1 mavzu: Psixologiyaning predmeti

4. Ommaviy tusdagi psixologik hodisalar 
1. Vahima. Inson psixikasiga xos ommaviy tusdagi hodisaga vahima kiradi. Vahima - qo`rqishning 
namoyon bo`lishidan iborat bo`lib, uyushmagan guruhni qamrab olsa, o`zaro taqlid qilish natijasida 
kuchayib ketadi. Guruhlar ichki jihatdan uyushgan bo`lsa vahima sekin tarqaladi. Masalan: 1966 yilgi 
Toshkent zilzilasi davrida vahima gaplar juda ko`p tarqalishi oqibatida ko`pchilik kishilar o`ylariga kira 
olmay ko`chalarda yashaganlar. YAdro vahimasi, uchar tarelka, ko`rinmas odam, boshqa 
planetaliklarning kelish vahimasi ommaviy tus olib ketadigan hodisalardir. Hozirgi bozor iqtisodiyoti 
davrida ocharchilik, qimmatchilik, iqtisodiy tanqislik vahimasi kishilarni qo`rqitadi. 
2. Musobaqa hodisasi. Tadbirkorlik, oilaviy pudrat, fermerlik, xo`jalik hisobiga o`tib ishlash kabi kishilar 
g`ayratini qo`zg`aydigan hodisalar - bu ijobiy hodisa. Musobaqa kishilarni ilxomlantiradi, g`ayratini 
kuchaytiradi. 
3. Ijtimoiy kayfiyat. Ommaviy tus oladigan bir guruh doirasidagi hodisa. Bu psixologik iqlimni yuzaga 
keltiradi. Ijtimoiy kayfiyatni yuzaga keltiruvchi asosiy omil - bu guruhdagi shaxslararo munosabatlardir. 
Masalan: Jamoada kelib chiqadigan muammolarni yaxshi psixologik iqlimga ega bo`lgan jamoa a`zolari 
ancha engillik bilan hal qiladilar. Agar guruhda va jamoada bitta ig`vogar bo`lsa shu jamoaning mehnat 
samarasi pasayib ketadi. 
4. Jamoa tafakkuri. Bu quyidagi xususiyatlar bilan ajralib turadi: jamoa tafakkuri jarayonida har bir jamoa 
a`zosining yuzaga kelgan vazifalarni hal qilishda bir maqsadga intilib harakat qilishi kuchayadi, jamoa 
tafakkuri hal qilinishi lozim bo`lgan vazifani o`ylab, har tomonlama yoritib olish imkonini beradi, dadillik 
bilan tashabbus ko`rsatish qobiliyatiga ega bo`ladi, tanqidiy qarash ortadi, bu esa o`z - o`zini tanqid 
qilishning ortishiga olib keladi. Jamoadagi har bir shaxsning o`z individual ongi va shu bilan birga 
ma`lum bir yagona maqsadga qaratilgan jamoa ongi bo`ladi. YAkka tartibda harakat qilgandan ko`ra 
jamoa bo`lib harakat qilinsa yaxshi natijalar olish mumkin. YUqoridagi barcha masalalarni ijtimoiy 
psixologiya o`rganadi. Shaxs psixologiyasi bilan bog`liq bo`lgan ijtimoiy psixologiyaning vazifasi 
mehnat va ta`lim hamda guruh faoliyatini boshqa hamma turlari mehnat unumdorligini oshirishdan iborat.