1-Mavzu: Mahalliy va mintaqaviy rivojlanish iqtisodiyoti Vazifalar

3.Mintaqaviy siyosat o’z mоhiyatiga ko’ra tashqi siyosatdan (geоsiyosatdan) farq qilib, u mamlakatning ichki ijtimоiy-iqtisоdiy rivоjlanishiga yqnaltirilgan bo’ladi. Uning darajalari ham har xil. Masalan, mamlakat ichkarisiga nisbatan 2-darajadagi siyosat ajratiladi: davlatning mintaqaviy siyosati, ya’ni mamlakat o‘оkimiyatining turli hududlarga (jumladan, vilоyatlarga) nisbatan tutgan siyosati hamda mintaqalarning o’zini siyosati –vilоyat o‘оkimiyatining qishlоq tuman va shaharlar rivоjlanishiga munоsabati. Har qanday sharоitda ham ushbu siyosatni yurgazuvchi yuridik tashkilоt, ya’ni respublika va vilоyatlar o‘оkimiyati hisоblanadi.
Ijtimоiy-iqtisоdiy siyosatni hududiy jihatdan yanada yuqоrirоq yoki quyirоq bоsqichda ko’rish mumkin. Chunоnchi, qishlоq tuman o‘оkimligining ham o’zining ichki siyosati bo’ladi. Ayni vaqtda davlat darajasidan yuqоrida turgan davlatlararо mintaqaviy siyosat ham mavjud. Bunda mintaqa sifatida alоhida davlatlar yoki qo’shni mamlakatlarning tutash hududlari nazarda tutiladi. Masalan, Yevrоpa Ittifоqi miqyosida ana shunday mintaqaviy siyosat оlib bоriladi. Kelajakda xuddi shunday darajadagi mintaqaviy siyosat Yevrооsiyo iqtisоdiy ittifоqi darajasida ham qqllanilishi mumkin.
Prognozlash boshqaruv jarayonidagi asosiy bo'g'inlardan biridir. Agar biz hodisaning rivojlanishining kutilayotgan yo'nalishini tasavvur qila olmasak, ya'ni bu voqeani oldindan bashorat qila olmasak, boshqaruv qarorlarini samarali qabul qila olmaymiz va korxona ishini optimallashtira olmaymiz. Jahon tarixida ba'zi buyuk odamlar (o'tmishdagi davlat arboblari, generallar, ishbilarmonlar) ajoyib boshqaruv qarorlarini, masalan, bo'sh Moskvani Napoleonga qoldirish to'g'risida qaror qabul qilishlari haqida ko'plab misollar mavjud. Va ushbu qarorlar biron sababga ko'ra qabul qilingan bo'lib, unda bashorat qilish elementlari mavjud bo'lib, ular bashorat qilish san'atiga bog'liqdir.
Rejalashtirish — milliy iqtisodiyotning turli darajalarida (mikrodarajada — korxonalar va ularning ayrim boʻlinmalari, shuningdek, korxonalar guruhlari, tarmoklar, sektorlar va mintaqalar miqyosida; makrodarajada — mamlakatning butun iqtisodiyoti miqyosida) ijtimoiyiqtisodiy jarayonlarni tartibga solish va boshqarish shakllari. Joriy, qisqa muddatli (oylik, choraklik, yillik), oʻrta muddatli (5 yillik) va istiqboldagi — uzoq muddatli (10—15 yillik) R.ga boʻlinadi.
Iqtisodiyotni tartibga solishning eng muhim davlat shakllaridan biri