1-mavzu. Biologiya-hayot haqidagi fan. Muhsin Nabixonovich Valihonov

1-MAVZU.BIOLOGIYA-HAYOT HAQIDAGI FAN.
1.Muhsin Nabixonovich Valihonov …….
a]qalqonsimon bez faolyatini o’rgangan b]hayvon arazitlarini o’rgangan c]g’o’zaning fiziologiyasini o’rgangan d]a va b
2.Hozirgi kunda shamollash va asab kasalliklarini davolashada nimalardan foydalanilmoqda? a]asalari zahri b]ilon zahri c]qoraqurt zahri d]barchasidan
3.Irsiyat va o’zgaruvchanlik haqidagi fan qaysi?
a]genetika b]ekalogiya c]sistematika d]anatomiya
4.Pinsetning ikkinchi nomini aniqlang. a]skalel b]pipetka c]probirka d]qisqich
5.Turli kasalliklar ovqatlanish tartibinining buzilishidan kelib chiqadi.Ushbu fikr muallifini aniqlang.
a]Beruniy b]Forobiy c]Ibn sino d]Aristotel
6.Kim o’zbekistondagi cho’l va adir o’simliklarining ekalogiyasini o’rgangan? a]Rahimova b]Valixonov c]To’raqulov d]Musayev
7.Zamburug’lar haqidagi fanni aniqlang. a]mikrobiologiya b]mikologiya c]zoologiya d]botanika
8. Tibbiyot sohasida ……………..dan foydalanib,turli kasalliklarni davolash mumkin. a]dorivor o’simliklar,hayvonlar yog’i b]o’simliklar moyi,hayvonlar zahri c]hayvonlar zahri,dorivor o’simliklar d]barchasi
9.Dunyoda 1-bo’lib go’za kolleksiyasini yaratgan olimni aniqlang. a]Valixonov b]To’raqulov c]Hamidov d]Musayev
10.Hujayra haqidagi fan sohasida ish olib borgan olimni aniqlang. a]Valixonov b]To’raqulov c]Hamidov d]Musayev
11.Noto’g’ri ma’lumotni aniqlang. a]mikologiya-bakteriyalar haqidagi fan
a]botanika-o’simliklar haqidagi fan
a]zoologiya-hayvonlar haqidagi fan
a]sitologiya-hujayra haqidagi fan
12.O’zbekistonda cho’l va adir o’simliklarining ekalogiyasini aniqlagan…………… a]Pratov b]Mavloniy c]Rahimova d]To’raqulov
13.Mashhura Egamovna Mavloniy……………….
A] Hujayra haqidagi fan sohasida ish olib borgan
b] Dunyoda 1-bo’lib go’za kolleksiyasini yaratgan olim
c] qalqonsimon bez faolyatini o’rgangan d]mikrobiologiya sohasini rivojlantirgan
14.Qaysi asarda o’simlik va hayvonlarning tuzilishi,hayot tarsi,ularning o’zaro o’xshashligi va farqlari yoritib berilgan? A]’’Saydana’’ b]’’Boburnoma’’ c]’’Tib qonunlari’’ d]barchasi
15.abu rayhon beruniyning asarini aniqlang. A]’’Saydana’’ b]’’Boburnoma’’ c]’’Tib qonunlari’’ d]barchasi
2-MAVZU.TIRIK ORGANIZMLARNING XUSUSIYATLARI.
1.Rasmda ko’rsatilgan organizmlar qanday harakatlanadi?
a]aktiv.passiv b]passiv.passiv c]aktiv.aktiv d] passiv.passiv
2.To’gri fikrni aniqlang. a]uyatchan mimoza getratrof oziqlanadi b]fotosintez sintez reaksiyasi c]pinset o’tkir tig’li pichoqcha d]barchasi to’gri
3.Suvda yashovchi organizmlar qanday nafas oladi? a]suvda erigan kislarod bilan b]atmosfera kislarodi bilan c] suvda erimagan kislarod bilan d]nafas olmaydi
4.Rasmda tirik organizmlarning qanday xususiyati tasvirlangan?

a]qo’zg’aluvchanlik b]ta’sirlanish c]o’sish d]rivojlanish
5. 19.Tirik organizmlar oziqlanishiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi? a]avtotrof,getratrof b]avtotrof,golozoy c]parazit,avotrof d] golozoy,getratrof
6.Energiya sarflanadigan jarayonlarni aniqlang.
a]fotosintez b]parchalanish c]oqsil sintezi d]a va с
7.Rasmda tirik organizmlarning qanday xususitati tasvirlangan?

a]o’sish b]ta’sirlanish c]rivojlanish d]o’sish va rivojlanish
8.Jinsiy ko’payishda ishtirok etuvchi hujayralar…………………. a]sporalar b]zoosporalar c]gametalar d]barchasi
9.Aktiv harakatlanadigan organizmlar qanday usulda oziqlanadi? A]sapratrof b]getratrof c]avtotrof c]xematrof
10.Ikkiga bo’linish,kurtaklanish yoki sporalar yordamida ko’payish qanday ko’payishga misol bo’ladi? A]jinsiy b]jinssiz c]vegetative d]gametalar orqali
11.Uyatchan mimozaga qo’l tekkizilganda,barglari yumiladi.Bu tirik organizmlarning qanday xususiyati? A]ayirish b]harakatlanish c]ko’payish d]ta’sirlanish
12.Rasmda tirik organizmlarning qanday xususiyati tasvirlangan?

A]oziqlanish b]harakatlanish c]ko’payish d]ta’sirlanish
13.Barglarning yorug’likka intilishi,kungaboqar gulining quyoshga burilishi……… a]o’simliklarning aktiv harakati b]o’simliklarning passiv harakati c] o’simliklarning passiv bo’lmagan harakati d]nopassiv harakat
14. b rasmda ko’rsatilgan organizmni o’rganuvchi fan qaysi?

A b
a]botanika b]zoologiya c]mikalogiya d]mikrobiologiya
15.Ham avtotrof,ham getratrof oziqlanadigan organizmlarni aniqlang.
a]hayvon b]bakteriya c]zamburug’ d]o’simlik
3-MAVZU.BIOLOGIYANING O’RGANISH USULLARI.
1.Qaysi usulda qadimda mavjud bo’lgan organizmlar hozirda yashayotganlari bilan solishtiriladi?
a]taqqoslash b]tarixiy c]kuzatish d]tajriba
2.Quydagi ma’lumotlar qaysi usulning dalili hisoblanadi? Otlar qadimda tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,keyinchalik oyoqlari uzunlashib ,tuyoqlar bilan himoyalangan,tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan.
a]taqoslash usuli b]tarixiy usul c]tajriba usuli d] kuzatish usuli
3.Rasmda tasvirlangan o’rganish usullarini aniqlang

a b
a]a-kuzatish,b-taqqoslash b]a-kuzatish,b-tarixiy c]a-taqqqoslash,b-kuzatish d]a-tajriba,b-tarixiy
4. Rasmda ko’rsatilgan asbobning nomini aniqlang

a]shtativli lupa b]qo’l lupa c]electron mikraskop d]yorug’lik mikraskop

5.Paleontologlarning fikricha,otlar qadimda………….. 1.tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,2. bo’ridek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,3.keyinchalik oyoqlari uzunlashib,tuyoqlar bilan himoyalangan.4. keyinchalik oyoqlari kaltalashib,tuyoqlar bilan himoyalangan,5.tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan.6.sekin yuguradigan va go’sht bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan. a]2.4.6 b]2.3.5 c]1.4.5 d]1.3.5
6.Rasmda 3 va 8 raqamlar bilan mikraskopning qaysi qismi ko’rsatilgan?

a]mikrovint,okulyar b]makrovint,obyektiv c]obyektiv,okulyar d]mikrovint,obyektiv
7.Quydagilardan qaysilari biologiyaning o’rganish usullari hsoblanadi?
1.kuzatish.2.tarixiy.3.taqqoslash.4.tajriba. a]1.3. b]2.3 c]2.3.4 d]barchasi
8.Mikraskopning 3-raqam bilan ko’rsatilgan qismining vazifasi qanday?

a]o’rganilayotgan obyektning aniq tasviri hosil qilinadi b]yorug’likni buyum oynasiga yo’naltirib aniq tasvir hosil bo’lishiga yordam beradi c]tubusni ko’tarish yoki tushirish mumkin d]kattalashtirishda ishtirok etadi
9.Rasmda qanday usullar tasvirlangan?

a]a-kuzatish,b-taqqoslash b]a-kuzatish,b-tarixiy c]a-tarixiy,b-tajriba d]a-tajriba,b-tarixiy
10.Oq gulli o’simliklarni turli rangdagi bo’yoq eritmasiga solib,2 soatdan so’ng gul rangining o’zgarishi qaysi usul yordamida kuzatiladi? a]taqqoslash b]tarixiy c]kuzatish d]tajriba
11.Kuzatish usuliga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a] otlar qadimda tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,keyinchalik oyoqlari uzunlashib ,tuyoqlar bilan himoyalangan,tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan b] oq gulli o’simliklarni turli rangdagi bo’yoq eritmasiga solib,2 soatdan so’ng gul rangining o’zgarishi kuzatiladi c]tekshirayotgan odam sezgi organlari yordamida,tabiiy holatga ta’sir etmagan holda ma’lumot to’playdi. d]to’plangan ma’lumot asosida ikkita organism o’zaro solishtiriladi.
12.Taqqoslash usuliga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a] otlar qadimda tulkidek keladigan yirtqich hayvonlar bo’lgan,keyinchalik oyoqlari uzunlashib ,tuyoqlar bilan himoyalangan,tez yuguradigan va o’t bilan oziqlanadigan jonzotga aylangan b] oq gulli o’simliklarni turli rangdagi bo’yoq eritmasiga solib,2 soatdan so’ng gul rangining o’zgarishi kuzatiladi c]tekshirayotgan odam sezgi organlari yordamida,tabiiy holatga ta’sir etmagan holda ma’lumot to’playdi. d]to’plangan ma’lumot asosida ikkita organism o’zaro solishtiriladi. 13.Tarvuz va pomidor bo’laklarini tekshirib,ularni ………………..hujayralardan tuzilganligini ko’rish mumkin. a]uzunchoq b]sharsimon c]ovalsimon d]yumaloq

4-MAVZU.HUJAYRA-TIRIKLIKNING ASOSI.
1.Eritrotsitlarga xos bo’lgan ma’lumotlarni aniqlang 1.ikki tomoni botiq emas 2.kislarod tashishda ishtirok etadi 3.soxta oyoqlar hosil qiladi 4.ikki tomon botiq 5.organizmni mikroblardan himoya qiladi a]2,4 b]1.2 c]1.3.5 d]3.2.5
2.Quydagi rasmda qaysi o’simlikning mikraskop ostidagi tasviri ko’rsatilgan?
a]piyoz po’kak hujayrasi b]piyoz po’sti c]piyoz parenhimasi d]a va b
3.Quydagilardan qaysilari faqat hayvon hujayralari uchun xos? 1hujayra qobigi yupqa bo’ladi.2.plastidaga ega.3.shira to’plovchi vakuolaning bo’lishi va kattalashib borishi .4.qisqaruvchi,hazm qiluvchi vakuolasi mavjud.5.sitoplazmatik membrane ustida sellyloza qobig’ining mavjudligi. a]1.3. b]2.4 c]1.4 d]3.5
4.Rasmda 4-raqam bilan ko’rsatilgan hujayraga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. a] b] c] d]

a]uzun va kalta o’simtalari mavjud b]loviyasimon tuzilishga ega c]organizmni mikroblardan himoya qiladi d]kislarod tashiydi
5.Ildiz va urug’da bo’ladigan plastida qaysi? a]xromoplast b]leykoplast c]xloroplast d]barchasi
6.Prokariot organizmlar keltirilmagan javobni aniqlang. 1.zamburug’lar.2.bakteriyalar.3.hayvonlar.4.ko’k yashil suvo’tllar.5.o’simliklar a]2.4 b]1.3.5 c]4.5 d]2.3.5
7.Quydagilardan qaysilari hayvon hujayralari uchun xos emas? 1.hujayra qobigi yupqa bo’ladi.2.plastidaga ega.3.shira to’plovchi vakuolaning bo’lishi va kattalashib borishi .4.qisqaruvchi,hazm qiluvchi vakuolasi mavjud.5.sitoplazmatik membrane ustida sellyloza qobig’ining mavjudligi. a]1.3. b]2.4 c]1.4.5 d]2.3.5
8.Eukariot organizmlar keltirilmagan javobni aniqlang. 1.zamburug’lar.2.bakteriyalar.3.hayvonlar.4.ko’k yashil suvo’tllar.5.o’simliklar a]2.4 b]1.3 c]4.5 d]2.3
9.Eritrotsitlarga xos bo’lmagan ma’lumotlarni aniqlang 1.ikki tomoni botiq emas 2.kislarod tashishda ishtirok etadi 3.soxta oyoqlar hosil qiladi 4.ikki tomon botiq 5.organizmni mikroblardan himoya qiladi a]2,4 b]1.2 c]1.3.5 d]3.2.5
10.Loviyasimon shakldagi hujayra qanday vazifa bajaradi? a]suv va mineral tuzlarni so’rish b]suv bug’latish c]gaz almashinuvi d]a va c to’g’ri
11.Rasmda 3-raqam bilan ko’rsatilgan hujayraga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang.

a]uzun va kalta o’simtalari mavjud b]loviyasimon tuzilishga ega c]organizmni mikroblardan himoya qiladi d]kislarod tashiydi
12. a rasmda ko’rsatlgan hujayraga xos xususiyatlar qaysi?

1.hujayra qobigi yupqa bo’ladi.2.plastidaga ega.3.shira to’plovchi vakuolaning bo’lishi va kattalashib borishi .4.qisqaruvchi,hazm qiluvchi vakuolasi mavjud.5.sitoplazmatik membrane ustida sellyloza qobig’ining mavjudligi. a]1.3. b]2.4 c]1.4.5 d]2.3.5
13.Plastidalarning bir-biriga aylanishi to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]xloroplast>leykoplast>xromoplast b]xloroplast>xromoplast>leykoplast c]xromoplast>leykoplast>xloroplast d]leykoplast>xloroplast>xromoplast
14.Vakuolaning tarkibida organic kislotalar ko’p bo’lsa ta’mi qanday bo’ladi? a]shirin b]achchiq c]sho’r d]nordon
15.O’simliklarning qaysi organi qoplovchi,o’tkazuvchi,mehanik,asosiy to’qimalardan iborat? a]novda b]ildiz c]barg d]gul
16.Piyozning po’st hujayralarining shakli qanday? A]ovalsimon b]silindrsimon c]yumaloq d]kubsimon