1 Mavzu: Kompyuter tarmoqlari. Asosiy tushunchalar

§ asosiy xotira sigimi 64 dan 10000 Mbaytgacha bo’lgan;
§ tashqi xotira hajmi 50 Gbaytdan kam bulmagan;
§ ko’p(kishi) foydalanadigan ish rejimi (bir paytning uzida 16 dan 1000 tagacha foydalanuvchigv xizmat qiladi).
1970-yillarda kichik EHMlarning paydo bulishiga bir tomondan, elektron element bazasi sohasidagi tarakkiyot, boshka tamondan katta EHM reurslarining takchilligi tufayli shart-sharoit yaratildi.1969 yilda kfshf etilgan mikroprotsessor(MP) 70-yillarda EHMning yana bir sinfi mikroEHM paydo bulishiga olib keldi. Hozirda mikroprotsessorlardan EHM barcha sinflarida foydalanilmokda.
- SERVERLAR. EHMlarnig aloxida jadal rivojlanayotgan guruhini hisoblash tarmoklarida kup foydalanuvchi tomonidan foydalanadigan kompyuterlar serverlar xosil qiladi. Server (Server) - Bu tarmokning barcha ishchi stantsiyalar surovlarini kayta ishlash uchun ajratilgan surovlarini kayta ishlash uchun ajratilgan ko’p foydalanuvchili kompyuter bo’lib , u Bu stantsiyalarga umumiy tizm resurslariga (Hisoblash kuvvatlariga, ma’lumotlar bazasiga, dasturlar kutubxonalariga, printerlarga, fakslarga va boshkalarga) murojat etish imkonini beradi va Bu resurslarni taksimlaydi. Server uziningtarmokli operatsion tizimiga ega bulib, tarmok barcha buginlarining ishi uning boshkaruvi ostida utadi.Serverga kuyiladigan eng muhim talablar ichida yukori ish unumdorligini va ishonchligini ajratib utish lozim.
Ishchi stantsiyalarga tarmok resurslarini takdim etishdan tashkari, serverning uzi xam mijozlarning surovlari buyicha ma’lumotlarni mazmunli kayta ishlashni bajarish mumkin-bunday serverni kupincha kushimcha(ilovali) server deb atashadi. Server tarmokda kupincha ixtisosslashtiriladi. Ixtisoslashgan serverlar ma’lumotlar bazasini va ma’lumotlar arxivini yaratish va boshqarish, kup adresli faksimal aloka va elektron pochtani kullash,kup foydalanuvchili terminlarni (printerlar, plotterlarni va boshkalar) boshqarish buyicha tarmok ishidagi eng zaif joylarni bartaraf etish uchun ishlatiladi.-Superkompyuterlar . Superkompyuterlar(EHM) sekundiga 100 milliondan 10 millardgacha operatsiyani tezkor bajaruvchi kudratli kup protsessorli hisoblash mashinasidir.Superkompyuterning 2000 yildagi namunaviy modeli, ma’lumotlariga kura, kuyidagi xusuyatlarga ega buishi lozim:
§ Taxminan 100000 MSLOPS (erkin vergul ustida sekundiga million operatsiya) tezlikda ishlovchi yukori paralel kup protsessorli hisoblash tizimi;
§ Sigimi: operativ xotira 10 Gbayt, diskli xotira 1-10 Tbayt (1Tbayt-1000 Gbayt);