1-mavzu. “Iqtisodiy xavfsizlik” faniga kirish, iqtisodiy xavfsizlikning mohiyati va tarkibiy elementlari

3. Iqtisodiy xavsizlikning turlari va tarkibiy elementlari
Iqtisodiy xavfsizlik o’zining obyekt va subyektlariga ega bo’lib, uning obyekti deganda mamlakatning iqtisodiy tizimi hamda uni tashkil etuvchi elementlari tushuniladi.
Iqtisodiy xavfsizlik obyektlariga quyidagilar kiradi:

• 
  tabiiy boyliklar;
  
• 
  inson resurslari, mehnatga layoqatli aholi;
  
• 
  ishlab chiqarish fondlari;
  
• 
  ko’chmas mulk;
  
• 
  moliyaviy resurslar;
  
• 
  xo’jalik tizimlari;
  
• 
  mintaqalar;
  
• 
  oila;
  
• 
  inson.
  

Iqtisodiy xavfsizlik subyektlari quyidagilardan iborat:

• 
  funksional va tarmoq vazirliklari hamda idoralari;
  
• 
  soliq xizmatlari;
  
• 
  bojxona xizmatlari;
  
• 
  banklar;
  
• 
  birjalar;
  
• 
  sug’urta kompaniyalari;
  
• 
  qonun chiqaruvchi organlarning tegishli qo’mita va komissiyalari;
  
• 
  mahsulot ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar, ish va xizmatlar ko’rsatuvchilar;
  
• 
  iste’molchilar jamiyatlari.
  

Mintaqa xavfsizligi



Xususiy


1.3-rasm. Iqtisodiy xavfsizlik darajalari ⁵

L.Abalkinning ta’kidlashicha, mamlakatning o’z-o’zidan rivojlanish va taraqqiy etishga qodirligi ayniqsa hozirgi paytda o’ta muhimdir. Investitsiya va innovatsiyalar uchun kerakli muhitni yaratish, ishlab chiqarishni muntazam modernizatsiya qilish, xodimlarnining bilim, kasb-malaka, umumiy madaniy darajasini oshirish kabilar milliy iqtisodiyotning barqarorligining zarur va muhim shartlaridan biri bo’lib hisoblanadi⁶.

1^ «Davlatning iqtisodiy xavfsizligi”. H.P.Abulqosimov. Toshkent - 2012

2^ «Davlatning iqtisodiy xavfsizligi”. H.P.Abulqosimov. Toshkent - 2012

3^ Экономическая безопасность. Производство, финансы, банки. М.: ЗАО «Финстатинформ», 2000.

4^ Isaxodjaеv A., Rasulеv A. Xufyona iqtisodiyot va iqtisodiy xavfsizlik. –T.: O’zbеkiston Rеspublikasi IIV Akadеmiyasi, 2004, 157-bеt

5^ Вечканов Г.С. Экономическая безопасность. – СПб.: Питер, 2007, с. 67

6^ Абалкин Л. Экономическая безопасность России: угрозы и их отражение.// Вопросы экономики. 1994, №12, с. 45