1-ma’ruza mavzu: farmatsevtik yordam fani va uning mazmuni. Retseptsiz dori moddalari bilan davolanadigan asosiy kasallik va patologik xolatlarda qayd etiladigan simptom va sindromlar haqida tushuncha dori va oziq-ovqat moddalarining o‘zaro

Maktab yoshidagi bolalarning bosh ogrishi asosiy sabablari

• 
  Emotsional zurikish, stress
  
• 
  Kiska, oz yoki kup uxlash
  
• 
  Televizorni uzok kurish yoki kompyuterda uzok uynash
  
• 
  Oilaviy stresslar
  
• 
  Maktabdagi omadsizlik va stresslar (nazorat ishlaridan kurkish yoki yomon baxo olish va boshkalar)
  
• 
  Ob-xavoning birdan uzgarishi
  
• 
  Umidsizlanish, orzu va istaklarning ushalmasligi (ayniksa kizlarda)
  
• 
  Sport bilan intensiv shugullanish
  
• 
  Uz vaktida ovqatlanmaslik (tushlik kilmaslik)
  
• 
  Ba’zi ozik-ovqatlarni (sыr, shokolad, sut va boshk.) kutarolmaslik.
  

Turli yoki gruppalari uchun ma’lum tip bosh ogriklari xarakterligini ta’kidlab utib, medikamentli va medikamentsiz davolanishning yullari xam turli ekanligini xisobga olamiz.
Turli yoki gruppalarida bosh ogriklarining asosiy sabablari


Bolalar

• 
  Turli yukumli kasalliklar (6 oygacha bulgan bolalar bosh ogrigi poydo bulishida meningit sabab bula oladi)
  
• 
  Psixik buzilishlar (ruxiy)
  
• 
  Migren
  
• 
  Bosh-miya jaroxati
  

O’rta yoshdagilar

• 
  Migren
  
• 
  Ruxiy xastaliklar
  
• 
  Arteril bosimning buzilishi (kon bosimining kutarilishi, tushushi)
  
• 
  Umurtka pogonasining umurtka kismi kasalliklari
  
• 
  Subaraxnoidal kon kuyilishi.
  
• 
  Maxsus bulmagan bosh ogriklar (sinusit, uchboshokli nerv nevrolgiyasi, tish kariesi, chekish, arokxurlik va boshkalar)
  
• 
  Dori-darmon kabul kilinishi yoki man etilishi.
  

Keksa yoshdagilar

• 
  Buyin kismi osteoxondrozi
  
• 
  Bosh miya usimtalari
  
• 
  Nevralgiyalar
  
• 
  Glaukoma (kuz ichi bosimining ortishi)
  
• 
  Subdural gemotoma
  
• 
  Dori-darmon kabul kilish yoki man kilinishi
  

Dori-darmonlarning kabul kilinishi xam bosh ogrigiga sabab bulishi mumkinligini ta’kidlab utish kerak. Tugri diagnoz kuyish uchun kasallik tarixini sinchiklab urganish lozim. Bu tur bosh ogrigi profilaktikasi uchun dori larni tugri tanlash yoki man kilinayotganda «rikoshet sindromi»ni xisobga olib asta-sekin man kilish darkor (dori birdan man etilganda xolatning yomonlashishi).