmatsevtik yordam fani va uning mazmuni. Retseptsiz dori moddalari bilan davolanadigan asosiy kasallik va patologik xolatlarda qayd etiladigan simptom va sindromlar haqida tushuncha dori va oziq-ovqat moddalarining o‘zaro

Ichak disbakteriozini dorilar bilan davolash.
Kompensirlangan disbakteriozda mikroflorani yaxshilash va patogen, shartli- patogen mikroblar usishini tuxtatish uchun probiotiklar ishlatiladi, ular uz tarkibida 20 dan ortik mikroorganizmlarning komponentlari va maxsulotlarini saklaydi.
Probiotiklar (Eubiotiklar)- ichishga kabul kilinganidan sung ichakda joylashadigan ichak normal mikroflorasining liofil kuritilgan kuchsiz shtammlaridir. Ichakda kiritilgan bakteriyalar uksus va sut kislotasini xosil kilib, kislotali muxitni vujudga keltiradi, bu esa yiringli, gaz xosil kiluvchi mikroorganizmlar ( klostridi, protey, bakteroidlar) ni xalok kiladi; antibakterial moddalarni xosil kiladi, ular esa turli xil shartli- patogen bakteriyalarni va ichak infeksiyalarini kuzgatuvchilarni ( salmonellalar, shigellalar va b.lar) bulinishini tormozlaydi.
Asosiy probiotiklarni solishtiruv xarakteristikasi

Savdodagi nomi	Tarkibi	Antibio tiklar bilan mosligi	Bolalar va xomiladorlarga ishlatilish mum-nligi	Kullashning uziga xos tomonlari
Laktobakteriyalar asosidagi preparatlar
Laktobakte rin kuruk	tirik laktobakteriyalar	+	+/+	Sut bilan ichgan ma’kulrok
Laktobatsil lus atsidofilus	tirik laktobakteriyalar	+	+/+	Sut bilan ichgan ma’kulrok
Yogurt	Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus bifidus, Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus thermophillus	—	+/+	Preparatni issik suyukliklar va alkogol bilan ichish mumkin emas.
Ekstralakt	Lactobacillus acidophilus, ozuka tolalari, vitaminlar	—	+/+	Ovqatdan oldin va kaynatib sovutilgan suv bilan ichgan ma’kul
Tarkibida bifidobakteriyalar saklagan preparatlar
Bifidumbak terin	tirik bifidobakteriyalar liofilizati	—	+/+	Preparatni issik suvda eritish va erigan xolda kup vakt saklab bulmaydi.
Bifikol	Bifidobakteriyalarning antogonist aktiv shtammlari va ichak tayokchasini birgalikda ustirilib liofil kuritilgan mikrobli massasi	—	+/+	Preparatni issik suvda eritish va erigan xolda kup vakt saklab bulmaydi.
Bifiform	bifidum bakteriyalar, enterokokklar	+	+/+	Preparatni issik suyukliklar va alkogol bilan ichish tavsiya etilmaydi.
Kup komponentli probiotik preparatlar
Lineks	Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus bifidus, Streptococcus faecum	+	+/+	Preparatni issik suyukliklar va alkogol bilan ichish tavsiya etilmaydi. Och koringa ichilganda kup miqdordagi suv bilan ichgan ma’kul.
Boshka dorivor preparatlar- probiotiklar
Baktisubtil	Bakteriyalar sporalari kultura IP 5832	—	+/+	Preparatni issik suyukliklar va alkogol bilan ichish tavsiya etilmaydi.
Biosporin	B. subtillis, B. licheniformis	—	+/+	Preparatni issik suvda eritish va erigan xolda kup vakt saklab bulmaydi.
Kolibakte rin	Tirik ichak tayokchasi bakteriyalarining liofilizati	—	+/+	Preparatni issik suvda eritish va erigan xolda kup vakt saklab bulmaydi.
Flonivin BS	Toza kuruk kultura Bacillum IP 5832 vegetativ sporalari bilan	—	—/+	Preparatni issik suyukliklar va alkogol bilan ichish tavsiya etilmaydi.
Xilak	Lactobacillus helveticus DSM 4183 ning xayotiy maxsulotlari	+	+/+	Sut va sut maxsulotlari bilan ichish tavsiya etilmaydi. Preparatni ovqatdan oldin yoki ovqat paytida biroz miqdordagi suv bilan kabul kilish tavsiya etiladi
Xilak forte	Escherichia coli, Streptococcus faecalis DSM 4086, Lactobacillus acidofilus, Lactobacillus helveticus larning xayotiy maxsulotlari	+	+/+	Sut va sut maxsulotlari bilan ichish tavsiya etilmaydi. Preparatni ovqatdan oldin yoki ovqat paytida biroz miqdordagi suv bilan kabul kilish tavsiya etiladi

Probiotiklarni o‘rnini bosuvchi terapiyada emas, balki normal mikroflorani ta’minlaydigan preparatlar sifatida beriladi.

Eubiotiklar tomonidan yiringlash va achish jarayonlarini susaytirish meteorizmni oldini oladi, xazm jarayonini yaxshilaydi va uz navbatida organizm immun sistemasining infeksiyalarga bulgan karshiligini oshiradi. Eubiotiklar ayniksa bolalarda disbakteriozni davolashda xam oldini olishda beriladi.

Disbakteriozni davolash va oldini olish uchun probiotiklar bilan bir katorda boshka ovqatlanishning funksional maxsulotlari ishlatiladi. Bu probiotiklarning uziga xos shakli bulib, inson organizmidagi fiziologik funksiyalari va bioximik reaksiyalarni boshkarib turadi, tabiiy olingan xar kungi ist’emol uchun muljallangan ovqat maxsulotlaridir.
Bizning mamlakatimizda ovqatning funksional maxsulotlariga tarkibida bifido- va lakto- bakteriyalarni sut kislotali maxsulotlar- « Biokefir», « Bifilayf», «Narine», « Gerolakt», « Streptosan», « Yogurt» va Yuqorida aytib utilgan bolalar uchun maxsulotlar kiradi.
Tarkibida sut kislotali bifidobakteriyalar, ozika tolalarini va tabiiy antioksidantlarni doimo ist’emol kilib yurish soglikni kuchaytirishga, tashki muxitning nokulay omillarining ta’sirini kamaytirishga, umrni uzoklashtirishga yordam beradi.